Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami

zwiększając  bezpieczeństwo  energetyczne  Polski  i  innych  krajów  Europy  Środkowej. 
Zastosowanie  przepisów  ustawy  pozwoli  zrealizować  ww.  inwestycje w  sposób 
kontrolowany z przewidywanym terminem ich wybudowania w ramach zaplanowanych 
budżetów.  
Budowa  tłoczni  gazu  jest  niezbędna  do  zapewnienia  prawidłowego  i  efektywnego 
funkcjonowania  systemu  przesyłowego  w  celu  utrzymania  niezbędnego  poziomu 
ciśnienia  w  gazociągach  i  zapewnienia  możliwości  reagowania  w  sytuacjach 
kryzysowych  i  przekierowywania  strumieni  gazu  do  rejonów  o  zwiększonym 
zapotrzebowaniu lub dotkniętych ograniczeniami w dostawach z wybranych kierunków. 
Zgodnie z założeniami terminal LNG w Świnoujściu w pierwszym etapie eksploatacji 
pozwoli na odbiór 5 mld m3  gazu ziemnego rocznie. Projekt terminalu  przewiduje 
możliwość rozbudowy mocy regazyfikacyjnych do wielkości ok. 7,5 mld m3/rok, które 
w  zależności  od  zapotrzebowania  rynkowego  mogłyby  zostać  udostępnione  jeszcze 
przed  2020  r.  Określenie  cenzury  przestrzennej  związanej  z  realizacją  ww.  projektu 
powinno być rozpatrywane przy założeniu osiągnięcia pełnej funkcjonalności terminalu 
LNG,  tj.  obsługi  regazyfikacji  skroplonego  gazu  na  poziomie  7,5 mld m3.  Należy 
podkreślić, iż wskazanie pełnej listy inwestycji towarzyszących w pierwotnym tekście 
ustawy  nie  było  możliwe,  gdyż  ewentualna  rozbudowa  terminalu  LNG, a co za tym 
idzie  również  infrastruktury  towarzyszącej,  była  uzależniona  od  zgłoszonego 
zapotrzebowania na surowiec oraz możliwości jego przesyłu. W chwili obecnej spółka 
Polskie LNG posiada analizy, z których wynika zainteresowanie odbiorem skroplonego 
gazu  ziemnego  przekraczające  pierwotne  możliwości  przeładunkowe  terminalu, 
zgłaszane  nie  tylko  przez  podmioty  krajowe,  lecz  również  zagraniczne.  Jednakże 
zapewnienie dostępu do globalnego rynku gazu odbiorcom zlokalizowanym  w Polsce 
i w pozostałych krajach  Europy Środkowo-Wschodniej jest uwarunkowane rozbudową 
wewnętrznej  sieci  przesyłowej,  której  parametry  techniczne  na  dzień  dzisiejszy 
uniemożliwiają  przesłanie  całego  strumienia  gazu  odebranego  z  terminalu  LNG 
i wykorzystanie jego pełnej mocy.  
Należy zwrócić uwagę, iż duże zainteresowanie paliwem gazowym jest zgłaszane przez 
elektroenergetykę. Znajduje to odzwierciedlenie w złożonych do spółki GAZ-SYSTEM 
S.A. wnioskach o przyłączenie do sieci, które są składane przez przedsiębiorstwa z tego 
sektora.  Zdecydowana  większość  z  nich  została  złożona  po  wejściu  specustawy 
32 
 
terminalowej w życie.  
Odbiór  paliwa  gazowego  przez  nowe  bloki  wytwórcze  produkujące  zarówno  energię 
elektryczną,  jak  i  ciepło, przypada na lata 2016–2018  i  do  tego  czasu  musi  nastąpić 
rozbudowa infrastruktury wewnętrznej. Dzięki ujętemu w projekcie ustawy katalogowi 
inwestycji  towarzyszących  uzupełnionemu  o  nowe  inwestycje  będzie  to  możliwe. 
Należy  podkreślić,  iż  paliwo  gazowe  jest  dobrem  podstawowym,  którego  brak 
odczułaby  jednocześnie  większość  społeczeństwa.  Przedsiębiorstwa  energetyczne 
muszą mieć zapewnioną ciągłość dostaw surowca i na wypadek jakichkolwiek zakłóceń 
w  dostawach  z  jednego  kierunku  importowego  muszą  mieć  zapewnione  alternatywne 
źródło  dostaw  i  dzięki  rozbudowaniu  wewnętrznej  infrastruktury  współpracującej 
dodatkowo z tak ważnymi w bilansowaniu niedoborów gazu w systemie podziemnymi 
magazynami  gazu  będzie  możliwe  przesyłanie  gazu  pochodzącego  z  dowolnego 
kierunku importowego do zlokalizowanych w całym kraju przedsiębiorstw zajmujących 
się wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła w oparciu o technologie gazowe. 
Budowa  w  pełni  funkcjonalnego  systemu  przesyłowego,  zintegrowanego  z  rynkiem 
europejskim jeszcze w tej dekadzie, możliwa jest tylko poprzez usprawnienie procesu 
przygotowania  inwestycji.  Dlatego  też  konieczne  jest  objęcie  tą  regulacją  kolejnych 
gazociągów,  bez  których  nie  będzie  możliwe  przesyłanie  gazu  z  terminalu  LNG do 
wszystkich  części  kraju,  a  także  gazociągów  międzysystemowych  łączących  krajowy 
system przesyłowy z systemami krajów sąsiednich. W tym kontekście wskazać należy, 
iż  jako  punkt  wejścia  do  krajowego  systemu  przesyłowego  terminal  nie  jest 
dedykowany konkretnym obszarom terytorialnym państwa, gdyż gaz wprowadzany do 
sieci za jego pośrednictwem ma mieć przymiot ogólnodostępności. Tym samym nie ma 
on charakteru lokalnego. Zasięg rozprowadzania zregazyfikowanego w nim gazu będzie 
obejmował nie tylko obszar całej Polski, ale i krajów sąsiednich, wzmacniając stopień 
integracji rynku i funkcjonujące mechanizmy konkurencyjne. 
W  Informacji o wynikach kontroli  z  dnia  31 lipca 2013 r.  przedstawionej przez 
Najwyższą  Izbę  Kontroli  dotyczącej  rozwoju  gazowej  sieci  przesyłowej  zwrócono 
uwagę  na  istotne  braki  w  zakresie  przepisów  prawa  umożliwiających  terminową 
realizację  inwestycji  w  zakresie  sieci  przesyłowych.  W  raporcie  podkreślono  wagę 
problemu  dywersyfikacji  źródeł  i  kierunków  dostaw  gazu  ziemnego  do  Polski  oraz 
związaną  z  tym  potrzebę  rozbudowy  krajowej  sieci  przesyłowej,  by  mogła  ona 
33 
 
zabezpieczyć dostarczanie gazu. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli „Rozbudowa sieci 
przesyłowej  jest  niezbędna  dla  odbioru  i  transportu  paliwa  gazowego  z  nowego 
terminalu LNG. Jest także pożądana, by umożliwić dostawy gazu ziemnego na obszary 
dotąd niezgazyfikowane. (…) NIK ocenia jako istotną barierę w rozwoju gazowej sieci 
przesyłowej brak niektórych zmian legislacyjnych, w tym dotyczących przyspieszenia 
i uproszczenia procesu inwestycyjnego. (…)  Brak  tych  przepisów  utrudnia  sprawną 
realizację  koniecznych  inwestycji  infrastrukturalnych  w  sektorze  gazowym,  ze 
szczególnym uwzględnieniem rozbudowy i modernizacji gazociągów przesyłowych.”. 
Terminal wraz z infrastrukturą, bez wybudowania której nie będzie on mógł być w pełni 
wykorzystywany,  stanowić  będą  niezwykle  istotne  elementy  procesu  budowy 
wspólnego regionalnego rynku gazu.  
Zauważyć przy tym należy, iż w krajowym systemie przesyłowym poza inwestycjami 
ujętymi  w  rozszerzonym  katalogu  inwestycji  towarzyszących  jest  jeszcze  około  
10  tys.  km  innych  gazociągów,  które  nie  są  objęte  ustawą  terminalową,  a  które  będą 
współpracować w przyszłości z realizowanymi gazociągami w ramach ustawy.  
Rozbudowa  katalogu  inwestycji  towarzyszących  znajduje  ponadto  uzasadnienie  we 
wprowadzonym  w  dniu  20  października  2010  r.  –  czyli po uchwaleniu obecnie 
obowiązującej  ustawy z 2009 r. –  rozporządzeniu  Parlamentu Europejskiego i Rady 
w sprawie  środków  zapewniających  bezpieczeństwo  dostaw  gazu  ziemnego. 
Z rozporządzenia  wynika,  że  gaz  ziemny  jest  ważnym  elementem  zaopatrzenia 
energetycznego Unii Europejskiej wykorzystywanym do wytwarzania energii 
elektrycznej  i  ciepła.  Dywersyfikacja  dróg  i  źródeł  zaopatrzenia  Unii  w  gaz  ma 
zasadnicze  znaczenie  dla  poprawy  bezpieczeństwa  dostaw  do  całej  Unii,  jak 
i w poszczególnych państwach członkowskich pozwoli na prawidłowe funkcjonowanie 
wewnętrznego rynku gazu.  
W związku z powyższym należy podkreślić, iż zasadniczym celem ustawy jest budowa 
terminalu LNG oraz zapewnienie możliwości jego funkcjonowania poprzez pełne jego 
wykorzystanie. Może mieć to miejsce wyłącznie poprzez umożliwienie przesłania gazu 
z terminalu poprzez rozbudowaną sieć gazociągów najwyższych ciśnień. 
Tym samym rozszerzenie zakresu przedmiotowego projektu ustawy o kolejne gazociągi 
jest  nierozerwalnie  związane  z  realizacją  podstawowej  inwestycji  w  powiązaniu 
z realizacją jego strategicznych celów. W tym zakresie poszerzenie katalogu inwestycji 
34 
 
towarzyszących  nie  tylko  nie  wykracza  poza  pierwotny  cel  ustawy,  ale  jest  jej 
zasadniczym elementem. 
Zmiana w art. 41 polegająca na usunięciu pkt 1 wynika z faktu, iż odsyłał on do art. 45 
ust.  1a  nieobowiązującej  już  ustawy  z  dnia  4  lutego  1994  r.  –  Prawo geologiczne 
i górnicze. Przepis stanowi, że w przypadku inwestycji towarzyszących właściwy organ 
rozpatruje wniosek o wydanie koncesji na podziemne bezzbiornikowe magazynowanie 
substancji w terminie 21 dni od dnia złożenia wniosku. Zgodnie z odesłaniem do art. 7 
ust. 3 ustawy  do  terminu,  o  którym  mowa  w  tym  przepisie,  nie  wlicza  się  terminów 
przewidzianych w przepisach prawa do dokonania  określonych  czynności  okresów 
zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo 
z przyczyn niezależnych od organu. 
Przepis art. 2 ustawy  nowelizującej  wprowadza zmianę  w ustawie z dnia 21 sierpnia 
1997 r.  o  gospodarce  nieruchomościami,  zgodnie  z  którą  katalog  przypadków 
bezprzetargowej  sprzedaży  nieruchomości  zostanie  rozszerzony  o  sprzedaż 
nieruchomości  na  rzecz  inwestora  realizującego  inwestycję  w  zakresie  terminalu  lub 
inwestycję towarzyszącą zgodnie z przepisami ustawy.  
Przepisy przejściowe i końcowe 
W art. 3 ust. 1 ustawy nowelizującej określono, które przepisy zmienianej ustawy będą 
miały zastosowanie do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia 
w  życie  nowelizacji.  Do  postępowań  wszczętych  i  niezakończonych  przed  dniem 
wejścia  w  życie  niniejszej ustawy decyzją  ostateczną  stosować  się  będzie  przepisy 
w dotychczasowym brzmieniu.  Rozwiązanie  to  ma  na  celu  uniknięcie  komplikacji 
proceduralnych,  jakie  mogłyby  wiązać  się  z  określaniem  intertemporalnego  zakresu 
stosowania  ustawy  nowelizującej.  Zasadą  zatem  będzie,  iż  przepisy  w  zmienionym 
brzmieniu  znajdą  zastosowanie  do  postępowań  wszczętych  po  dniu  wejścia  w  życie 
ustawy.  Wyjątki  od  tej  zasady  zostały  poczynione  wyłącznie  w  enumeratywnie 
wymienionych przypadkach:  
  art. 8 ust. 3 i 3a – obowiązek zawiadomienia wojewody o zmianie stanu prawnego 
nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie decyzji, ze skutkiem dla postępowań 
wznowieniowych, 
  art. 16 ust. 1 – nowe zasady w zakresie opłat za wycinkę drzew. 
35 
 
Zgodnie  z  zaproponowaną  w  art.  16  ust.  1  zmianą  polegającą  na  doprecyzowaniu 
kwestii  rezygnacji  z  pobierania  opłat  za  wycięcie  niektórych  drzew i krzewów, 
konieczne stało się uregulowanie sytuacji prawnej statusu należności powstałych z tego 
tytułu.  Przepis  art.  3 ust. 2  ustawy  nowelizującej  stanowi  normę  intertemporalną 
zgodnie z którą należności oraz opłaty za usunięcie drzew i krzewów, o których mowa 
w art. 83 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, posadowionych 
na nieruchomościach objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji niewymagalne 
w  dniu  wejścia  w  życie  ustawy,  ulegają  umorzeniu  z  mocy  prawa  z  dniem  wejścia 
w życie  ustawy.  Przepis  ten  będzie  mieć  zastosowanie  do  tych  wszystkich  opłat  za 
usunięcie drzew i krzewów, o których mowa w art. 83 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 
2004 r. o ochronie przyrody, których termin płatności nastąpił po dniu wejścia w życie 
nowelizacji. Umorzeniu nie ulegną te wszystkie opłaty, które stały się wymagalne przed 
dniem wejścia w życie ustawy. W szczególności umorzeniu nie będą podlegać opłaty 
w przypadku  gdy  termin  płatności  uległ  odroczeniu  przed  dniem  wejścia  w  życie 
ustawy w związku z nasadzeniami zastępczymi. 
Przepis art. 4 wprowadza zasadę intertemporalną związaną ze zmianą brzmienia art. 8 
ust. 3 oraz z wprowadzeniem nowego ust. 3a. Celem przepisu intertemporalnego jest 
uregulowanie  sytuacji  prawnej  właściciela  lub  użytkownika  wieczystego 
nieruchomości,  który  nabył  prawo  do  nieruchomości  po  doręczeniu  poprzedniemu 
właścicielowi  lub  użytkownikowi  wieczystemu  zawiadomienia  o  wszczęciu 
postępowania w sprawie wydania decyzji o lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu, 
ale  przed  dniem  wejścia  w  życie  ustawy,  w  sposób  inny  niż  przez  czynność  prawną. 
Przepis ten dotyczy  więc  przeniesienia  prawa  własności  lub  użytkowania  wieczystego 
wskutek  innego  niż  wskazane  w art. 8 ust. 3 pkt 1 ustawy  w  zmienionym  niniejszą 
nowelizacją brzmieniu zdarzenia prawnego.  
Przepis  art.  5  wprowadza  zasadę  intertemporalną  związaną  ze  zmianą  kompetencji 
wojewody do  wydania  decyzji  zastępującej  porozumienie  z  PGL  Lasy  Państwowe 
w sprawie warunków i terminu wycinki drzew w lasach zarządzanych przez PGL Lasy 
Państwowe. Termin, po upływie którego wojewoda nabywa uprawnienie, zaczyna biec 
w  stosunku  do  nieostatecznych  w  dniu  wejścia  w  życie  nowelizacji  pozwoleń  na 
budowę, od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej i wynosi miesiąc od tego dnia, 
zaś w przypadku pozwoleń na budowę, które uzyskały status decyzji ostatecznych przed 
36