Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw

– 20 –
Art. 43. Organ prowadzący postępowanie w sprawie udzielenia ochrony
międzynarodowej ustala w szczególności:
1)
mające znaczenie dla sprawy okoliczności faktyczne odnoszące się do kraju
pochodzenia wnioskodawcy, w tym także bierze pod uwagę przepisy ustawowe i
wykonawcze obowiązujące w tym kraju oraz sposób ich stosowania;
2)
czy ze względu na przeszłość, płeć lub wiek wnioskodawcy, akty, których
doświadczył lub na które mógłby zostać narażony, stanowią prześladowanie lub
narażają go na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy;
3)
czy działalność wnioskodawcy od chwili opuszczenia kraju pochodzenia służyła
wyłącznie lub głównie stworzeniu warunków koniecznych do ubiegania się o
udzielenie ochrony międzynarodowej;
4)
czy istnieją warunki, o których mowa w art. 16 ust. 2, aby wnioskodawca mógł
skorzystać z ochrony innego państwa, którego obywatelstwo posiada.
Art. 44. 1. Organ prowadzący postępowanie przesłuchuje wnioskodawcę w celu
wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym
umożliwia mu złożenie dodatkowych wyjaśnień dotyczących niespójności lub
sprzeczności w oświadczeniach wnioskodawcy.
2. Odstępuje się od przesłuchania, gdy:
1)
wydanie decyzji o nadaniu statusu uchodźcy jest możliwe na podstawie zebranego
materiału dowodowego lub
2)
stan zdrowia wnioskodawcy lub względy psychologiczne uniemożliwiają jego
przesłuchanie w terminie, o którym mowa w art. 34 ust. 1.
3. Przesłuchanie odbywa się bez obecności pozostałych osób, których dotyczy
wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, chyba że organ prowadzący
postępowanie uważa ich obecność za konieczną dla wyjaśnienia sprawy. Art. 79
Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.
– 21 –
4. Przesłuchanie odbywa się bez udziału innych osób, na których obecność
wnioskodawca nie wyraził zgody, w warunkach zapewniających odpowiedni stopień
poufności i pozwalających wnioskodawcy na wyczerpujące przedstawienie powodów
złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. W tym celu organ
prowadzący postępowanie zapewnia:
1)
aby osoba prowadząca przesłuchanie była przeszkolona w zakresie technik
prowadzenia przesłuchań, w tym technik prowadzenia przesłuchań osób, o których
mowa w art. 68, oraz wykorzystywania informacji o krajach pochodzenia;
2)
na wniosek wnioskodawcy – przesłuchanie go przez osobę tej samej płci, jeżeli z
okoliczności sprawy wynika, że umożliwi to wyczerpujące uzasadnienie wniosku o
udzielenie ochrony międzynarodowej;
3)
w razie potrzeby – bezpłatną pomoc tłumacza władającego językiem zrozumiałym
dla wnioskodawcy, przy czym na wniosek wnioskodawcy – pomoc tłumacza tej
samej płci, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że umożliwi to wyczerpujące
uzasadnienie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.
5.
Organ prowadzący postępowanie w sprawie udzielenia ochrony
międzynarodowej może utrwalić przebieg przesłuchania za pomocą urządzenia
rejestrującego obraz lub dźwięk, jeżeli wnioskodawca został o tym poinformowany.
Zapis taki jest załącznikiem do protokołu z przesłuchania.
6. Wnioskodawca otrzymuje kopię protokołu z przesłuchania oraz, na wniosek,
zapis dźwięku, w przypadku gdy przebieg przesłuchania został utrwalony za pomocą
urządzenia rejestrującego obraz lub dźwięk.
7. Przepisy ust. 1–6 stosuje się także do małżonka, w imieniu którego
wnioskodawca występuje, jeżeli małżonek zażądał przesłuchania go.
Art. 45. 1. Przed wydaniem decyzji o nadaniu cudzoziemcowi statusu uchodźcy
lub udzieleniu mu ochrony uzupełniającej, organ prowadzący postępowanie zwraca się
do komendanta oddziału Straży Granicznej, komendanta wojewódzkiego Policji, Szefa
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby – także do innych organów,
o przekazanie informacji, czy wobec wnioskodawcy lub osoby, w której imieniu
wnioskodawca występuje, zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3
lub ust. 2 lub art. 20 ust. 1 pkt 2 lub ust. 2 lub 3.
– 22 –
2. Komendanci, o których mowa w ust. 1, Szef Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego lub inne organy przekazują informację, o której mowa w ust. 1, w
terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin 30-dniowy może być
przedłużony do 3 miesięcy, o czym organ obowiązany do przekazania informacji
zawiadamia organ prowadzący postępowanie.
4. Jeżeli organ obowiązany do przekazania informacji, o której mowa w ust. 1, nie
przekaże jej w terminach, o których mowa w ust. 2 lub 3, uznaje się, że wymóg
uzyskania informacji został spełniony.
5. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do cudzoziemca, który w dniu złożenia wniosku
o udzielenie ochrony międzynarodowej nie ukończył 13. roku życia.
Art. 46. Jeżeli dane cudzoziemca znajdują się w Systemie Informacyjnym
Schengen do celów odmowy wjazdu, organ prowadzący postępowanie:
1)
rozpatrując wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, zasięga opinii,
o której mowa w art. 25 ust. 1 Konwencji Wykonawczej z dnia 19 czerwca 1990 r.
do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii
Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki
Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach
(Dz. Urz. UE L 239 z 22.09.2000, str. 19, z późn. zm.), zwanej dalej „Konwencją
Wykonawczą Schengen”, za pośrednictwem Komendanta Głównego Policji;
2)
informuje, za pośrednictwem Komendanta Głównego Policji, właściwy organ
innego państwa obszaru Schengen o udzieleniu cudzoziemcowi ochrony
międzynarodowej.
Art. 47. 1. Organ prowadzący postępowanie w sprawie udzielenia ochrony
międzynarodowej orzeka w pierwszej kolejności o nadaniu lub odmowie nadania
cudzoziemcowi statusu uchodźcy, a w przypadku odmowy nadania statusu uchodźcy
orzeka o udzieleniu lub odmowie udzielenia ochrony uzupełniającej.
2.
Organ prowadzący postępowanie w sprawie udzielenia ochrony
międzynarodowej wydaje jedną decyzję odnoszącą się do wnioskodawcy i pozostałych
osób, w imieniu których wnioskodawca występuje, chyba że wydanie jednej decyzji
prowadziłoby do ujawnienia szczególnej sytuacji wnioskodawcy lub osoby, w imieniu
której wnioskodawca występuje, co mogłoby zagrozić ich interesom, w szczególności w
– 23 –
sprawach związanych z prześladowaniem ze względu na płeć, orientację seksualną,
tożsamość płciową lub wiek.
Art. 48. 1. W decyzji o nadaniu wnioskodawcy statusu uchodźcy orzeka się także o
nadaniu statusu uchodźcy osobom, w imieniu których wnioskodawca występuje,
chociażby wobec nich nie istniała uzasadniona obawa przed prześladowaniem w kraju
pochodzenia.
2. W przypadku gdy wobec osoby, w imieniu której wnioskodawca występuje,
istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem w kraju pochodzenia, w decyzji o
nadaniu statusu uchodźcy osobom, w imieniu których wnioskodawca występuje, orzeka
się także o nadaniu statusu uchodźcy wnioskodawcy.
3. W przypadku gdy wobec osoby, w imieniu której wnioskodawca występuje,
zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 2–4, w decyzji, o której
mowa w ust. 1, orzeka się o odmowie nadania tej osobie statusu uchodźcy.
4. W przypadku gdy wobec wnioskodawcy zachodzą okoliczności, o których
mowa w art. 19 ust. 1 pkt 2–4, w decyzji, o której mowa w ust. 2, orzeka się o odmowie
nadania statusu uchodźcy wnioskodawcy.
Art. 49. 1. W decyzji o odmowie nadania wnioskodawcy statusu uchodźcy ze
względu na okoliczności, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1, orzeka się także o
odmowie nadania statusu uchodźcy osobom, w imieniu których wnioskodawca
występuje, chyba że wobec nich istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem w
kraju pochodzenia.
2. W decyzji o odmowie nadania wnioskodawcy statusu uchodźcy ze względu na
okoliczności, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 2–4, orzeka się o nadaniu statusu
uchodźcy osobie, w imieniu której wnioskodawca występuje, w przypadku gdy
okoliczności te wobec niej nie zachodzą.
Art. 50. 1. W decyzji o udzieleniu ochrony uzupełniającej orzeka się także o
udzieleniu ochrony uzupełniającej osobom, w imieniu których wnioskodawca
występuje, chociażby wobec nich nie istniało rzeczywiste ryzyko doznania poważnej
krzywdy.
2. W przypadku gdy wobec osoby, w imieniu której wnioskodawca występuje,
zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3 lit. a lub b albo art. 20
ust. 1 pkt 2 lit. b i c, w decyzji, o której mowa w ust. 1, orzeka się o odmowie udzielenia
tej osobie ochrony uzupełniającej.
– 24 –
Art. 51. 1. W decyzji o odmowie udzielenia wnioskodawcy ochrony uzupełniającej
ze względu na okoliczności, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1, orzeka się także o
odmowie udzielenia ochrony uzupełniającej osobom, w imieniu których wnioskodawca
występuje, chyba że wobec nich istnieje rzeczywiste ryzyko doznania poważnej
krzywdy.
2. W decyzji o odmowie udzielenia wnioskodawcy ochrony uzupełniającej ze
względu na okoliczności, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3 lit. a lub b albo art. 20
ust. 1 pkt 2 lit. b i c, orzeka się o udzieleniu ochrony uzupełniającej osobie, w imieniu
której wnioskodawca występuje, w przypadku gdy okoliczności te wobec niej nie
zachodzą.
Art. 52. 1. Szef Urzędu lub Rada do Spraw Uchodźców informują o umorzeniu
postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej, odmowie nadania
statusu uchodźcy i udzielenia ochrony uzupełniającej albo pozbawieniu statusu
uchodźcy lub ochrony uzupełniającej organ Straży Granicznej właściwy ze względu na
miejsce pobytu cudzoziemca, którego sprawa dotyczy, podając dzień, w którym decyzja
stała się ostateczna, a w przypadku wydania decyzji przez organ wyższego stopnia –
dzień doręczenia cudzoziemcowi decyzji ostatecznej.
2. Szef Urzędu lub Rada do Spraw Uchodźców wykonują zadania, o których mowa
w art. 18 ust. 1 rozporządzenia 603/2013.
3. Szef Urzędu wykonuje zadania, o których mowa w art. 18 ust. 3 rozporządzenia
603/2013.
Art. 53. 1. W decyzji o:
1)
uznaniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej za niedopuszczalny,
2)
odmowie uwzględnienia oświadczenia wnioskodawcy o zamiarze dalszego
ubiegania się o udzielenie ochrony międzynarodowej,
3)
umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej,
4)
przekazaniu wnioskodawcy do państwa członkowskiego odpowiedzialnego za
rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej i umorzeniu
postępowania,
5)
odmowie nadania statusu uchodźcy,
6)
odmowie udzielenia ochrony uzupełniającej
– zamieszcza się pouczenie o prawie do nieodpłatnej pomocy prawnej.