Rządowy projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

wykwalifikowaną kadrę i odpowiednią bazę dydaktyczno-lokalową: centrala
w Brwinowie i 3 oddziały (w Krakowie, Poznaniu i Radomiu) zapewniające
zakwaterowanie, wyżywienie, sale konferencyjne wyposażone w sprzęt do prezentacji
multimedialnych, demonstracyjne, ekologiczne gospodarstwo rolne w Chwałowicach
oraz linie technologiczne do prowadzenia szkoleń w zakresie przetwórstwa na poziomie
gospodarstwa rolnego. Posiada także system informatyczny pozwalający na szybkie
komunikowanie się z doradcami rolnymi wpisanymi na obecnie prowadzone listy
doradców, przeprowadzanie szkoleń i egzaminów e-learningowych oraz informowanie
poprzez swoją stronę internetową. Swoje zadania CDR wykonuje we współpracy
m.in. z instytutami naukowymi, uczelniami rolniczymi, agencjami rolnymi oraz
Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, co gwarantuje opracowanie i realizację
kompleksowych,
jednolitych
programów
szkoleń
doradców rolniczych,
rolnośrodowiskowych i ekspertów przyrodniczych. Za wskazaniem tej instytucji
przemawia także fakt, że jest to instytucja publiczna, znana i posiadająca bardzo duży
autorytet zarówno wśród doradców rolniczych, jak i rolników oraz mieszkańców wsi.
Lasy Państwowe mają bardzo duże doświadczenie w szkoleniu osób prowadzących
doradztwo w zakresie zalesiania gruntów rolnych oraz prowadzeniu prawidłowej
gospodarki leśnej. Prowadziły takie szkolenia w ramach PROW 2007–2013 zgodnie
z § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 maja 2008 r.
w sprawie szkoleń dla podmiotów, których dotyczą działania objęte Programem
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, oraz doradzania odnośnie do
sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej, natomiast
zgodnie z § 12 ust. 3 pkt 4 ww. rozporządzenia Dyrektor Generalny Lasów
Państwowych przeprowadzał egzaminy. Do zadań tej instytucji należało na podstawie
§ 12 ust. 1 ww. rozporządzenia opracowanie metodyki, według której wykonywane
było doradzanie w zakresie usług doradczych świadczonych posiadaczom lasów.
Lasy Państwowe posiadają Ośrodek Rozwojowo-Wdrożeniowy Lasów Państwowych
w Bedoniu, który dysponuje odpowiednią kadrą i bazą dydaktyczno-szkoleniową,
dzięki czemu zapewniane będą jednolite standardy kształcenia i doskonalenia
zawodowego oraz przeprowadzania egzaminów osób wpisanych na listę doradców
leśnych. Upoważnienie Lasów Państwowych do opracowania metodyki, zatwierdzanej
następnie przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi po uzyskaniu opinii ministra
41

właściwego do spraw środowiska, gwarantuje dostosowanie wymagań metodycznych
dla doradców leśnych do praktyki leśnej.
Za przyjęciem takiego rozwiązania przemawia także fakt, że na 269 doradców leśnych,
znajdujących się obecnie na liście prowadzonej przez dyrektora CDR w Brwinowie,
266 to osoby zatrudnione w Lasach Państwowych, a 3 to osoby zatrudnione
w akredytowanych podmiotach prywatnych.
Aby zapewnić właściwy nabór na szkolenia, odpowiednio CDR lub Lasy Państwowe
muszą w terminie co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem szkolenia podać do
publicznej wiadomości ogłoszenie o naborze, zawierające termin rozpoczęcia i czas
trwania szkolenia, warunki płatności i program.
Mając na względzie fakt, że stan wiedzy w okresie objętym programem może ulec
zmianie, doradca ma obowiązek uczestniczyć w szkoleniach uzupełniających,
zakończonych egzaminem uzupełniającym przeprowadzanym odpowiednio przez
dyrektora CDR lub Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.
Ponieważ rolnicy powinni znać dane osobowe i kwalifikacje doradców, w art. 51
proponuje się, aby CDR, które posiada doświadczenie w tym zakresie, nabyte w okresie
programowania 2007–2013, powierzyć obowiązek prowadzenia list doradców. Wpis na
listę jest dokonywany w drodze decyzji administracyjnej, na wniosek. Projekt ustawy
określa również, kiedy doradca może być skreślony z listy: albo na własne żądanie, albo
jeżeli nie zda egzaminu uzupełniającego wiedzę, albo zostanie skazany prawomocnym
wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Analogicznie
do szkoleń, CDR musi też poinformować o szkoleniach uzupełniających oraz
planowanych egzaminach na 30 dni przed dniem ich przeprowadzenia.
W projekcie ustawy w art. 54 znajduje się również upoważnienie do wydania
rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, w którym zostaną
określone następujące kwestie: szczegółowe warunki i sposób prowadzenia szkoleń
oraz szkoleń uzupełniających, a także przeprowadzania egzaminów i egzaminów
uzupełniających.
Ponieważ w okresie programowania 2007–2013 została wykształcona duża grupa osób
do świadczenia usług doradczych, w art. 69 zamieszczono przepis przejściowy,
umożliwiający dyrektorowi CDR umieszczenie wszystkich osób, które dotychczas były
na liście doradców rolniczych, doradców rolnośrodowiskowych, doradców leśnych
42

i ekspertów przyrodniczych, na odpowiednich listach osób, mających uprawnienia do
doradzania w okresie 2014–2020.

Rozdział 8. KSOW (art. 55–58)
Funkcjonowanie KSOW, której zgodnie z art. 54 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013
celem zasadniczym jest:
1) zwiększenie udziału zainteresowanych stron we wdrażaniu programów rozwoju
obszarów wiejskich,
2) podniesienie jakości wdrażania programów rozwoju obszarów wiejskich,
3) informowanie społeczeństwa i potencjalnych beneficjentów o polityce rozwoju
obszarów wiejskich i o możliwościach finansowania,
4) wspieranie innowacji w rolnictwie, produkcji żywności, leśnictwie i na obszarach
wiejskich
– zgodnie z art. 55 projektowanej ustawy zapewniają:
1) instytucja zarządzająca – jako jednostka centralna;
2) samorządy województw – jako jednostki regionalne;
3) wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego – jako jednostki realizujące
w poszczególnych województwach zadania KSOW, o których mowa w art. 54
ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 1305/2013, wykonywane w ramach Sieci na rzecz
innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR), w tym zadania polegające
na współpracy w ramach EPI, o którym mowa w art. 53 ust. 1 rozporządzenia
nr 1305/2013;
4) CDR – jako jednostka koordynująca realizację zadań KSOW, o których mowa
w art. 54 ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 1305/2013, wykonywane w ramach SIR,
w tym zadań polegających na współpracy w ramach EPI, o której mowa w art. 53
ust. 1 rozporządzenia nr 1305/2013.
Jednostki te będą wykonywały zadania dotyczące m.in. opracowania i realizacji planu
działania KSOW. W projektowanych przepisach zaproponowano również sposób
opracowania i realizacji tego planu działania. Zadania te będą wykonywane
we współpracy z partnerami KSOW, tj. podmiotami, o których mowa w art. 5 ust. 1
rozporządzenia nr 1303/2013. Pod pojęciem „partnerzy” należy rozumieć m.in.
jednostki regionalne, wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego, CDR oraz podmioty
wdrażające.
43

W strukturze organizacyjnej KSOW przewidziano również powołanie przez ministra
właściwego do spraw rozwoju wsi oraz zarząd województwa organów pomocniczych
w zakresie funkcjonowania KSOW, a także możliwość tworzenia grup tematycznych na
poziomie krajowym oraz na poziomie województwa. W projektowanej ustawie
wskazano zadania realizowane przez te podmioty oraz sposób ich tworzenia
i powoływania.
Szczegółowe regulacje dotyczące trybu opracowywania i zmiany planu działania,
zakresu i sposobu realizacji tego planu, zakresu i trybu opracowywania planu
operacyjnego i jego zmiany przewidziano do uregulowania w rozporządzeniu wydanym
na podstawie upoważnienia określonego w art. 58 projektowanej ustawy.
Rozporządzenie to określi również szczegółowy zakres i sposób wykonywania zadań
jednostki centralnej, jednostek regionalnych, CDR oraz wojewódzkich ośrodków
doradztwa rolniczego w zakresie funkcjonowania KSOW.
Jednocześnie w projektowanej ustawie w art. 56 wskazano, że instytucja zarządzająca
będzie sprawowała nadzór nad realizacją zadań KSOW.
W art. 55 ust. 4 przewidziano również możliwość upoważnienia do pełnienia funkcji
jednostki centralnej:
1) jednostki sektora finansów publicznych – wówczas realizacja jej zadań jest
finansowana ze środków publicznych na wyprzedzające finansowanie zgodnie
z przepisami dotyczącymi finansowania wspólnej polityki rolnej, albo
2) fundacji, której jedynym fundatorem jest Skarb Państwa – wówczas realizacja jej
zadań jest finansowana z dotacji celowej udzielonej przez ministra właściwego do
spraw rozwoju wsi na podstawie przepisów o finansach publicznych.
W przypadku upoważnienia jednostki sektora finansów publicznych albo fundacji,
której jedynym fundatorem jest Skarb Państwa, do pełnienia funkcji jednostki centralnej
instytucja zarządzająca sprawuje nadzór nad tą jednostką albo fundacją.

Rozdział 9. Zmiany w przepisach obowiązujących (art. 59–65)
W projektowanej ustawie proponuje się również dokonanie odpowiednich zmian
w przepisach innych ustaw, których zakres jest związany z wdrażaniem PROW
2014–2020.
44

Zmiana proponowana w ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów
ma na celu uwzględnienie w porządku prawnym objętym przepisami tej ustawy
przepisów projektowanej ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem
środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Zmiana tytułu ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów
Wiejskich, proponowana w art. 64, wynika z potrzeby dostosowania do bieżącej
sytuacji, w której wdrażane będą dwa programy – PROW na lata 2007–2013 i PROW
na lata 2014–2020 – których współfinansowanie ze środków budżetu Unii Europejskiej
zostało przewidziane w ramach tego samego funduszu – Europejskiego Funduszu
Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich – tylko w ramach dwóch kolejnych
perspektyw finansowych.
Proponuje się, aby w art. 14 ust. 7 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach
doprecyzować przepis dotyczący przeprowadzenia oceny udatności upraw na gruncie
objętym zalesieniem oraz jego przekwalifikowania na grunt leśny, jeśli zalesień
dokonano na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze
środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji
i Gwarancji Rolnej lub na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów
wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich. W ramach działania PROW 2007–2013 współfinansowanego
z EFFROW zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne
istnieje możliwość zalesienia gruntów innych niż rolne. Przez grunty inne niż rolne
należy rozumieć grunty wykazane w ewidencji gruntów jako użytki rolne lub grunty
zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych niewykorzystywane do produkcji
rolniczej. Obecnie art. 14 ust. 7 dotyczy jedynie gruntów rolnych, co może
uniemożliwiać przekwalifikowanie na leśny zalesionego gruntu „innego niż rolny”.
W związku z tym proponuje się zrezygnować z wyrazu „rolny” w kontekście
przekwalifikowania gruntów zalesionych w ramach ww. funduszy Unii Europejskiej.
Ponadto proponuje się, aby w ww. przepisie, przez wprowadzenie wyrazu „najpóźniej”,
umożliwić staroście dokonanie oceny udatności upraw na gruncie objętym zalesieniem
oraz przekwalifikowanie go na grunt leśny w terminie wcześniejszym niż czwarty lub
piąty rok od momentu założenia uprawy. W obecnym stanie prawnym wcześniejsze
45