Rządowy projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r.

Projekt
U S T A W A
z dnia
o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie
od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r.

Art. 1. Ustawa określa zasady ustalenia i wypłaty emerytury, do której prawo zostało
zawieszone na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy
o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726, z 2011 r.
Nr 291, poz. 1707 oraz z 2012 r. poz. 1285) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r.
Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o emeryturach i rentach z FUS”,
w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r.
Art. 2. Emerytura, o której mowa w art. 1, zwana dalej „zawieszoną emeryturą”,
przysługuje emerytowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1)
nabył prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r.;
2)
jego prawo do emerytury zostało zawieszone na podstawie przepisów określonych
w art. 1 w związku z kontynuowaniem przez niego po dniu 30 września 2011 r.
zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz
którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury.
Art. 3. Przepisy ustawy nie mają zastosowania do emerytów, którym wypłata
zawieszonej emerytury została ustalona na podstawie prawomocnego wyroku sądu,
z wyjątkiem przepisów art. 6.
Art. 4. 1. W celu obliczenia kwoty zawieszonej emerytury sumuje się emerytury
w wysokości, w jakiej przysługiwałyby w okresie, o którym mowa w art. 1,
z uwzględnieniem ich waloryzacji.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 40, poz. 224,
Nr 134, poz. 903, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 149, poz. 887,
Nr 168, poz. 1001, Nr 187, poz. 1112 i Nr 205, poz. 1203, z 2012 r. poz. 118, 251, 637, 664 i 1548 oraz
z 2013 r. poz. 240, 786, 960, 983 i 1036.
– 2 –
2. Kwota zawieszonej emerytury, obliczona w sposób określony w ust. 1, przysługuje
wraz z odsetkami ustalonymi w wysokości odsetek ustawowych, określonej przepisami prawa
cywilnego.
Art. 5. Emerytowi, który do dnia 31 października 2011 r. nie osiągnął wieku
emerytalnego – 60 lat dla kobiet albo 65 lat dla mężczyzn – kwotę zawieszonej emerytury,
o której mowa w art. 4, ustala się po rozliczeniu emerytury za lata 2011 i 2012 na zasadach
określonych w przepisach art. 104 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 6. 1. Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS, do której prawo ustalono po dniu 31 grudnia 2012 r., ustala
się ponownie, jeżeli po przyznaniu tej emerytury nastąpiła wypłata wcześniej przyznanej,
zawieszonej emerytury.
2. Ponowne ustalenie podstawy obliczenia emerytury polega na pomniejszeniu
podstawy obliczenia emerytury, określonej w decyzji organu rentowego, ustalającej prawo do
emerytury na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, o kwotę wypłaty
zawieszonej emerytury, w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od
osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Art. 7. 1. Wypłata zawieszonej emerytury następuje na wniosek emeryta.
2. Emeryt, o którym mowa w art. 5, do wniosku o wypłatę zawieszonej emerytury jest
obowiązany dołączyć zaświadczenie o wysokości przychodów, o których mowa w art. 104
ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
3. Wniosek o wypłatę zawieszonej emerytury składa się do organu rentowego nie
później niż w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
4. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie ustalenia i wypłaty zawieszonej emerytury
w terminie 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej
decyzji.
Art. 8. 1. Organ rentowy zawiesza postępowanie w przypadku, gdy emeryt złożył, przed
dniem wejścia w życie ustawy, odwołanie do sądu od decyzji tego organu w przedmiocie
wypłaty kwoty zawieszonej emerytury.
2. Organ rentowy podejmuje na wniosek emeryta postępowanie zawieszone z przyczyny
określonej w ust. 1, w przypadku gdy sąd wydał prawomocne orzeczenie kończące
postępowanie w tej sprawie.
– 3 –
Art. 9. W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy:
1)
art. 25, art. 95–98, art. 114, art. 115, art. 116 ust. 1b–2, art. 118, art. 121–124, art. 125
ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2, art. 125a ust. 3 i 5, art. 128, art. 130 ust. 1–4, art. 132, art. 134
ust. 1 pkt 5, art. 135–136b, art. 138 ust. 1, ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 i 6, art. 138a, art. 139
ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 6–10 oraz ust. 2–4, art. 140 ust. 4 i 5, ust. 6 pkt 3 oraz ust. 6a–8,
art. 141 ust. 1 pkt 1 lit. b, pkt 2 i 3 oraz ust. 2–4 oraz art. 143 i art. 144 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS oraz przepisy wydane na podstawie art. 128a tej ustawy;
2)
art. 85 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) oraz przepisy wydane na podstawie
art. 85 ust. 2 tej ustawy;
3)
przepisy wydane na podstawie art. 25 ust. 4 ustawy z dnia 17 października 1991 r.
o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie
niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450, z późn. zm.).
Art. 10. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 218, poz. 1690,
z 2010 r. Nr 105, poz. 668, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474, Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1725,
z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 75, poz. 398, Nr 138, poz. 808, Nr 171, poz. 1016, Nr 197, poz. 1170, Nr 199,
poz. 1175, Nr 232, poz. 1378 i Nr 291, poz. 1706, z 2012 r. poz. 611, 637, 769, 1342 i 1548 oraz z 2013 r.
poz. 675, 827 i 983.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. Nr 104, poz. 450, z 1992 r. Nr 21, poz. 84,
z 1993 r. Nr 127, poz. 583 i Nr 129, poz. 602, z 1994 r. Nr 84, poz. 385, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 95,
poz. 473 i Nr 138, poz. 681, z 1996 r. Nr 87, poz. 395, Nr 100, poz. 461, Nr 136, poz. 636 i Nr 147, poz. 687,
z 1997 r. Nr 30, poz. 164, Nr 106, poz. 676, Nr 111, poz. 725 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1998 r. Nr 55,
poz. 351 i Nr 162, poz. 1118.

10/92rch
UZASADNIENIE

Cel projektowanej ustawy
Projektowana ustawa ma na celu realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia
13 listopada 2012 r. (sygn. akt. K 2/12) orzekającego o niezgodności z art. 2
Konstytucji RP art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach
publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726, z późn. zm.)
w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn.
zm.), zwanej dalej „ustawą o emeryturach i rentach z FUS”, w zakresie, w jakim
znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem
1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy.
Zgodnie z treścią art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do emerytury
ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta
z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy
z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa
do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.
Regulacja zawarta w art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS weszła w życie
z dniem 1 stycznia 2011 r. i znalazła zastosowanie nie tylko do osób, które nabyły
prawo do emerytury po tej dacie, ale też do emerytów, którzy nabyli prawo do
emerytury przed tym dniem. Takie rozwiązanie wprowadzał bowiem art. 28 ustawy
z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych
innych ustaw, zgodnie z którym począwszy od dnia 1 października 2011 r. prawo do
emerytury przyznanej przed dniem 1 stycznia 2011 r. ulegało zawieszeniu. A zatem
regulacją zawartą w art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS zostali objęci także
emeryci, którzy nabyli prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r., a wobec
uchylenia art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS – w okresie od dnia
8 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. mogli realizować to prawo. Osoby te
mogły pobierać emeryturę bez konieczności rozwiązania stosunku pracy
z dotychczasowym pracodawcą tylko do dnia 30 września 2011 r., czyli przez
9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Jeżeli do tego dnia nie rozwiązały stosunku
pracy, prawo do emerytury ulegało zawieszeniu na mocy art. 103a ustawy
o emeryturach i rentach z FUS.

Orzekając w tej sprawie, Trybunał Konstytucyjny wskazał na naruszenie zasady
ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasady
demokratycznego państwa prawa. W uzasadnieniu orzeczenia Trybunał Konstytucyjny
podkreślił, że obywatel, podejmując życiowe decyzje, powinien mieć możliwość
czynienia tego z pełną świadomością przesłanek działania organów państwowych oraz
konsekwencji prawnych jego zachowań na gruncie obowiązującego prawa. Działanie
jednostki powinno opierać się na przekonaniu o pewności i stabilności nie samych
przepisów, lecz kształtowanych na ich podstawie stosunków prawnych, których
decyduje się być stroną, bez obawy o arbitralne decyzje prawodawcy w tym zakresie.
Orzeczenie stwierdzające niezgodność określonego przepisu z Konstytucją wywiera
skutki prawne od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, tj. w tym przypadku od dnia
22 listopada 2012 r., a więc na przyszłość. Utrata mocy obowiązującej nie oznacza
unieważnienia istniejącego wcześniej stanu prawnego. A zatem, uznając za niewątpliwy
prospektywny skutek wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia
13 listopada 2012 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych słusznie podjął wypłatę
emerytur zawieszonych na podstawie niekonstytucyjnej normy na bieżąco, tj. od dnia
22 listopada 2012 r.
Biorąc pod uwagę fakt, iż w chwili obecnej brak jest przepisów stanowiących podstawę
wypłaty emerytur zawieszonych w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia
21 listopada 2012 r., a wyrok Trybunału Konstytucyjnego odnosi się do grupy
społecznej, w stosunku do której szczególna ochrona ze strony państwa jest zasadna,
rząd uznał za właściwe podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do minimalizacji
negatywnych skutków działania niekonstytucyjnej regulacji.
Proponowane rozwiązania
W art. 1 projektowanej ustawy określono zakres przedmiotowy, którym jest wypłata
emerytury zawieszonej na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie
ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw w związku z art. 103a
ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia
21 listopada 2012 r. Początkowa data tego okresu wynika bezspornie z uregulowań
zawartych w art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach
publicznych oraz niektórych innych ustaw, natomiast datą końcową, do której
przysługiwałaby wypłata zawieszonej emerytury, jest dzień poprzedzający ogłoszenie


2