Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej

W planie finansowym Narodowego Funduszu  Zdrowia na 2014 r., o którym mowa 
w art. 121 ust. 3 ustawy  z  dnia  27  sierpnia  2004  r.  o  świadczeniach  opieki 
zdrowotnej  finansowanych  ze  środków  publicznych  (Dz.  U. z 2008 r. Nr 164, 
poz. 1027,  z  późn.  zm.),  wartość  kosztów  wynagrodzeń  i  wynagrodzeń 
bezosobowych na rok 2014 ustalono na poziomie określonym w planie finansowym 
Funduszu na rok 2013 z uwzględnieniem środków wynikających m.in. z art. 5 ust. 1 
pkt 2 ustawy z  dnia  27 lipca  2012  r.  o  zmianie  ustawy  o  świadczeniach  opieki 
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. poz. 1016), tzw. „ustawy 
e-Wuś” oraz środków, jakie NFZ przewiduje otrzymać z tytułu dotacji na realizację 
projektu z udziałem środków unijnych, tj. na realizację projektu „Akademia NFZ”.  
Ponadto w planie finansowym NFZ na rok 2014 utworzono rezerwę, w której ujęte 
zostały środki na wynagrodzenia wraz z opłacanymi przez pracodawcę składkami na 
ubezpieczenie  społeczne  i  Fundusz  Pracy  z  tytułu  realizacji  w  2014  r.  przez  NFZ 
zadań  wynikających  z  dyrektywy  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  2011/24/UE 
z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej 
opiece zdrowotnej (Dz. Urz. UE L 88 z 04.04.2011, s.  45).  Wysokość  rezerwy 
odpowiada maksymalnemu limitowi ww. wynagrodzeń wraz z pochodnymi i wynosi 
5.248  tys.  zł.  Jednak  środki  te  w  związku  z  realizacją  zadań  wynikających 
z dyrektywy zostaną – w drodze stosownej zmiany planu finansowego – przesunięte 
z  wyżej  wskazanej  rezerwy  do  właściwych  pozycji  planu  finansowego,  w  tym  do 
pozycji „wynagrodzenia”. 
W  związku  z tym przepis art. 18  ustalający  maksymalny  limit  wynagrodzeń  oraz 
wynagrodzeń bezosobowych w 2014 r. w NFZ odnosi się do planu, o którym mowa 
w art. 121 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o  świadczeniach  opieki 
zdrowotnej  finansowanych  ze  środków  publicznych  oraz  do  wynagrodzeń 
związanych z realizacją zadań wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego 
i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów 
w transgranicznej opiece zdrowotnej. 
Niepodwyższenie  w  roku  2014  wynagrodzeń  w  jednostkach  i  podmiotach  sektora 
finansów publicznych  nie  powinno  powodować  odpływu  kadry,  bowiem  mrożony 
jest fundusz wynagrodzeń danej jednostki, a nie indywidualne wynagrodzenia. 
 
 
6 
 
II.  Zmiany związane z Funduszem Pracy (art. 2, art. 6, art. 8, art. 21, art. 22 i art. 23) 
Zgodnie z art. 108 ust. 1e ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji 
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U.  z  2013  r.  poz.  674,  z  późn.  zm.), 
staże  podyplomowe  oraz  szkolenia  specjalizacyjne  lekarzy,  lekarzy  dentystów, 
pielęgniarek i położnych w roku 2013 finansowane są ze środków Funduszu Pracy 
(analogicznie jak w latach 2009–2012). W celu umożliwienia kontynuowania ww. 
staży  i  szkoleń  oraz  finansowania  ich  ze  środków  Funduszu  Pracy  w  2014  r. 
należało  wprowadzić  zmiany  w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji 
zatrudnienia  i instytucjach rynku pracy, w ustawie z dnia 15 lipca 2011  r. 
o zawodach  pielęgniarki  i  położnej  (Dz.  U.  Nr  174,  poz.  1039,  z  późn.  zm.)  oraz 
w ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. 
z 2011 r. Nr 277, poz. 1634,  z  późn.  zm.).  W roku 2014 w planie finansowym 
Funduszu Pracy przeznaczono na ten cel kwotę 835,3 mln zł (przy jednoczesnym 
zwiększeniu  wydatków  na  aktywne  formy  przeciwdziałania  bezrobociu  o  kwotę 
318.950 tys. zł). 
Tryb  przekazywania  środków  Funduszu  Pracy  z  przeznaczeniem  na  staże 
podyplomowe, szkolenia specjalizacyjne lekarzy i lekarzy dentystów oraz 
specjalizacje pielęgniarek i położnych będzie regulował art. 22 projektu ustawy.  
W art. 23  projektu ustawy przewiduje  się  umożliwienie  w  roku  2014  za  zgodą 
Ministra Finansów dokonywania  przesunięć  wydatków  Funduszu  Pracy  z  zadań 
realizowanych  ze  środków  Unii  Europejskiej  na  zadania  realizowane  bez  udziału 
tych środków.  
III.  Zmiany związane z PFRON-em (art. 3) 
Projektowana zmiana,  zaproponowana przez  Ministra  Pracy  i  Polityki  Społecznej, 
polega  na  uniezależnieniu  wysokości  miesięcznego  dofinansowania  do 
wynagrodzenia  pracownika  niepełnosprawnego  od  kwoty  minimalnego 
wynagrodzenia  za  pracę.  Dofinansowanie  będzie  przysługiwać  w  kwocie  480  zł, 
960 zł lub 1920 zł, w zależności od stopnia niepełnosprawności pracownika. 
Kwotę  dofinansowania  zwiększa  się  o  640  zł  w  przypadku  osób 
niepełnosprawnych,  w  stosunku  do  których  orzeczono  chorobę  psychiczną, 
upośledzenie  umysłowe,  całościowe  zaburzenia  rozwojowe  lub  epilepsję  oraz 
niewidomych. 
7 
 
Kwoty te zostały ustalone w oparciu o kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę 
za 2013 rok w wysokości 1600 zł. Uniezależnienie wysokości dofinansowania od 
kwoty minimalnego wynagrodzenia gwarantuje stabilność systemu, a jednocześnie 
pozwoli  na  dokonywanie  zmian  kwoty  dofinansowania  bez  konieczności  zmiany 
wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  stanowiącej  podstawę 
wyliczenia. Projektowana zmiana zakłada zrównanie kwoty udzielanego wsparcia 
na otwartym i chronionym rynku pracy. 
IV.  Zmiany  w zakresie podatku akcyzowego od alkoholu etylowego, wyrobów 
tytoniowych i suszu tytoniowego (art. 7) 
W  celu  realizacji  założeń  budżetowych  oraz  prowadzonej polityki prozdrowotnej 
zaproponowano podwyższenie stawek podatku akcyzowego na rok 2014 na: 
1)  alkohol etylowy 
–  z kwoty 4960,00  zł/hl  100%  vol.  do  kwoty  5704,00  zł/hl  100%  vol., 
tj. podwyżka  o  15%,  przy  założeniu  ok.  3%  spadku  sprzedaży  w  stosunku 
do roku 2012. 
Szacuje się, że wzrost akcyzy w takiej wysokości przyniesie ok. 780 mln zł 
dodatkowych  wpływów  do  budżetu  państwa  w  stosunku  do  uzyskanych 
wpływów w 2012 r. 
Wzrost stawki podatku akcyzowego może oznaczać wzrost ceny półlitrowej 
butelki  wyrobu  spirytusowego  o  mocy  40%  o  ok.  1,50  zł  (z  VAT-em 
ok. 1,80 zł), 
2)  wyroby tytoniowe 
–  podwyżka  o  5%,  w  oparciu  o  poziom  szacowanej  średniej  ważonej  ceny 
detalicznej na papierosy za rok 2013.  
Podwyższenie  stawki  akcyzy na wyroby tytoniowe podyktowane  jest 
m.in. koniecznością  osiągnięcia  od  stycznia  2018 r. unijnego minimum 
podatkowego  wprowadzonego  dyrektywą  Rady  2011/64/UE  z  dnia 
21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do 
wyrobów tytoniowych  (Dz. Urz. UE L 176 z 05.07.2011, s. 24), które 
wynosi  co  najmniej  60%  średniej  ważonej  detalicznej  ceny  sprzedaży 
papierosów dopuszczonych do konsumpcji, przy czym podatek ten wynosi 
nie mniej niż 90 euro na 1000 sztuk, od wszystkich papierosów.  
8 
 
Jest  również  konsekwencją  prowadzonej  polityki  prozdrowotnej 
wynikającej  m.in.  z  zaleceń  WHO  oraz  postanowień  ustawy  z  dnia 
9 listopada  1995  r.  o  ochronie  zdrowia  przed  następstwami  używania 
tytoniu i wyrobów tytoniowych  (Dz. U. z  1996  r.  Nr  10,  poz.  55,  z  późn. 
zm.).  Obligują  one  Radę  Ministrów  do  ustalania  programu  określającego 
politykę zdrowotną, społeczną i ekonomiczną, zmierzającą do zmniejszenia 
używania wyrobów tytoniowych. 
Zakłada się, że podwyższenie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe będzie 
miało  pozytywny  wpływ  na  dochody  budżetu  państwa,  mimo  założonego 
spadku sprzedaży tych wyrobów. Spodziewany w 2014 r. spadek sprzedaży 
wyrobów  tytoniowych  (głównie  papierosów)  będzie  spowodowany 
odchodzeniem od palenia tytoniu lub zastępowania go alternatywnie coraz 
popularniejszymi e-papierosami. 
Szacuje  się,  że  wzrost  stawki  akcyzy  może  skutkować  wzrostem  ceny 
detalicznej paczki papierosów (20 sztuk) średnio o ok. 1 zł, 
3)  susz tytoniowy 
–  podwyżka o 5%, w oparciu o wysokość stawki w roku 2013.  
Proponowana podwyżka ma na celu zachowanie właściwych relacji między 
opodatkowaniem akcyzą suszu tytoniowego i wyrobów tytoniowych. 
Wprowadzenie od dnia  1 stycznia 2013 r.  regulacji  dotyczącej 
opodatkowania  suszu  tytoniowego  zapobiegło  powstaniu  nielegalnego 
rynku obrotu liśćmi tytoniowymi bez podatku akcyzowego. 
W  ciągu  roku  jednak  zauważono  niepokojącą  tendencję  wprowadzania  na 
rynek tytoniu  z  dużą  zawartością  wilgoci  określanego  jako mokry, który 
mimo interpretacji Ministerstwa Finansów wprowadzany jest na rynek bez 
podatku akcyzowego i nieoznaczony znakami akcyzy. 
Z uwagi na fakt, iż brak opodatkowania akcyzą suszu o dużej wilgotności 
potwierdzają  wyroki  sądów,  istnieje pilna potrzeba doprecyzowania 
przepisu w taki sposób, aby poziom wilgotności nie decydował o tym, czy 
tytoń podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, czy nie. 
Ponadto  zmiana  w  art.  7  pkt  3  dotycząca  art.  99a  ust.  1  ustawy  o  podatku 
akcyzowym jest merytorycznie związana ze zmianami dotyczącymi stawek 
na susz tytoniowy. Stanowi ona pilną reakcję na patologie występujące na 
9 
 
rynku w obrocie suszem tytoniowym. Ponadto należy wskazać, że kwestia 
opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego została uregulowana całościowo 
zmianą  zawartą  w  ustawie  z  dnia  7  grudnia  2012  r.  o  zmianie  niektórych 
ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej. Zaproponowane zmiany 
są  integralnie  związane  z  wykonaniem  budżetu  państwa  na  rok  2014. 
Dodatkowe wpływy budżetowe wynikające z podwyższenia stawek podatku 
akcyzowego na  susz tytoniowy  umożliwią  bowiem  realizację  przyjętych 
założeń  budżetowych.  Proponowana  zmiana  pozwoli  na  zachowanie 
właściwych relacji opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego w stosunku do 
wyrobów tytoniowych. Projektowane  rozwiązania  wpisują  się  także 
w finansowaną 
ze  środków  budżetowych  politykę  prozdrowotną 
zmierzającą do zmniejszenia używania wyrobów tytoniowych oraz redukcję 
następstw  ich  spożywania.  Podkreślenia  wymaga  również  czasowy  – 
ograniczony praktycznie do roku 2014 –  charakter  zgłaszanych  rozwiązań. 
Sukcesywne,  coroczne  podwyżki  stawek  podatku  akcyzowego  wynikają 
w dużej  mierze  ze  zobowiązań  Rzeczypospolitej  Polskiej  wobec  Unii 
Europejskiej,  tj.  konieczności  osiągnięcia  do  dnia  31  grudnia 2017 r. 
wyższego unijnego minimum podatkowego na papierosy, wprowadzonego 
dyrektywą Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury 
oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych  oraz  z  zaleceń 
WHO. Również uzupełnienie definicji suszu tytoniowego jest bezpośrednio 
związane  z  założonymi  wpływami  z  tytułu  podatku akcyzowego od 
wyrobów tytoniowych na rok 2014. Bez tej zmiany, z uwagi na „ucieczkę” 
podatników  akcyzy  w  tzw.  „mokry  tytoń”,  założone  na  rok  2014  wpływy 
nie  zostaną  osiągnięte.  Biorąc  pod  uwagę  powyższe  argumenty, 
proponowane w projekcie przepisy w zakresie zmiany ustawy o podatku 
akcyzowym  dotyczące  zarówno  stawek,  jak  i  definicji  są  bezpośrednio 
związane z wykonaniem budżetu państwa w roku 2014. 
V.  Zmiany  związane  ze  świadczeniami  dla  nauczycieli  oraz  pracowników  uczelni 
publicznych (art. 9, art. 10 i art. 11) 
Zgodnie z postanowieniami art. 70a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. –  Karta 
Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) w budżetach organów 
prowadzących  szkoły,  w  budżetach  wojewodów  oraz  w  budżecie  ministra 
10