Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw

podobne rozwiązania zdecydowało się wiele krajów europejskich, takich jak: Bułgaria, Łotwa, Malta, Luksemburg,
Włochy, Cypr, Litwa, Dania, Francja oraz Norwegia [EMCDDA, 2013].
Proponowane w niniejszej nowelizacji rozwiązania zakładające zróżnicowane podejście do określonych substancji ze
względu na poziom ich szkodliwości oceniany w oparciu o naukową ocenę ryzyka jest spójne z rozwiązaniami
zawartymi we wniosku Komisji Europejskiej dotyczącym dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej
decyzję ramową Rady 2004/757/WSiSW z dnia 25 października 2004 r. ustanawiającą minimalne przepisy określające
znamiona przestępstw i kar w dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami w odniesieniu do definicji narkotyków
[COM(2013) 618] oraz dotyczącym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nowych substancji
psychoaktywnych [COM(2013) 619]. Komisja proponuje wprowadzenie zróżnicowanych reakcji w zależności od
zagrożenia dla zdrowia publicznego powodowanego przez określoną substancję. I tak zgodnie z wyżej wymienionymi
projektami substancje o średnim zagrożeniu poddane są ograniczeniom na rynku konsumenckim, a substancje
powodujące zagrożenie dla zdrowia publicznego w stopniu dużym poddane są sankcjom karnym. W przedmiotowej
nowelizacji ustawy środki zastępcze oraz nowe substancje psychoaktywne są odpowiednikiem pierwszej z cytowanych
grup, a środki odurzające i substancje psychotropowe są odpowiednikiem drugiej z cytowanych grup. W ramach
proponowanych rozwiązań zawartych w procedowanej nowelizacji ustawy, środki zastępcze oraz nowe substancje
psychoaktywne są zakazane do sprzedaży na rynku konsumenckim, a sankcje mają charakter administracyjny. Natomiast
środki odurzające i substancje psychotropowe kontrolowane są na podstawie przepisów karnych ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Ponadto przedmiotowa ustawa wprowadza systemy oceny ryzyka związanego z nowymi substancjami
psychoaktywnymi. Jest to element prowadzenia racjonalnej i opartej na dowodach polityki wobec nowych substancji
psychoaktywnych (evidence based policy) i jest od lat wykorzystywany w większości krajów europejskich. Według
danych zawartych w publikacji Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii poświęconej
rozwiązaniom prawnym dotyczącym wprowadzania nowych substancji psychoaktywnych pod kontrolę prawną
[EMCDDA 2009, s. 26] w Europie, 20 krajów posiada procedury oceny ryzyka. Spośród tych 20 krajów, 6 krajów
umieściło regulacje dotyczące oceny ryzyka w krajowym prawodawstwie narkotykowym [Dania, Niemcy, Estonia,
Francja, Holandia i Wielka Brytania]. W pozostałych przypadkach prowadzenie oceny ryzyka wynika z innych aktów
prawnych lub jest elementem nieuregulowanym, ale stosowanym przy przygotowaniu zmian prawnych dotyczących
kontroli substancji.
Źródła:
1) EMCDDA Legal Responses to New Psychoactive Substances in Europe, European Monitoring Center for Drug
Addiction, 2009 Lisbon,
2) EMCDDA Perspectives on drugs: legal approaches to controlling new psychoactive substances. 2014. EMCDDA
| Perspectives on drugs: legal approaches to controlling new psychoactive substances. [ONLINE] Dostępne na:

z dnia
w sprawie form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności
wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i zapobiegawczej
wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
Na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
(Dz. U. z 2012 r. poz. 124 oraz z .…) zarządza się, co następuje:
§ 1. Szkoły i placówki systemu oświaty prowadzą działalność wychowawczą,
edukacyjną, informacyjną i zapobiegawczą wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem.
§ 2. Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i zapobiegawcza w szkole
i placówce, o której mowa w § 1, polega na:
1) systematycznym rozpoznawaniu i diagnozowaniu zagrożeń
związanych
z uzależnieniem i podejmowaniem stosownych działań przez dyrektora szkoły lub
placówki;
2) informowaniu
nauczycieli,
uczniów,
rodziców
lub opiekunów prawnych
o narkomanii i jej skutkach;
3) prowadzeniu zajęć z dziećmi i młodzieżą zgodnie z § 8 pkt 2;
4) współpracy z rodzicami lub opiekunami prawnymi dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem;
5) poradnictwie w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających, substancji
psychotropowych i nowych substancji psychoaktywnych;
6) przygotowaniu nauczycieli i innych pracowników szkoły w zakresie przeciwdziałania
uzależnieniom.
§ 3. 1. Zadania z zakresu działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej
i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem są realizowane
w szkołach i placówkach, o których mowa w § 1, odpowiednio na:

1) Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej – oświata i wychowanie, na podstawie
§ 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 września 2014 r. w sprawie szczegółowego
zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 1255).
2

1) obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, których podstawy programowe uwzględniają
zagadnienia dotyczące zapobiegania uzależnieniom;
2) zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia;
3) zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych, organizowanych dla uczniów
wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-
-pedagogicznej;
4) w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – praktycznej nauki zawodu;
5) zajęciach prowadzonych w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych.
2. W szkołach i placówkach publicznych zadania, o których mowa w ust. 1, są
realizowane także na zajęciach organizowanych w ramach:
1) pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
2) godzin z wychowawcą klasy;
3) godzin do dyspozycji dyrektora;
4) zajęć prowadzonych w świetlicy.
§ 4. 1. Działalność informacyjna obejmuje upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży,
rodziców lub opiekunów prawnych i nauczycieli i innych pracowników szkoły informacji
na temat:
1) szkodliwości środków lub substancji, o których mowa w § 2 pkt 5, których używanie
łączy się z zagrożeniem zdrowia i życia oraz może prowadzić do uzależnienia;
2) dostępnych form pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonych uzależnieniem;
3) możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnienia;
4) skutków prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii.
2. Szkoły i placówki, o których mowa w § 1, udostępniają dzieciom, młodzieży,
rodzicom lub opiekunom prawnym, nauczycielom i innym pracownikom szkoły materiały
edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania uzależnieniom, w tym dostosowane do
potrzeb osób niepełnosprawnych.
§ 5. Organy prowadzące szkoły i placówki wspierają realizowanie działalności
wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i zapobiegawczej,
w szczególności
ukierunkowanej na informowaniu o narkomanii i jej skutkach.
§ 6. 1. Poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków i substancji,
o których mowa w § 2 pkt 5, polega na udzielaniu porad i konsultacji dotyczących:
3

1) potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży oraz zagrożeń i możliwości przeciwdziałania
uzależnieniom;
2) rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży związanych z używaniem środków
lub substancji, o których mowa w § 2 pkt 5.
2. Poradnictwo jest prowadzone dla dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem,
ich rodziców lub opiekunów prawnych oraz nauczycieli i innych pracowników szkoły.
§ 7. Szkoły i placówki, o których mowa w § 1, podejmują działania interwencyjne
polegające na powiadomieniu rodziców lub opiekunów prawnych i Policji w sytuacjach
kryzysowych, w szczególności gdy dzieci i młodzież używają, posiadają lub wprowadzają do
obrotu środki lub substancje, o których mowa w § 2 pkt 5.
§ 8. Szkoły i placówki, o których mowa w § 1, w ramach programu wychowawczego
szkoły i programu profilaktyki przygotowują plan działań wychowawczych, edukacyjnych,
informacyjnych, zapobiegawczych, w tym interwencyjnych wobec dzieci i młodzieży
zagrożonej uzależnieniem, które uwzględniają:
1) opracowanie metod i form rozwijania działalności informacyjnej;
2) dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych do stopnia zagrożenia wynikającego
z podejmowanych przez dzieci i młodzież zachowań ryzykownych;
3) procedury
postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń związanych
ze środkami i substancjami, o których mowa w § 2 pkt 5, z uwzględnieniem zadań osób
podejmujących interwencję i informacji o potrzebie skierowania do właściwego podmiotu
lub instytucji udzielających pomocy;
4) współpracę z rodzicami lub opiekunami prawnymi w zakresie działań wychowawczych,
zapobiegawczych i interwencyjnych;
5) sposób współdziałania pracowników szkoły ze służbą zdrowia i Policją w sytuacjach
wymagających interwencji;
6) współpracę z organizacjami pozarządowymi, w tym z harcerskimi i z innymi instytucjami,
wspierającymi działalność szkół i placówek w zakresie rozwiązywania problemów dzieci
i młodzieży zagrożonych uzależnieniem;
7) tworzenie rówieśniczych grup wsparcia przeszkolonych w problematyce uzależnień
i pomocy rówieśniczej;
8) wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień, w tym
sposobu podejmowania wczesnej interwencji w sytuacjach zagrożenia uzależnieniem;
4

9) dokonywanie systematycznej oceny efektów podejmowanych działań wychowawczych
i profilaktycznych z zakresu uzależnień.
§ 9 Szkoły i placówki, o których mowa w § 1, współdziałają z:
1) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi,
2) podmiotami leczniczymi udzielającymi świadczeń zdrowotnych, które mogą obejmować
swoim zakresem świadczenia podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej
– na rzecz rozwijania zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, w tym odpowiednio
profilaktyki i leczenia uzależnień.
§ 10. 1. Szkoły i placówki, o których mowa w §1, uzupełnią program wychowawczy
szkoły i program profilaktyki o plan działań wychowawczych, edukacyjnych,
informacyjnych, zapobiegawczych i interwencyjnych, o którym mowa w § 8, w terminie
6. miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
2. Do czasu uzupełnienia programów wychowawczych szkoły i programów profilaktyki,
o którym mowa w ust. 1, szkoły i placówki, o których mowa w § 1, prowadzą działania
wychowawcze, zapobiegawcze i interwencyjne zgodnie ze strategią działań wychowawczych
i zapobiegawczych oraz interwencyjnych, o której mowa w przepisach dotychczasowych.
§ 11. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14. dni od dnia ogłoszenia.)

MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ
W porozumieniu:

MINISTER ZDROWIA


2) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226), które utraciło moc z dniem wejścia
w życie ustawy z dnia . . o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. poz. …).
5






UZASADNIENIE

Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie form działalności
wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 22 ust. 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124 oraz
z ...), zgodnie z którym minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, formy
prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej,
edukacyjnej, informacyjnej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem, mając na względzie dobro dzieci i młodzieży.
Projektowane rozporządzenie zastąpi obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Edukacji
Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności
wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
(Dz. U. Nr 26, poz. 226),
Wydanie nowego rozporządzenia w sprawie form działalności wychowawczej, edukacyjnej,
informacyjnej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem jest
również związane z potrzebą dostosowania jego przepisów do nowych rozwiązań i aktów
prawnych, w szczególności określających:
– podstawę programową wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół,
– zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach,
– warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach,
szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach,
– warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach
i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych,
– szczegółowe zasady działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych,
w tym publicznych poradni specjalistycznych.
Przepis § 1 projektu określa zakres podmiotowy i przedmiotowy rozporządzenia. Stosuje się
go do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, uczęszczających do szkół i placówek
systemu oświaty.