Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

wszystkich środków egzekucyjnych, dlatego też należałoby doprecyzować w art. 773, iż przy
zbiegu egzekucji dalsze jej prowadzenie może przejąć administracyjny organ egzekucyjny, o
ile uprawniony jest do zastosowania danego środka egzekucyjnego przyznanego mu
odrębnymi przepisami.
projektowana zmiana art. 773 KPC istotnie zmienia dotychczasową praktykę w ustalaniu organu
egzekucyjnego, który w wyniku zbiegu egzekucji, jako organ łączny ma w dalszym ciągu prowadzić
egzekucję. Przepis nakłada na bank - w przypadku dokonania zajęcia wierzytelności z rachunku
bankowego - obowiązek poinformowania komornika o zajęciach rachunku, które wpłynęły do
banku, uwzględniając przede wszystkim datę wpływu oraz wysokość kwot objętych poszczególnymi
zajęciami. To komornik wydaje postanowienie o przekazaniu egzekucji administracyjnemu
organowi egzekucyjnemu, o ile zachodzą przesłanki określone w w/w przepisie. Ewentualny spór
kompetencyjny będzie rozstrzygać sąd rejonowy przy którym działa komornik. Projektowany
przepis nie rozstrzyga jednak co będzie decydowało o pierwszeństwie zajęć, które wpłyną do banku
np. tego samego dnia ale o różnych godzinach, czy będzie o tym decydowała konkretnie
wcześniejsza godzina wpływu, czy też w takim wypadku właściwym będzie uznać, że wpływ mimo
różnych godzin w tym samym dniu jest równoczesny i o pierwszeństwie zdecyduje wysokość kwot
objętych poszczególnymi tytułami, a jeżeli tak to pojawia się klejna wątpliwość - mianowicie czy
należność która ma decydować o wyborze organu łącznego będzie w takim wypadku obejmowała
jedynie należność główną, czy też łącznie należność główną, odsetki i koszty sądowe. Tej
wątpliwości niestety projektowany przepis nie rozstrzyga.

ZBP rekomenduje wprowadzenie zmiany w zakresie rozstrzygnięcia o zbiegu egzekucji polegającej
na tym, że w razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej, organ sądowy z mocy prawa
przejmowałaby dalsze prowadzenie obu egzekucji, bez potrzeby ingerencji sądu i wydawania
jakichkolwiek orzeczeń w tym zakresie (rozstrzygnięcie zbiegu z mocy ustawy), zaś w przypadku
zbiegu egzekucji sądowych, zbieg byłby rozstrzygany w sposób obecnie określony w art. 7731 kpc
(rekomendacja z Porozumienia pomiędzy ZBP i KRK z 12.12.2012 r.).

179 Art. 773
W przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej Projekt zakłada zniesienie Uwaga uwzględniona w tej
Krajowa Rada funkcjonującego obecnie rozwiązania polegającego na tym, że zbieg rozstrzyga sąd rejonowy. części,
w
której
Radców
Projektowane rozwiązanie zbiegu egzekucji ma być dwustopniowe. Najpierw o rozwiązaniu zbiegu zasygnalizowano ryzyko
Prawnych
mają zadecydować między sobą organy egzekucyjne, przy uwzględnieniu ustawowych kryteriów. związane z wnioskiem o
Dopiero w razie sporu między organami egzekucyjnymi zbieg egzekucji rozstrzygnie sąd rejonowy rozstrzygnięcie sporu między
właściwy dla siedziby komornika sądowego.
organami egzekucyjnymi.
87

Wydaje się, że rezygnacja z obligatoryjnego udziału sądu w rozstrzygnięciu zbiegu, może przynieść W pozostałej części uwaga nie
skutki odwrotne do zamierzonych, tj. zamiast skrócenia czasu rozstrzygania zbiegu czas ten się może być uwzględniona, gdyż
wydłuży. Ustalenie okoliczności decydujących o rozstrzygnięciu zbiegu może w praktyce sprawić jest niezgodna z założeniami.
problemy. Do tego nie ma precyzyjnego terminu, w jakim organ egzekucyjny powinien złożyć
wniosek o rozstrzygniecie zbiegu przez sąd. Brak jest również jasnych przesłanek na czym polegać
ma „spór" między organami. Funkcjonalnie lepszym rozwiązaniem byłoby rozstrzygnięcie zbiegu
już w przepisach ustawy, poprzez wskazanie organu egzekucyjnego (np. komornika sądowego),
który w przypadku wystąpienia zbiegu egzekucji przejmuje dalsze prowadzenie obu egzekucji.
Przyspieszeniu postępowania służyłoby również wyłączenie możliwości zaskarżenia zażaleniem
postanowienia sądu rozstrzygającego zbieg egzekucji.
c)
Warto zwrócić uwagę, że zarówno obecnie, jak i w Projekcie legitymację do zaskarżenia
postanowienia sądu ma administracyjny organ egzekucyjny, a nie ma komornik. Brak jest
uzasadnienia dla różnicowania ich sytuacji procesowej.
d)
Pozytywnie należy ocenić powrót do regulacji sprzed 3 maja 2012 roku i przyjęcie, że po
zbiegu organ egzekucyjny prowadzi łącznie obie egzekucje w całości. Obecne przepisy w tym
zakresie są niejasne i budzą istotne zastrzeżenia w praktyce.
180 Art. 773
Jako bardzo dobre rozwiązanie należy ocenić propozycję zawartą w art. 773 § 2 k.p.c. - obecnie Uwaga
uwzględniona,
z
Iustitia
następuje wstrzymanie nie tylko egzekucji, ale całego postępowania egzekucyjnego na kilka wyjątkiem części dotyczącej
tygodni, nierzadko zdarza się, że miesięcy. Niezrozumiałe jest, w jakim celu strona czy uczestnik sytuacji, w której zajęta
postępowania ma zawiadomić komornika o zbiegu egzekucji. Strona powinna dowiedzieć się o
zajęciu ostatnia, to skąd nakładanie na nią tego typu obowiązku? Taki obowiązek winien ciążyć na należność wystarcza na
trzecio-dłużniku, jak to zresztą uregulowano w art. 881 § 3 pkt 3, art. 889 § 1 pkt 3, art. 891, art. 896 pokrycie wszystkich
§ 1 pkt 3, art. 910 § 1 pkt 3 i art. 9118 § 1 pkt 3 k.p.c. Jedynie w przypadku egzekucji z ruchomości egzekwowanych świadczeń. W
taki obowiązek powinien ciążyć na dłużniku, co zresztą uregulowano w art. 847 § 2 k.p.c. Zwrócić tym zakresie bowiem
należy uwagę na to, że obowiązek powiadomienia organów egzekucyjnych przez dłużnika projektowane przepisy
wierzytelności o zbiegu egzekucji uregulowany w art. 881 § 3 pkt 3, art. 889 § 1 pkt 3, art. 891, art. wyłączają procedurę zbiegu
896 § 1 pkt 3, art. 910 § 1 pkt 3 i art. 9118 § 1 pkt 3 k.p.c. dotyczy jedynie sytuacji, kiedy zajęta
należność nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń, zatem jeśli wystarcza, egzekucji. Nie jest potrzebne
nie ma takiego obowiązku. Czy to oznacza, że w tym przypadku nie ma zbiegu egzekucji? Jeśli tak wyraźne uregulowanie tego
jest, to powinno to być wyraźnie uregulowa
wyjątku, gdyż wystarczające
ne. W projektowanym art. 773 § 6 k.p.c. niezrozumiały
jest zapis: „przepisu § 4 zdanie pierwsze nie stosuje się”, skoro w tym przypadku komornik jest posłużenie się zasadą „lex
przejmuje egzekucję od administracyjnego organu egzekucyjnego na podstawie decyzji wydanej specialis derogat legi generali”.
przez ten organ, a przepis § 4 reguluje sytuację odwrotną. Według proponowanego rozwiązania w
przypadku kolejnego zbiegu egzekucji do tego samego przedmiotu egzekucję administracyjną
automatycznie przejmuje komornik. Skoro przy pierwszym zbiegu decyzję w tym przedmiocie
wydawał organ administracyjny, niezrozumiałe jest, dlaczego przy kolejnym zbiegu miałby
88

wydawać ją komornik. Projektowany przepis art. 773 § 7 k.p.c. nie rozstrzyga właściwości sądu w
sytuacji, w której z egzekucją administracyjną zbiega się kilka egzekucji sądowych prowadzonych
przez różnych komorników, a takie sytuacje występują i to wcale nierzadko. Wydaje się całkowicie
zbędna możliwość zaskarżenia postanowień, o których mowa w art. 773 § 8 kpc, jak również nie
wydaje się by standard konstytucyjny tego wymagał. Jest to czynność o charakterze pomocniczym,
postępowanie wpadkowe, a jednocześnie takie które winno być przeprowadzone maksymalnie
sprawnie. Przyznanie stronom możliwości jego zaskarżenia żadnych szczególnie istotnych wartości
nie chroni, a pozwala na odwlekanie egzekucji – co zwłaszcza z perspektywy nieuczciwych
dłużników może mieć istotne znaczenie obniżając i tak nie najwyższą efektywność postępowań
egzekucyjnych.
181 Art. 773
Odnośnie przepisów dotyczących rozstrzygnięcia o zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej Uwaga
nie
może
być
Sąd Apelacyjny rozwiązanie zaproponowane obecnie jest niewątpliwie korzystniejsze od funkcjonującego po uwzględniona,
gdyż
taka
we Wrocławiu
ostatniej nowelizacji - niemniej jednak wydaje się, że racjonalniejsze byłoby prowadzenie całej propozycja nie była objęta
egzekucji przez jeden organ egzekucyjny.
założeniami
182 Art. 773
Likwidacja postępowania rozstrzygającego o zbiegu egzekucji jest trafna (art. 773 k.p.c). Uwaga pozytywna
Sąd Apelacyjny Zastąpienie go mechanizmem regulacji w zakresie postępowania egzekucyjnego i postępowania
w Szczecinie
egzekucyjnego w administracji skróci czas postępowań egzekucyjnych i odciąży sądy zajmujące się
sprawami egzekucyjnymi od częściowo jurydycznie oczywistych rozstrzygnięć.
183 Art. 7731
ZBP rekomenduje rozważenie dokonania zmiany treści art. 773 [1] KPC regulującego zbieg Uwaga
nie
może
być
ZBP
egzekucji komorniczej. Tylko z pozoru wydaje się bowiem, że przepis jest jasny, tymczasem w uwzględniona,
gdyż
taka

praktyce trudno jest w wielu wypadkach precyzyjnie ustalić, który komornik jest właściwy do propozycja nie była objęta

łącznego prowadzenia egzekucji, a konkretnie kto ma ją prowadzić, i jaką ma podstawę prawną. W założeniami.
przypadku egzekucji z rachunku bankowego bardzo często komornicy rywalizują o pierwszeństwo
łącznego prowadzenia egzekucji zapominając o regułach wynikających z ww przepisu, a ciężar
ustalenia organu łącznego spoczywa na banku, przy czym brak jest wyraźnych podstaw do takiego
rozstrzygania zbiegu, i treść tego przepisu pozostawia nadal wiele wątpliwości.
184 Art. 7812 § 1
Nie wydaje się zasadne ograniczenie możliwości złożenia przez bank wniosku jedynie do jednego Uwaga
nie
może
być
ZBP
bankowego tytułu egzekucyjnego. Uzasadnienie, iż usprawni to działanie systemu uwzględniona,
gdyż
jest

teleinformatycznego obsługującego postępowanie nie jest przekonujące. Wraz z wnioskiem o niezgodna z założeniami.
nadanie klauzuli wykonalności na bte, banki powinny mieć możliwość uzyskania klauzuli na
dalszych egzemplarze bte. Przyczyni się to do przyspieszenia postępowania.
Tryb wydawania dalszych
Projektowane przepisy jednoznacznie przesądzają, iż do nadania bankowemu tytułowi tytułów wykonawczych jest
egzekucyjnemu klauzuli wykonalności właściwy jest sąd rejonowy, a uprawnionym do wydania tego uregulowany w art. 793 k.p.c. i
postanowienia jest także referendarz sądowy. Niejednokrotnie prowadzenie przeciwko dłużnikowi w ustawie – prawo bankowe.
egzekucji z kilku składników majątkowych przy właściwości miejscowej różnych komorników
89

wymaga uzyskania np. dwóch czy trzech tytułów wykonawczych – o możliwości ich uzyskania w
omawianym projekcie brak zapisów. Biorąc po uwagę liczbę działających w Polsce banków i ilość
składanych przez nich wniosków o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli
wykonalności z zestawieniem, iż do nadawania klauzul wykonalności bte ma być wskazane przez
Ministra Sprawiedliwości tylko kilka sądów – powstaje wątpliwość czy taki tryb postępowania nie
spowoduje wydłużenia czasookresu uzyskiwania przez Bank klauzul wykonalności czyli tytułów
wykonawczych.
185 Art. 782 § 1
Dla powodów (wierzycieli) nadawanie klauzuli z urzędu po uprawomocnieniu się nakazu jest Uwaga
nie
może
być
LEWIATAN
rozwiązaniem dobrym, które sprawdza się. Wprowadzenie proponowanej zmiany spowoduje, że uwzględniona, gdyż istniejące
wierzyciele będą musieli obciążyć sąd (serwery I dyski) milionami kolejnych pism, gdyż wierzyciel zróżnicowanie
pomiędzy
będzie musiał wystąpić z wnioskiem do e-sądu o nadanie klauzuli. Obecna praktyka sprawdzała się postępowaniami
bardzo dobrze. Projektowany zaś przepis przyniesie zaś obciążenia komunikacji z e-sądem zbędną upominawczymi nie znajduje
czynnością procesową, a przez to wywołanie problemów w działaniu e-sądu, zwłokę sądu w uzasadnienia.
nadawaniu klauzul (dłuższy czas oczekiwania na klauzule), dodatkowe koszty obsługi postępowania
po stronie wierzycieli (konieczność obsługi dodatkowych pism), dodatkowe koszty po stronie e-sądu
przechowywania milionów zbędnych pism na dyskach, serwerach (większe koszty po stronie e-
sądu).
186 Art. 782 § 1
Przepis ten w końcowym fragmencie został zredagowany w sposób mylący. Zgodnie z Uwaga
uwzględniona, z

proponowanym brzemieniem obowiązek nadania z urzędu klauzuli wykonalności będzie dotyczył zastrzeżeniem, że proponowane
Sąd Najwyższy
każdego tytułu obejmującego „inne koszty postępowania w sprawach cywilnych", a więc brzmienie przepisu nadal jest
praktycznie każdego tytułu, który powstał w sądowym postępowaniu cywilnym, do czego nie ma zbyt szerokie (obejmuje bowiem
żadnych uzasadnionych podstaw. Przepis ten natomiast powinien - jak można przypuszczać - także koszty procesu przyznane
stanowić podstawę do nadawania z urzędu klauzuli wykonalności tytułom, które obejmują opłaty Skarbowi Państwa). Z tego
sądowe lub „inne koszty postępowania w sprawach cywilnych", jeżeli wierzytelności tego rodzaju względu w przedmiotowym
będą przysługiwały wyłącznie Skarbowi Państwa (por. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 9 przepisie wyraźnie określono,
marca 2006 r. - Dz. U. nr 42, poz. 288). Postulować tym samym należy odpowiednią korektę że chodzi o „koszty sądowe”.
proponowanego brzmienia przepisu.
187 Art. 782 § 1
Przy okazji zmiany przepisu art. 782 § 1 k.p.c. (art. 1 pkt 76 projektu) należałoby rozważyć zmianę Uwaga
nie
może
być
Sąd Apelacyjny jego zdania pierwszego, zgodnie z którym klauzulę wykonalności nadaje sąd w składzie jednego uwzględniona,
gdyż
taka
w Warszawie
sędziego, na brzmienie: „Postanowienie w przedmiocie klauzuli wykonalności wydaje sąd w propozycja nie była objęta
składzie jednego sędziego" - praktyka orzecznicza ukształtowała wykładnię, w myśl której także założeniami.
postanowienia o oddaleniu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności wydawane są w sądzie II
instancji jednoosobowo, jednak dosłowna interpretacja powyższej normy prawnej może budzić
wątpliwości co do prawidłowości takiej praktyki; z drugiej zaś strony wydaje się niedopuszczalna
90

sytuacja, w której o składzie sądu decydowałby nie przedmiot rozstrzygnięcia, lecz jego treść
(uwzględnienie wniosku o nadanie klauzuli - skład jednoosobowy, oddalenie takiego wniosku -
skład trzyosobowy).
188 Art. 782 § 1
Wskazano nadto, że w sposób niejasny zredagowany został przepis art. 782 § 1, zdanie ostatnie. Uwaga uwzględniona.
Sąd Apelacyjny Uzasadnienie projektu nie zawiera wzmianki na temat celu zmiany omawianego przepisu,
w Gdańsku
wątpliwości budzi zaś to, czy intencją autorów projektu rzeczywiście było zobligowanie sądów do

nadawania z urzędu klauzul wykonalności także na orzeczenia zasadzające koszty postępowania na
rzecz stron. Przyjęcie takiej interpretacji spowoduje zaś znaczne obciążenie pracą zarówno sędziów,
jak i pracowników sekretariatu. Co więcej będzie to praca podwójna, ponieważ temu samemu
orzeczeniu klauzula będzie nadawana raz na wniosek (jeśli idzie o rozstrzygnięcie merytoryczne), a
dwa - z urzędu w zakresie kosztów. Jeżeli natomiast zamierzeniem przepisu było zaopatrywanie z
urzędu w klauzulę wykonalności orzeczeń zasądzających koszty postępowania na rzecz Skarbu
Państwa (czego można się domyślać zważywszy na brzmienie przepisu przed spójnikiem „lub" w
ostatnim zdaniu), to niewątpliwie przepis w tym zakresie należy doprecyzować.
189 Art. 783
Powrót do zasady „skróconej klauzuli wykonalności" należy uznać za trafny, ale wydaje się, że w tej Uwaga
nie
może
być
Sąd Apelacyjny kwestii powinno się dokonać takich zmian, by wprowadzony do systemów informatycznych uwzględniona,
gdyż
taka
we Wrocławiu
wydziałów PESEL (KRS itp.) stron, mógł być generowany automatycznie bez potrzeby jego

propozycja nie była objęta
„ręcznego" wpisywania w treści klauzuli. Po pierwsze przyśpieszy to czynności przygotowawcze, a
po wtóre pozwoli unikać większej ilości błędów w oznaczeniu numeru. Zważywszy, że określenie założeniami.
„wierzyciel i dłużnik" konieczne do zastosowania w postępowaniu klauzulowym nie może być
przypisane automatycznie żadnej ze stron - być może celowym byłoby określenie stron w treści
tytułów egzekucyjnych już przy zastosowaniu numeru identyfikacyjnego - który mógłby być wtedy
generowany automatycznie z systemu (w wyroku, postanowieniu). To zaś pozwoliłoby na
rzeczywiste uproszczenie czynności technicznych przy nadaniu klauzuli wykonalności.
190 Art. 783
Pożądane jest unormowanie dotyczące sposobu powstawania tytułów wykonawczych (art. 783 par. 1 Uwaga pozytywna
Sąd Apelacyjny i par. 1 [1] k.p.c), nadto powrót do klauzul pieczęciowych (art. 783 par. 3 k.p.c). Określenie treści i
sposobu konstruowania tytułów wykonawczych wyeliminuje różnorodna praktykę zarówno w
w Szczecinie
zakresie działania sekretariatów sądów jak i już w obszarze postępowania egzekucyjnego
(nieprawidłowo oceniane braki formalne wniosków egzekucyjnych przez komorników, co skutkuje
skargami na zarządzenia o zwrocie wniosków). Przekazanie spraw z wniosków o nadanie klauzuli
wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu do postępowania elektronicznego jest drogą do
odciążenia sądów od tego rodzaju postępowań, w których i tak zakres kognicji był minimalny.
191 Art. 7942
Art. 7942 zakłada doręczania tylko wierzycielowi postanowień w przedmiocie nadania klauzuli Uwaga nie jest zasadna, gdyż
ZBP
wykonalności; rozważenia wymaga możliwość doręczania wyłącznie wierzycielowi innych projektowany przepis art. 7942 §
postanowień w sprawie.
1 k.p.c. dotyczy wszystkich
postanowień w postępowaniu
klauzulowym.
91