Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

– 3 –
apelacji, adekwatną normą prawną będzie wciąż norma wyrażona w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. c
u.k.s.c., na mocy której uprawnionym do uzyskania zwrotu połowy opłaty jest ten podmiot,
który wniósł pismo wszczynające postępowanie w instancji, tj. w istocie rzeczy autor apelacji.

4. Skutki projektowanej ustawy
Projekt wychodzi naprzeciw wskazówkom przedstawionym w wypowiedzi Trybunału.
Jego podstawowym skutkiem będzie zatem pełne urzeczywistnienie tego standardu, na który
TK zwrócił uwagę rozpoznając skargę konstytucyjną dotyczącą art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. c u.k.s.c.
Można oczekiwać, że wejście w życie projektowanej regulacji będzie sprzyjać szybszemu,
a zarazem ugodowemu kończeniu sporów w postępowaniu nakazowym. Może to znaleźć
pozytywny oddźwięk społeczny, zwłaszcza że zawarcie ugody w postępowaniu cywilnym
pozwala na przyjęcie, iż w konkretnej sprawie nie ma strony wygrywającej i strony, która
przegrała, a to bardzo często jest czynnikiem generującym negatywne emocje, wywołującym
u przegranego poczucie pokrzywdzenia.
Proponowana nowelizacja pociągnie za sobą niewątpliwie zmniejszenie się wpływów do
budżetu państwa z tytułu opłat wnoszonych w postępowaniach nakazowych. Jednak określenie
skali tego zjawiska nie jest możliwe, jako że będzie ono zależne przede wszystkim od liczby
spraw rozpoznawanych w postępowaniu nakazowym, w których dojdzie do zawarcia ugody
w okolicznościach przewidzianych w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. d.
Ustawa nie będzie miała natomiast skutków dla pozostałych jednostek sektora finansów
publicznych, w tym jednostek samorządu terytorialnego.

5. Konsultacje
Projekt został przesłany do zaopiniowania następującym podmiotom: Ministrowi
Sprawiedliwości, Ministrowi Finansów, Sądowi Najwyższemu, Krajowej Radzie Sądownictwa,
Prokuratorowi Generalnemu, Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców
Prawnych, Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Stowarzyszeniu Sędziów THEMIS,
Stowarzyszeniu Sędziów Polskich „Iustitia”, Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Asystentów
Sędziów, Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Referendarzy Sądowych oraz Helsińskiej Fundacji
Praw Człowieka.

– 4 –
Minister Sprawiedliwości wyraził aprobatę dla projektowanego rozwiązania i potwierdził,
że wprowadzenie obowiązku zwrotu pozwanemu połowy opłaty uiszczonej przy wnoszeniu
zarzutów od nakazu zapłaty, w przypadku gdy strony zawarły ugodę przed sądem pierwszej
instancji, spowoduje zmniejszenie dochodów Skarbu Państwa z tytułu opłat sądowych.
Minister zaznaczył jednak, że w oparciu o zbiorcze dane dotyczące wpływów z opłat nie
sposób precyzyjne określić skutków finansowych wejścia w życie ustawy.
O braku możliwości oszacowania skutków finansowych poinformował także Minister
Finansów, który zwrócił uwagę również na to, że dla wyliczenia wysokości opłat, które będą
podlegały zwrotowi pozwanemu, niezbędne byłoby odwołanie się do wartości przedmiotu
sporu w konkretnych sprawach rozpoznawanych w postępowaniu nakazowym, ponieważ to
od niej ostatecznie uzależniona jest wysokość wnoszonych opłat.
Sąd Najwyższy poinformował, iż nie uznaje za celowe opiniowania przedłożonego
projektu, natomiast Prokurator Generalny stwierdził, że proponowana regulacja będzie
odpowiadać gwarancjom konstytucyjnym. Z kolei Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa
oraz Helsińska Fundacja Praw Człowieka przesłały pisma informujące o braku uwag do
projektu.
Pozostałe podmioty nie zajęły stanowiska w sprawie.

6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Zakres przedmiotowy projektowanej ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.