Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 2393
- Data wpłynięcia: 2014-05-15
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2015-02-20
- adres publikacyjny: Dz.U. poz. 396
2393-cz-1
związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania lub wykonaniem
kary w innej sprawie.
A contrario, oznacza to, że nie przewiduje się w projekcie możliwości
kontynuowania kary w SDE, jeżeli:
1) skazany uchyla się od wykonania obowiązków związanych z dozorem
elektronicznym;
2) po upływie okresu, na który odroczono wykonanie kary w systemie dozoru
elektronicznego, wykonanie kary w tym systemie w dalszym ciągu nie jest
możliwe;
3) w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się wyroku skazującego nie uzyskano
zgody osoby dorosłej wspólnie zamieszkującej, chyba że sąd odstąpił od
tego wymogu;
4) skazany w czasie wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego
został osadzony w zakładzie karnym w związku z zastosowaniem
tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie.
Wszystkie wskazane powyżej przesłanki oznaczają, że doszło do takiej
przeszkody w wykonywaniu dozoru elektronicznego, która nie może zostać
przezwyciężona. Przepisów o zmianie sposobu wykonywania kary nie stosuje
się do środków karnych i zabezpieczających.
W art. 43zc k.k.w. wskazano, na czym polega zmiana sposobu wykonywania
kary. Będzie ona zależała od tego, czy do zmiany doszło z przyczyn
zawinionych przez skazanego, czy też pozostających poza jego kontrolą.
78
Przyczyna zmiany
Skutek zmiany
• skazany uchyla się od założenia
Orzeczenie, zamiast kary ograniczenia
nadajnika lub zainstalowania
wolności:
rejestratora,
1) obowiązku określonego w art. 34 §1a
pkt 1 Kodeksu karnego (to jest obowiązku
• skazany naruszył porządek prawny, wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej
w szczególności popełnił
pracy na cele społeczne) lub
przestępstwo lub przestępstwo
2) potrącenia określonego w art. 34 § 1a
skarbowe,
pkt 4 Kodeksu karnego (to jest potrącenia od
10% do 25% wynagrodzenia za pracę
• skazany uchyla się od wykonania
w stosunku miesięcznym na cel społeczny
obowiązków związanych z dozorem wskazany przez sąd) lub
elektronicznym,
3) grzywny.
• skazany, któremu zezwolono na
Z uwagi na użycie funktora „lub”, kary te
opuszczenie miejsca wykonywania
można orzec łącznie.
DE, nadużył zaufania, w
szczególności nie powrócił do
miejsca wykonywania DE
• po upływie okresu, na który
Orzeczenie, zamiast kary ograniczenia
odroczono wykonanie kary w
wolności:
systemie dozoru elektronicznego,
1) obowiązku określonego w art. 34 §1a
wykonanie kary w tym systemie
pkt 1 Kodeksu karnego (to jest obowiązku
w dalszym ciągu nie jest możliwe,
wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej
• w ciągu miesiąca od
pracy na cele społeczne)
uprawomocnienia się wyroku
albo
skazującego nie uzyskano zgody,
2) potrącenia określonego w art. 34 § 1a
o której mowa w art. 43g § 2, chyba
pkt 4 Kodeksu karnego (to jest potrącenia od
że sąd odstąpił od tego wymogu,
10% do 25% wynagrodzenia za pracę
• skazany w czasie wykonywania kary w stosunku miesięcznym na cel społeczny
w systemie dozoru elektronicznego
wskazany przez sąd)
został osadzony w zakładzie karnym lub
w związku z zastosowaniem
3) grzywny.
tymczasowego aresztowania lub
wykonaniem kary w innej sprawie,
Z uwagi na użycie funktora „albo”, można
lub
orzec tylko jedną z kar określonych
• kara w systemie dozoru
w punkcie 1 lub 2, oraz ewentualnie
elektronicznego została objęta
grzywnę.
wyrokiem łącznym.
79
Art. 43ze k.k.w. ma charakter gwarancyjny i stanowi, że przed orzeczeniem
o zmianie sposobu wykonania kary sąd, o ile uzna to za konieczne, wysłuchuje
skazanego, jego obrońcę, sądowego kuratora zawodowego lub przedstawiciela
skazanego, o którym mowa w art. 42 k.k.w., zaś na postanowienie o zmianie
sposobu wykonania kary przysługuje zażalenie skazanemu, jego obrońcy,
prokuratorowi oraz sądowemu kuratorowi zawodowemu.
Art. 43zf k.k.w. dotyczy zaliczenia na poczet zmienionej kary okresu odbywania
przez skazanego kary w systemie dozoru elektronicznego. Sąd, orzekając
o zmianie sposobu wykonania kary, ustali wymiar kary pozostałej do wykonania
oraz określi nowy sposób wykonania kary w tym wymiarze. W § 1 pkt 2
wskazano zasady, zgodnie z którymi:
1) miesiąc wykonywania kary ograniczenia wolności w systemie dozoru
elektronicznego równa się miesiącowi wykonywania obowiązku określonego
w art. 34 § 1a pkt 1 k.k. lub miesiącowi potrącenia określonego w art. 34
§ 1a pkt 4 k.k.,
2) jeden dzień wykonywania kary ograniczenia wolności w systemie dozoru
elektronicznego równa się jednej dziennej stawce grzywny, a miesiąc
wykonywania tej kary – 30 dziennym stawkom grzywny.
W § 2 projektodawca wskazał, że w wypadku zmiany sposobu wykonywania
kary ograniczenia wolności poprzez orzeczenie dwóch lub więcej sposobów
określonych w art. 43zd § 1 lub 2, nie mogą one, po przeliczeniu na zasadach
określonych w § 1 pkt 2, łącznie przekroczyć wymiaru kary pozostałej do
wykonania.
Pozostałe zmiany w zakresie SDE:
Art. 96 § 2 k.k.w.
Zmiana w tym przepisie jest wynikiem zmiany numeracji w k.k. Projektowana
ustawa uchyla art. 95 § 1 k.k., do którego odwołuje się ten przepis. Zamiast
odwołania do art. 95 § 1 k.k. wprowadzono odwołanie do projektowanego
art. 93a § 1 pkt 5. W obu wypadkach zawartość merytoryczna pozostaje taka
sama – chodzi o osoby z ograniczoną poczytalnością.
80
Art. 173b i art. 173c k.k.w.
Dodanie tych przepisów wynika z uchylenia ustawy o SDE. Przewidziane
w art. 56 i art. 74 tej ustawy obowiązki kuratora związane z SDE zostały
przeniesione do art. 173b i art. 173c k.k.w.
Art. 22 § 3 k.k.w.
Nowelizacja art. 22 § 3 k.k.w. ma na celu wyeliminowanie istniejącej
niespójności legislacyjnej. Wbrew bowiem aktualnemu brzmieniu tego przepisu
udział sądowego kuratora zawodowego w posiedzeniu jest obowiązkowy nie
tylko wówczas, gdy sąd uzna to za konieczne, ale także wtedy, jeżeli ustawa tak
stanowi (por. określenie zakresu obowiązków sądowego kuratora zawodowego
w art. 173 § 2 pkt 11 k.k.w.).
Art. 55 § 1 k.k.w.
Przepis ten ma na celu uniknięcie wątpliwości w zakresie kognicji, poprzez
jasne wyłączenie właściwości sądu rejonowego w sprawach związanych
z wykonywaniem kary w SDE.
Art. 183a k.k.w.
Przepis ten wypełnia istniejącą lukę ustawową. W chwili obecnej, jeżeli sąd
orzekający nie wskaże w wyroku odstępów czasu, w jakich skazany ma zgłaszać
się do Policji lub innego wyznaczonego organu, odległości od osób chronionych
zakazem zbliżania się do nich, terminu wykonania nakazu opuszczenia lokalu
zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym lub sposobu podania wyroku do
publicznej wiadomości, sąd wykonawczy nie ma możliwości sanowania tego
braku.
Art. 199a k.k.w.
Zmiany w § 1 i 2 wynikają z wprowadzonej w art. 93d § 2 k.k. możliwości
orzekania środków zabezpieczających nie tylko w wyroku, lecz również
w postępowaniu wykonawczym.
Ponadto w § 3 wprowadzono przepis statuujący możliwość zaskarżania każdego
postanowienia co do środka zabezpieczającego. Przepis ten nie wprowadza
nowego stanu prawnego, gdyż możliwość taka w praktyce istnieje również
obecnie, ma on jednak charakter porządkujący – zamiast wielu przepisów
81
dotyczących zażaleń na poszczególne decyzje, wprowadza się jeden przepis
ogólny.
Art. 199b k.k.w.
Dodanie art. 199b jest skutkiem uchylenia art. 93 k.k., który wprowadzał
warunek formalny, aby przed wydaniem orzeczenia w przedmiocie środka
zabezpieczającego wysłuchać biegłych wskazanych w tym przepisie. Warunek
ten, mający charakter procesowy, został umieszczony w art. 324a k.p.k.
w odniesieniu do postępowania karnego oraz w art. 199b k.k.w. w odniesieniu
do postępowania wykonawczego. Na etapie wykonawczym wprowadza się
obowiązek wysłuchania jednego lekarza psychiatry, nie zaś dwóch, jak ma to
miejsce przy orzekaniu, co wynika z faktu, że w większości wypadków będzie to
już kolejna opinia psychiatryczna w sprawie, ponadto na tym etapie nie jest już
możliwe orzeczenie izolacyjnych środków zabezpieczających, nie jest więc
konieczne rozszerzenie gwarancji dla sprawcy.
Art. 199b § 2 ma charakter gwarancyjny. Przepis ten określa, kto może wziąć
udział w posiedzeniu sądu dotyczącym orzeczenia środka zabezpieczającego.
Uchylenie art. 201 § 2c k.k.w.
Uchylenie § 2c w art. 201 k.k.w. wynika również ze zmian w Kodeksie karnym.
Art. 201 § 2c dotyczył sytuacji, o których mowa w art. 95a § 2a i 2b k.k. Jak już
wyżej wskazano, w myśl projektowanych przepisów rozdziału X Kodeksu
karnego nie będzie możliwe dokonanie zmiany środka polegającego na leczeniu
ambulatoryjnym na środek w postaci pobytu w zakładzie zamkniętym. Pobyt
w zakładzie zamkniętym będzie można orzec wyłącznie w wyroku. Z uwagi na
to, uregulowanie zawarte w art. 201 § 2c straciło rację bytu.
Uchylenie art. 201 § 2d k.k.w.
Art. 201 § 2d stał się bezprzedmiotowy z uwagi na brzmienie projektowanego
art. 199a § 3, wprowadzającego ogólną zasadę zaskarżalności każdego
postanowienia co do środka zabezpieczającego.
Art. 201 k.k.w. w § 3a
Wprowadzony § 3a stanowi, że za sporządzenie opinii określonej w § 2 i 2a
w zakresie świadczeń przysługujących członkom komisji odsyła do przepisów
82
kary w innej sprawie.
A contrario, oznacza to, że nie przewiduje się w projekcie możliwości
kontynuowania kary w SDE, jeżeli:
1) skazany uchyla się od wykonania obowiązków związanych z dozorem
elektronicznym;
2) po upływie okresu, na który odroczono wykonanie kary w systemie dozoru
elektronicznego, wykonanie kary w tym systemie w dalszym ciągu nie jest
możliwe;
3) w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się wyroku skazującego nie uzyskano
zgody osoby dorosłej wspólnie zamieszkującej, chyba że sąd odstąpił od
tego wymogu;
4) skazany w czasie wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego
został osadzony w zakładzie karnym w związku z zastosowaniem
tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie.
Wszystkie wskazane powyżej przesłanki oznaczają, że doszło do takiej
przeszkody w wykonywaniu dozoru elektronicznego, która nie może zostać
przezwyciężona. Przepisów o zmianie sposobu wykonywania kary nie stosuje
się do środków karnych i zabezpieczających.
W art. 43zc k.k.w. wskazano, na czym polega zmiana sposobu wykonywania
kary. Będzie ona zależała od tego, czy do zmiany doszło z przyczyn
zawinionych przez skazanego, czy też pozostających poza jego kontrolą.
78
Przyczyna zmiany
Skutek zmiany
• skazany uchyla się od założenia
Orzeczenie, zamiast kary ograniczenia
nadajnika lub zainstalowania
wolności:
rejestratora,
1) obowiązku określonego w art. 34 §1a
pkt 1 Kodeksu karnego (to jest obowiązku
• skazany naruszył porządek prawny, wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej
w szczególności popełnił
pracy na cele społeczne) lub
przestępstwo lub przestępstwo
2) potrącenia określonego w art. 34 § 1a
skarbowe,
pkt 4 Kodeksu karnego (to jest potrącenia od
10% do 25% wynagrodzenia za pracę
• skazany uchyla się od wykonania
w stosunku miesięcznym na cel społeczny
obowiązków związanych z dozorem wskazany przez sąd) lub
elektronicznym,
3) grzywny.
• skazany, któremu zezwolono na
Z uwagi na użycie funktora „lub”, kary te
opuszczenie miejsca wykonywania
można orzec łącznie.
DE, nadużył zaufania, w
szczególności nie powrócił do
miejsca wykonywania DE
• po upływie okresu, na który
Orzeczenie, zamiast kary ograniczenia
odroczono wykonanie kary w
wolności:
systemie dozoru elektronicznego,
1) obowiązku określonego w art. 34 §1a
wykonanie kary w tym systemie
pkt 1 Kodeksu karnego (to jest obowiązku
w dalszym ciągu nie jest możliwe,
wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej
• w ciągu miesiąca od
pracy na cele społeczne)
uprawomocnienia się wyroku
albo
skazującego nie uzyskano zgody,
2) potrącenia określonego w art. 34 § 1a
o której mowa w art. 43g § 2, chyba
pkt 4 Kodeksu karnego (to jest potrącenia od
że sąd odstąpił od tego wymogu,
10% do 25% wynagrodzenia za pracę
• skazany w czasie wykonywania kary w stosunku miesięcznym na cel społeczny
w systemie dozoru elektronicznego
wskazany przez sąd)
został osadzony w zakładzie karnym lub
w związku z zastosowaniem
3) grzywny.
tymczasowego aresztowania lub
wykonaniem kary w innej sprawie,
Z uwagi na użycie funktora „albo”, można
lub
orzec tylko jedną z kar określonych
• kara w systemie dozoru
w punkcie 1 lub 2, oraz ewentualnie
elektronicznego została objęta
grzywnę.
wyrokiem łącznym.
79
Art. 43ze k.k.w. ma charakter gwarancyjny i stanowi, że przed orzeczeniem
o zmianie sposobu wykonania kary sąd, o ile uzna to za konieczne, wysłuchuje
skazanego, jego obrońcę, sądowego kuratora zawodowego lub przedstawiciela
skazanego, o którym mowa w art. 42 k.k.w., zaś na postanowienie o zmianie
sposobu wykonania kary przysługuje zażalenie skazanemu, jego obrońcy,
prokuratorowi oraz sądowemu kuratorowi zawodowemu.
Art. 43zf k.k.w. dotyczy zaliczenia na poczet zmienionej kary okresu odbywania
przez skazanego kary w systemie dozoru elektronicznego. Sąd, orzekając
o zmianie sposobu wykonania kary, ustali wymiar kary pozostałej do wykonania
oraz określi nowy sposób wykonania kary w tym wymiarze. W § 1 pkt 2
wskazano zasady, zgodnie z którymi:
1) miesiąc wykonywania kary ograniczenia wolności w systemie dozoru
elektronicznego równa się miesiącowi wykonywania obowiązku określonego
w art. 34 § 1a pkt 1 k.k. lub miesiącowi potrącenia określonego w art. 34
§ 1a pkt 4 k.k.,
2) jeden dzień wykonywania kary ograniczenia wolności w systemie dozoru
elektronicznego równa się jednej dziennej stawce grzywny, a miesiąc
wykonywania tej kary – 30 dziennym stawkom grzywny.
W § 2 projektodawca wskazał, że w wypadku zmiany sposobu wykonywania
kary ograniczenia wolności poprzez orzeczenie dwóch lub więcej sposobów
określonych w art. 43zd § 1 lub 2, nie mogą one, po przeliczeniu na zasadach
określonych w § 1 pkt 2, łącznie przekroczyć wymiaru kary pozostałej do
wykonania.
Pozostałe zmiany w zakresie SDE:
Art. 96 § 2 k.k.w.
Zmiana w tym przepisie jest wynikiem zmiany numeracji w k.k. Projektowana
ustawa uchyla art. 95 § 1 k.k., do którego odwołuje się ten przepis. Zamiast
odwołania do art. 95 § 1 k.k. wprowadzono odwołanie do projektowanego
art. 93a § 1 pkt 5. W obu wypadkach zawartość merytoryczna pozostaje taka
sama – chodzi o osoby z ograniczoną poczytalnością.
80
Art. 173b i art. 173c k.k.w.
Dodanie tych przepisów wynika z uchylenia ustawy o SDE. Przewidziane
w art. 56 i art. 74 tej ustawy obowiązki kuratora związane z SDE zostały
przeniesione do art. 173b i art. 173c k.k.w.
Art. 22 § 3 k.k.w.
Nowelizacja art. 22 § 3 k.k.w. ma na celu wyeliminowanie istniejącej
niespójności legislacyjnej. Wbrew bowiem aktualnemu brzmieniu tego przepisu
udział sądowego kuratora zawodowego w posiedzeniu jest obowiązkowy nie
tylko wówczas, gdy sąd uzna to za konieczne, ale także wtedy, jeżeli ustawa tak
stanowi (por. określenie zakresu obowiązków sądowego kuratora zawodowego
w art. 173 § 2 pkt 11 k.k.w.).
Art. 55 § 1 k.k.w.
Przepis ten ma na celu uniknięcie wątpliwości w zakresie kognicji, poprzez
jasne wyłączenie właściwości sądu rejonowego w sprawach związanych
z wykonywaniem kary w SDE.
Art. 183a k.k.w.
Przepis ten wypełnia istniejącą lukę ustawową. W chwili obecnej, jeżeli sąd
orzekający nie wskaże w wyroku odstępów czasu, w jakich skazany ma zgłaszać
się do Policji lub innego wyznaczonego organu, odległości od osób chronionych
zakazem zbliżania się do nich, terminu wykonania nakazu opuszczenia lokalu
zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym lub sposobu podania wyroku do
publicznej wiadomości, sąd wykonawczy nie ma możliwości sanowania tego
braku.
Art. 199a k.k.w.
Zmiany w § 1 i 2 wynikają z wprowadzonej w art. 93d § 2 k.k. możliwości
orzekania środków zabezpieczających nie tylko w wyroku, lecz również
w postępowaniu wykonawczym.
Ponadto w § 3 wprowadzono przepis statuujący możliwość zaskarżania każdego
postanowienia co do środka zabezpieczającego. Przepis ten nie wprowadza
nowego stanu prawnego, gdyż możliwość taka w praktyce istnieje również
obecnie, ma on jednak charakter porządkujący – zamiast wielu przepisów
81
dotyczących zażaleń na poszczególne decyzje, wprowadza się jeden przepis
ogólny.
Art. 199b k.k.w.
Dodanie art. 199b jest skutkiem uchylenia art. 93 k.k., który wprowadzał
warunek formalny, aby przed wydaniem orzeczenia w przedmiocie środka
zabezpieczającego wysłuchać biegłych wskazanych w tym przepisie. Warunek
ten, mający charakter procesowy, został umieszczony w art. 324a k.p.k.
w odniesieniu do postępowania karnego oraz w art. 199b k.k.w. w odniesieniu
do postępowania wykonawczego. Na etapie wykonawczym wprowadza się
obowiązek wysłuchania jednego lekarza psychiatry, nie zaś dwóch, jak ma to
miejsce przy orzekaniu, co wynika z faktu, że w większości wypadków będzie to
już kolejna opinia psychiatryczna w sprawie, ponadto na tym etapie nie jest już
możliwe orzeczenie izolacyjnych środków zabezpieczających, nie jest więc
konieczne rozszerzenie gwarancji dla sprawcy.
Art. 199b § 2 ma charakter gwarancyjny. Przepis ten określa, kto może wziąć
udział w posiedzeniu sądu dotyczącym orzeczenia środka zabezpieczającego.
Uchylenie art. 201 § 2c k.k.w.
Uchylenie § 2c w art. 201 k.k.w. wynika również ze zmian w Kodeksie karnym.
Art. 201 § 2c dotyczył sytuacji, o których mowa w art. 95a § 2a i 2b k.k. Jak już
wyżej wskazano, w myśl projektowanych przepisów rozdziału X Kodeksu
karnego nie będzie możliwe dokonanie zmiany środka polegającego na leczeniu
ambulatoryjnym na środek w postaci pobytu w zakładzie zamkniętym. Pobyt
w zakładzie zamkniętym będzie można orzec wyłącznie w wyroku. Z uwagi na
to, uregulowanie zawarte w art. 201 § 2c straciło rację bytu.
Uchylenie art. 201 § 2d k.k.w.
Art. 201 § 2d stał się bezprzedmiotowy z uwagi na brzmienie projektowanego
art. 199a § 3, wprowadzającego ogólną zasadę zaskarżalności każdego
postanowienia co do środka zabezpieczającego.
Art. 201 k.k.w. w § 3a
Wprowadzony § 3a stanowi, że za sporządzenie opinii określonej w § 2 i 2a
w zakresie świadczeń przysługujących członkom komisji odsyła do przepisów
82
Dokumenty związane z tym projektem:
-
2393-cz-2
› Pobierz plik
-
2393-cz-1
› Pobierz plik