Rządowy projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

– 10 – 
ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;”, 
b)  ust. 2 otrzymuje brzmienie: 
„2. Status członka rodziny osoby ubezpieczonej oraz status  członka rodziny 
będącego  osobą  uprawnioną  do  świadczeń  opieki  zdrowotnej  na  podstawie 
przepisów o koordynacji zwalnia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego osoby, 
o których mowa w ust. 1 pkt 17–20, 26-28b, 30 i 33.”; 
2) 
w art. 73 po pkt 10 dodaje się pkt 10a w brzmieniu: 
„10a) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28b, obejmuje okres od dnia nabycia 
prawa do zasiłku dla opiekuna, nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie 
ustawy z dnia ... o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. ...) do 
dnia utraty prawa do jego pobierania;”; 
3) 
w art. 75 ust. 11 otrzymuje brzmienie: 
„11. Osoby, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28–28b, zgłasza do ubezpieczenia 
zdrowotnego wójt, burmistrz lub prezydent miasta.”; 
4) 
w art. 81 w ust. 8 po pkt 9b dodaje się pkt 9c w brzmieniu: 
„9c)  osób,  o  których  mowa  w  art.  66  ust.  1  pkt  28b,  jest  kwota  odpowiadająca 
wysokości  zasiłku  dla  opiekuna,  przysługującego  na  podstawie  przepisów 
o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;”; 
5) 
w art. 86 w ust. 1 pkt 9 otrzymuje brzmienie: 
„9)  osób,  o  których  mowa  w  art.  66  ust.  1  pkt  28–28b,  opłaca  wójt,  burmistrz  lub 
prezydent miasta;”. 
Art. 20.  W  ustawie  z  dnia  21  kwietnia  2005  r.  o  opłatach  abonamentowych  (Dz.  U. 
Nr 85,  poz.  728,  z  późn.  zm.8))  w  art.  4  w  ust.  1  w  pkt  7  kropkę  zastępuje  się  średnikiem 
i dodaje się pkt 8 w brzmieniu: 
„8)  osoby,  które  otrzymują  zasiłek  dla  opiekuna  określony  w  ustawie  z  dnia  ... 
o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. ...).”. 
                                                 
8)  Zmiany  wymienionej  ustawy  zostały  ogłoszone  w  Źz.  U.  z  2005  r.  Nr  157,  poz.  1314,  z  2010  r.  Nr  13, 
poz. 70 i Nr 152, poz. 1023, z 2011 r. Nr 112, poz. 654 oraz z 2012 r. poz. 1529 i 1548. 
– 11 – 
Art. 21.  W  ustawie  z  dnia  7  września  2007  r.  o  pomocy  osobom  uprawnionym  do 
alimentów (Dz. U. z 2012 r. poz. 1228 i 1548 oraz z 2013 r. poz. 1650) w art. 2 w pkt 12 
wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: 
„rodzinie – oznacza to odpowiednio następujących członków rodzinyŚ rodziców osoby 
uprawnionej,  małżonka  rodzica  osoby  uprawnionej,  osobę,  z  którą  rodzic  osoby 
uprawnionej  wychowuje  wspólne  dziecko,  pozostające  na  ich  utrzymaniu  dzieci 
w wieku  do  ukończenia  25.  roku  życia  oraz  dziecko,  które  ukończyło  25.  rok  życia 
otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego lub legitymujące się orzeczeniem 
o  znacznym  stopniu  niepełnosprawności,  jeżeli  w  związku  z  tą  niepełnosprawnością 
przysługuje  świadczenie  pielęgnacyjne  lub  specjalny  zasiłek  opiekuńczy,  o  których 
mowa  w  ustawie  z  dnia  28  listopada  2003  r.  o  świadczeniach  rodzinnych  (Dz.  U. 
z 2013 r. poz. 1456, 1623 i 1650) albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie 
z dnia ... o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. ...), a także osobę 
uprawnionąś do rodziny nie zalicza siꌔ. 
Art. 22.  Osoba  pobierająca  zasiłek  dla  opiekuna  podlega  obowiązkowi  ubezpieczenia 
zdrowotnego na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach 
opieki  zdrowotnej  finansowanych  ze  środków  publicznych  (Dz.  U.  z  2008  r.  Nr  164, 
poz. 1027, z późn. zm.9)), nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy.  
Art. 23.  Wobec  osób  mających  ustalone  prawo  do  zasiłku  dla  opiekuna  w  okresie  od 
dnia  1  lipca  2013  r.  do  dnia  poprzedzającego  dzień  wejścia  w  życie  ustawy,  za  który  mają 
ustalone prawo do zasiłku dla opiekuna oraz w ciągu 30 dni po upływie tego okresu, którym 
w  tym  okresie  zostały  udzielone  świadczenia  opieki  zdrowotnej  finansowane  ze  środków 
publicznych,  mimo  braku  prawa  do  tych  świadczeń  z  powodu  wygaśnięcia  z  mocy  prawa 
decyzji  o  przyznaniu  im  prawa  do  świadczenia  pielęgnacyjnego  na  podstawie  art.  11  ust.  3 
ustawy  z  dnia  7  grudnia  2012  r.  o  zmianie  ustawy  o  świadczeniach  rodzinnych  oraz 
niektórych innych ustaw, dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia: 
                                                 
9)  Zmiany  tekstu  jednolitego  wymienionej  ustawy  zostały  ogłoszone  w  Źz.  U.  z  2008  r.  Nr  216,  poz.  1367, 
Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, 
poz.  120,  Nr  26,  poz.  157,  Nr  38,  poz.  299,  Nr  92,  poz.  753,  Nr  97,  poz.  800,  Nr  98,  poz.  817,  Nr  111, 
poz. 918,  Nr  118,  poz.  989,  Nr  157,  poz.  1241,  Nr  161,  poz.  1278  i  Nr  178,  poz.  1374,  z  2010  r.  Nr  50, 
poz. 301,  Nr  107,  poz.  679,  Nr  125,  poz.  842,  Nr  127,  poz.  857,  Nr  165,  poz.  1116,  Nr  182,  poz.  1228, 
Nr 205,  poz.  1363,  Nr  225,  poz.  1465,  Nr  238,  poz.  1578  i  Nr  257,  poz.  1723  i  1725,  z  2011  r.  Nr  45, 
poz. 235, Nr 73, poz. 390, Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 113, poz. 657, Nr 122, 
poz.  696,  Nr 138,  poz. 808, Nr  149, poz. 887,  Nr  171,  poz.  1016,  Nr  205, poz.  1203  i  Nr  232, poz. 1378, 
z 2012  r.  poz.  123,  476,  1016,  1342  i  1548,  z  2013  r.  poz.  154,  879,  983,  1290,  1623,1646  i  1650  oraz 
z 2014 r. poz. 24 i 295. 
– 12 – 
1) 
nie wszczyna postępowania w sprawie o ustalenie obowiązku poniesienia kosztów tych 
świadczeń, a postępowanie wszczęte umarza; 
2) 
umarza  w  całości  spłatę  należności  ustalonej  w  decyzji  wydanej  na  podstawie  art.  50 
ust. 18  ustawy  z  dnia  27  sierpnia  2004  r.  o  świadczeniach  opieki  zdrowotnej 
finansowanych  ze  środków  publicznych,  stosując  odpowiednio  art.  58  ust.  2  ustawy 
z dnia  27  sierpnia  2009  r.  o  finansach  publicznych  (Dz.  U.  z  2013  r.  poz.  885,  938 
i 1646). 
Art. 24. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 
UZASADNIENIE 
 
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r. (sygn. akt K 27/13) orzekł, 
że art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach 
rodzinnych  oraz  niektórych  innych  ustaw  (Źz.  U.  poz.  1548),  zwanej  dalej  „ustawą 
nowelizującą”, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.  
Na  podstawie  art.  11  ust.  1  i  3  ustawy  nowelizującej  został  wprowadzony  okres 
przejściowy uprawniający osoby dotychczas otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne do 
otrzymywania tego świadczenia na podstawie art. 17 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. 
o świadczeniach  rodzinnych  (Źz.  U.  z  2013  r.  poz.  1456,  z  późn.  zm.),  zwanej  dalej 
„ustawą o świadczeniach rodzinnych”, przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie 
ustawy nowelizującej, czyli do dnia 30 czerwca 2013 r. Po upływie tego okresu decyzje, 
na  podstawie  których  było  przyznane  prawo  do  świadczeń  pielęgnacyjnych,  wygasły 
z mocy  prawa.  Na  podstawie  tych  decyzji  świadczenie  pielęgnacyjne  przysługiwało 
w wysokości 520 zł.  
Przedmiotowy  wyrok  Trybunału  Konstytucyjnego  został  opublikowany  w  Źzienniku 
Ustaw  z  dnia  16  grudnia  2013  r.  pod  poz.  1557,  a  pisemne  uzasadnienie  wyroku 
sporządzone przez Trybunał Konstytucyjny, wpłynęło do Ministerstwa Pracy i Polityki 
Społecznej w dniu 19 grudnia 2013 r. 
Zgodnie  z  uzasadnieniem  wyroku,  przywrócenie  stanu  zgodnego  z  Konstytucją, 
tj. przywrócenie  prawa  do  świadczenia  pielęgnacyjnego  osobom,  które  świadczenie  to 
utraciły od dnia 1 lipca 2013 r., wymaga bezzwłocznej interwencji ustawodawcy, który 
powinien wprowadzić stosowne korekty w systemie prawnym. 
Projekt  ustawy  o  ustaleniu  i  wypłacie  zasiłków  dla  opiekunów  ma  na  celu  realizację 
ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego. 
Projektowana  regulacja  określa  warunki  nabywania  oraz  zasady  ustalania 
i przyznawania  zasiłków  osobom,  którym  prawo  do  świadczenia  pielęgnacyjnego 
wygasło z mocy prawa na podstawie ww. przepisów ustawy nowelizującej, oraz kwestie 
intertemporalne z tym związane. 
Zasiłek  dla  opiekuna  może  zostać  przyznany  wyłącznie  osobom,  których  decyzja 
o przyznaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa z upływem 
dnia 30 czerwca 2013 r. na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy nowelizującej. 
Zasiłki  dla  opiekunów,  przyznawane  na  podstawie  projektowanej  ustawy,  będą 
przysługiwały w wysokości 520 zł miesięcznie. 
Zasiłek dla opiekuna będzie przysługiwał zarówno za okresy od dnia 1 lipca 2013 r. do 
dnia  poprzedzającego  dzień  wejścia  w  życie  projektowanej  ustawy,  jak  i  od  dnia 
wejścia  w  życie  ustawy  –  na  przyszłość    jeżeli  osoba  będzie  spełniała  warunki  do 
otrzymania  świadczenia  pielęgnacyjnego  określone  w  przepisach  ustawy 
o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r. 
Zasiłek dla opiekuna za okres od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia  poprzedzającego dzień 
wejścia w życie ustawy będzie przysługiwał wraz z odsetkami ustalonymi w wysokości 
odsetek ustawowych, określonej przepisami prawa cywilnego. 
Zasiłek nie przysługuje natomiast za okresy, w których osobie zostało ustalone prawo 
do  specjalnego  zasiłku  opiekuńczego  lub  świadczenia  pielęgnacyjnego  oraz  gdy  na 
osobę wymagającą opieki innej osobie zostało ustalone prawo do specjalnego zasiłku 
opiekuńczego  lub  świadczenia  pielęgnacyjnego,  a  także  gdy  osobie  w  rodzinie  osoby 
ubiegającej się o zasiłek zostało ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego. 
Żakt  zarejestrowania  osoby  w  powiatowym  urzędzie  pracy  jako  osoby  poszukującej 
pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do zasiłku 
dla opiekunów za okres przed dniem wejścia w życie ustawy. 
Postępowanie  w  sprawie  ustalenia  prawa  do  zasiłku  dla  opiekuna  organ  ustalający 
prawo  do  świadczeń  pielęgnacyjnych,  czyli  organ  właściwy,  w  rozumieniu  ustawy 
o świadczeniach  rodzinnych,  lub  marszałek  województwa  (w  sprawach,  do  których 
zastosowanie mają przepisy UE o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego) 
wszczyna  na  wniosek  osoby  ubiegającej  się  złożony  w  terminie  4  miesięcy  od  dnia 
wejścia w życie niniejszej ustawy.  
W projekcie została wprowadzona regulacja szczególna, analogiczna do obowiązującej 
w  art.  24  ust.  2a  ustawy  o  świadczeniach  rodzinnych.  Mianowicie,  jeżeli  w  okresie 
4 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy toczy się postępowanie o wydanie 
orzeczenia  o  niepełnosprawności  lub  o  stopniu  niepełnosprawności  w stosunku  do 
osoby, nad którą opieka jest sprawowana, wniosek może być złożony nie później niż 
w terminie 4 miesięcy od dnia wydania takiego orzeczenia. 
2