eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoAkty prawneProjekty ustawPoselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie ustawy o muzeach

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie ustawy o muzeach

projekt dotyczy zapewnienia możliwości prowadzenia skutecznej polityki ochrony zabytków w skali całego kraju poprzez ustanowienie specjalnych instrumentów ochrony najcenniejszych dóbr kultury, które znajdują się w zbiorach publicznych i poza nimi oraz ujednolicenia zasad dokonywania wpisu do rejestru zabytków ruchomych i nieruchomych

  • Kadencja sejmu: 7
  • Nr druku: 3112
  • Data wpłynięcia: 2013-10-01
  • Uchwalenie: sprawa niezamknięta

3112

- uwzględniając konieczność zapewnienia wszechstronnej oceny działań, na wykonanie
których ma być udzielona dotacja, oraz zapewnienia celowości i racjonalności
wydatkowania środków publicznych.”;
37) w art. 109 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Kto bez pozwolenia wywozi zabytek za granicę albo po wywiezieniu go za
granicę nie przywozi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie ważności
pozwolenia albo, w przypadku o którym mowa w art. 56a ust. 8, w terminie 30 dni od
dnia, w którym decyzja o odmowie wydania kolejnego pozwolenia na czasowy wywóz
zabytku za granicę stała się ostateczna albo od dnia otrzymania informacji o
pozostawieniu wniosku o wydanie kolejnego pozwolenia na czasowy wywóz zabytku
za granicę bez rozpoznania, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat
5.”;

38) w art. 113 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„1. Kto będąc właścicielem lub posiadaczem zabytku wpisanego na Listę Skarbów
Dziedzictwa albo wpisanego do rejestru lub innego zabytku znajdującego się
w wojewódzkiej ewidencji zabytków nie zawiadomił odpowiednio ministra właściwego do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego albo wojewódzkiego konserwatora
zabytków o:”;
39) art. 113 a otrzymuje brzmienie:
„Art. 113a. 1. Kto w terminie 14 dni od dnia upływu ważności pozwolenia, o
którym mowa w art. 51 ust. 3, nie powiadomił o przywiezieniu zabytku na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze grzywny.
2. Kto w przypadku, o którym mowa w art. 56a ust. 8, w terminie 14 dni od dnia
przywiezienia zabytku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie poinformował
wojewódzkiego konserwatora zabytków o przywiezieniu zabytku, podlega karze
grzywny.

40) art. 117 otrzymuje brzmienie:
„Art. 117. Kto bez pozwolenia albo wbrew warunkom pozwolenia prowadzi:
1) prace konserwatorskie, restauratorskie lub badania konserwatorskie przy zabytku
wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa,
2) prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane, badania konserwatorskie
lub architektoniczne przy zabytku wpisanym do rejestru lub roboty budowlane w jego
otoczeniu albo badania archeologiczne
- podlega karze grzywny.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 2012 r., poz. 987)
w art. 24 dodaje się ust. 3 - 5 w brzmieniu:
„3. W przypadku muzealium będącego zabytkiem, pozwolenie na skreślenie
z inwentarza może być wydane z zastrzeżeniem warunku wpisania go do rejestru
zabytków. Pozwolenie jest wykonalne z chwilą wpisania muzealium do rejestru zabytków.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, nie stosuje się art. 11 ustawy z dnia 23 lipca
2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późn.
zm.).
5. W przypadku wzruszenia decyzji o wpisaniu do rejestru zabytków muzealium
skreślonego z inwentarza na podstawie pozwolenia, o którym mowa w ust. 3, skreślenie
z inwentarza uważa się za niedokonane.”.
Art. 3. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 24 ust. 1, art. 37
ust. 1-3 oraz art. 80 ust. 1 i 2 ustawy, o której mowa w art. 1 niniejszej ustawy, zachowują moc
do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 24, art. 37 oraz
art. 80 ustawy, o której mowa w art. 1 niniejszej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą, jednak nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.
Art. 4. Przepisu art. 56a ust. 3 i 5 ustawy, o której mowa w art.1 pkt 1 niniejszej ustawy,
nie stosuje się do kolejnych pozwoleń na czasowy wywóz zabytków określonych w art. 56 a
ust. 2 ustawy, o której mowa w art.1 pkt 1 niniejszej ustawy, znajdujących się poza granicami
kraju w dniu wejścia w życie tej ustawy.
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.













2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 238, poz. 2390, z 2006
r. Nr 50, poz. 362 i Nr 126, poz. 875, z 2007 r. Nr 192, poz. 1394, z 2009 r. Nr 31, poz. 206 i Nr 97, poz. 804 oraz
z 2010 r. Nr 75, poz. 474 i Nr 130, poz. 871.

U Z A S A D N I E N I E

Projektowana ustawa stanowi nowelizację ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.), zwanej dalej
„ustawą o ochronie zabytków” oraz ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z
2012 r. poz. 987, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o muzeach”. Jej celem jest zapewnienie
możliwości prowadzenia bardziej skutecznej polityki ochrony zabytków w skali całego kraju
poprzez ustanowienie specjalnych instrumentów ochrony najcenniejszych dóbr kultury, które
znajdują się w zbiorach publicznych i poza nimi. Przepisy projektowanej regulacji są tym
samym konkretyzacją gwarancyjnych unormowań zawartych w Konstytucji RP tj. w:
- art. 5, zgodnie z którym Rzeczpospolita Polska strzeże dziedzictwa narodowego oraz
zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju;
- art. 6, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania
i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego
trwania i rozwoju (ust. 1), oraz udziela pomocy Polakom zamieszkałym za granicą
w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym (ust. 2);
- art. 73 in fine, który przyznaje każdemu wolność korzystania z dóbr kultury.
Państwo, realizując zadanie strzeżenia dziedzictwa narodowego, dysponuje różnorakim
instrumentarium reglamentacyjnym (przede wszystkim z zakresu nadzoru konserwatorskiego),
odnoszonym do form ochrony zabytków przewidzianych w art. 7 ustawy o ochronie zabytków.
Celem przedkładanej nowelizacji jest ustanowienie nowej formy ochrony zabytków ruchomych
przy założeniu, że dotyczyć będzie ona zabytkowych dóbr kultury o szczególnym znaczeniu
dla dziedzictwa narodowego, a więc tych, które wraz ze związanymi z nimi „wartościami
duchowymi, zjawiskami historycznymi i obyczajowymi uznawane są za godne ochrony
prawnej dla dobra społeczeństwa i jego rozwoju oraz przekazania następnym pokoleniom, z
uwagi na zrozumiałe i akceptowane wartości historyczne, patriotyczne, religijne, naukowe i
artystyczne, mające znaczenie dla tożsamości i ciągłości rozwoju politycznego, społecznego i
kulturalnego, dowodzenia prawd i upamiętniania wydarzeń historycznych, kultywowania
poczucia piękna i wspólnoty cywilizacyjnej" (J. Pruszyński, uzasad. wyroku z dnia 8
października 2007 TK 20/07, OTKZU 2007, seria A, nr 9, poz. 102., sent. Dz. U. Nr 192, poz.
1394). Konieczność ochrony zabytków bezcennych pozostających tak w zasobach
publicznym, jak i w rękach prywatnych, a spełniających powyższe kryterium, leży w interesie
publicznym. Zgodnie z wyrokiem TK r. K 20/07 „ograniczenia własności zabytków są
dopuszczalne w celu ochrony szczególnej wolności innych osób, wymienionej w art. 73
Konstytucji, tj. wolności do korzystania z dóbr kultury. Aby ta wolność mogła być realizowana
niezbędne są działania władz publicznych mające na celu ochronę zabytków.”
Stąd przedkładana inicjatywa utworzenia Listy Skarbów Dziedzictwa i możliwość
umieszczania na niej, tak w trybie wnioskowym jak i z urzędu, zabytków ruchomych,
wprowadzenia instrumentów ochrony z zakresu nadzoru konserwatorskiego, wzmocnionych
o uprawnienia kontrolne Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy jednoczesnym
respektowaniu treści pozostałych regulacji konstytucyjnych, a w szczególności art. 31
Konstytucji i wynikającej z niego zasady proporcjonalności w wyważaniu interesu prywatnego
i publicznego.
Dotychczas funkcjonują cztery formy ochrony zabytków. Wpis do rejestru zabytków,
uznanie za pomnik historii, utworzenie parku kulturowego oraz ustalenia w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku w decyzji o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu
na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji
o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.
Z tych czterech form wszystkie dotyczą zabytków nieruchomych, a zabytków ruchomych
dotyczy wyłącznie wpis do rejestru zabytków. Podkreślić również należy, że wpis zabytku
ruchomego do rejestru zabytków następuje w zasadzie na wniosek właściciela zabytku. Z
urzędu tego rodzaju zabytek można wpisać jedynie w ściśle określonych przypadkach,
związanych z obawą jego zniszczenia, uszkodzenia lub utraty. Oznacza to, że skuteczna
ochrona tych zabytków może być sprawowana jedynie w ograniczonym zakresie, gdyż można
ją podjąć dopiero wtedy, gdy zabytek jest już narażony na różnego rodzaju zagrożenia. Taki
stan rzeczy nie jest właściwy. Niepodjęcie bowiem w odpowiednim czasie interwencji może
spowodować, że bezcenne pamiątki przeszłości utracą swoje wartości bezpowrotnie.
Zatem w celu zwiększenia zakresu ochrony najcenniejszych zabytków ruchomych
niezbędne jest objęcie ich taką ochroną, która nie byłaby uzależniona jedynie od woli
właściciela zabytku, a mogłaby być również sprawowana w wyniku podjęcia inicjatywy w tym
zakresie przez organ ochrony zabytków.
Projektowana ustawa wprowadza nową formę ochrony zabytków pod nazwą Lista
Skarbów Dziedzictwa. Podstawą wpisania na Listę będzie decyzja ministra właściwego do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Taka forma rozstrzygnięcia zapewni
zainteresowanym (właścicielom i innym dysponentom zabytku) odpowiedni poziom ochrony
ich interesów, określony instytucjami ogólnej procedury administracyjnej i
sądowoadmnistracyjnej. Ze względu na rangę zabytków, które docelowo znajdą się na Liście
zasadnym jest, aby kompetencje związane z jego prowadzeniem wykonywał naczelny organ
administracji. Możliwość umieszczenia na Liście dotyczyć będzie zabytków, o szczególnej
wartości dla dziedzictwa kulturowego które należą do jednej z kategorii wymienionych w art.
64 ustawy o ochronie zabytków, który to przepis określa kategorie zabytków podlegających
restytucji, w przypadku nielegalnego ich wywiezienia poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej niezgodnie z prawem. Kryteria zastosowane w art. 64 to czas powstania zabytku oraz
jego wartość rynkowa. Wpisaniu na Listę będą podlegały również zabytki znajdujące się
w instytucjach kultury, w tym wpisane do inwentarzy muzealnych, a także wchodzące w skład
narodowego zasobu bibliotecznego i materiały archiwalne stanowiące narodowy zasób
archiwalny. Określone zostały również przesłanki wykreślenia zabytku z Listy. Tryb
postępowania w tym zakresie, podobnie jak w przypadku wpisania na Listę, podlegać będzie
procedurze administracyjnej. Sposób prowadzenia Listy i zakres danych zamieszczanych
określi w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego.

Projekt przewiduje również ujednolicenie zasad dokonywania wpisu do rejestru
zabytków ruchomych i nieruchomych. Obecnie wpis zabytku ruchomego do rejestru odbywa
się,
co do zasady na wniosek właściciela. Wpis z urzędu jest wyjątkiem i zastrzeżony jest
na wypadek wystąpienia zagrożenia. Proponowane rozwiązanie polega na uchyleniu
art. 10 ustawy o ochronie zabytków przy jednoczesnym przereagowaniu art. 9, który odtąd
będzie ogólna podstawą dokonywania wpisów do rejestru.
Kolejne przepisy projektowanej ustawy określają sposoby ochrony zabytków ujętych na
Liście Skarbów Dziedzictwa. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 28 ustawy o ochronie
zabytków właściciel zabytku wpisanego na Listę, tak jak właściciel zabytku wpisanego do
rejestru zabytków oraz zbytku ujętego w wojewódzkiej ewidencji zabytków, obowiązany
będzie organ ochrony zabytków o zdarzeniach dotyczących tego zabytku. Jednak z uwagi na
fakt, że na Liście znajdą się najbardziej cenne zabytki, ich właściciele będą zobligowani do
poinformowania o wspomnianych zdarzeniach ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego.
strony : 1 ... 3 . [ 4 ] . 5 . 6

Dokumenty związane z tym projektem:



Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Akty prawne

Rok NR Pozycja

Najnowsze akty prawne

Dziennik Ustaw z 2017 r. pozycja:
1900, 1899, 1898, 1897, 1896, 1895, 1894, 1893, 1892

Monitor Polski z 2017 r. pozycja:
938, 937, 936, 935, 934, 933, 932, 931, 930

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: