Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rolnictwie ekologicznym

że w praktyce jednostki certyfikujące do dnia 31 października przekazują niekompletne
wykazy, które poprawiają w drodze nadsyłania szeregu korekt, przez co pierwotne wykazy
nie zawierają kompletnej informacji. Przesunięcie na dzień 30 listopada terminu
przekazywania wykazów poprawi ich jakość z uwagi na mniejszą liczbę poprawek.
2. Doprecyzowanie obowiązków Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych w zakresie sprawowania kontroli nad producentami ekologicznymi
kontrolowanymi przez jednostkę certyfikującą, której cofnięto w części lub w całości
upoważnienie do przeprowadzania kontroli w rolnictwie ekologicznym (art. 1 pkt 3 lit. a
projektu)
Proponuje się ograniczyć zakres obowiązków Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych wyłącznie do kontroli wydanych certyfikatów w taki sposób, aby Inspekcja
miała prawo je zawiesić lub cofnąć w przypadku zaistnienia okoliczności przewidzianych
w art. 30 rozporządzenia Rady WE nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie
produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego
rozporządzenie (EWG) nr 2092/91, a więc podejrzenia lub stwierdzenia nieprawidłowości,
natomiast nie miała pozostałych uprawnień jednostek certyfikujących w tym zakresie, jak
wydawanie nowych certyfikatów. W świetle obowiązujących przepisów Inspekcja Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w razie cofnięcia jednostce certyfikującej
upoważnienia do przeprowadzania kontroli zastępuje ją do czasu przejścia kontrolowanych
przez nią producentów do innej jednostki. Proponowane rozwiązanie nie będzie miało
negatywnego wpływu na funkcjonowanie rynku rolnictwa ekologicznego, a wręcz
przeciwnie, gdyż ograniczenie roli Inspekcji będzie czynnikiem przyspieszającym decyzje
producentów o zmianie jednostki i podkreśli tymczasowość obowiązującego rozwiązania,
tj. przejmowania przez Inspekcję roli jednostki certyfikującej. Z uwagi na możliwość
przejęcia przez Inspekcję odpowiedzialności jednostki w zakresie kontroli wydanych
certyfikatów konieczne jest wprowadzenie mechanizmu przekazywania dokumentacji
dotyczącej kontroli przez jednostkę certyfikującą, której cofnięto upoważnienie, do Inspekcji.
Wprowadzenie mechanizmu przekazywania informacji jest także wymagane zmianą art. 93
pkt 5 rozporządzenia nr 889/2008 wprowadzoną rozporządzeniem wykonawczym Komisji
(UE) nr 392/2013 z dnia 29 kwietnia 2013 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 889/2008
w odniesieniu do systemu kontroli produkcji ekologicznej.
3

3. Wprowadzenie mechanizmu przekazywania przez jednostki certyfikujące informacji
o producencie ekologicznym przechodzącym pod kontrolę innej jednostki (art. 1 pkt 3 lit.
b, pkt 4 i 6 projektu)
Obecna praktyka w tym zakresie opiera się na dobrowolnej współpracy i wymianie informacji
jednostek certyfikujących, co nie w każdym przypadku może gwarantować odpowiedni
nadzór. Planowane rozwiązanie zakłada, że jednostka certyfikująca, do której zgłosi się
producent ekologiczny, będzie mogła wystąpić do jednostki certyfikującej, która wcześniej
kontrolowała tego producenta, o przekazanie dokumentów i informacji o działalności tego
producenta w zakresie rolnictwa ekologicznego za określony okres. Wprowadzenie
mechanizmu przekazywania informacji jest wymagane zmianą art. 93 pkt 5 rozporządzenia
nr 889/2008 wprowadzoną rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 392/2013 z dnia
29 kwietnia 2013 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 889/2008 w odniesieniu do
systemu kontroli produkcji ekologicznej. Przekazanie dokumentów i informacji zapewni
właściwe wykonywanie działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego oraz zmniejszy
ryzyko nadużyć i spowoduje, że kontrola stanie się bardziej efektywna, bowiem jednostka
certyfikująca, która przejęła producenta ekologicznego, będzie posiadała informacje
o stwierdzonych w przeszłości nieprawidłowościach.
Propozycja przekazania dokumentacji za okres 5 lat poprzedzających cofnięcie upoważnienia
jednostce certyfikującej jest podyktowana okresem przechowywania dokumentacji dotyczącej
kontroli, który został w ww. rozporządzeniu określony na 5 lat. W przypadku producentów
ekologicznych objętych kontrolą przez okres krótszy niż 5 lat przekazanie dokumentacji
będzie obejmowało okres od dnia zgłoszenia podjęcia działalności w rolnictwie ekologicznym
przez danego producenta ekologicznego do dnia cofnięcia upoważnienia jednostce
certyfikującej.
4. Wprowadzenie dla Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych możliwości wstrzymania naboru nowych zgłoszeń działalności w rolnictwie
ekologicznym (art. 1 pkt 5 projektu)
Wprowadzenie możliwości wstrzymania naboru nowych zgłoszeń działalności w zakresie
rolnictwa ekologicznego przez jednostkę certyfikującą ma na celu ochronę interesów
producentów ekologicznych przed powierzeniem kontroli swojej działalności jednostce
certyfikującej, u której, w toku kontroli przeprowadzanej przez Inspekcję Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych, wykryto nieprawidłowości wpływające na rzetelność
i skuteczność prowadzonych działań. Zakaz ma być również działaniem motywującym
4

jednostkę certyfikującą do natychmiastowego podjęcia i wdrożenia działań naprawczych
zaleconych przez Inspekcję.
5. Wprowadzenie upoważnienia dla ministra właściwego do spraw rolnictwa do wydania
rozporządzenia mającego na celu ustanowienie generalnego pozwolenia na zastosowanie
niektórych odstępstw od warunków produkcji ekologicznej (art. 1 pkt 7 lit. c projektu)
Aktualnie funkcjonujący system indywidualnego corocznego wydawania pozwoleń przez
organy Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na zastosowanie
odstępstw od warunków produkcji ekologicznej, w sytuacji gdy z uwagi na położenie
geograficzne czy trudności strukturalne nie mogą zajść zmiany pozwalające na odejście od
stosowania odstępstw, powoduje zbędne obciążenie zarówno dla producentów, jak i organów
administracji. Wprowadzenie w ustawie generalnego pozwolenia na zastosowanie odstępstw
od niektórych warunków produkcji ekologicznej w zakresie przewidzianym przepisami Unii
Europejskiej, w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa, usunie
konieczność każdorazowego występowania o zgodę na zastosowanie danego odstępstwa.
Obecnie przepisy dopuszczają możliwość udzielania odstępstw w 17 przypadkach
określonych w rozporządzeniu nr 889/2008, m.in. utrzymywanie bydła na uwięzi w małych
gospodarstwach.
6. Dostęp do danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dla Głównego
Inspektora Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz
upoważnionych jednostek certyfikujących (art. 1 pkt 9 projektu)
Wprowadzenie możliwości dostępu do elektronicznej bazy danych o producentach
ekologicznych, które znajdują się w posiadaniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa, Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz
jednostkom certyfikującym. Jednostki certyfikujące miałyby dostęp wyłącznie do informacji
o producentach, którzy są objęci ich kontrolą. Dostęp do tych informacji jest szczególnie
istotny w związku z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania systemu nadzoru i kontroli
w rolnictwie ekologicznym (np. w przypadku gdy producent ekologiczny nie zgłosił
wszystkich działek do jednostki certyfikującej) i umożliwiłby wyeliminowanie części
występujących błędów (np. związanych z różnicami w pomiarze działek).
7. Uproszczenie egzaminów na inspektora rolnictwa ekologicznego (art. 1 pkt 10 projektu)
Proponuje się określenie w ustawie ogólnych warunków zwolnienia z obowiązku zdawania
egzaminu na inspektora rolnictwa ekologicznego co 3 lata. Warunki te odnoszą się do
5

wyników egzaminu, przebytych szkoleń lub przeprowadzonych kontroli, co przedłuży do
sześciu lat okres ważności wpisu do rejestru inspektorów rolnictwa ekologicznego. Natomiast
szczegółowe warunki ww. zwolnienia, terminy składania wniosków o wydanie zaświadczenia
o wpisie do rejestru inspektorów rolnictwa ekologicznego bez konieczności ponownego
zdawania egzaminu, o którym mowa w art. 21 ust. 3 pkt 1 ustawy o rolnictwie ekologicznym,
oraz dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku w celu potwierdzenia spełnienia
warunków zwolnienia, zostaną określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw
rolnictwa.
8. Realizacja zaleceń z kontroli Biura ds. Żywności i Weterynarii Komisji Europejskiej (Food
and Veterinary Office)
Biuro ds. Żywności i Weterynarii Komisji Europejskiej po kontroli działania systemu
rolnictwa ekologicznego w Polsce zaleciło wykonywanie analiz próbek pochodzących od
kontrolowanych producentów w laboratoriach urzędowych, zgodnie z art. 12 rozporządzenia
nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli
urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym
i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt
(Dz. Urz. UE L 191 z 30.04.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3,
t. 45, str. 200), oraz w laboratoriach referencyjnych, zgodnie z art. 33 rozporządzenia
nr 882/2004. Zalecenie to zostanie zrealizowane przez wprowadzenie delegacji dla Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi do wyznaczenia, w drodze rozporządzenia, laboratoriów
urzędowych i referencyjnych do przeprowadzania analiz próbek pochodzących od
producentów ekologicznych.
9. Zmiany o charakterze technicznym i porządkującym
W projekcie ustawy dostosowano część terminów zastosowanych w ustawie o rolnictwie
ekologicznym do zmian w zakresie terminologii wynikających z opublikowanego
sprostowania do rozporządzenia Rady nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie
produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego
rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 – w szczególności w zakresie art. 2 pkt 1 ustawy
o rolnictwie ekologicznym.
W art. 11 w ust. 1 w pkt 1 ustawy o rolnictwie ekologicznym dokonano zmiany polegającej
na dodaniu zastrzeżenia ust. 5, w związku z wprowadzeniem w tym artykule ust. 5, do
którego zastrzeżenie to się odnosi.
6

W art. 11 w ust. 2 w pkt 1 ww. ustawy dokonano zmiany odniesienia z tiretu trzeciego lit. a
pkt 1.1 załącznika VI do rozporządzenia nr 889/2008 na pkt 3 lit. a załącznika VI do tego
rozporządzenia. Zmiana ta jest wynikiem ogłoszenia rozporządzenia wykonawczego Komisji
(UE) nr 505/2012 z dnia 14 czerwca 2012 r. zmieniającego i poprawiającego rozporządzenie
(WE) nr 889/2008 ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady
(WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych
w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. Urz. UE L 154
z 15.06.2012, str. 12), które zmieniło układ ww. załącznika.
W art. 21 w ust. 5 obowiązującej ustawy jest użyte pojęcie „zaświadczenie o wpisie do
rejestru inspektorów”, natomiast w tym samym artykule w ust. 13 pkt 5 jest użyte pojęcie
„zaświadczenie o zdaniu egzaminu”. Oba te pojęcia dotyczą tego samego dokumentu.
W związku z tym w celu ujednolicenia pojęć ustawowych w projektowanej zmianie art. 21
ust. 13 pojęcie „zaświadczenie o zdaniu egzaminu” zastąpiono pojęciem „zaświadczenie
o wpisie do rejestru inspektorów”.
10. W związku ze zmianą upoważnienia ustawowego zawartego w art. 21 ust. 13 ustawy
o rolnictwie ekologicznym proponuje się zachowanie w mocy przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie tego przepisu do dnia wejścia w życie nowych przepisów
wykonawczych, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie
projektowanej ustawy. Proponuje się wprowadzenie 24-miesięcznego okresu z uwagi na
potrzebę przygotowania nowych rozwiązań, które muszą uwzględniać zarówno wymogi
związane z nadzorem, jak i możliwość zmniejszenia obciążeń dla inspektorów. Zagadnienia
dotyczące tej kwestii są bardzo złożone, co może przełożyć się na długi czas konsultacji
społecznych niezbędny do wypracowania właściwego stanowiska. Ponadto, biorąc pod uwagę
przesłanki do wydawania zaświadczeń o wpisie do rejestru inspektorów rolnictwa
ekologicznego bez konieczności ponownego zdawania egzaminu, o którym mowa w art. 21
ust. 3 pkt 1 ustawy, np. odpowiednia liczba kontroli czy ukończenie odpowiedniego szkolenia
w zakresie rolnictwa ekologicznego, konieczne może być zmodyfikowanie systemu
sprawozdawczości oraz weryfikacja prowadzonych szkoleń dla inspektorów rolnictwa
ekologicznego.
Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.
Projektowana ustawa nie zawiera przepisów technicznych, w związku z tym nie podlega
notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia
7