Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw

Biurem  ledczym  Policji  dokonuje  Komendant  Główny  Policji  (tylko  Komendant 
Główny Policji jest właściwy do przenoszenia na terenie całego państwa). Rozwiązanie 
takie  zabezpiecza  uzupełnianie  kadry  CB P,  która  powinna  się  wywodzić  przede 
wszystkim  z  policjantów  w  służbie  stałej,  posiadających  odpowiednie  predyspozycje 
wymagane do pracy w CB P. 
Art. 1 pkt 25 projektu – wprowadzenie przepisu art. 39 ust. 2a wzmocni ochronę prawną 
policjanta. Istotą dodania ust. 2a jest wyłączenie z zakresu unormowania określonego w 
art.  39  ust.  1  ustawy  o  Policji  przypadku  wszczęcia  postępowania  karnego 
o przestępstwo umyślne publiczno-skargowe, które nastąpiło na skutek wniesienia przez 
pokrzywdzonego  tzw.  subsydiarnego  aktu  oskarżenia  oraz  wprowadzenie  przepisu 
przewidującego  w  takim  przypadku  fakultatywność  zawieszenia  policjanta 
w czynnościach.  Konieczność  przedmiotowej  zmiany  jest  podyktowana  tym,  że 
subsydiarny  akt  oskarżenia  nie  był  znany  prawu  karnemu  w  czasie,  gdy  uchwalano 
ustawę  o  Policji,  zatem  intencją  ustawodawcy  nie  mogło  wówczas  być  połączenie 
obligatoryjnego  zawieszenia  policjanta  w  czynnościach  z  wniesieniem  takiego  aktu 
oskarżenia.  Jedynym  sposobem  wszczęcia  postępowania  karnego  przeciwko 
policjantowi  o  umyślne  przestępstwo  ścigane  z  oskarżenia  publicznego  było 
przedstawienie  policjantowi  w  postępowaniu  przygotowawczym  zarzutów  przez 
prokuratora i tylko z taką sytuacją art. 39 ust. 1 ustawy o Policji wiązał obligatoryjne 
zawieszenie  policjanta  w  czynnościach  służbowych.  Wniesienie  subsydiarnego  aktu 
oskarżenia rodzi stan zawisłości sprawy przed sądem i stanowi wszczęcie postępowania 
karnego  przeciwko  określonej  w  nim  osobie.  Od  1997  r.,  czyli  od  momentu 
wprowadzenia  w  kpk  instytucji  subsydiarnego  aktu  oskarżenia,  objęcie  nim 
przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego, z uwagi na treść art. 39 
ust.  1  ustawy  o  Policji,  rodzi  obowiązek  zawieszenia  policjanta  w  czynnościach 
służbowych.  Z  uwagi  na  to,  że  wniesienie  przedmiotowego  aktu  oskarżenia  staje  się 
możliwe  dopiero  w  sytuacji,  gdy  zawiadomienie  o  przestępstwie,  dotyczące  czynu 
popełnionego  przez  policjanta,  zostanie  dwukrotnie  zbadane  przez  prokuratora 
w ramach  postępowania  sprawdzającego  lub  w  ramach  śledztwa,  który  pomimo 
wykonania stosownych poleceń sądu nadal nie znajduje podstaw do wszczęcia śledztwa 
lub wniesienia aktu oskarżenia – automatyczne zawieszenie policjanta w czynnościach 
nie znajduje racjonalnego uzasadnienia, gdyż co najwyżej musiałoby ono opierać się na 
subiektywnej  ocenie  pokrzywdzonego,  że  prokurator  bezpodstawnie  odmówił 
16 
wszczęcia  śledztwa  lub  wszczęte  śledztwo  umorzył.  Wystarczającym  instrumentem 
w przypadku  wniesienia  przeciwko  policjantowi  subsydiarnego  aktu  oskarżenia 
o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego jest możliwość zastosowania 
w  takiej  sytuacji  zawieszenia  fakultatywnego.  Podkreślenia  wymaga,  że  dzięki 
wprowadzeniu  postulowanej  zmiany  znacznemu  ograniczeniu  ulegnie  możliwość 
nadużywania prawa do wnoszenia oskarżenia subsydiarnego w celu zdeprecjonowania 
policjantów w ich środowisku. Obligatoryjność zawieszania policjantów w przypadkach 
wnoszenia  przeciwko  nim  oskarżenia  subsydiarnego  często  prowadzi  do  osłabienia 
możliwości prawidłowego realizowania zadań przez Policję. 
Art. 1 pkt 26 projektu – ma na celu nadanie uprawnienia do dokonywania zwolnienia ze 
służby  ze  względu  na  wystąpienie  fakultatywnej  przesłanki,  o  której  mowa  w  art.  41 
ust.  2  pkt  5  ustawy  o  Policji,  tj.  gdy  wymaga  tego  ważny  interes  służby,  również 
Komendantowi Centralnego Biura  ledczego Policji.  
Art. 1 pkt 27 projektu – zmiana w treści przepisu art. 133 ust. 8 pkt 3 ustawy o Policji 
związana  jest  z  koniecznością  zapewnienia  uprawnień  dyscyplinarnych  Komendanta 
Głównego Policji wobec Komendanta CB P. Wyższym przełożonym dyscyplinarnym 
w stosunku do Komendanta CB P będzie zatem Komendant Główny Policji. 
Art.  1  pkt  28  projektu  –  obustronne  przeszukiwanie  baz  danych  zapewnia  efektywną 
wymianę  informacji  między  państwami  członkowskimi  Unii  Europejskiej 
o przypadkach  trafień  w  bazach  danych  tych  państw,  a  tym  samym  przyczynia  się  do 
poprawy  wykrywalności  przestępstw  w  Polsce.  Obecny  stan  prawny  pozwala  na 
prowadzenie  automatycznych  przeszukań  danych  DNA  w  bazach  UE  tylko  na 
podstawie zlecenia podmiotów określonych w art. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. 
o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich UE (Dz. U. Nr 230, 
poz. 1371). Powyższy przepis powoduje, że Centralne Laboratorium Kryminalistyczne 
Policji  (CLKP)  praktycznie  jest  jedynie  odbiorcą  zapytań  zagranicznych  (dotychczas 
nie  wpłynęło  żadne  zlecenie).  Wobec  powyższego,  możliwości,  jakie  daje 
automatyczne porównywanie profili DNA, nie są wykorzystywane.  
Zmiana ma na celu umożliwienie w ustawie o Policji punktowi kontaktowemu, którego 
zadania wykonuje CLKP (zgodnie z art. 145j ust. 1 i 2 ustawy o Policji), dokonywania 
zautomatyzowanych, okresowych przeszukań baz danych DNA, również bez zlecenia 
organu, co wpłynie na zwiększenie wykrywalności sprawców przestępstw, a co za tym 
17 
idzie  –  skuteczności  wymiany  informacji  pomiędzy  organami  ścigania  państw 
członkowskich  UE  i  będzie  odpowiadać  rozwiązaniom  stosowanym  przez  punkty 
kontaktowe innych państw członkowskich UE (np. we Francji okresowe automatyczne 
przeszukanie baz danych DNA PCz UE przeprowadza się co 2 miesiące). Analogiczna 
argumentacja odnosi się do działania punktu kontaktowego do spraw wymiany danych 
daktyloskopijnych. Należy podkreślić, że zakres zadań punktów kontaktowych, zgodnie 
z art. 6 ust. 1 i art. 11 ust. 1 decyzji Rady 2008/615/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. 
w  sprawie  intensyfikacji  współpracy  transgranicznej,  szczególnie  w  zwalczaniu 
terroryzmu i przestępczości transgranicznej (Dz.  Urz. UE  L 210 z 06.08.2008, str. 1) 
określa prawo krajowe każdego z państw.  
Art.  2  projektu  –  wprowadza  w  ustawie  z  dnia  16  września  1982  r.  o  pracownikach 
urzędów  państwowych  modyfikację  polegającą  na  uzupełnieniu  katalogu  podmiotów, 
w których mogą pracować urzędnicy państwowi, o Centralne Biuro  ledcze Policji. 
Art.  3  projektu  –  wprowadza  zmiany  w  ustawie  z  dnia  25  czerwca  1997  r.  o  świadku 
koronnym polegające na wskazaniu w art. 16 ust. 1, art. 18 ust. 1–4, art. 18b ust. 1 i 3, 
art. 19 ust. 1 i 2 oraz w art. 20 w miejsce Komendanta Głównego Policji – Komendanta 
Centralnego Biura  ledczego Policji. 
Art.  4  projektu  –  podobnie  zmiany  w  ustawie  z  dnia  21  listopada  2008  r.  o  służbie 
cywilnej  umożliwią  utworzenie  korpusu  służby  cywilnej  w  Centralnym  Biurze 
ledczym  Policji  bez  jednoczesnej  potrzeby  tworzenia  stanowiska  dyrektora 
generalnego urzędu. 
Przedstawione  zmiany  w  art.  2  i  art.  4  projektu  ustawy  zapewniają  wprowadzenie 
i utrzymanie  stanowisk  dla  pracowników  cywilnych  podlegających  ustawie  o  służbie 
cywilnej i ustawie o pracownikach urzędów państwowych. Przedstawione rozwiązania 
pozwolą na zatrudnianie dotychczasowych, jak i nowych pracowników cywilnych, na 
stanowiskach  wspomagających,  tak  aby  cały  potencjał  policjantów  pełniących  służbę 
w Centralnym  Biurze 
ledczym  Policji  został  wykorzystany  na  merytoryczne 
zwalczanie  przestępczości.  Ponadto  Komendant  CB P  będzie  mógł  wykonywać 
bezpośrednio obowiązki dyrektora generalnego bez potrzeby tworzenia tego stanowiska 
w CB P. 
18 
Art.  5  projektu  –  zmiana  ma  na  celu  dostosowanie  nomenklatury  ustawy  o  wymianie 
informacji  z  organami  ścigania  państw  członkowskich  Unii  Europejskiej  do 
nazewnictwa przyjętego w projektowanej ustawie. 
Art. 6 projektu – przepis służy określeniu szczególnego trybu ustalenia po raz pierwszy 
regulaminu organizacyjnego Centralnego Biura  ledczego Policji, tj. aktu regulującego 
organizację  i  działanie  tej  jednostki.  W  celu  zapewnienia  nieprzerwanego 
funkcjonowania  Policji  w  okresie  tworzenia  CB P  wskazano  Komendanta  Głównego 
Policji  jako  podmiot  uprawniony  do  ustalenia  pierwszego  regulaminu  CB P,  co 
powinno nastąpić w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia projektowanej ustawy, a zatem 
w dniu jej wejścia w życie. Założono, że okres obowiązywania pierwszego regulaminu 
będzie  ograniczony  maksymalnie  do  6  miesięcy  od  dnia  jego  wejścia  w  życie,  co 
pozwoli  kierownictwu  utworzonego  CB P  przygotować  docelowy  regulamin 
organizacyjny, poddać go stosownym uzgodnieniom i ustalić w trybie przewidzianym 
w art.  7  ust.  4  ustawy  o  Policji.  Inne  niezbędne  działania  w  zakresie  organizowania 
CB P nie wymagają szczególnych rozwiązań ustawowych i mogą być przeprowadzone 
na ogólnych zasadach przewidzianych w stosownych przepisach. 
Art.  7  projektu  –  przepis  w  założeniu  służy  określeniu  dalszego  biegu  spraw 
prowadzonych  w  dniu  wejścia  w  życie  w  CB   KGP  w  taki  sposób,  aby  nie  zaburzyć 
ciągłości  ich  prowadzenia.  Postępowania  wszczęte  i  niezakończone  oraz  sprawy 
prowadzone  w  dniu  wejścia  ustawy  w  życie  przez  policjantów  i  pracowników 
pełniących  służbę  lub  zatrudnionych  w  Centralnym  Biurze  ledczym  Komendy 
Głównej  Policji  według  propozycji  będą  kontynuowane  w  nowej  jednostce  – 
Centralnym  Biurze  ledczym  Policji  (albo  przed  Komendantem  Centralnego  Biura 
ledczego  Policji).  Z  zasady  tej  wyłączone  byłyby  te  postępowania,  w  których 
wyłącznie  właściwy  jest  Komendant  Główny  Policji,  zatem  realizowane  przez  CB  
KGP  ściśle  w  ramach  zadań  Komendy  Głównej  Policji  jako  jednostki,  przy  pomocy 
której  Komendant  Główny  Policji  wykonuje  swoje  zadania.  Jednocześnie  wyraźnie 
przewidziano  przejęcie  z  mocy  przepisów  prawa  kompetencji  w  prowadzonych 
postępowaniach i sprawach oraz utrzymanie w mocy podjętych w ich toku czynności. 
Art.  8  projektu  –  przepis  przejściowy,  który  określa  następstwo  prawne  w  zakresie 
kadrowym  w  kontekście  utworzenia  nowej  jednostki  organizacyjnej  Policji  w  postaci 
Centralnego Biura  ledczego Policji. 
19 
Art. 9 projektu – przepis przejściowy, który określa czas potrzebny na uporządkowanie 
zbiorów  daktyloskopijnych  w  taki  sposób,  aby  ich  zawartość  była  zgodna 
z obowiązującymi  przepisami  prawa.  Z  uwagi  na  ogromną  liczbę  kart 
daktyloskopijnych  i  chejroskopijnych  (około  4,5  mln  w  Centralnej  Registraturze 
Daktyloskopijnej  i  ok.  2,2  mln  w  wojewódzkich  registraturach  daktyloskopijnych 
zlokalizowanych  w  laboratoriach  kryminalistycznych  komend  wojewódzkich  Policji 
i Komendy  Stołecznej  Policji)  weryfikację,  usunięcie  i  zniszczenie  ww.  kart 
zgromadzonych do dnia wejścia w życie ustawy przeprowadza się w terminie 7 lat od 
dnia wejścia w życie ustawy.  
Art. 10 projektu – przepis ten ma na celu zachowanie w mocy rozporządzeń wydanych 
na podstawie art. 14 ust. 6 i 7, art. 15 ust. 8 oraz art. 20 ust. 19 ustawy o Policji, które 
ulegną  zmianie  i  w  związku  z  tym  rodziłoby  się  niebezpieczeństwo  powstania  luki 
prawnej  w  razie  braku  przepisu  utrzymującego  w  mocy  dotychczasowe  akty 
wykonawcze. 
Art.  11  projektu  –  przepis  końcowy  wskazujący  na  dzień  wejścia  w  życie  ustawy. 
Jednocześnie wskazano na wyjątek dotyczący terminu wejścia w życie art. 6 ustawy.  
Projekt  ustawy  nie  podlega  procedurze  notyfikacji  zgodnie  z  rozporządzeniem  Rady 
Ministrów  z  dnia  23  grudnia  2003  r.  w  sprawie  sposobu  funkcjonowania  krajowego 
systemu  notyfikacji norm  i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. 
Nr 65, poz. 597). 
Projekt ustawy nie wymaga przedłożenia instytucjom i organom Unii Europejskiej oraz 
Europejskiemu Bankowi Centralnemu.  
Przedmiot regulacji nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. 
 
 
 
20