Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Druk nr 1357

Warszawa, 19 marca 2013 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja






Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu ni ej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o świadczeniach
rodzinnych oraz ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upowa niamy pana posła Arkadiusza Mularczyka.



(-) Jacek Bogucki; (-) Andrzej Dera; (-) Mieczysław Golba; (-) Tomasz
Górski; (-) Patryk Jaki; (-) Beata Kempa; (-) Arkadiusz Mularczyk; (-) Józef
Rojek; (-) Andrzej Romanek; (-)
Edward Siarka;
(-)


Piotr Szeliga;
(-) Tadeusz Wo niak; (-) Jan Ziobro; (-) Kazimierz Ziobro; (-) Jarosław
aczek.


Projekt
USTAWA
z dnia …… 2013 r.
o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych.


Art. 1. W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z
2006 r., Nr 139, poz. 992 j.t. z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 16 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 350,00 zł miesięcznie.”;

2) w art. 17 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 1000,00 zł

miesięcznie.”;


Art. 2. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585 j.t. z późn. zm.) w art. 6 ust. 2a otrzymuje brzmienie:


„2a. Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek


opiekuńczy wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na


ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości


podwójnej kwoty odpowiednio świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego


zasiłku opiekuńczego przysługujących na podstawie przepisów o


świadczeniach rodzinnych przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego


okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87


ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu


Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.).”;


Art. 3. Ustawa wchodzi w życie w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.


UZASADNIENIE
1.
Potrzeba i cel wydania ustawy
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego oraz świadczenia pielęgnacyjnego przyznane na
podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
obowiązująca w chwili wnoszenia projektu nowelizacji ustawy nie jest wystarczająca i
w żaden sposób nie pokrywa wydatków ponoszonych przez opiekunów osób
niepełnosprawnych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zaproponowana przez rząd kwota nie stanowi nawet kwoty minimum
egzystencjalnego, dlatego też zdaniem projektodawców powinna zostać podwyższona.
Utrzymanie osoby niepełnosprawnej wiąże się przecież ze zwiększonymi kosztami
życia rodziny, poprzez zwiększenie wydatków chociażby na zakup leków,
konieczności ciągłej rehabilitacji oraz kosztownych turnusów rehabilitacyjnych czy
zakupu urządzeń ułatwiających codzienną egzystencję osoby niepełnosprawnej.
Zasiłek pielęgnacyjny jest więc nie tyle wsparciem rodziny, ile rekompensatą
zwiększonych kosztów utrzymania, w związku z niezdolnością do samodzielnej
egzystencji jednego z jej członków. Zgodnie z przeprowadzonymi analizami,
potrzebne jest około 1.000 zł miesięcznie (czyli 12.000 zł rocznie) zasiłku
pielęgnacyjnego wraz ze świadczeniem pielęgnacyjnym, aby zapewnić utrzymanie
osoby niepełnosprawnej na poziomie minimum socjalnego. Dodatkowo należy
uwzględnić, iż osoby opiekujące się niepełnosprawnymi ponoszą znacznie większe
koszty, związane m.in. z wyższymi opłatami za leki czy prąd, używany do urządzeń
elektrycznych, które np. pozwalają się poruszać osobom niepełnosprawnym. Dlatego
też zdaniem projektodawców ww. świadczenie i zasiłek powinny ulec zwiększeniu.
Dodatkowo Prezes Rady Ministrów w wielu wystąpieniach sam wielokrotnie
przyznawał, iż powyższe kwoty świadczenia pielęgnacyjnego oraz zasiłku
pielęgnacyjnego są niewystarczające i powinny zostać podwyższone. Jak dodał, Rada
Ministrów „w najbliższym czasie” wyda rozporządzenie, w którym zwiększy
wysokość świadczenia pielęgnacyjnego dla osób, opiekujących się osobą
niepełnosprawną, które całkowicie zrezygnowały z pracy. Przedstawiony projekt
wychodzi naprzeciw działaniom rządu, mobilizując go do zwiększenia ww. kwoty i
podjęcia działań, w celu przyjęcia przez Sejm przedmiotowego projektu.
Oprócz zwiększenia wysokości przyznawanych świadczeń oraz zasiłków
pielęgnacyjnych, wnioskodawcy proponują również uregulowanie opłacania przez
wójta (burmistrza, prezydenta miasta) składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe,
zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Na
skutek wielu apeli osób, które opiekują się osobami niepełnosprawnymi
wnioskodawcy doszli do przekonania, że wysokość składki opłacanej na ww.
ubezpieczenia powinna odpowiadać podwójnej wysokości kwoty przyznanego
świadczenia. Podstawą zwiększenia wysokości składki jest widmo głodowej
emerytury, do jakiej nabędą prawo osoby opiekujące się niepełnosprawnym po
uzyskaniu prawa do emerytury po 25-letnim okresie ubezpieczenia (składkowego i
nieskładkowego) dla mężczyzn i odpowiednio od 20 do 25 lat okresu ubezpieczenia
(składkowego i nieskładkowego) dla kobiet.


2.
Stan rzeczywisty w normowanej dziedzinie
W obecnym stanie prawnym wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 520
złotych miesięcznie, zgodnie z § 2 pkt 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10
sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się
stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń
rodzinnych (Dz. U. z dnia 24 sierpnia 2012 r.), zaś wysokość zasiłku pielęgnacyjnego
wynosi 153 złote wg. ww. rozporządzenia. Wyżej wymienione kwoty w
niewystarczający sposób rekompensują wydatki ponoszone przez opiekuna osoby
niepełnosprawnej. Określona w rozporządzeniu Rady Ministrów kwota nie
uwzględnia rzeczywistych potrzeb osoby niepełnosprawnej oraz jego opiekuna, który
ponosi zwiększone koszty z związku z opieką nad osobą niepełnosprawną.
Dodatkowo zgodnie z obecnie obowiązującym art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych wójt (burmistrz lub prezydent miasta) opłaca do Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy
odpowiadającej wysokości przyznanego świadczenia. Powyższa sytuacja skazuje
osoby opiekujące się niepełnosprawnymi na głodową emeryturę po odpowiednio 20-
25 lub 25-letnim okresie ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego).
3.
Różnica pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
W projektowanym stanie prawnym wysokość świadczenia pielęgnacyjnego na
poziomie 1000 złotych oraz zasiłku pielęgnacyjnego na poziomie 350 złotych
miesięcznie pozwoli na zaspokojenie rzeczywistych potrzeb osoby niepełnosprawnej
związanych z opieką nad nim przez osobę uprawnioną do otrzymania ww.
świadczenie lub zasiłku. Jak wynika z przeprowadzonych analiz, aby zapewnić
utrzymanie osoby niepełnosprawnej na poziomie minimum socjalnego, przewidziane
w przepisach świadczenie oraz zasiłek powinny wzrosnąć stosunkowo do wysokości
określonej w przedmiotowym projekcie ustawy. Dodatkowo niezbędnym jest
zwiększenie wysokości składki opłacanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta
miasta za osobę pobierającą świadczenie lub zasiłek pielęgnacyjny do dwukrotności
przyznanego świadczenia lub zasiłku, tak aby osoby które z niego korzystają nie były
skazane na głodową emeryturę w przyszłości.
4.
Przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne
Postulowana nowelizacja jest niezwykle pożyteczna dla społeczeństwa, które
potrzebuje większego wsparcia ze strony państwa, które zwiększając wysokość
świadczenia pielęgnacyjnego oraz zasiłku pielęgnacyjnego do proponowanego
poziomu zapewni utrzymanie osoby niepełnosprawnej na poziomie minimum
socjalnego. Długofalowo regulacja – jakkolwiek zmniejszająca wpływy z podatku
dochodowego do budżetu państwa – przyczyni się do poprawy bytu osób
niepełnosprawnych, co z punktu widzenia państwa powinno być traktowane jako
warunek sine qua non prawidłowej opieki nad osobami niepełnosprawnymi w Polsce.
Projektodawcy nie dostrzegają widocznych skutków gospodarczych wprowadzanej
ustawy.
Przedstawiona nowelizacja spowoduje wzrost wydatków budżetu państwa, w zakresie
wysokości przyznanych świadczeń oraz opłacanych składek przez organy samorządu
terytorialnego. Projektodawcy przewidują, że wysokość wzrostu wydatków wyniesie
miliard pięćset trzydzieści dziewięć milionów złotych, zgodnie z danymi, które
zamieściło na swojej stronie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (95 tysięcy
osób, które pobierają świadczenia i zasiłki pielęgnacyjne). Źródłem finansowania ww.
wydatków będą środki zgromadzone w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(finansowanie pozabudżetowe).

Skutkiem prawnym zaproponowanej nowelizacji będzie zwiększenie wysokości
świadczenia pielęgnacyjnego oraz zasiłku pielęgnacyjnego oraz zwiększenie składki
na ubezpieczenie emerytalne i rentowe odpowiadającej wysokości podwójnej kwoty
odpowiednio przyznanego świadczenia lub zasiłku.
5.
Założenia projektów podstawowych aktów wykonawczych
Niniejszym projektem ustawy Rada Ministrów zostaje zobligowania do zmiany
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości
dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania
się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z dnia 24 sierpnia
2012 r.), aby doprecyzować podaną tam wysokość świadczenia pielęgnacyjnego oraz
zasiłku pielęgnacyjnego do wysokości określonej w przedmiotowym projekcie
ustawy. Zgodnie z wypowiedziami Prezesa Rady Ministrów zmiana przedmiotowego
rozporządzenia nie powinna stanowić żadnych trudności, z uwagi na fakt, iż Prezes
RM sam zgodził się z twierdzeniem, iż obecnie obowiązująca wysokość świadczenia
pielęgnacyjnego jest zbyt niska i nie jest w stanie ona zaspokoić potrzeb osoby
niepełnosprawnej oraz jej opiekuna. Podczas konferencji w KPRM 12 marca 2013 r.
przyznał, że już w kwietniu br. rząd zakłada podwyżkę świadczenia i zasiłku
pielęgnacyjnego, a „od początku 2014 r. świadczenie to ma się zwiększać tak, aby w
ciągu pięciu lat osiągnąć pułap płacy minimalnej.”
6.
Ocena zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.