Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

W przedmiotowym raporcie omówione zostaną wyniki konsultacji publicznych
oraz opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów
powszechnych oraz niektórych innych ustaw.
W ramach konsultacji publicznych i opiniowania projekt otrzymały:
1. Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA.
2. Krajowa Rada Sądownictwa.
3. Prezesi Sądów Apelacyjnych.
4. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów.
5. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Referendarzy Sądowych.
6. Stowarzyszenie Sędziów Sądów Rodzinnych w Polsce.
7. Stowarzyszenie Sędziów THźMIS.
8. Krajowa Rada Prokuratory.
9. Stowarzyszenie Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej.
10. Niezależnego Stowarzyszenia Prokuratorów „Ad Vocem”.
11. Prokurator Generalny.
12. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury Rzeczypospolitej
Polskiej.
13. Sąd Najwyższy.
14. Niezależny Samorządny Związku Zawodowy Żunkcjonariuszy i Pracowników
Więziennictwa.
15. Żederacja Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia „Porozumienie
Zielonogórskie”.
16. Polskie Centrum Mediacji.
17. Krajowej Rady Kuratorów.
18. Związku Zawodowego Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości Rzeczypospolitej
Polskiej.
19. Zarząd żłówny NSZZ Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości Rzeczypospolitej
Polskiej.
20. Międzyzakładowa Organizacja Związków NSZZ „Solidarność” Pracowników
Sądownictwa.
21. Ogólnopolskie Stowarzyszenia Zawodowych Mediatorów.
22. Naczelna Rada Lekarska.
23. Ogólnopolskie Związek Zawodowy Lekarzy.
24. Prokuratorzy Apelacyjni.
25. Polskie Stowarzyszenie Biegłych Sądowych do Spraw Wypadków Drogowych.
26. Krajowa Rada Biegłych Rewidentów.
27. Polskie Towarzystwo Kryminalistyczne.
28. Społeczna Rada przy Ministrze Sprawiedliwości ds. Alternatywnych Metod
Rozwiązywania Sporów.
29. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
30. Prokuratoria żeneralna Skarbu Państwa.
31. Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych.
32. Żorum Związków Zawodowych.
33. NSZZ „Solidarność”.
Projekt został przesłany do wymienionych wyżej podmiotów. Wyżej wymienione
podmioty miały ponad 21 dni (reprezentatywne związki zawodowe 30 dni) na
przesłanie swoich uwag i opini do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo
o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw.
Uwagi podczas konsultacji publicznych i opiniowania zgłosiły: Krajowa Izba
Biegłych Rewidentów, NSZZ „Solidarność”, Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia,
Społeczna Rada przy Ministrze Sprawiedliwości ds. Alternatywnych Metod
Rozwiązywania Sporów, Polskie Centrum Mediacji, Polskie Stowarzyszenie Biegłych
Sądowych do Spraw Wypadków Samochodowych, Ogólnopolskie Stowarzyszenie
Referendarzy Sądowych, Krajowa Rada Sądownictwa, Krajowa Rada Prokuratury
(która nie zgłosiła własnych uwag, ale przyłączyła się do uwag Krajowej Rady
Sądownictwa), Prokurator Apelacyjny w Krakowie, Prokurator Apelacyjny w Poznaniu,
Prezes Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, Prezes Sądu Apelacyjnego w żdańsku,
Prezes Sądu Apelacyjnego w Katowicach, Prezes Sądu Apelacyjnego w Krakowie,
Prezes Sądu Apelacyjnego w Lublinie, Prezes Sądu Apelacyjnego w Łodzi, Prezes
Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, Prezes Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie, Prezes
Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, Prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie, Prezes
Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, żeneralny Inspektor Ochrony Danych Osobowych,
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prokurator Generalny oraz Prokuratoria
żeneralna Skarbu Państwa.
Wskazać należy, że Prezesi Sądów Apelacyjnych i Prokuratorzy Apelacyjni
przesłali w formie zbiorczej uwagi zgłaszane przez poszczególne sądy i prokuratury,
a nawet wydziały i dyrektorów sądów i prokuratur.
W zgłaszanych uwagach krytycznie odnoszono się m. in. do proponowanych
rozwiązań z zakresu informatyzacji sądownictwa, ustawowego przyznania Ministrowi
Sprawiedliwości dostępu do akt sądowych, zmiany sposobu odwoływania się od
sędziego od podziału czynności, zmiany składu zgromadzeń ogólnych sądów
apelacyjnych.
W dniu 17 kwietnia 2014 r. zorganizowana została konferencja uzgodnieniowa,
w której brali udział biorący udział w opiniowaniu przedstawiciele żeneralnego
Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Prokuratora Generalnego, Prokuratorii
żeneralnej Skarbu Państwa, Krajowej Rady Sądownictwa oraz Sądu Najwyższego.
Po konferencji uzgodnieniowej projekt, w zakresie w jakim został zmieniony,
rozesłano do ponownego opiniowania. Po konferencji uzgodnieniowej swoje
wcześniejsze uwagi do projektu podtrzymała Krajowa Rada Sądownictwa, Krajowa
Rada Prokuratury, Sąd Najwyższy oraz, w zakresie jednej ze zgłoszonych uwag,
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Prokuratoria Generalna
podtrzymała swoja uwagę do art. 1 pkt 25 projektu – w opinii Ministra
Sprawiedliwości uwaga ta jest jednak niezasadna i nie została uwzględniona.
Na skutek uwag zgłoszonych podczas konsultacji publicznych i opiniowania
projekt został poddany modyfikacjom.
W szczególności w projekcie zmienione zostały przepisy dotyczące centralnej
listy mediatorów. W wypadku mediatorów projekt przewiduje w art. 175e, że
centralna lista mediatorów prowadzona jest w systemie teleinformatycznym
administrowanym i udostępnianym przez Ministra Sprawiedliwości. Prezes Sądu
Okręgowego prowadzi na centralnej liście mediatorów listę osób prowadzących
mediację, o których mowa w art. 3a ustawy z dnia 26 października 1982 r.
o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178, z późn. zm.)
oraz w art. 23a ustawy z dnia 5 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz.
U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.) dla obszaru właściwości danego okręgu sądowego.
W projekcie zrezygnowano także z umieszczania na centralnej liście
mediatorów mediatorów sądowych, o których mowa w art. 183² ustawy z dnia 17
listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 2014 r. poz. 101
i 293).Powodem dokonania tego wyłączenia jest brak szczegółowych przepisów
dotyczących prowadzenia list mediatorów cywilnych oraz sposobu weryfikacji tych list
przez prezesa sądu okręgowego. Projektodawca postanowił nie zajmować się
kwestią regulowania statusu mediatorów cywilnych w projekcie, ponieważ sprawą tą
zajmuje się zespół ds. mediacji gospodarczej działający w Ministerstwie żospodarki.
W oparciu o rekomendacje tego zespołu opracowane zostaną regulacje zajmujące
sią statusem mediatorów. Regulowanie funkcjonowania mediatorów cywilnych przez
zakończeniem jego prac byłoby zabiegiem przedwczesnym.
Ponadto na skutek uwag zgłaszanych przez żeneralnego Inspektora Danych
Osobowych zmienione zostały przepisy dotyczące przetwarzania danych osobowych
przez Ministra Sprawiedliwości oraz informatyzacji sądów – w projekcie wskazano,
że Minister Sprawiedliwości jest administratorem systemów teleinformatycznych,
o których mowa w art. 175b § 1.

Z projektu na skutek uwag zgłoszonych przez żeneralnego Inspektora Ochrony
Danych Osobowych usunięto nowelizację ustawy o Służbie Więziennej w zakresie,
w jakim wprowadzała do ustawy umocowanie dla systemu NoeNet.
Uwaga żeneralnego Inspektora Ochrony Danych osobowych, dotycząca
przyznania Ministrowi Sprawiedliwości w projektowanym art. 175a § 3 ustawy – Prawo
o ustroju sądów powszechnych statusu administratora systemu teleinformatycznego
zamiast statutu administratora danych osobowych została uwzględniona.
Szczegółowe zestawienie zgłoszonych uwag wraz ze stanowiskiem do nich
Ministra Sprawiedliwości znajduje się w załącznikach nr 1 i 2 dołączonych do raportu
z konsultacji.








Załączniki:
1. Tabela z zestawieniem uwag zgłoszonych podczas konsultacji publicznych projektu
ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych
innych ustaw.
2. Tabela uwag zgłoszonych podczas opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy –
Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw.

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

1.
Polskie Stow.
Uwaga
W przedmiotowym projekcie brak jest zapisów dotyczących prowadzenia list instytucji Kwestie
te
pozostają
poza
Biegłych
ogólna
specjalistycznych uprawnionych do wydawania opinii.
zakresem projektu
– zostaną
Sądowych do
uregulowane w ustawie o biegłych.
spraw
Wypadków
Drogowych
2.
Społeczna
Uwaga
Należałoby rozważyć dodanie do proj. art. 157a usp kwesti ustanowienia stałych Przepisy dotyczące centralnej listy
Rada przy
ogólna
mediatorów sądowych przez prezesa sądu okręgowego, prowadzenia centralnego mediatorów
zostały
Ministrze
wykazu mediatorów o podobnej treści jak projektowany art. 157 usp w odniesieniu do zmodyfikowane.
W
projekcie
Sprawiedliwoś
biegłych sądowych;
zrezygnowano z umieszczania na
ci ds.
Należałoby rozważyć dodanie delegacji ustawowej dla Ministra Sprawiedliwości do centralnej
liście
mediatorów
Alternatywnyc
wydania rozporządzenia określającego konieczne kwalifikacje mediatorów mediatorów sądowych, o których
h Metod
w poszczególnych rodzajach spraw, w tym także karnych i nieletnich, tryb ich mowa w art. 183² ustawy z dnia 17
Rozwiązywani
ustanawiania, pełnienia czynności i zwalniania z funkcji.
listopada
1964
r.
-
Kodeks
a Sporów,
Rozwiązanie to prowadziłoby do ujednolicenia w polskim systemie prawnym kwesti postępowania cywilnego (Dz. U.
zwana dalej
związanych ze statusem mediatorów oraz spójność systemu, a także pożądany od 2014 r. poz. 101 i 293).Powodem
„ADR”
dawna efekt w postaci wyeliminowania rozproszenia regulacji w różnych aktach dokonania tego wyłączenia jest
prawnych;
brak szczegółowych przepisów
W projekcie nie znalazł się żaden zapis o ustawowym umocowaniu koordynatorów dotyczących
prowadzenia
list
ds. mediacji sądów powszechnych, choć taka potrzeba zgłaszana jest przez nich od mediatorów
cywilnych
oraz
ponad trzech lat.
sposobu weryfikacji tych list przez
Przy uwzględnieniu propozycji umocowania koordynatorów w strukturze sądów prezesa
sądu
okręgowego.
powszechnych należy mieć na uwadze konieczność analogicznej regulacji Projektodawca postanowił nie
w odniesieniu do koordynatorów ds. mediacji prokuratury.
zajmować się kwestią regulowania
Podkreślenia wymaga, że z dołączonego do projektu załącznika zawierającego statusu mediatorów cywilnych w
ocenę skutków regulacji wskazano, że propozycja ustawowego umocowania w projekcie, ponieważ sprawą tą
sądach koordynatorów do spraw mediacji nie wywoła zauważalnych skutków dla zajmuje się zespół ds. mediacji
sektora finansów publicznych;
gospodarczej
działający
w
Wprowadzenie do wymogów stawianych stałym mediatorom sądowym Ministerstwie
Gospodarki.
W
obowiązkowego specjalistycznego szkolenia.
oparciu o rekomendacje tego
Należy podnieść, że w projekcie centralna lista prowadzona i udostępniana przez zespołu
opracowane
zostaną
Ministra Sprawiedliwości obejmuje jedynie stałych mediatorów z list stałych regulacje zajmujące sią statusem
mediatorów prowadzonych przez prezesów sądów okręgowych i przekazanych mediatorów.
Regulowanie
Ministrowi Sprawiedliwości na podstawie proj. art. 183 2 § 3 k.p.c., pomijając funkcjonowania
mediatorów
mediatorów, którzy znajdują się na liście prowadzonej przez organizacje cywilnych przez zakończeniem
pozarządowe i uczelnie. Także tylko do tych pierwszych projektodawca daje jego prac byłoby zabiegiem
prezesowi sądu okręgowego uprawnienie do kontroli i weryfikacji osoby wykonującej przedwczesnym.
W
wypadku
usługę mediacyjną ze skierowania sądu.
mediatorów projekt przewiduje w
Kolejną istotną kwestia jest prawo odmowy prowadzenia mediacji oraz obowiązek art. 175e, że centralna lista
1