Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

10 
 
Prawo do sądu, zagwarantowane przez art. 6 Konwencji o Ochronie Praw 
Człowieka i Podstawowych Wolności, obejmuje prawo do rozpatrzenia sprawy 
przez  niezawisły  i  bezstronny  sąd  ustanowiony  ustawą.  Orzecznictwo 
Europejskiego  Trybunału  Praw  Człowieka  interpretuje  to  prawo  jako 
spoczywający  na  ustawodawcy  krajowym  obowiązek  wyposażenia  sądu  
i sędziego w przymiot niezawisłości, niezależności i bezstronności, co nie wiąże 
się jednak z koniecznością powoływania sędziów na stałe, bez żadnego okresu 
próbnego. Okres taki jest nawet wprost dopuszczalny w dokumentach Rady 
Europy  i  jej  organów  opiniodawczych.    Europejska  Karta  o  Statusie  Sędziów  
z  1998  r.,  nie  będąc  dokumentem  wiążącym  w  rozumieniu  źródeł  prawa 
międzynarodowego, stanowi jednak podstawowy komentarz do przepisów tego 
prawa oraz  odpowiadającego  mu  orzecznictwa  Europejskiego Trybunału  Praw 
Człowieka.  Karta  (ust.  3.3)  stanowi:  „W  przypadkach, gdy procedura 
rekrutacyjna przewiduje okres próbny, z konieczności krótki, po mianowaniu na 
stanowisko sędziego, ale przed jego potwierdzeniem na stałe, lub gdy rekrutacja 
jest  dokonywana  na  ograniczony  okres  czasu  z  możliwością  przedłużenia, 
decyzja aby nie mianować na stałe lub nie przedłużać mianowania, może zostać 
podjęta wyłącznie przez niezależny organ, o którym mowa w ust. 1.3 niniejszej 
Karty,  lub  na  jego  propozycję  lub  na  jego  wniosek  lub  za  jego  zgodą  lub  po 
zasięgnięciu jego opinii.”. 
Możliwość  powoływania  sędziów  na  okres  próbny  albo  określony  czas 
dopuszczona  jest  również  przez    Rekomendację  nr. CM/Rec(2010)12  
Komitetu Ministrów dotyczącą sędziów i ich: niezawisłości, odpowiedzialności 
i efektywności  (przyjętą przez Radę Ministrów w dniu 17 listopada 2010 r. na 
1098  spotkaniu  zastępców  Ministrów). Zgodnie z Punktem  51  w  związku  z 
Punktem  44  Rekomendacji  decyzja  o  tym,  czy  przedłużyć  czy  mianować 
sędziego  po  tym  okresie  powinna  opierać  na  obiektywnych,  wyznaczonych 
prawem lub przez upoważniony  organ,  kryteriach.  Decyzje  te  powinny  mieć 
 
 
11 
 
charakter  merytoryczny,  i  muszą  brać  pod  uwagę  kwalifikacje,  zdolności  
i umiejętności stosowania prawa z poszanowaniem godności ludzkiej. 
 
Ustalenie  sposobu  dochodzenia  do  zawodu  sędziego  jest  istotne  dla 
prawidłowego  funkcjonowania  państwa.  Obowiązkiem  prawodawcy  jest 
zadbanie o to, by wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej wydawane były 
przez  sędziów  dobrze  przygotowanych  merytorycznie,  przez  sędziów  
o nienagannej postawie etycznej, dla których wykonywanie  czynności 
sędziowskich jest również pełnieniem istotnej misji.  Proponowane rozwiązanie 
poprzez stworzenie stanowiska asesora sądowego pozwoli na dokonanie oceny 
predyspozycji  i  cech  charakteru  sędziego  przed  wyposażeniem  go  w  atrybut 
nieusuwalności oraz w kompetencje do rozpoznawania spraw o większej wadze. 
Sędziami  decydującymi  o  istotnych  dla  ludzi  sprawach  powinni  być 
najlepsi  z  najlepszych.  Obywatele  oczekują  od  sędziów  nie  tylko  wysokiego 
stopnia  zawodowych  kwalifikacji,  lecz  również  życiowego  doświadczenia, 
wrażliwości oraz wierności nakazom etyki.