Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o bateriach i akumulatorach oraz niektórych innych ustaw

 
dyrektor  ochrony  środowiska.  W sytuacji  gdy  podmiot  korzystający  ze  środowiska  nie 
podejmuje  działań  zapobiegawczych  i  naprawczych,  organ  ochrony  środowiska  ma 
możliwość nałożenia na niego, w drodze decyzji, obowiązku przeprowadzenia tych działań. 
W myśl art. 24 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, każdy może 
zgłosić  do  organu  ochrony  środowiska,  tj. regionalnego  dyrektora  ochrony  środowiska, 
wystąpienie  bezpośredniego  zagrożenia  szkodą  w  środowisku  lub  szkody  w  środowisku. 
Organ  ochrony  środowiska,  uznając  zgłoszenie  za  uzasadnione,  postanawia  o  wszczęciu 
postępowania  w  sprawie  wydania  decyzji  nakładającej  na  podmiot  korzystający  ze 
środowiska obowiązek przeprowadzenia działań zapobiegawczych lub naprawczych lub też 
samodzielnie podejmuje takie działania.  
Nie  ma  więc  konieczności  do  zastosowania  w  przypadku  zużytych  baterii  i  akumulatorów 
szczegółowych  rozwiązań  prawnych  w  odniesieniu  do  bezpieczeństwa  zdrowia  lub 
środowiska, które wykraczałyby poza ramy prawne określone w tym zakresie przez przepisy 
ustawy o odpadach. Jednocześnie w związku z wprowadzonymi zmianami merytorycznymi 
w art. 63 ust. 2 ustawy o bateriach i akumulatorach dodano przepis przejściowy wskazujący, 
że przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 63 ust. 7 obecnie obowiązującej ustawy 
o bateriach  i  akumulatorach  zachowują  moc  do  dnia  wejścia  w  życie  nowych  przepisów 
wykonawczych  wydanych  na  podstawie  niniejszej  ustawy  –  jednak  nie  dłużej  niż  przez 
24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. 
W  art.  63  ustawy  o  bateriach  i  akumulatorach  dodano  ust.  5a  wskazujący,  że  przetwarzanie 
i recykling  zużytych  baterii  i  akumulatorów  obejmuje  co  najmniej  usunięcie  wszystkich 
cieczy  i  kwasów.  Propozycja ta  ma  na  celu  dokonanie pełnej  transpozycji  załącznika  III  do 
dyrektywy  2006/66/WE  w  sprawie  baterii  i  akumulatorów  oraz  zużytych  baterii 
i akumulatorów,  który  zdaniem  Komisji  Europejskiej  nie  był  w  pełni  transponowany  do 
polskiego  prawa.  Przepis  ten  nie  nakłada  jednak  na  przedsiębiorców  nowych  obowiązków, 
gdyż mimo braku przepisu w dotychczas obowiązującej ustawie o bateriach i akumulatorach, 
który  wskazywałby  wprost,  że  przetwarzanie  zużytych  baterii  i akumulatorów  obejmuje  co 
najmniej usunięcie wszystkich cieczy i kwasów, w rzeczywistości przetwarzający tego typu 
odpady  dokonuje,  zgodnie  z  przepisami  ustawy  o odpadach,  osuszenia  tych  odpadów  ze 
wszystkich  cieczy  i  kwasów.  Takie  też  stanowisko  zostało  przedstawione  Komisji 
Europejskiej (odpowiedź Rzeczypospolitej Polskiej na zarzuty formalne Komisji Europejskiej 
w związku z nieprawidłową transpozycją dyrektywy 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego 
18 
 
 
i  Rady  w  sprawie  baterii  i  akumulatorów  oraz  zużytych  baterii  i  akumulatorów  oraz 
uchylającej  dyrektywę  91/157/EWG).  Dodanie  więc  w  art.  63  ustawy  o  bateriach 
i akumulatorach  ust.  5a  ma  na  celu  jedynie  dokonanie  w  pełni  literalnej  transpozycji 
przepisów  dyrektywy  2006/66/WE  w  sprawie  baterii  i  akumulatorów  oraz  zużytych  baterii 
i akumulatorów. 
Jednocześnie dodano przepis zobowiązujący wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska 
do przeprowadzania co najmniej raz w roku kontroli zakładów przetwarzania zużytych baterii 
lub  zużytych  akumulatorów.  Warto  podkreślić,  że  takie  samo  rozwiązanie  funkcjonuje 
w obecnie obowiązującej ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. 
Ponadto,  w  związku  z  wprowadzeniem  nowych  obowiązków  przez  ustawę  w  rozdziale  13 
przepisy  karne  i  kary  pieniężne,  wprowadzono  dwa  nowe  rodzaje  czynów  zabronionych 
stanowiących  wykroczenia.  Pierwszy  z  nich  dotyczy  niewypełnienia  przez  prowadzącego 
recykling  zużytych  baterii  lub  akumulatorów  obowiązku  sporządzenia  i  przedłożenia 
marszałkowi  województwa  sprawozdań  o  osiągniętym  poziomie  wydajności  recyklingu, 
o których  mowa  w  art.  3  ust.  4  rozporządzenia  Komisji  (UE)  nr  493/2012,  lub 
nieprzedłożenia ich terminowo. W tym przypadku prowadzący recykling zużytych baterii lub 
akumulatorów  będzie  podlegać  karze  pieniężnej  w  wysokości  od  100  zł  do  1000  zł. 
Natomiast  drugim  dodanym  czynem  zabronionym  jest  niewdrożenie  przez  podmiot 
pośredniczący  systemu  zarządzania  środowiskowego,  co  będzie  podlegać  karze  pieniężnej 
w wysokości 10 000 zł. 
W  art.  2  ustawy  wprowadzono  zmiany  w  art.  401  i  art.  402  ustawy  –  Prawo  ochrony 
środowiska.  Zmiany  te  są  konsekwencją  dodanego  do  ustawy  o  bateriach  i  akumulatorach 
przepisu art. 103 ust. 3b, zgodnie z którym wpływy z tytułu kar pieniężnych stanowią dochód 
budżetu  państwa.  Obecnie  wpływy  z  kar  pieniężnych  wymierzanych  na  podstawie  ustawy 
o bateriach i akumulatorach stanowią przychód Narodowego Funduszu Ochrony  rodowiska 
i Gospodarki  Wodnej.  Przewiduje  się,  że  w  wyniku  zwiększenia  liczby  kar  pieniężnych 
wpływy z ich tytułu wzrosną. Jednak wielkość wpływów z tych kar będzie uzależniona od 
stopnia przestrzegania przepisów ustawy przez przedsiębiorców. Ponadto w ustawie – Prawo 
ochrony środowiska dokonano zmiany w art. 400a ust. 1 przez modyfikację brzmienia pkt 8a. 
Zmiany  te  mają  przede  wszystkim  na  celu  uzupełnienie  luki  prawnej  w zakresie  braku 
przepisów  regulujących  tryb  oraz  kryteria  przyznawania  środków  finansowych  Inspekcji 
Handlowej na przeprowadzanie badań laboratoryjnych w zakresie zawartości metali ciężkich 
19 
 
 
w  bateriach  lub  akumulatorach.  Obecnie  obowiązujący  art.  66  ust. 2  ustawy  o  bateriach 
i akumulatorach  teoretycznie  umożliwia  Inspekcji  Handlowej  pozyskanie  środków 
finansowych na ww. badania.  rodki te są częścią środków przekazanych przez marszałków 
województw  w  ramach  przedmiotowej  ustawy  na  rachunek  dochodów  budżetu  państwa 
w roku poprzednim. Dysponentem tych środków jest Minister Finansów, który odpowiada za 
realizację dochodów i wydatków budżetu państwa. Istotne jest jednak, że Minister Finansów 
nie  ma  możliwości  uruchomienia  środków  dla  Inspekcji  Handlowej  i  nie  dysponuje 
instrumentem  służącym  do  określenia  wysokości  środków  przeznaczonych  na  realizację 
zadań w zakresie zawartości metali ciężkich w bateriach i akumulatorach. Zatem  Inspekcja 
Handlowa  nie  ma  możliwości  pozyskania  dodatkowych  środków  finansowych  na 
przeprowadzanie  wspomnianych  badań  laboratoryjnych  w  ramach  obecnie  obowiązujących 
przepisów ustawy o bateriach i akumulatorach.  
Mając  powyższe  na  uwadze,  zmodyfikowano  brzmienie  art.  400a  ust.  1  pkt  8a  ustawy  – 
Prawo ochrony środowiska. W wyniku tej zmiany badania w zakresie zawartości w bateriach 
metali ciężkich będą finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony  rodowiska 
i Gospodarki  Wodnej,  a  nie  z  budżetu  państwa.  Wyżej  wymienione  badania  będą 
finansowane  w  ramach  środków  finansowych  przekazywanych  przez  marszałków 
województw  na  podstawie  zmienianych  przepisów  ustawy  o  bateriach  i  akumulatorach  do 
Narodowego  Funduszu  Ochrony  rodowiska  i  Gospodarki  Wodnej.  Zmiana  ta  powinna 
w znacznym  stopniu  ułatwić  Inspekcji  Handlowej  pozyskanie  dodatkowych  środków 
finansowych  na  wspomniane  badania.  Modyfikacja  art.  400a  ust.  1  pkt  8a  ustawy  –  Prawo 
ochrony  środowiska  polega  na  rozdzieleniu  jego  treści,  tak  aby  jego  brzmienie  zachowało 
klarowność.  Z  tego  względu  kwestie  dotyczące  badań  pozostawiono  w  pkt  8a,  a  kwestie 
dotyczące prowadzenia postępowań administracyjnych przeniesiono do dodawanego pkt 8b. 
Ponadto  w przedmiotowych  przepisach  zostało  wyraźnie  wskazane,  kto  może  ubiegać  się 
o finansowanie  z  Narodowego  Funduszu  Ochrony  rodowiska  i  Gospodarki  Wodnej,  m.in. 
w zakresie 
prowadzenia 
postępowań 
administracyjnych 
oraz 
uczestniczenia 
w postępowaniach przed sądami. W aktualnym stanie prawnym o dofinansowanie wynikające 
z  art.  400a  ust.  1  pkt  8a  ustawy  –  Prawo  ochrony  środowiska  w  ww.  zakresie  dotyczącym 
postępowań  administracyjnych  mogą  ubiegać  się  również  przedsiębiorcy.  Zaproponowana 
zmiana ma na celu zapewnienie finansowania organom Inspekcji Ochrony  rodowiska, a nie 
przedsiębiorcom,  którzy  ww.  zadania  powinni  wykonywać  w  ramach  kosztów  własnej 
działalności.  Jeżeli  jednak  z  dniem  wejścia  w  życie  przedmiotowej  zmiany  toczyło  się  już 
20 
 
 
postępowanie  dotyczące  przyznania  dofinansowania  przedsiębiorcom  w  ramach  art.  400a 
ust. 1 pkt 8a ustawy – Prawo ochrony środowiska, należy zauważyć, że jednocześnie będzie 
miał zastosowanie przepis art. 12 projektu ustawy. Art. 12 projektu ustawy wskazuje, że do 
spraw  wszczętych  i  niezakończonych  przed  dniem  wejścia  w  życie  ustawy  stosuje  się 
przepisy dotychczasowe. 
W  art.  3  projektu  ustawy  wprowadzono  również  zmianę  art.  58  ust.  1  ustawy  o  zużytym 
sprzęcie  elektrycznym  i  elektronicznym,  który  określa  przedmiot  działania  organizacji 
odzysku  sprzętu  elektrycznego  i  elektronicznego  jako  działalność  związaną 
z organizowaniem,  zarządzaniem  lub  prowadzeniem  przedsięwzięć  związanych  ze 
zbieraniem,  przetwarzaniem,  recyklingiem  i  innymi  niż  recykling  procesami  odzysku  oraz 
unieszkodliwianiem  zużytego  sprzętu,  w  tym  publicznych  kampanii  edukacyjnych.  Zmiana 
polega na wykreśleniu wyrazu „wyłącznie” przed określeniem zakresu działalności. Oznacza 
to,  że  organizacje  odzysku  sprzętu  elektrycznego  i  elektronicznego  będą  mogły,  oprócz 
działalności  związanej  z  przedsięwzięciami  związanymi  z  gospodarowaniem  zużytym 
sprzętem elektrycznym i elektronicznym, również przejmować obowiązki w innym zakresie 
od  wprowadzających  sprzęt.  Wprowadzający  sprzęt  oprócz  obowiązków  związanych 
z gospodarowaniem  zużytym  sprzętem  zwykle  mają  również  obowiązki  związane 
z gospodarowaniem opakowaniami czy często z zagospodarowaniem baterii i akumulatorów. 
Wprowadzenie  powyższego  rozwiązania  ułatwi  zarówno  wywiązywanie  się  z  obowiązków 
przez  wprowadzających  sprzęt,  jak  i  pozwoli  zmniejszyć  liczbę  podpisywanych  umów  na 
sfinansowanie i zorganizowanie systemów gospodarowania odpadami. 
Dodatkowo  w  ustawie  o  odpadach  wprowadzono  również  zmianę  (dodanie  art.  53  ust.  3a 
w tej  ustawie)  dotyczącą  wypełniania  swoich  obowiązków,  wynikających  z  ustawy 
o bateriach  i  akumulatorach,  przez  przedsiębiorców  zagranicznych.  Do  tej  pory 
przedsiębiorcy  zagraniczni  mogli  realizować  swoje  obowiązki  jedynie  za  pośrednictwem 
osoby upoważnionej do ich reprezentowania zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. 
o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.). Oznaczało to, 
że podmioty zagraniczne, które nie utworzyły oddziału w kraju, nie mogły realizować swoich 
obowiązków.  Wobec  powyższego  zdecydowano  się  na  wprowadzenie  drugiej  możliwości 
rejestrowania się w rejestrze, o którym mowa w art. 49 ustawy o odpadach, za pośrednictwem 
podmiotu pośredniczącego. 
21 
 
 
Ustawa  wchodzi  w  życie  po  upływie  14  dni  od  dnia  ogłoszenia,  z  wyjątkiem  przepisów 
dotyczących  kwestii  wynikających  z  rozporządzenia  Komisji  (UE)  nr  493/2012  z  dnia 
11 czerwca  2012  r.  ustanawiającego  na  podstawie  dyrektywy  2006/66/WE  Parlamentu 
Europejskiego i Rady szczegółowe przepisy dotyczące obliczania wydajności recyklingu dla 
procesów  recyklingu  zużytych  baterii  i  akumulatorów,  które  wejdą  w  życie  z  dniem 
1 stycznia  2015  r.  Z  dniem  1  stycznia  2015  r.  zacznie  także  obowiązywać  wojewódzkiego 
inspektora  ochrony  środowiska  obowiązek  kontroli  co  najmniej  raz  w  roku  zakładu 
przetwarzania zużytych baterii lub akumulatorów. Od dnia 1 stycznia 2015 r. wejdzie również 
w życie uchylenie art. 66–68 ustawy o bateriach i akumulatorach, dotyczących prowadzenia 
przez marszałków województw publicznych kampanii edukacyjnych. Ponadto wskazano, że 
przepisy art. 34 ust. 3 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się do dnia utworzenia 
Bazy  danych  o  produktach  i  opakowaniach  oraz  o  gospodarce  odpadami,  o  której  mowa 
w ustawie o odpadach. 
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów 
z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji 
norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.). 
Zgodnie  z  art.  5  ustawy  z  dnia  7  lipca  2005  r.  o  działalności  lobbingowej  w  procesie 
stanowienia  prawa  (Dz.  U.  Nr  169,  poz.  1414,  z  późn.  zm.)  projekt  ustawy  został 
zamieszczony  w  Biuletynie  Informacji  Publicznej.  Zainteresowanie  pracami  nad  projektem 
ustawy  w  trybie  ustawy  o  działalności  lobbingowej  w  procesie  stanowienia  prawa  zgłosiły 
następujące  podmiotyŚ  Polska  Izba  Gospodarcza  „EKOROZWÓJ”,  OILER  S.A.,  GPP 
Ekologia oraz Izba Gospodarcza Metali Nieżelaznych i Recyklingu. 
Projekt został uzgodniony z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. 
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. 
 
 
 
22