Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

nieprawdziwego wykazu. Niektórzy sędziowie pouczają o tym, a inni nie. Po noweli będzie takie toczy
się
postępowanie
pouczenie i odpowiedzialność karna w przypadku postępowania przed komornikiem, a brak będzie egzekucyjne.
takiej sankcji i pouczenia w postępowaniu sądowym. Do rozważenia jest także, czy ta regulacja
dostatecznie współgra z regulacją kodeksu karnego.
208 Art. 801
Rada krytycznie odnosi się też do propozycji zmiany art. 8011 § k.p.c. wprowadzającej, przy Uwaga
nie
może
być
KRS
wezwaniu dłużnika do złożenia wykazu majątku, obowiązek komornika uprzedzenia dłużnika o uwzględniona,
gdyż
jest
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Takie rozwiązanie mogłoby zostać niezgodna z założeniami.
przyjęte jedynie w sytuacji, gdyby ustawa przewidywała taką odpowiedzialność (por. art. 1 § 1
Kodeksu karnego oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 r. , sygn. akt III KK Art. 233 § 6 k.k. zawiera
21/12).
jednoznaczną regulację w tym
przedmiocie.
209 Art. 8041
Propozycję wprowadzenia nowego art. 8041 k.p.c. należy ocenić krytycznie. Przedstawiając ją, Uwaga
nie
może
być

projektodawca dąży w istocie do podważenia stanowiska wyrażonego przez Sąd Najwyższy w uwzględniona,
gdyż
jest
Sąd Najwyższy
uchwałach z dnia 29 października 2004 r. (III CZP 63/04, OSNC 205, nr 10, poz. 174) oraz z dnia 5

niezgodna z założeniami.
marca 2009 (III CZP 4/09, OSNC 2010, nr 1, poz. 2). W uzasadnieniu tej propozycji pominięto
jednak całą argumentację przedstawioną przez Sąd Najwyższy i ograniczono się do stwierdzenia, że
konieczność uzyskania klauzuli wykonalności przez osobę, która nabyła wierzytelność po wszczęciu
egzekucji jest wymogiem utrudniającym i przedłużającym dochodzenie roszczenia. Zaprojektowany
przepis pozwoli osiągnąć zamierzony efekt co najwyżej połowicznie. Zakresem jego zastosowania
nie są objęte przypadki przejścia uprawnienia objętego tytułem wykonawczym łączące się z utratą
podmiotowości prawnej przez wierzyciela niebędącego osobą fizyczną, które bardzo często mają
miejsce w obrocie, najczęściej na skutek rozmaitych połączeń (np. banków). Zastosowanie tego
przepisu zostało bowiem uzależnione od zgody wierzyciela, tymczasem jest jasne, że takiej zgody
nie będzie mógł udzielić wierzyciel, który nie istnieje. Ponadto projekt nie bierze pod uwagę, że w
obecnie przyjętej konstrukcji powództwo opozycyjne kieruje się przeciwko wykonalności
określonego tytułu wykonawczego (art. 840 k.p.c), a nie przeciwko postępowaniu egzekucyjnemu
prowadzonemu na rzecz określonego wierzyciela. Również ta regulacja potwierdza, że legitymacja
stron postępowania egzekucyjnego powinna co do zasady opierać się na treści klauzuli
wykonalności, bez względu na to, kiedy doszło do przejścia obowiązku podlegającego egzekucji.
Poza tym potrzeby w zakresie zapewnienia łatwości i szybkości dochodzenia roszczeń nie mogą
uzasadniać zróżnicowania sytuacji następcy prawnego wierzyciela w zależności od tego, czy jego
następstwo wystąpiło przed wszczęciem, po wszczęciu, czy też po umorzeniu egzekucji.
210 Art. 805
W toku konsultacji projektu założeń do projektu ustawy Stowarzyszenie proponowało, aby
Uwaga nie jest zasadna.
OSRS
komornik sądowy przy pierwszej czynności egzekucyjnej doręczał dłużnikowi oprócz
zawiadomienia o wszczęciu egzekucji - także odpis tytułu wykonawczego, przynajmniej w tych
Obowiązujący przepis art. 805
przypadkach, gdy składa się on z tytułu egzekucyjnego połączonego trwale z odpisem
k.p.c. przewiduje konieczność
97

postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności i jego uzasadnienia.
doręczania takiego odpisu.
Propozycja ta została zaakceptowana i przyjęta w ostatecznej wersji projektu założeń. Mimo tego
przedstawiony do opinii projekt ustawy nie uwzględnia tych założeń. Jeszcze raz zatem podnosimy
następujące argumenty. Jeżeli komornik dysponuje oryginałem takiego tytułu wykonawczego, to
należy to wykorzystać, aby otworzyć dłużnikowi termin do zaskarżenia postanowienia
klauzulowego, jeżeli zawiera ono uzasadnienie. Tylko w przypadku gdyby klauzulę wykonalności
nadano w sposób uproszczony (bez postanowienia), dłużnik zgłaszałby wniosek o sporządzenie i
doręczenie uzasadnienia postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w terminie tygodniowym
od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. W pozostałych przypadkach takiego
wniosku nie musiałby już kierować do sądu. Zaoszczędziłoby to niepotrzebnego wpływu pism do
sądów w toku egzekucji i skróciłoby czas pozostawania wierzyciela w niepewności co do
prawomocności postanowienia klauzulowego. Dopuszczalność sporządzania przez komornika
odpisów tytułów wykonawczych może zostać zastrzeżona w ustawie o komornikach sądowych i
egzekucji.
211 Art. 824 § 1 pkt. O ile na aprobatę zasługuje rezygnacja z instytucji umorzenia postępowania z mocy prawa przez Uwaga
nie
może
być
4
uchylenie art. 823 to skrócenie okresu uzasadniającego umorzenie do 6 miesięcy ze względów uwzględniona,
gdyż
jest
ZBP
praktycznych należy ocenić negatywnie. Niewątpliwie intencją było przyspieszenie postępowań niezgodna z założeniami.
egzekucyjnych skutek jednak będzie dokładnie odwrotny. Najczęściej wierzyciel wnioskuje o
zawieszenie gdy nie jest w stanie wskazać majątku do którego można skierować egzekucję ale ma
nadzieję, że to ustali albo, że zmieni się sytuacja dłużnika. Drugą okolicznością uzasadniającą
zawieszenie jest ugoda z dłużnikiem i podjęcie przez niego sukcesywnej spłaty. W obu przypadkach
okres półroczny jest zbyt krótki, w większości spraw na ewentualną decyzję o zaakceptowaniu
umorzenia postępowania. W rezultacie więc zwiększy się jedynie ilość wniosków o podjęcie i
uwzględniających je postanowień a następnie wniosków o ponowne zawieszenie.
termin 6 miesięczny jest drastycznym skróceniem czasu dla wierzyciela. Jeżeli sankcją za umorzenie
w tak krótkim czasie w tym trybie nie byłoby ubezskutecznienie konsekwencji złożenia wniosku o
wszczęcie egzekucji w zakresie przerwy biegu terminu przedawnienia, to można to byłoby przyjąć,
ale jak takie sankcje zostaną utrzymane - a na to wskazuje utrzymanie sankcji w art. 182 § 2 k.p.c. -
to stanowi to istotne pogorszenie pozycji wierzyciela;
Jeżeli tak krótki termin miałby kasować całą, nieraz wieloletnią egzekucję, to należałoby co najmniej
uzależnić jego zastosowanie od uprzedniego wezwania wierzyciela przez komornika do dokonania
wskazanej czynności niezbędnej do dalszego prowadzenia egzekucji. Ponieważ charakter zbędny,
98

czy niezbędny takiej czynności jest bardzo często sporny, taka czynność wezwania komornika
winna być, tak jak jest, zaskarżalna skargą wierzyciela na czynność komornika.
212 Art. 827 § 1
Odstąpienie od wymogu wysłuchania wierzyciela i dłużnika i zastąpienie go możliwością nie
Uwaga
nie
może
być
ZBP
zasługuje na aprobatę. Ponadto, komornik zawsze może wysłuchać wierzyciela i dłużnika i nie
uwzględniona,
gdyż
jest
potrzeba na tę okoliczność odrębnego przepisu.
niezgodna z założeniami
Dotychczasowy tryb prowadzenia postępowania egzekucyjnego nakłada na organ egzekucyjny
dokonanie wysłuchania w trybie art. 827. Wysłuchanie to (szczególnie co jest ważne w
długotrwałych egzekucjach) dostarcza wierzycielowi istotnych informacji w sprawie, a także
wskazuje tryb podejmowanych przez organ egzekucyjnych działań mających na celu ustalenie
majątku dłużnika. Treść wysłuchania stanowi dla wierzyciela podstawę do podjęcia decyzji
odnośnie dalszego trybu egzekucji. Uwzględniając powyższe zmiana rekomendowanego przepisu
spowoduje zaniechanie kierowania przez organ egzekucyjny do wierzyciela wysłuchania w tym
trybie z istotnymi dla oceny sprawy informacjami. W związku z powyższym środowisko bankowe
rekomenduje pozostawienie obowiązku wysłuchania w trybie 827 jak dotychczas i nie
dokonywanie proponowanych zmian w tym zakresie.
213 Art. 843 § 1
Wyrażone w Uzasadnieniu projektu zamiary w tym zakresie zasługują na aprobatę. Wątpliwości Uwaga
nie
może
być
Iustitia
budzi natomiast przyjęte rozwiązanie. Zdarza się niejednokrotnie, że różni komornicy (z różnych uwzględniona, gdyż jest
rewirów) prowadzą egzekucję do różnych składników majątkowych dłużnika, i to komornicy niezgodna z założeniami.
właściwi wg k.p.c., np. z ruchomości i nieruchomości wg miejsca ich położenia, a z wynagrodzenia
za pracę lub innej wierzytelności wg miejsca zamieszkania dłużnika (właściwość ogólna). Jaki sąd W podanej sytuacji znajduje
będzie właściwy do rozpoznania powództwa opozycyjnego? Projektowany przepis art. 843 § 1 k.p.c. zastosowanie art. 43 k.p.c.
tego problem nie rozwiązuje.
214 Art. 847
Niecelowa wydaje się także zmiana art. 847 § 2 k.p.c. polegająca na dodaniu sformułowania o Uwaga
nie
może
być
KRS
odpowiedzialności odszkodowawczej. Za niedopełnienie obowiązków wymienionych w tym uwzględniona, gdyż jest
przepisie dłużnik ponosi już taką odpowiedzialność na podstawie art. 415 k.c.
niezgodna z założeniami.
215 Art. 847
Niejasny jest sens uzupełnienia art. 847 § 2 k.p.c. wzmianką „pod rygorem odpowiedzialności za Uwaga
nie
może
być
Sąd Najwyższy
szkodę". Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, także w związku z zawinionym uwzględniona, gdyż jest
naruszeniem obowiązków wynikających z przepisów prawa procesowego cywilnego, określa prawo niezgodna z założeniami.
cywilne materialne. Z tego punktu widzenia proponowaną zmianę należy uznać za zbędną, a
„edukacyjna" treść art. 888 § 3 k.p.c. nie skłania do zmiany tej oceny. Z drugiej strony, nie można
pomijać, że pytanie, kogo (wierzyciela, czy dłużnika) obciążają konsekwencje majątkowe
przeprowadzenia egzekucji z rzeczy niestanowiącej własności dłużnika, należy od dawna do
kontrowersyjnych w doktrynie. W tym stanie rzeczy stwarzanie sugestii, że ustawodawca zajmuje w
tym sporze określone stanowisko, należy uznać za niecelowe.
216 Art. 8662. § 3
Projektodawca wprowadza procedurę postępowania w przypadku zajęcia walut obcych, w sytuacji
Uwaga uwzględniona.
ZBP
gdy tytuł wykonawczy obejmuje świadczenie pieniężne wyrażone w walucie polskiej; w takiej

99

sytuacji komornik wyznacza dłużnikowi tygodniowy termin do wskazania banku, któremu mają

być zbyte waluty; jeżeli dłużnik nie wykonana polecenia komornika, komornik wzywa wierzyciela
do wskazania takiego banku; jeżeli dłużnik ani wierzyciel nie wskazali banku nabywcy,
wyznaczenie tego ostatniego należy do komornika; projektodawca określił termin dla dłużnika, a
nie określił terminu dla wierzyciela
217 Art. 871
Termin uiszczenia całości ceny tylko do godziny piętnastej dnia następnego może być nierealny w Uwaga
nie
może
być
ZBP
przypadku przelewów z innego banku na inny bank organu egzekucyjnego, stąd proponujemy uwzględniona,
gdyż
nie
LEWIATAN
przedłużenie terminu do 2 dnia roboczego po dniu, w którym udzielono przybicia.
wyjaśniono bliżej, dlaczego
termin ten może być nierealny.
218 Rozdział 3 – Rekomendowane zmiany w zakresie rozdział 3- Sprzedaż w drodze licytacji elektronicznej pozwalać Uwaga pozytywna
Sprzedaż
w będą na przeprowadzanie licytacji w trybie elektronicznym, zgodnie z rekomendacją wierzycieli
drodze licytacji oraz komorników. Tryb taki dla banków jest jak najbardziej korzystny, gdyż w praktyce spowoduje
elektronicznej
zwiększenie skuteczności (oraz zapewne efektywności) przeprowadzanych licytacji również na
ZBP
wniosek wierzyciela w drodze elektronicznej.
220 Art. 8793
Za jak najbardziej wskazane należy uznać propozycje wprowadzenia możliwości przeprowadzania Uwaga
nie
może
być
KRK
elektronicznych licytacji ruchomości. Należy jednak wskazać, że proponowane przepisy zawierają uwzględniona,
gdyż
pewne błędy i niedokładności. Z treści art. 8793 projektu może wynikać, że wniosek o licytację sugerowany kierunek wykładni
elektroniczną „może być zgłoszony przed wyznaczeniem terminu licytacji lub wraz z wnioskiem o tego przepisu jest nieracjonalny.
wyznaczenie drugiej licytacji", co może sugerować, że wniosek taki nie może być złożony wcześniej
(np. już we wniosku o wszczęcie egzekucji).
221 Art. 8792
Nowela wyłącza e-licytację wobec rzeczy oddanej pod dozór dłużnikowi, w imię ochrony interesów Uwaga nie
może
być
ZBP
nabywcy licytacyjnego przed takimi działaniami dłużnika, które mogłyby uniemożliwić lub utrudnić uwzględniona,
gdyż
jest
LEWIATAN
wydanie sprzedanej rzeczy; wydaje się, że działania, przed którymi nowela zamierza obronić niezgodna z założeniami.
nabywcę mogą mieć miejsce zarówno w przypadku, gdy posiadaczem rzeczy jest dłużnik jak i osoba W
uzasadnieniu projektu
trzecia, więc proponujemy wykreślenie ww. ograniczenia i dopuszczenie e-licytacji w każdym wyjaśniono
cele
przypadku dotyczącym ruchomości. niezależnie od tego kto sprawuje dozór nad rzeczą.
projektowanego ograniczenia.

222 Art. 8794 § 3
W treści art. 8794 § 3 projektu bardziej poprawne byłoby użycie liczby mnogiej w odniesieniu do Uwaga uwzględniona.
KRK
sądów rejonowych (tj.: „dostęp do systemu teleinformatycznego obsługującego sprzedaż w drodze
licytacji elektronicznej zapewnia się w sądach rejonowych na zasadach określonych w przepisach
odrębnych").
223 Art. 8795
Przepis art. 8795 projektu pozostaje w sprzeczności z treścią art. 8671 k.p.c, który stanowi, że Uwaga uwzględniona.
KRK
„przystępujący do przetargu obowiązany jest złożyć rękojmię w wysokości jednej dziesiątej sumy
100

oszacowania". Tym samym wprowadzanie zapisu, że „Przystępujący do przetargu składa rękojmię
za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Rękojmia może być także złożona bezpośrednio
komornikowi, który potwierdza ten fakt w systemie teleinformatycznym" powoduje, że przy
licytacji elektronicznej powstanie wątpliwość, czy możliwe jest złożenie rękojmi w inny sposób (np.
przelewem na konto).
224 Art. 8796
W treści art. 8796 projektu zasadne wydaje się wprowadzenie zmiany stylistycznej, a mianowicie Uwaga nie
może
być
KRK
nadanie przepisowi brzmienia: „komornik, niezwłocznie po zakończeniu licytacji udziela na rzecz uwzględniona.
licytanta, który zaoferował najwyższą cenę przybicia poprzez umieszczenie zapisu w systemie Przepis nie precyzuje w jaki
teleinformatycznym". Z treści art. 8796 projektu wynika, że licytantom zawiadomienie o przybiciu sposób doręczyć zawiadomienie
doręczane jest drogą elektroniczną. Co do wierzyciela i dłużnika przepis nie precyzuje, w jaki o przybiciu stronom
sposób dokonać doręczenia. Należałoby tym samym uwzględnić przepis projektowanego art. 131. W postępowania (wierzycielowi i
powiązaniu jednak ze zdaniem drugim projektowanego przepisu może powstać wątpliwość, skoro dłużnikowi), bo to zależy od
tylko do licytantów stanowi się o drodze elektronicznej zawiadomienia. W związku z tym zasadne tego, jaką drogę komunikacji z
byłoby zapis rozbić na dwie jednostki redakcyjne, a mianowicie: „§ 1: O przybiciu komornik komornikiem strona wybierze
zawiadamia wierzyciela, dłużnika oraz licytantów. § 2. Licytantom zawiadomienia dokonuje się (czyli wynika z art. 1311 k.p.c.
każdorazowo drogą elektroniczną".
w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.)
225 Art. 8799
Projektodawca określa termin zapłaty ceny przez nabywcę w drodze licytacji elektronicznej;
Uwaga nie
może
być
nabywca jest zobowiązany zapłacić cenę nabycia do godziny 15 dnia następnego po
uwzględniona,
gdyż
nie
ZBP
zawiadomieniu o udzieleniu przybicia; termin ten może okazać się niewystarczający.
wyjaśniono,
z
jakich
względów termin ten może
być niewystarczający. Projekt
i tak wydłuża ten termin, w
stosunku do aktualnej regulacji
dotyczącej
licytacji
ruchomości.
226 Art. 8799
W projektowanym art. 8799 zasadne byłoby uzupełnić zapis o stwierdzenia: „Nabywca
Uwaga nie
może
być
obowiązany jest zapłacić cała. cenę nabycia do godziny dwunastej dnia następnego po
uwzględniona.
KRK
zawiadomieniu go o udzieleniu przybicia. Cena nabycia może być zapłacona także za
Nie wiadomo dlaczego do
pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego sprzedaż drogą elektroniczną".
godziny 12 – tej, skoro
przelewy
bankowe
są
realizowane w późniejszych
godzinach. Niezasadne byłoby
też posłużenie się zwrotem
„cała cena”, skoro wcześniej
101