Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego

 
Druk nr 2266 
 
 
Warszawa, 18 grudnia 2013 r. 
SEJM  
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
Marszałek Senatu 
 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
 
 
Zgodnie  z  art.  118  ust.  1  Konstytucji  Rzeczypospolitej  Polskiej  z  dnia  2 
kwietnia 1997 r.  mam  zaszczyt przekazać Pani Marszałek podjętą przez Senat na 
46 posiedzeniu w dniu 18 grudnia 2013 r. uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu 
projektu ustawy 
 
 - 
o 
zmianie 
ustawy 
- 
Kodeks 
postępowania  karnego  wraz  z  projektem  tej 
ustawy. 
 
Jednocześnie  pragnę  poinformować,  że  Senat  upoważnił  senatora  Piotra 
Zientarskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem. 
 
 
wz. (-) Jan Wyrowiński 
 Wicemarszałek Senatu 
U C H WA Ł A  
S E N A T U   R Z E C Z Y P O S P O L I T E J   P O L S K I E J  
z dnia 18 grudnia 2013 r. 
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks 
postępowania karnego 
Na  podstawie  art.  118  ust.  1  Konstytucji  Rzeczypospolitej  Polskiej  z  dnia  2  kwietnia 
1997  r.,  Senat  wnosi  do  Sejmu  Rzeczypospolitej  Polskiej  projekt  ustawy  o zmianie  ustawy  
– Kodeks postępowania karnego. 
Jednocześnie  upoważnia  senatora  Piotra  Zientarskiego  do  reprezentowania  Senatu  
w pracach nad projektem. 
 
 
MARSZAŁEK SENATU 
W/Z 
 
 
Jan Wyrowiński 
Wicemarszałek Senatu 
 
projekt 
U S T AWA  
z dnia 
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego 
Art.  1.  W  ustawie  z  dnia  6  czerwca  1997  r.  –  Kodeks  postępowania  karnego 
(Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.1)) w art. 147: 
1) 
po § 2a dodaje się § 2b w brzmieniu: 
„§ 2b. Przebieg rozprawy utrwala się za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk 
albo obraz i dźwięk, chyba że jest to niemożliwe ze względów technicznych.”; 
2) 
§ 3 otrzymuje brzmienie: 
„§  3.  Jeżeli  czynność  procesową,  inną  niż  rozprawa,  utrwala  się  za  pomocą 
urządzenia  rejestrującego  obraz  lub  dźwięk,  protokół  można  ograniczyć  do  zapisu 
najbardziej  istotnych  oświadczeń  osób  biorących  w  niej  udział.  Zapis  obrazu  lub 
dźwięku, a także przekład zapisu dźwięku stają się załącznikami do protokołu.”. 
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. 
                                                 
1)  Zmiany  wymienionej  ustawy  zostały  ogłoszone  w  Dz.  U.  z  1999  r.  Nr  83,  poz.  931,  z  2000  r.  Nr  50, 
poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149, 
z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51, 
poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70, 
Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363, 
Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104, 
poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20, 
poz. 116,  Nr  64,  poz.  432,  Nr  80,  poz.  539,  Nr  89,  poz.  589,  Nr  99,  poz.  664,  Nr  112,  poz.  766,  Nr  123, 
poz. 849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz. 802, 
Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237, 
poz.  1651,  z  2009  r.  Nr  8,  poz.  39,  Nr  20,  poz.  104,  Nr  28,  poz.  171,  Nr  68,  poz.  585,  Nr  85,  poz.  716, 
Nr 127, poz. 1051, Nr 144, poz. 1178, Nr 168, poz. 1323, Nr 178, poz. 1375, Nr 190, poz. 1474 i Nr 206, 
poz.  1589  oraz  z  2010  r.  Nr  7,  poz.  46,  Nr  98,  poz.  626,  Nr  106,  poz.  669,  Nr  122,  poz.  826,  Nr  125, 
poz. 842, Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307, z 2011 r. Nr 48, poz. 245 i 246, Nr 53, poz. 273, Nr 112, 
poz.  654,  Nr  117,  poz.  678,  Nr  142,  poz.  829,  Nr  191,  poz.  1135,  Nr  217,  poz.  1280,  Nr  240,  poz. 1430, 
1431,  1438  i  Nr  279,  poz.  1645,  z  2012  r.  poz.  886,  1091,  1101,  1327,  1426,  1447  i  1529  oraz  z  2013  r. 
poz. 480, 765, 849, 1247, 1262 i 1282. 
U Z A S A D N I E N I E  
 
Projekt  ustawy  zawiera  uregulowania,  które  wprowadzają  względny  obowiązek 
stosowania  nowoczesnych  technik  zapisu  przebiegu  każdej  rozprawy  w sprawach  karnych, 
w celu  usprawnienia  postępowania  karnego  oraz  zapewnienia  prawa  stron  do  rzetelnego 
procesu. 
W  niniejszym  projekcie  ustawy  proponuje  się  wprowadzenie  zmian  w ustawie  z  dnia 
6 czerwca  1997  r.  –  Kodeks  postępowania  karnego  (Dz.  U.  Nr  89,  poz.  555,  z  późn.  zm.) 
polegającej na dodaniu w art. 147 po § 2a nowego § 2b oraz zmianie ust. 3, które stanowią, że 
przebieg  rozprawy  utrwala  się  za  pomocą  urządzenia  rejestrującego  dźwięk  albo  obraz 
i dźwięk,  chyba  że  jest  to  niemożliwe  ze  względów  technicznych,  co  nie  znosi  obowiązku 
sporządzania pełnego protokołu pisemnego. 
Propozycja oparta jest na następujących założeniach: 
1) 
rejestrowanie przebiegu rozprawy w sprawach karnych, w przeciwieństwie do projektu 
zmiany  procedury  wykroczeniowej,  nie  będzie  stanowiło  protokołu  elektronicznego, 
lecz jedynie zapis obrazu i dźwięku załączany do akt sprawy; 
2) 
rejestrowanie  przebiegu  rozprawy  ma  mieć  postać  względnie  obligatoryjną, 
tzn. wyłączenie  tego  obowiązku  będzie  uwarunkowane  wyłącznie  względami 
technicznymi,  które  mogą  mieć  miejsce  w  sytuacji  braku  odpowiedniego  sprzętu  lub 
awarii systemu; 
3) 
nie  będzie  możliwości  ograniczania  treści  protokołu  do  najistotniejszych  oświadczeń 
osób  biorących  udział  w  rozprawie  ani  zrezygnowania  z  pełnego  pisemnego  zapisu 
przebiegu rozprawy (art. 147 § 3 k.p.k.). 
Projektowane  rozwiązanie  ma  w  swym  zamyśle  stanowić  etap  przejściowy  pomiędzy 
protokołowaniem  w  tradycyjny  sposób,  a  wprowadzeniem  protokołu  elektronicznego  na 
rozprawach w sprawach karnych.  
Chodzi przede wszystkim o oswojenie się sędziów i uczestników postępowań z faktem 
rejestrowania  całości  rozprawy  przez  urządzenie.  Wprowadzenie  protokołu  elektronicznego 
na tym etapie należy uznać – ze względu na specyfikę procesu karnego – za zbyt radykalne, 
gdyż  prowadzące  do  skomplikowania  oraz  wydłużenia  i  tak  już  długo  trwających 
postępowań. 
– 2 – 
Zdaniem  wnioskodawców,  w  dalszej  perspektywie,  celowe  będzie  włączenie 
postępowania  karnego  do  systemu  protokołu  elektronicznego  po  wdrożeniu  systemu 
informatyzacji  postępowań  przygotowawczych  prowadzonych  przez  inne  organy 
(prokuraturę, Policję i in.). 
Przyjęcie  koncepcji  opartej  na  powyżej  wskazanych  trzech  założeniach  cechuje  się  tą 
podstawową  zaletą,  że  zapewni  w  każdej  sprawie  istnienie  pełnego  pisemnego  zapisu 
przebiegu rozprawy oraz pełnego zapisu obrazu i dźwięku (art. 147 § 3 k.p.k.). 
Zapis  ten  byłby  zawsze  dostępny  dla  sądu  i stron  niezwłocznie  po  zakończeniu 
rozprawy. Sprawy karne mają tę specyfikę (co różni je dość znacznie od spraw cywilnych), że 
drobiazgowe  ustalenia  faktyczne  dokonywane  są  na  podstawie  zeznań  świadków  i  stąd 
w zasadzie  w  każdej  sprawie  konieczne  jest  sporządzenie  pełnego  protokołu  będącego 
zapisem przebiegu rozprawy. 
Zapis  ten  potrzebny  jest  zarówno  sądowi,  stronom,  jak  i  sądowi  odwoławczemu  dla 
dokonania  kontroli  instancyjnej  orzeczenia.  Szczególnie  w  sądach  okręgowych 
rozpoznających  sprawy  w  pierwszej  instancji  rozprawy  trwają  wiele  godzin  dziennie  i  nie 
sposób  sobie  zatem  wręcz  wyobrazić  procedowania  przed  sądem  apelacyjnym 
z koniecznością  uprzedniego  odsłuchania  wielu  godzin  zapisu  dźwiękowego.  Niewiele 
pomógłby  tu  system  znacznikowy,  ułatwiający  dotarcie  do  zapisu  przesłuchania 
interesującego  świadka,  skoro  często  przesłuchanie  jednej  osoby  trwa  godzinę  czy  nawet 
dłużej.  
Wydaje  się  zatem,  że  wprowadzenie  rozwiązania  przejściowego  z  jednej  strony  nie 
zmieniłoby charakteru pracy na rozprawie i zapewniłoby stworzenie niezbędnego pisemnego 
zapisu  jej  przebiegu,  z  drugiej  zaś  charakteryzowałoby  się  następującymi  pożądanymi 
funkcjami: 
1) 
kontrolną – w stosunku do prawidłowości zapisu w protokole pisemnym, 
2) 
porządkową – rejestrującą ewentualne wszelkie nieprawidłowe zachowania uczestników 
i sądu, co wpływa na poprawę poziomu kultury pracy na rozprawie. 
Należy  też  zauważyć,  że  nie  można  aktualnie  powiązać  technicznie  wprost  zapisu 
dźwięku z protokołem pisemnym sporządzanym na komputerze, gdyż zgodnie z k.p.k. (i na 
tym  oparta  jest  jednocześnie  nowelizacja  k.p.s.w.  o  wprowadzeniu  protokołu 
elektronicznego) protokołem z rozprawy jest protokół pisemny, który może być sporządzony 
w każdej formie (również pismem ręcznym lub maszynowym).