Rządowy projekt ustawy o świadczeniu odszkodowawczym przysługującym w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą

albo okoliczności wypadku nie uzasadniają przeprowadzenia badania.
Komisja powypadkowa będzie powoływana przez kierownika jednostki organizacyjnej
w składzie co najmniej dwuosobowym:
1) jako przewodniczący – przedstawiciel służby właściwej do spraw bezpieczeństwa
i higieny służby i pracy w jednostce organizacyjnej;
2) jako członek – przedstawiciel służby właściwy do oceny okoliczności i przyczyn
wypadku lub inna osoba wskazana przez powołującego komisję powypadkową.
W przypadku gdy w jednostce organizacyjnej nie utworzono służby właściwej do spraw
bezpieczeństwa i higieny służby i pracy, członkiem komisji powypadkowej będzie
osoba, której kierownik jednostki organizacyjnej powierzy wykonywanie zadań
w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby i pracy. Natomiast gdy wypadkowi ulegnie
kierownik jednostki organizacyjnej, komisję powypadkową będzie zobowiązany
powołać jego bezpośredni przełożony.
Projektowana ustawa przewiduje wyłączenie z udziału w składzie komisji
powypadkowej osób będących świadkami wypadku oraz osób, których bezstronność
może budzić wątpliwości.
Zadania komisji powypadkowej oraz tryb jej pracy zaproponowano na podstawie
obecnie funkcjonujących przepisów rangi wykonawczej. Do zadań komisji
powypadkowej należeć będzie ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku oraz jego
związku ze służbą w toku postępowania wyjaśniającego. W tym celu komisja będzie
mogła przeprowadzać określone w ustawie czynności, np. przeprowadzić oględziny
miejsca wypadku.
Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku komisja powypadkowa będzie
sporządzała protokół powypadkowy, do którego poszkodowany funkcjonariusz albo
uprawnieni członkowie jego rodziny będą mogli zgłaszać zastrzeżenia i uwagi, jednakże
gdy w protokole będą zawarte dane stanowiące informacje niejawne, uprawnionym
zostanie przedstawiony jedynie wyciąg z protokołu z pominięciem tych informacji.
Kierownik jednostki organizacyjnej będzie zatwierdzał protokół powypadkowy albo
zwracał go komisji powypadkowej w celu dokonania dodatkowych ustaleń albo
wyjaśnień i uzupełnień.
Po dokonaniu dodatkowych ustaleń albo wyjaśnień i uzupełnień komisja powypadkowa
będzie sporządzała nowy protokół powypadkowy bądź ponownie przedstawiała
protokół powypadkowy wraz z pisemnym stanowiskiem.
10

Po zatwierdzeniu protokołu kierownik jednostki organizacyjnej przekaże po jednym
egzemplarzu:
1) funkcjonariuszowi, który uległ wypadkowi, a jeżeli poszkodowany funkcjonariusz
poniósł śmierć w wypadku – członkowi jego rodziny, za pisemnym potwierdzeniem
odbioru;
2) właściwej komisji lekarskiej podległej ministrowi właściwemu do spraw
wewnętrznych albo komisji lekarskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo
Agencji Wywiadu.
Do akt postępowania wyjaśniającego będzie dołączany egzemplarz zatwierdzonego
protokołu powypadkowego, wniesione przez poszkodowanego albo członków jego
rodziny zastrzeżenia lub uwagi oraz zdanie odrębne – w przypadku jego przedstawienia
przez członka komisji powypadkowej.
Równocześnie wprowadzony zostanie obowiązek przechowywania protokołu
powypadkowego wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez kierownika
jednostki organizacyjnej, który powołał komisję powypadkową, przez 15 lat. Obecnie
materia ta jest regulowana w przepisach rangi aktów wykonawczych, a okres
przechowywania analogicznie do rozwiązania przyjętego w art. 234 § 31 ustawy z dnia
26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.)
wynosi 10 lat. Propozycja powyższa wynika z postulatu wydłużenia przechowywania
akt przez dłuższy, nawet 20-letni, okres i stanowi swojego rodzaju kompromis między
stanem aktualnym a postulowaną zmianą. Określenie powyższych obowiązków
w ustawie jest wskazane z uwagi na charakter tych przepisów nakładających
na jednostkę określone obowiązki.
Nowym rozwiązaniem będzie także wprowadzenie obowiązku prowadzenia rejestru
wypadków pozostających w związku ze służbą. Rejestr będzie prowadzony przez
kierowników właściwych jednostek organizacyjnych danych służb, a dane niezbędne
do zawarcia w ww. rejestrze zostały wskazane w projektowanej ustawie. Zauważyć
przy tym należy, że regulacje analogiczne do proponowanych obowiązują
w powszechnym systemie ubezpieczeń.
Do uregulowania w aktach wykonawczych proponuje się natomiast określenie sposobu
i trybu ustalania okoliczności i przyczyn wypadków w Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnym Biurze Antykorupcyjnym – przez
Prezesa Rady Ministrów oraz przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych –
11

sposobu i trybu ustalania okoliczności i przyczyn wypadków w Policji, Straży
Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biurze Ochrony Rządu.
Wprowadzony zostanie również obowiązek przedstawiania przez Szefów Służb
zbiorczych zestawień wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby
zaistniałych w danym roku kalendarzowym odpowiednio do Prezesa Rady Ministrów
lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
O uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza doznanym wskutek wypadku lub choroby lub
o związku śmierci funkcjonariusza z wypadkiem lub chorobą orzekać będą komisje
lekarskie podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych albo komisje
lekarskie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Agencji Wywiadu, zgodnie
z odrębnymi przepisami.
Przyjmuje się, iż postępowanie w sprawie odszkodowania będzie, jak dotychczas,
wszczynane z urzędu lub na wniosek.
Postępowanie w sprawie przyznania jednorazowego odszkodowania wszczynane
będzie:
1) z urzędu w przypadku:
a) stwierdzenia w okresie pozostawania w służbie uszczerbku na zdrowiu
funkcjonariusza,
b) śmierci funkcjonariusza w okresie pozostawania w służbie wskutek wypadku
lub choroby;
2) na wniosek funkcjonariusza albo uprawnionego członka jego rodziny w przypadku:
a) stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci
funkcjonariusza wskutek wypadku lub choroby, które nastąpiły po jego
zwolnieniu ze służby,
b) pogorszenia stanu zdrowia funkcjonariusza wskutek wypadku lub choroby,
c) stwierdzenia przez komisję lekarską, że na skutek wypadku lub choroby
funkcjonariusz nie doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
albo że jego śmierć nie pozostaje w związku z wypadkiem lub chorobą,
d) stwierdzenia przez komisję powypadkową, że wypadek funkcjonariusza nie
pozostaje w związku ze służbą lub nastąpił w okolicznościach wymienionych
w art. 8 ust. 1.
Prawo do jednorazowego odszkodowania i jego wysokość będzie ustalana w drodze
decyzji.
12

Prawo do jednorazowego odszkodowania będzie ustalane na podstawie:
1) orzeczenia komisji lekarskiej;
2) protokołu powypadkowego;
3) dokumentów potwierdzających stan cywilny lub stopień pokrewieństwa
uprawnionego członka rodziny z poszkodowanym funkcjonariuszem,
w szczególności wyciągów z aktów stanu cywilnego;
4) zaświadczenia właściwego organu emerytalnego stwierdzającego spełnienie przez
uprawnionych członków rodziny innych niż małżonek warunków do uzyskania
renty rodzinnej po zmarłym funkcjonariuszu;
5) innych dowodów potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa w art. 9
pkt 3 projektu.
Jeżeli po zebraniu wymaganych dokumentów organ uzna, że w sprawie zachodzi
szczególnie
uzasadniony przypadek wskazujący na zasadność przyznania
odszkodowania w
wyższej wysokości, przedstawi wniosek o przyznanie
odszkodowania, wraz z dokumentami zebranymi w sprawie, odpowiednio Prezesowi
Rady Ministrów albo ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Decyzję będą wydawać wskazani w projekcie ustawy przełożeni, zgodnie
z właściwością, w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania.
Jeżeli w związku z wypadkiem, któremu uległ funkcjonariusz, będzie prowadzone
postępowanie karne, a wynik tego postępowania będzie miał wpływ na uprawnienia
funkcjonariusza lub członków jego rodziny do jednorazowego odszkodowania, organ
będzie mógł zawiesić wydanie decyzji do czasu zakończenia postępowania karnego,
o czym powiadomi te osoby.
Od powyższej decyzji funkcjonariuszowi albo uprawnionemu członkowi jego rodziny
będzie przysługiwać odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, na zasadach
i w terminach określonych w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks
postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.). Natomiast od decyzji
dotyczącej przyznania odszkodowania w wyższej wysokości odwołanie do sądu pracy
i ubezpieczeń społecznych nie będzie przysługiwało.
Odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych będzie przysługiwało także w razie
niewydania decyzji w terminie 60 dni od dnia zgłoszenia wniosku o jednorazowe
odszkodowanie bądź powstania obowiązku wszczęcia postępowania z urzędu.
Odwołanie będzie można wnieść w każdym czasie po upływie tego terminu.
13

Jednorazowe odszkodowanie, w tym odszkodowanie wydane na podstawie art. 14
ustawy, będzie wypłacała ta jednostka organizacyjna, na której zaopatrzeniu
finansowym funkcjonariusz pozostaje, a w przypadku funkcjonariusza zwolnionego
albo zmarłego, albo zaginionego – jednostka organizacyjna, na której zaopatrzeniu
pozostawał przed dniem zwolnienia albo śmierci, albo zaginięcia, w terminie 14 dni od
dnia wydania decyzji.
W zakresie zmian w przepisach obowiązujących proponuje się wprowadzenie zmian
o charakterze dostosowującym i porządkowym:
1) w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.
Nr 43, poz. 926, z późn. zm.);
2) w ustawach pragmatycznych służb, które mają charakter porządkowy i zmierzają
do ujednolicenia
przepisów dotyczących świadczeń odszkodowawczych
funkcjonariuszy. Uznano, że jest nieuzasadnione umieszczanie przepisów
dotyczących świadczenia odszkodowawczego z tytułu wypadków i chorób
pozostających w związku z warunkami lub właściwościami służby w ustawach
pragmatycznych służb, w sytuacji gdy istnieją odrębne regulacje prawne w tym
zakresie.
Powyższe dotyczy uchylenia:
1) art. 68 w ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287,
poz. 1687, z późn. zm.);
2) art. 73 w ustawie z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U.
z 2011 r. Nr 116, poz. 675, z późn. zm.);
3) art. 59 w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U.
z 2009 r. Nr 12, poz. 68, z późn. zm.);
4) art. 61 w ustawie z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz. U.
z 2004 r. Nr 163, poz. 1712, z późn. zm.);
5) art. 85 w ustawie z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. Nr 74, poz. 676, z późn. zm.);
6) art. 77 w ustawie z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym
(Dz. U. z 2012 r. poz. 621, 627 i 664).
W związku z wprowadzeniem wykazu norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu
analogiczne przepisy wprowadza się również w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r.
o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523, z późn. zm.), dodając przepis dla
14