Rządowy projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka

Druk nr 2653


Warszawa, 24 lipca 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-71-14




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

-
o ochronie i pomocy dla
pokrzywdzonego i świadka z projektami
aktów wykonawczych.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w tej
sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.
Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt
U S T A W A
z dnia
o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka,
Art. 1. 1. Ustawa określa zasady, warunki i zakres stosowania środków ochrony
i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka oraz osób im najbliższych, jeżeli w związku
z toczącym się albo zakończonym postępowaniem karnym z udziałem pokrzywdzonego lub
świadka albo postępowaniem karnym skarbowym z udziałem świadka istnieje zagrożenie dla
życia lub zdrowia tych osób.
2. Środki ochrony i pomocy mogą być stosowane przed wszczęciem postępowania
karnego lub karnego skarbowego, jeżeli zagrożenie życia lub zdrowia ujawni się w toku
podjętych czynności operacyjno-rozpoznawczych lub postępowania sprawdzającego,
o którym mowa w art. 307 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego
(Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.).

1)
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia:
1) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającej
normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującej decyzję
ramową Rady 2001/220/WSiSW (Dz. Urz. UE L 315 z 14.11.2012, str. 57),
2) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/99/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie
europejskiego nakazu ochrony (Dz. Urz. UE L 338 z 21.12.2011, str. 2).
2)
Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, ustawę z dnia
6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, ustawę z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji
niejawnych i ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 50,
poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149,
z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51,
poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70,
Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363,
Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104,
poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20,
poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123,
poz. 849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz. 802,
Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237,
poz. 1651, z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 20, poz. 104, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz. 585, Nr 85, poz. 716,
Nr 127, poz. 1051, Nr 144, poz. 1178, Nr 168, poz. 1323, Nr 178, poz. 1375, Nr 190, poz. 1474 i Nr 206,
poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 98, poz. 626, Nr 106, poz. 669, Nr 122, poz. 826, Nr 125, poz. 842,
Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307, z 2011 r. Nr 48, poz. 245 i 246, Nr 53, poz. 273, Nr 112, poz. 654,
Nr 117, poz. 678, Nr 142, poz. 829, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 240, poz. 1430, 1431 i 1438
i Nr 279, poz. 1645, z 2012 r. poz. 886, 1091, 1101, 1327, 1426, 1447 i 1529, z 2013 r. poz. 480, 765, 849,
1247, 1262, 1282 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 85, 384 i 694.
– 2 –
3. Osobami najbliższymi są osoby wymienione w art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca
1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.).
4. Wobec pokrzywdzonego, świadka oraz osób najbliższych, pozbawionych wolności
stosuje się przepisy art. 88d ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy
(Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.).
Art. 2. Przy ocenie stopnia zagrożenia dla życia i zdrowia pokrzywdzonego, świadka
lub osób najbliższych bierze się pod uwagę ich właściwości i warunki osobiste, związek ze
sprawcą, rodzaj, sposób i okoliczności popełnienia czynu oraz motywację sprawcy.
Art. 3. 1. Do środków ochrony i pomocy należą:
1)
ochrona na czas czynności procesowej;
2)
ochrona osobista;
3)
pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu.
2. Środków ochrony i pomocy udziela komendant wojewódzki (Stołeczny) Policji,
w którego okręgu ma miejsce pobytu pokrzywdzony, świadek lub osoby najbliższe, wobec
których ma być stosowany środek ochrony lub pomocy, zwane dalej „osobami chronionymi”.
Art. 4. 1. Ochrona na czas czynności procesowej może być udzielona w przypadku
zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby chronionej.

4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64,
poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98,
poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228,
poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86,
poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493,
z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123,
poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171,
poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr 166,
poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7,
poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018
i 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474 i Nr 240, poz. 1602, z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130,
Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549, Nr 117, poz. 678, Nr 133, poz. 767,
Nr 160, poz. 964, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, poz. 1381 i Nr 240, poz. 1431, z 2012 r.
poz. 611 oraz z 2013 r. poz. 849, 905, 1036 i 1247.
5)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1999 r. Nr 83,
poz. 931, z 2000 r. Nr 60, poz. 701 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 111, poz. 1194,
z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 142, poz. 1380 i Nr 179,
poz. 1750, z 2004 r. Nr 93, poz. 889, Nr 210, poz. 2135, Nr 240, poz. 2405, Nr 243, poz. 2426 i Nr 273,
poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1363 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 226, poz. 1648,
z 2007 r. Nr 123, poz. 849, z 2008 r. Nr 96, poz. 620 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 22,
poz. 119, Nr 62, poz. 504, Nr 98, poz. 817, Nr 108, poz. 911, Nr 115, poz. 963, Nr 190, poz. 1475, Nr 201,
poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 34, poz. 191, Nr 40, poz. 227, Nr 125, poz. 842 i Nr 182,
poz. 1228, z 2011 r. Nr 39, poz. 201 i 202, Nr 112, poz. 654, Nr 129, poz. 734, Nr 185, poz. 1092, Nr 217,
poz. 1280 i Nr 240, poz. 1431, z 2012 r. poz. 908, z 2013 r. poz. 628 i 1247 oraz z 2014 r. poz. 287 i 619.
– 3 –
2. Ochrona na czas czynności procesowej może polegać na obecności funkcjonariuszy
Policji w pobliżu osoby chronionej w trakcie czynności procesowej z jej udziałem, w drodze
do miejsca przeprowadzenia tej czynności lub w drodze powrotnej.
Art. 5. 1. Ochrona osobista może być udzielona w przypadku wysokiego stopnia
zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby chronionej w związku z postępowaniem karnym lub
karnym skarbowym, jeżeli zachodzi konieczność długotrwałej ochrony, w sprawach, których
rozpoznanie w pierwszej instancji należy do właściwości sądu okręgowego, a w szczególnie
uzasadnionych przypadkach także w innych sprawach.
2. Ochrona osobista może polegać na:
1)
stałej obecności funkcjonariuszy Policji w pobliżu osoby chronionej;
2)
czasowej obecności funkcjonariuszy Policji w pobliżu osoby chronionej;
3)
czasowej obserwacji osoby chronionej i otoczenia, w którym przebywa;
4)
wskazaniu osobie chronionej bezpiecznego miejsca przebywania oraz czasu
i bezpiecznego sposobu przemieszczania się;
5)
określeniu zakresu, warunków i sposobu kontaktowania się osoby chronionej z innymi
osobami.
Art. 6. 1. Pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu może być udzielona w przypadku
wysokiego stopnia zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby chronionej w związku
z postępowaniem karnym lub karnym skarbowym, jeżeli zachodzi konieczność długotrwałej
ochrony, a inne środki ochrony i pomocy mogą być niewystarczające, w sprawach, których
rozpoznanie w pierwszej instancji należy do właściwości sądu okręgowego, a w szczególnie
uzasadnionych przypadkach także w innych sprawach.
2. Pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu polega na podejmowaniu czynności
organizacyjnych umożliwiających osobie chronionej pobyt w innym miejscu niż
dotychczasowe, poprzez:
1)
udostępnienie tymczasowego lokalu mieszkalnego, zapewniającego zaspokojenie
podstawowych potrzeb bytowych;
2)
pomoc w wynajęciu mieszkania;
3)
pomoc w przeprowadzce lub zagospodarowaniu;
4)
pomoc w załatwieniu ważnych spraw życiowych związanych ze zmianą miejsca pobytu.
– 4 –
Art. 7. 1. Osobie, której udzielono pomocy w zakresie zmiany miejsca pobytu, która nie
posiada źródeł utrzymania i nie może podjąć pracy z powodu zagrożenia dla życia lub
zdrowia, można udzielić pomocy finansowej:
1)
na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych;
2)
na pokrycie całości lub części kosztów tymczasowego udostępnienia lokalu
mieszkalnego lub wynajęcia mieszkania;
3)
na pokrycie kosztów uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej, określonych w art. 15
ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn.
zm.)) – jeżeli nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
2. Wysokość pomocy finansowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, określa się, biorąc pod
uwagę zakres i charakter udzielanych środków pomocy i ochrony oraz dotychczasowe
wynagrodzenie osoby chronionej. Pomoc finansowa nie przekracza miesięcznie 3500 zł, a dla
osoby małoletniej 2000 zł.
3. Z pomocy finansowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, potrąca się koszt użytkowania
tymczasowego lokalu mieszkalnego lub wynajęcia mieszkania.
4. Z pomocy finansowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, potrąca się wartość
odszkodowania z tytułu wyrządzonych w tym lokalu lub mieszkaniu szkód.
5. Pomoc finansowa, o której mowa w ust. 1 pkt 3, może zostać udzielona w wysokości
miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne, w wysokości, o której mowa w art. 68 ust. 4
pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych.
6. W przypadku udzielenia osobie chronionej pomocy, o której mowa w ust. 1 pkt 3,
właściwy komendant Policji może wskazywać lekarzy i placówki medyczne, mogące jej
świadczyć opiekę zdrowotną.

6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1367,
Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22,
poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817, Nr 111,
poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278 i Nr 178, poz. 1374, z 2010 r. Nr 50,
poz. 301, Nr 107, poz. 679, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 165, poz. 1116, Nr 182, poz. 1228,
Nr 205, poz. 1363, Nr 225, poz. 1465, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1723 i 1725, z 2011 r. Nr 45,
poz. 235, Nr 73, poz. 390, Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 113, poz. 657, Nr 122,
poz. 696, Nr 138, poz. 808, Nr 149, poz. 887, Nr 171, poz. 1016, Nr 205, poz. 1203 i Nr 232, poz. 1378,
z 2012 r. poz. 123, 1016, 1342 i 1548, z 2013 r. poz. 154, 879, 983, 1290, 1623, 1646 i 1650 oraz z 2014 r.
poz. 24, 295, 496, 567, 619 i 773.