Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Chorwacji o współpracy w zwalczaniu przestępczości, podpisanej w Dubrowniku dnia 9 lipca 2010 r.

 
Druk nr 2246 
 
 
Warszawa, 20 marca 2014 r. 
SEJM  
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
Prezes Rady Ministrów 
 
RM-10-21-14 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
Szanowna Pani Marszałek 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 
2  kwietnia  1997  r.  przedstawiam  Sejmowi  Rzeczypospolitej  Polskiej  projekt 
ustawy 
 
 -  o  ratyfikacji  Umowy  między  Rządem 
Rzeczypospolitej  Polskiej  a  Rządem 
Republiki  Chorwacji  o  współpracy  
w 
zwalczaniu 
przestępczości, 
podpisanej  w  Dubrowniku  dnia  9  lipca 
2010 r.. 
 
W  załączeniu  przedstawiam  także  opinię  dotyczącą  zgodności 
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. 
Ponadto  uprzejmie  informuję,  że  do  prezentowania  stanowiska  Rządu  w 
tej  sprawie  w  toku  prac  parlamentarnych  zostali  upoważnieni  Minister  Spraw 
Wewnętrznych i Minister Spraw Zagranicznych. 
 
Z poważaniem 
 
(-) Donald Tusk 
 
Projekt 
U S T AWA  
z dnia  
o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki 
Chorwacji o współpracy w zwalczaniu przestępczości, podpisanej w Dubrowniku 
dnia 9 lipca 2010 r. 
Art. 1.  Wyraża  się  zgodę  na  dokonanie  przez  Prezydenta  Rzeczypospolitej  Polskiej 
ratyfikacji  Umowy  między  Rządem  Rzeczypospolitej  Polskiej  a  Rządem  Republiki 
Chorwacji o współpracy w zwalczaniu przestępczości, podpisanej w Dubrowniku dnia 9 lipca 
2010 r. 
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 
UZASADNIENIE 
 
Umowa została opracowana przez stronę polską i reguluje kwestie współpracy operacyjnej 
właściwych polskich organów państwowych z ich chorwackimi odpowiednikami, mającej 
na  celu  zwalczanie  przestępczości  przez  jej  zapobieganie  i  ujawnianie  sprawców 
przestępstw.  Umowa  będzie  reakcją  na  rozpowszechnianie  przestępczości,  szczególnie 
zorganizowanej.  Wymierne  efekty  tej  reakcji  mogą  nastąpić  tylko  wskutek 
skonkretyzowanego działania właściwych organów obu państw. 
Strona  polska  jest  zainteresowana  wejściem  w  życie  przedmiotowej  umowy,  gdyż  jej 
postanowienia umożliwią skuteczne zwalczanie zarówno krajowej, jak i międzynarodowej 
przestępczości,  szczególnie  zorganizowanej,  lecz  także  przestępczości  w  ogóle  –  jako 
zjawiska  niepożądanego.  Dlatego  też  zinstytucjonalizowanie  współpracy  właściwych 
polskich  organów  z  ich  chorwackimi  partnerami  będzie  stanowić  istotny  wkład  stron 
w zwalczanie przestępczości, w tym także przestępczości zorganizowanej.  
Wraz  z  wejściem  w  życie  niniejszej  umowy  utraci  moc  Porozumienie  między 
Ministerstwem  Spraw  Wewnętrznych  i  Administracji  Rzeczypospolitej  Polskiej 
a Ministerstwem  Spraw  Wewnętrznych  Republiki  Chorwacji  o  współpracy 
w zapobieganiu  i  ujawnianiu  przestępstw,  podpisane  w  Warszawie  w  dniu  8  listopada 
1994  r.  Przedmiotowa  umowa  zawiera  szerszy  katalog  form  współpracy  stron: 
przesyłka niejawnie nadzorowana, działanie funkcjonariuszy pod przykryciem, wspólne 
patrole  oraz  wspólne  grupy  robocze.  Umowa  reguluje  dodatkowo  takie  kwestie,  jak 
możliwość  organizowania  szkoleń  i  doskonalenia  zawodowego,  ochrona  świadka, 
oficerowie  łącznikowi,  punkty  kontaktowe,  legitymacje  służbowe,  ochrona  informacji 
niejawnych  i  zasady  odpowiedzialności  funkcjonariuszy.  Umowa  ma  także  szerszy 
zakres  podmiotowy,  gdyż  dotyczy  m.in.  ministra  właściwego  do  spraw  finansów 
publicznych  i  instytucji  finansowych  oraz  Szefa  Agencji  Bezpieczeństwa 
Wewnętrznego.  
Umowa  określa  w  art.  1  ust.  1  zakres  przedmiotowy  współpracy  stron,  którym  jest 
współpraca  w  eliminowaniu  zagrożeń  dla  bezpieczeństwa  publicznego  oraz  porządku 
publicznego, a także w zwalczaniu przestępczości i wykrywaniu sprawców przestępstw. 
Zgodnie  z  art.  2  ust.  5  umowy  współpraca  stron  może  polegać  na  przekazywaniu 
wskazanych  w  tym  przepisie  informacji.  Podkreślenia  wymaga  fakt,  iż  katalog 
przekazywanych  informacji  jest  katalogiem  otwartym,  a  zatem  jeżeli  informacja  taka 
będzie  mieścić  się  w zakresie  określonym  przez  art.  1  ust.  1  umowy,  strony  będą 
uprawnione do jej wymiany. 
Umowa  w  art.  2  ust.  1–4  precyzuje,  w  jakiej  formie  odbywać  się  będzie  współpraca 
stron;  co  do  zasady  będzie  to  współpraca  na  podstawie  wniosku  jednej  ze  stron, 
jednakże  dopuszczona  została  także,  w  szczególnych  sytuacjach,  możliwość 
przekazania  informacji  i  nawiązania  współpracy  bez  konieczności  występowania 
z wnioskiem. 
Szczególne  znaczenie  dla  współpracy  stron  ma  rozdział  III,  który  reguluje  kwestie 
specjalnych  form  współpracy.  W  przypadku  takich  form  współpracy  jak  przesyłka 
niejawnie nadzorowana (art. 4) czy działania funkcjonariuszy pod przykryciem (art. 5), 
podkreślono  prymat  prawa  wewnętrznego  stron.  Dodatkowo  w  przypadku  działania 
funkcjonariuszy  pod  przykryciem,  z  uwagi  na  upoważnienie  funkcjonariuszy  drugiej 
strony  do  działania  o  charakterze  siłowym,  konieczne  było  uregulowanie  kwestii 
koordynacji wykonanych przez nich czynności i możliwości ich przerwania. 
W  świetle  art.  7  umowy  strony  mogą  podejmować  wspólne  działania  mające  na  celu 
skuteczną  ochronę  świadka  na  podstawie  przepisów  prawa  wewnętrznego  – 
w Rzeczypospolitej Polskiej zasady te są określone w ustawie z dnia 25 czerwca 1997 r. 
o  świadku  koronnym  (Dz.  U.  z  2007  r.  Nr  36,  poz.  232,  z  późn.  zm.)  oraz 
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 października 2006 r. w sprawie udzielania 
ochrony i pomocy świadkom koronnym i innym uprawnionym osobom (Dz. U. Nr 201, 
poz. 1480). 
Formą  współpracy  będą  także  wspólne  patrole  (art.  8),  którymi  dowodzić  będą 
funkcjonariusze  właściwego  organu  strony,  na  której  terytorium  patrol  jest 
wykonywany. Możliwość użycia broni służbowej została przez takich funkcjonariuszy 
ograniczona  jedynie  do  przypadku  obrony  koniecznej;  użycie  środków  przymusu 
bezpośredniego  będzie  natomiast  następować  na  warunkach  i  w  sposób  określony 
przepisami  prawa  wewnętrznego  państwa,  na  terytorium  którego  patrol  jest 
wykonywany.  
Ułatwieniu  współpracy  stron  mają  także  służyć  przepisy  dotyczące  oficerów 
łącznikowych  (art.  9)  i  punktów  kontaktowych  (art.  10).  Aby  identyfikacja 
2 
 
funkcjonariuszy  właściwego  organu  drugiej  strony  była  możliwa,  zostali  oni 
zobowiązani do posiadania ważnej legitymacji służbowej (art. 11). 
Rozdział IV reguluje kwestie ochrony danych osobowych oraz informacji niejawnych. 
W  dniu  13  marca  2007  r.  weszła  w  życie  Umowa  między  Rządem  Rzeczypospolitej 
Polskiej  a  Rządem  Republiki  Chorwacji  w  sprawie  wzajemnej  ochrony  informacji 
niejawnych, podpisana w Zagrzebiu dnia 17 września 2003 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 141, 
poz. 992), której art. 2 ust. 2 określa klauzule tajności w sposób odmienny, niż czyni to 
niniejsza umowa. Wynika to z faktu, iż w Republice Chorwacji weszła w życie ustawa 
o tajności (Zakon tajnosti podataka), która wprowadziła zmiany do systematyki klauzul 
tajności – klauzule wskazane w art. 13 niniejszej umowy są zgodne z aktualnym stanem 
prawnym strony chorwackiej.  
Istotne  znaczenie  mają  także  postanowienia  dotyczące  odpowiedzialności 
odszkodowawczej.  Przyjęto  zasadę,  że  strony  we  wzajemnych  stosunkach  rezygnują 
z wszelkich  roszczeń  odszkodowawczych  z  powodu  utraty  lub  uszkodzenia  rzeczy 
(art. 15  ust.  1)  oraz  z  powodu  uszczerbku  na  zdrowiu  lub  śmierci  funkcjonariusza 
(art. 15  ust.  2),  chyba  że  szkoda  została  wyrządzona  z  winy  umyślnej  lub  rażącego 
niedbalstwa,  stwierdzonego  prawomocnym  wyrokiem  lub  decyzją  właściwego  organu 
jednej  ze  stron  (art.  15  ust.  3).  Jeżeli  natomiast  szkoda  została  wyrządzona  osobie 
trzeciej,  zobowiązana  do  wypłaty  odszkodowania  jest  ta  strona,  na  której  terytorium 
szkoda  została  wyrządzona  (art.  15  ust.  4).  Przyjęcie  takiej  konstrukcji  ma  zapobiec 
konieczności  pozywania  przez  osobę  poszkodowaną  organów  państwa  obcego,  co  w 
przypadku  powszechnej  zasady  właściwości  miejscowej  sądu  pozwanego  w  praktyce 
oznaczałoby  konieczność  występowania  z  powództwem  poza  granicami 
Rzeczypospolitej  Polskiej.  Dlatego  też  strona,  która  została  obciążona  obowiązkiem 
wypłaty  odszkodowania,  będzie  posiadać  prawo  regresu  wobec  strony,  której 
funkcjonariusze  szkodę  wyrządzili,  o  zwrot  całej  sumy  odszkodowania  wypłaconej 
poszkodowanemu lub osobie uprawnionej po jego śmierci (art. 15 ust. 5). Prawo regresu 
zostało  wyłączone  w  przypadku,  gdy  funkcjonariusz  działał  pod  bezpośrednim 
dowództwem  funkcjonariusza  tej  strony,  na  której  terytorium  szkoda  powstała  –  nie 
dotyczy to jednakże przypadku winy umyślnej. 
W  umowie  przewidziano  także  możliwość  ograniczenia  współpracy  (art.  16)  oraz 
zawierania porozumień wykonawczych do umowy (art. 19).  
3