Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 3516


Warszawa, 17 czerwca 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-53-15




Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej


Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

-
o zmianie ustawy -
Kodeks
postępowania cywilnego, ustawy -
Prawo o notariacie oraz niektórych
innych ustaw.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.

Z poważaniem

(-) Ewa Kopacz
Projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o notariacie oraz
niektórych innych ustaw,
Art. 1. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.
z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1)
art. 39 otrzymuje brzmienie:
„Art. 39. Powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu
zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed
sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli miejsca jego zwykłego
pobytu w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek
spadkowy lub jego część.”;
2)
art. 610 otrzymuje brzmienie:
„Art. 610. § 1. Poza tym do ogłoszenia i orzeczenia stosuje się odpowiednio
przepisy o stwierdzeniu nabycia spadku.
§ 2. Jeżeli w terminie wskazanym w ogłoszeniu nikt się nie zgłosi albo zgłosiwszy
się nie wykaże własności, sąd stwierdzi zasiedzenie, jeżeli zostało ono udowodnione.”;
3)
art. 628 otrzymuje brzmienie:
„Art. 628. Do czynności w postępowaniu spadkowym, które należą do zakresu
działania sądów, wyłącznie właściwy jest sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu
spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, sąd
miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku). W braku
powyższych podstaw sądem spadku jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.”;

1)
Niniejsza ustawa służy stosowaniu rozporządzenia (UE) nr 650/2012 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń,
przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie
ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz. Urz. UE L 201 z 27.07.2012, str. 107, z późn.
zm.).
2)
Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, ustawę z dnia 28 lipca
1983 r. o podatku od spadków i darowizn, ustawę z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów
Rzeczypospolitej Polskiej, ustawę z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, ustawę z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawę z dnia 4 lutego 2011 r. – Prawo
prywatne międzynarodowe.
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 293, 379, 435,
567, 616, 945, 1091, 1161, 1296, 1585, 1626, 1741 i 1924 oraz z 2015 r. poz. 2, 4, 218 i 539.
– 2 –
4)
art. 664 otrzymuje brzmienie:
„Art. 664. Osoba powołana na wykonawcę testamentu, która odmawia przyjęcia
tego obowiązku, powinna oświadczyć o tym ustnie do protokołu albo pisemnie z
podpisem urzędowo poświadczonym w sądzie spadku albo przed notariuszem.
Pełnomocnictwo do złożenia takiego oświadczenia powinno być pisemne z podpisem
urzędowo poświadczonym.”;
5)
w art. 673 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) wezwanie, aby spadkobiercy w ciągu trzech miesięcy od dnia wskazanego w
ogłoszeniu zgłosili i udowodnili nabycie spadku, gdyż w przeciwnym razie mogą
być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku.”;
6)
art. 675 i art. 676 otrzymują brzmienie:
„Art. 675. Po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia sąd wyznaczy w celu
rozpoznania zgłoszonych żądań rozprawę, na którą wezwie także osoby, które zgłosiły
żądanie i podały miejsce zamieszkania.
Art. 676. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o wezwaniu
spadkobierców nikt nie zgłosił nabycia spadku albo, zgłosiwszy je, nie udowodnił go na
rozprawie, sąd wyda postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców,
których prawa zostały ustalone.”;
7)
w części czwartej w księdze drugiej po tytule VII dodaje się tytuł VIIa w brzmieniu:
„TYTUŁ VIIa
Europejskie poświadczenie spadkowe
Art. 11421. W zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji,
prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania
dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia
europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz. Urz. UE L 201 z 27.07.2012, str. 107,
z późn. zm.) do postępowań dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego
stosuje się odpowiednio przepisy o stwierdzeniu nabycia spadku i przedmiotu zapisu
windykacyjnego, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.
Art. 11422. W postępowaniach dotyczących europejskiego poświadczenia
spadkowego sąd może orzekać na posiedzeniu niejawnym. Przepisu art. 5091 § 3 nie
stosuje się.
Art. 11423. § 1. Sąd z urzędu doręcza postanowienie w przedmiocie wydania
europejskiego poświadczenia spadkowego wraz z pouczeniem o przysługującym środku
– 3 –
odwoławczym. Uzasadnienie postanowienia sporządza się tylko na żądanie uczestnika
postępowania zgłoszone w terminie tygodnia od dnia jego doręczenia albo gdy
uczestnik, który takiego żądania nie zgłosił, wniósł środek odwoławczy w ustawowym
terminie.
§ 2. Wnioskodawcy doręcza się postanowienie o wydaniu europejskiego
poświadczenia spadkowego wraz z poświadczonym odpisem tego poświadczenia.
Art. 11424. W razie stwierdzenia, że istnieje określona w rozporządzeniu, o którym
mowa w art. 11421, podstawa do zmiany lub uchylenia europejskiego poświadczenia
spadkowego, sąd może je zmienić lub uchylić także z urzędu.
Art. 11425. Sąd z urzędu doręcza postanowienie o sprostowaniu, zmianie lub
uchyleniu europejskiego poświadczenia spadkowego albo o zawieszeniu jego skutków
wraz z pouczeniem o przysługującym środku odwoławczym. Przepis art. 11423 § 1
zdanie drugie stosuje się odpowiednio. Postanowienia w tym przedmiocie sąd doręcza z
urzędu także wszystkim osobom, którym wydano poświadczone odpisy europejskiego
poświadczenia spadkowego.
Art. 11426. § 1. Na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie wydania,
sprostowania, zmiany, uchylenia albo zawieszenia skutków europejskiego
poświadczenia spadkowego przysługuje zażalenie.
§ 2. Na postanowienie sądu drugiej instancji wydane w wyniku rozpoznania
zażalenia skarga kasacyjna nie przysługuje.
§ 3. W postępowaniach uregulowanych w niniejszym tytule skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie przysługuje.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. − Prawo o notariacie (Dz. U. z 2014 r.
poz. 164, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 79 po pkt 1a dodaje się pkt 1b w brzmieniu:
„1b) podejmuje czynności dotyczące europejskiego poświadczenia spadkowego;”;
2)
po art. 81 dodaje się art. 81a w brzmieniu:
„Art. 81a. Notariusz odmawia dokonania czynności notarialnej w protokole. Do
protokołu nie stosuje się przepisów art. 92 § 1 pkt 7 i 8 oraz art. 94 § 1.”;

4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 993 i 1585 oraz
z 2015 r. poz. 218.
– 4 –
3)
art. 82 otrzymuje brzmienie:
„Art. 82. Osobę, której odmówiono dokonania czynności notarialnej, poucza się o
prawie i trybie zaskarżenia odmowy. Osoba ta w terminie tygodnia od dnia odmowy
dokonania czynności notarialnej może żądać na piśmie sporządzenia i doręczenia
uzasadnienia odmowy. Notariusz sporządza uzasadnienie w terminie tygodnia od dnia
otrzymania żądania.”;
4)
w art. 83 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Na odmowę dokonania czynności notarialnej osoba zainteresowana może
wnieść, w terminie tygodnia od dnia doręczenia uzasadnienia odmowy, a gdy nie
zażądała w przepisanym terminie doręczenia uzasadnienia odmowy – od dnia, w którym
dowiedziała się o odmowie, zażalenie do sądu okręgowego właściwego ze względu na
siedzibę kancelarii notarialnej notariusza odmawiającego dokonania czynności
notarialnej. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem tego notariusza. Jest on obowiązany
ustosunkować się do zażalenia w terminie tygodnia i wraz z zażaleniem przedstawić
swoje stanowisko sądowi oraz doręczyć je osobie zainteresowanej, chyba że sporządził i
doręczył już tej osobie uzasadnienie odmowy. Sąd rozpoznaje zażalenie na rozprawie,
stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu
nieprocesowym.”;
5)
art. 95b otrzymuje brzmienie:
„Art. 95b. § 1. Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz
spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w
rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz
spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne (osoby zainteresowane), z zastrzeżeniem
art. 95ca.
§ 2. Odrzucenie spadku lub zapisu windykacyjnego oraz uznanie za niegodnego
powoduje utratę statusu osoby zainteresowanej.”;
6) w art. 95c:
a) w § 2 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) oświadczenia o obywatelstwie i miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy w
chwili śmierci;”,
b)
w § 4 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
„2a) projekt protokołu dziedziczenia oraz protokoły obejmujące oświadczenia o
wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego
projektem, o ile zostały sporządzone;”;