Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych

w tej materii wskazywała, że (zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 5 pkt 3 lit. a) świadczenia
pielęgnacyjne nie przysługują, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku
małżeńskim.
Takie stanowisko, spotkało się z masową krytyką Trybunału Konstytucyjnego jak i sądów
administracyjnych. Przejawem takiej krytyki są w szczególności następujące wyroki:
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008 r. sygn. akt P 27/07, WSA w Olsztynie z
dnia 11 marca 2009r. Sygn. akt: II SA/Ol 60/09, WSA w Łodzi wyroku z dnia 6 listopada
2008r., sygn. akt II SA/Łd 814/08, NSA z dnia 7 grudnia 2009r. Sygn. akt: I OSK
723/09, NSA w z dnia 12 stycznia 2011r. Sygn. akt: I OSK 1105/09, WSA w Szczecinie z
dnia 17 lutego 2010r. Sygn. akt: II SA/Sz 947/09 , WSA w Poznaniu z dnia 06 listopada
2009r. Sygn. akt: II SA/Po 513/09 , WSA w Warszawie z dnia 4 marca 2009 r., sygn. akt
I SA/Wa 7/09.
Konkluzją wskazanego orzecznictwa było przyjęcie, że małżonek należy do kręgu osób
obciążonych powinnością o cechach obowiązku alimentacyjnego, co w konsekwencji
łączy się z prawem do świadczenia pielęgnacyjnego. Skoro bowiem to małżonek w
pierwszej kolejności obarczony jest obowiązkiem alimentacyjnym względem swojego
małżonka, i znajdzie się w sytuacji, w której dla dalszego realizowania takiego
obowiązku względem niepełnosprawnego małżonka musi zrezygnować z zatrudnienia
albo też go nie podejmować, to z całą pewnością zasadne będzie przyznanie mu
wsparcia ze strony Państwa. Nie mniej, ostatnia nowelizacja ustawy nie usunęła
wytykanych sprzeczności, a idąc dalej, jeszcze je pogłębiła.
W obecnie obowiązującym stanie prawnym, sformułowana bowiem została zasada, że
świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje
w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o
znacznym stopniu niepełnosprawności. Zatem potwierdzona została zasada
nieprzysługiwania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli osoba niepełnosprawna
pozostaje w związku małżeńskim, z jednym jednak wyłomem w sytuacji, gdy obydwoje
małżonkowie pozostają w znacznym stopniu niepełnosprawności.
Takie brzmienie ustawy z całą pewnością zostanie zakwestionowane przez
Samorządowe Kolegia Odwoławcze, sądy administracyjne oraz Trybunał
Konstytucyjny. Z całą pewnością bowiem zachowują aktualność krytyczne tezy z
9

orzecznictwa odnoszącego się do przepisu prawa sprzed nowelizacji, a wytykające
niezasadność swoistego "penalizowania" pozostawania w związku z małżeńskim.
Proponowana nowelizacja dostosowuje przepis do ugruntowanego i wypracowanego już
orzecznictwa sądowego i administracyjnego, dopuszczając możliwość ustalenia prawa do
świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacjach, gdy osoba legitymująca się orzeczeniem o
znacznym stopniu niepełnosprawności pozostaje w związku małżeńskim.
7. art. 17 ust. 5 pkt 3, w miejsce "osoba w rodzinie ma ustalone prawo do
wcześniejszej emerytury na to dziecko", proponuje się "osoba w rodzinie ma ustalone
prawo do wcześniejszej emerytury na osobę wymagającą opieki".

Proponowana zmiana prowadzi do ujednolicenia terminologii stosowanej na
gruncie nowelizowanego przepisu. Pierwotnie, w 2004 roku, zamierzeniem
ustawodawcy było ukierunkowanie świadczenia pielęgnacyjnego jako środka
wsparcia dla rodziców niepełnosprawnych dzieci, nie mniej, instytucja ta ulegała


Szacunkowe koszty dla budżetu państwa w przypadku zwiększenia liczby
uprawnionych do korzystania ze świadczenia pielęgnacyjnego, mogą wynieść ok. 200
mln zł. dla budżetu państwa na 2012 rok.

Projekt ustawy wywołuje pozytywne skutki społeczne oraz nie jest sprzeczny z
prawem Unii Europejskiej.

10


Warszawa, 21 lutego 2012 r.
BAS-WAPEiM-391/12


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Stanisław Szwed)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy przewiduje zmianę art. 17 ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, ze
zmianami) w zakresie brzmienia regulacji zawierającej katalog przesłanek
ustalenia prawa do świadczeń pielęgnacyjnych.
Projekt zawiera przepis przejściowy.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
W prawie Unii Europejskiej w dziedzinie świadczeń rodzinnych należy
wskazać rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z
dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30.4.2004 r., str. 1, Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne rozdz. 5, t. 5, str. 72) oraz rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące
wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009 r., ze
zmianami, str. 1). Rozporządzenia nie regulują zagadnienia, o którym mowa w
projekcie ustawy.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przepisy projektu nie należą do materii regulacji prawa Unii
Europejskiej.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach
rodzinnych nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Szef Kancelarii Sejmu

Lech
Czapla



































Deskryptory Bazy REX: świadczenia rodzinne, Unia Europejska, projekt ustawy

2



Warszawa, 21 lutego 2012 r.
BAS-WAPEiM-392/12



Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Stanisław Szwed) jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej


Projekt ustawy przewiduje zmianę art. 17 ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, ze
zmianami) w zakresie brzmienia regulacji zawierającej katalog przesłanek
ustalenia prawa do świadczeń pielęgnacyjnych.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych nie jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.


Szef Kancelarii Sejmu

Lech
Czapla