Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

„§ 3. Oddanie pisma w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w
rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe lub w placówce
pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie
członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym albo w polskim urzędzie konsularnym jest równoznaczne z
wniesieniem go do sądu.";
2) art. 299 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Stronie, która ma miejsce zamieszkania, miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w
innym niż Rzeczypospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej,
Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i nie
ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy mającego miejsce zamieszkania lub
siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, sąd doręcza pisma pocztą listem poleconym za
potwierdzeniem odbioru lub równoważną przesyłką.
§ 2. Jeżeli strona nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w
Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej,
Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i nie
ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy mającego miejsce zamieszkania lub
siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana wraz z wniesieniem skargi
ustanowić pełnomocnika do doręczeń mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w
Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. W razie niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w § 2, sąd wzywa stronę, aby
uzupełniła ten brak w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia wezwania pod
rygorem odrzucenia skargi. Do wezwania stosuje się odpowiednio sposób doręczenia, o
którym mowa w § 1.
§ 4. Jeżeli ze skargi wynika, że uczestnik postępowania sądowego nie ma miejsca
zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub w
innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub
państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, sąd doręczając odpis skargi, zawiadamia
go o obowiązku ustanowienia pełnomocnika do doręczeń mającego miejsce zamieszkania
lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia
132

zawiadomienia. W razie niedopełnienia tego obowiązku, pisma w postępowaniu sądowym
pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
§ 5. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio do uczestnika postępowania, o którym mowa w
art. 33 § 2.
§ 6. Przepisów § 1-5 nie stosuje się, jeżeli umowa międzynarodowa, której
Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej.".
Uzasadnienie:
Proponowane zmiany zmierzają do usunięcia sprzeczności między treścią art. 83 § 3 i 299
§ 1 - 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej P.p.s.a.) a
przepisem art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ustanawiającym zakaz
dyskryminacji ze względu na przynależność państwową.
Należy zauważyć, że stosowanie tych przepisów wywołuje obecnie zbliżone skutki
prawne do stosowania art. 165 § 2 i art. 11355 K.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji
wprowadzonej ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy -Kodeks postępowania
cywilnego (Dz. U. z 2013 poz. 880). Z tego względu także na gruncie Prawa o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi zachodzi pilna potrzeba wprowadzenia
zmian w przepisach dotyczących stron mających miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu
lub siedzibę w państwie członkowskim UE innym niż Polska. Jednocześnie ze względu na
to, że w wielu ustawach z zakresu prawa administracyjnego i podatkowego ustawodawca
zdecydował się równoważnie traktować uprawnienia i obowiązki materialno-prawne
podmiotów mających obywatelstwo, siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium
państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym (zob. np. art. 1 ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o
zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich
Unii Europejskiej; Dz. U. Nr 63, poz. 394; art. 64 ust. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r.
o ochronie roślin; Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 94, z późn. zm, art. 55 ust. 2 ustawy z dnia
3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze; Dz.U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm. oraz art. 5
ust. 13 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r Prawo budowlane; Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz.
1623, z późn. zm., to nie jest zasadne różnicowanie uprawnień tych podmiotów w
zakresie procedury stosowanej przed sądami administracyjnymi. Proponowana zmiana
art. 83 § 3 P.p.s.a. zmierza do zrównania skutków złożenia pisma procesowego w
placówce pocztowej operatora wyznaczonego w Polsce i placówce pocztowej operatora
świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii
133

Europejskiej (w rozumieniu art. 2 pkt 13 dyrektywy 97/67/WE) oraz Konfederacji
Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. W obu
przypadkach oddanie pisma będzie równoznaczne z wniesieniem go do sądu.
Projektowany przepis art. 83 § 3 uwzględnia zmiany wprowadzone ustawą z dnia 23
listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1529). Ustawa ta dostosowała
przepisy krajowe do wskazanej wyżej dyrektywy, ale nie odnosiła się do sprzeczności
przepisu art. 83 § 3 P.p.s.a. z postanowieniami Traktatu.
W tym samym celu przewiduje się ograniczenie zakresu zastosowania art. 299 P.p.s.a.
(nakazującego wskazanie pełnomocnika dla doręczeń) do sytuacji, w której strona ma
miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu lub siedzibę w państwie, które nie jest członkiem
Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym. Wzorcem regulacji jest tu przepis art. 11355 K.p.c. W
rezultacie w stosunkach między sądem polskim a stroną mającą miejsce zamieszkania,
zwykłego pobytu lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym, konieczne będą tzw. efektywne doręczenia
zarówno wówczas, gdy będzie to pierwsze doręczenie (doręczenie skargi lub wniosku),
jak też kolejne doręczenia w toku postępowania.
Tylko w niektórych sprawach sądowoadministracyjnych do doręczeń tych znajdą
zastosowanie przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13
listopada 2007 r., nr 1393/2007, dotyczącego doręczania w państwach członkowskich
dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych
("doręczanie dokumentów") oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1348/2000 -
np. z treści art. 22 pkt 4 rozporządzenia z dnia 22 grudnia2000 r., nr 44/2001 w sprawie
jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach
cywilnych i handlowych (Dz. Urz. z 2001 r., L 12, s. 1), dotyczącego jurysdykcji
wyłącznej w sprawach, których przedmiotem jest rejestracja lub ważność patentów,
znaków towarowych, wzorów i modeli, jak również podobnych praw wymagających
zgłoszenia lub zarejestrowania wynika, że sprawy rejestrowe z zakresu własności
przemysłowej są w rozumieniu rozporządzenia 44/2001 sprawami cywilnymi. Nie ulega
zatem wątpliwości, że pojęcie „sprawy cywilnej" jest pojęciem, które powinno się
134

interpretować w oderwaniu od znaczenia tego pojęcia w prawie krajowym. Trzeba mieć
jednak na uwadze, że ani w treści tego rozporządzenia, ani w dotychczasowym
orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nie zdefiniowano pojęcia
„sprawy cywilnej" i pojęcia „sprawy administracyjnej".
Mimo to nie jest jednak właściwe stosowanie w sprawach rozpoznawanych przez sądy
administracyjne różnych zasad doręczania dokumentów sądowych w zależności od
wcześniejszego ustalenia, czy dana sprawa ma charakter administracyjny czy też cywilny
w rozumieniu prawa UE.
W związku z powyższym konieczne było wskazanie w proponowanym brzmieniu art. 299
§ 1 P.p.s.a. doręczenia za pośrednictwem poczty jako podstawowego sposobu doręczania
pism w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Tego typu doręczenie jest bowiem
najbardziej bezpośrednie i najszybsze. Dowodem stwierdzającym fakt doręczenia pisma
będzie w takim przypadku zwrotne poświadczenie odbioru, którego wzór określa
regulamin poczty listowej Światowego Związku Pocztowego sporządzony w Bernie dnia
28 stycznia 2005 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 108, poz. 744) oraz regulamin dotyczący paczek
pocztowych Światowego Związku Pocztowego sporządzony w Bernie dnia 28 stycznia
2005 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 108, poz. 745).
Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji


1
Uwaga ogólna
W art. 8 projektu należałoby dodać kolejną zmianę ustawy o komornikach sadowych i Uwaga uwzględniona.
PGSP
egzekucji - Dz.U. z 2013 r. poz, 829.
2
Art. 2 ust. 5
W przypadku podmiotów prowadzących działalność maklerską organ egzekucyjny może Uwaga nie może być uwzględniona, gdyż
ZBP
żądać informacji stanowiących tajemnicę zawodową w rozumieniu ustawy o obrocie zawarta w niej propozycja nie była objęta
instrumentami finansowymi, obejmujących zarówno uczestników postępowania założeniami.
egzekucyjnego jak i innych osób, w tym pełnomocników dłużnika oraz stron umów,
zawieranych z dłużnikiem, w szczególności umów zabezpieczających wierzytelności
(umów zastawu lub innych)”. Uzasadnienie zmiany: jak w przypadku art. 761 § 1 K.p.c.
powyżej. Rozbieżności terminologiczne – również jak powyżej.

3
Art. 49 ust. 2
Stwierdzić należy, iż projektodawca dokonując zmiany polegającej jedynie na Uwaga nieaktualna.
KRK
zastąpieniu odniesienia do art. 823 k.p.c. artykułem 824 § 1 k.p.c. nie dostosował tego Projektowany przepis został dostosowany
przepisu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26.06.2012 r., sygn. akt P 13/11 do aktualnego brzmienia tego przepisu
stwierdzającego, że art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze przez to, że w każdym wypadku [nadanego ustawą z dnia 8 listopada 2013 r.
(Dz.U.2013 poz.1513)].
135

umorzenia na podstawie art. 823 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks
postępowania cywilnego zawieszonego wcześniej postępowania egzekucyjnego
przewiduje pobieranie od dłużnika opłaty stosunkowej w wysokości nie niższej niż 1/10
wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, jest niezgodny z art. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Wskazać należy, iż priorytetową kwestią w procesie wykonywania w/w wyroku Trybunał
Konstytucyjnego powinno być ścisłe oraz jednoznaczne dostosowanie obowiązującego
systemu prawa do postanowień w nim zamieszczonych. Wszelkie rozszerzenia w zakresie
proponowanych zmian legislacyjnych byłyby bowiem zbyt daleko idące oraz sprzeczne z
zasadami prawidłowej implementacji wyroków Trybunał Konstytucyjnego do
obowiązującego porządku prawnego.
4
Art. 49 ust. 2
Zmiana brzmienia tego przepisu ma związek z likwidacją instytucji umorzenia
Uwaga nieaktualna.

postępowania egzekucyjnego z mocy prawa (art. 823 k.p.c). Projekt nie uwzględnia
Projektowany przepis
został
Sąd Najwyższy
jednak, że przepis ten w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 czerwca 2012 r.
dostosowany do aktualnego brzmienia
(P 13/11, OTK 20012, nr 6, poz. 67) został częściowo uznany za sprzeczny z art. 2
tego przepisu [nadanego ustawą z dnia 8
Konstytucji przez to, że w każdym wypadku umorzenia na podstawie art. 823 k.p.c.
listopada 2013 r. (Dz.U.2013 poz.1513)].
zawieszonego wcześniej postępowania egzekucyjnego przewidywał pobieranie od
dłużnika opłaty stosunkowej w wysokości nie niższej niż 1/10 wysokości przeciętnego
wynagrodzenia miesięcznego. W nowej redakcji należy zmodyfikować brzmienie tego
przepisu w sposób, który nie będzie wzbudzał wątpliwości co do zgodności ze
standardami konstytucyjnymi. Wydaje się, że według stanowiska przedstawionego przez
Trybunał Konstytucyjny w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego możliwość
pobrania opłaty egzekucyjnej przez komornika oraz jej wysokość powinna zostać ściśle
powiązana z efektywnością samej egzekucji.
5
Art. 85
Projektowane
przepisy nie przewidują zapisu o utworzeniu systemu
Uwaga nie może być uwzględniona, gdyż
KRK
teleinformatycznego obsługującego licytacje elektroniczne, poza ogólnym zapisem w
zawarta w niej propozycja nie była objęta
art. 85 ust. 1 u.k.s.e., jako zadanie Krajowej Rady Komorniczej do utworzenia i
założeniami.
obsługiwania systemu teleinformatycznego. Powstanie problem dotyczący kosztów
utworzenia i obsługi takiego systemu.
Projekt zakłada również wprowadzenie zmian w ustawie o komornikach sądowych i
egzekucji, a mianowicie dodanie do art. 85 ust. 1 nowych punktów (20-21) nakładające
na Krajową Radę Komorniczą między innymi obowiązek utworzenia i utrzymania
136