Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks karny wykonawczy

Druk nr 1349


Warszawa, 18 kwietnia 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Marszałek Senatu




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt przekazać Pani Marszałek podjętą przez Senat na
31. posiedzeniu w dniu 18 kwietnia 2013 r. uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy

-
o zmianie ustawy -
Kodeks
postępowania karnego oraz ustawy -
Kodeks karny wykonawczy wraz z
projektem tej ustawy.

Projekt ustawy stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora
Andrzeja Matusiewicza do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych
pracach nad tym projektem.

Z poważaniem


(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
S E N A T U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J
z dnia 18 kwietnia 2013 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
karnego oraz ustawy – Kodeks karny wykonawczy
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi
do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy
– Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks karny wykonawczy.
Jednocześnie upoważnia senatora Andrzeja Matusiewicza do reprezentowania Senatu w pracach nad
projektem.





MARSZAŁEK SENATU



Bogdan BORUSEWICZ

projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks karny wykonawczy
Art. 1. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz.
555, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 73 uchyla się § 2–4;
2)
w art. 245 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie
w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę.”;
3)
w art. 263 § 7 otrzymuje brzmienie:
„§ 7. Jeżeli zachodzi potrzeba stosowania tymczasowego aresztowania po wydaniu
pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji, każdorazowe jego przedłużenie może
następować jedynie w przypadku, o którym mowa w art. 258 § 1 lub 3, na okres nie dłuższy niż
6 miesięcy, przy czym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania na okres
przekraczający 5 lat stosowania tego środka może dokonać sąd apelacyjny na wniosek sądu,
przed którym sprawa się toczy, a jeżeli sprawę rozpoznaje sąd apelacyjny – ten sąd w innym
równorzędnym składzie. Przepis § 5 stosuje się odpowiednio.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz.
557, z późn. zm.2)) w art. 215 § 1 otrzymuje brzmienie:

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 50,
poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149,
z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51,
poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641, z 2005 r. Nr 10, poz. 70,
Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363,
Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104,
poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20,
poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123,
poz. 849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz. 802,
Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237,
poz. 1651, z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 20, poz. 104, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz. 585, Nr 85, poz. 716,
Nr 127, poz. 1051, Nr 144, poz. 1178, Nr 168, poz. 1323, Nr 178, poz. 1375, Nr 190, poz. 1474 i Nr 206,
poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 98, poz. 626, Nr 106, poz. 669, Nr 122, poz. 826, Nr 125, poz. 842,
Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307, z 2011 r. Nr 48, poz. 245 i 246, Nr 53, poz. 273, Nr 112, poz. 654,
Nr 117, poz. 678, Nr 142, poz. 829, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 240, poz. 1430, 1431 i 1438
i Nr 279, poz. 1645 oraz z 2012 r. poz. 886, 1091, 1101, 1327, 1426, 1447 i 1529.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1999 r. Nr 83,
poz. 931, z 2000 r. Nr 60, poz. 701 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 111, poz. 1194,
z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 142, poz. 1380 i Nr 179,
poz. 1750, z 2004 r. Nr 93, poz. 889, Nr 210, poz. 2135, Nr 240, poz. 2405, Nr 243, poz. 2426 i Nr 273,
poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1363 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 226, poz. 1648,
z 2007 r. Nr 123, poz. 849, z 2008 r. Nr 96, poz. 620 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 22,
– 3 –
„§ 1. Tymczasowo aresztowany ma prawo do porozumiewania się z obrońcą lub
pełnomocnikiem będącym adwokatem albo radcą prawnym podczas nieobecności innych osób
oraz korespondencyjnie.”.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

poz. 119, Nr 62, poz. 504, Nr 98, poz. 817, Nr 108, poz. 911, Nr 115, poz. 963, Nr 190, poz. 1475, Nr 201,
poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 34, poz. 191, Nr 40, poz. 227, Nr 125, poz. 842 i Nr 182,
poz. 1228, z 2011 r. Nr 39, poz. 201 i 202, Nr 112, poz. 654, Nr 129, poz. 734, Nr 185, poz. 1092, Nr 217,
poz. 1280 i Nr 240, poz. 1431 oraz z 2012 r. poz. 908.
U Z A S A D N I E N I E

1. Cel projektowanej ustawy
Projektowana ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks karny
wykonawczy ma na celu dostosowanie systemu prawa do następujących orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego:
1)
wyroku z dnia 20 listopada 2012 r. (sygn. akt SK 3/12), stwierdzającego niezgodność art. 263 § 7 ustawy
z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.; dalej jako:
k.p.k.) z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 40 w związku z art. 41 ust. 4 Konstytucji;
2)
wyroku z dnia 10 grudnia 2012 r. (sygn. akt K 25/11), stwierdzającego niezgodność art. 73 § 3 k.p.k. z art.
42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji;
3)
wyroku z dnia 11 grudnia 2012 r. (sygn. akt K 37/11), stwierdzającego niezgodność art. 245 § 1 k.p.k. z
art. 42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Sentencje wymienionych orzeczeń zostały opublikowane w Dz. U. z 2012 r. poz. 1327, 1426 i 1447.

2. Przedmiot i istota wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego
2.1. Wyrokiem z dnia 20 listopada 2012 r. Trybunał orzekł o niekonstytucyjności art. 263 § 7 k.p.k. w
zakresie, w jakim nie określa jednoznacznie przesłanek przedłużenia tymczasowego aresztowania po wydaniu
przez sąd pierwszej instancji pierwszego wyroku w sprawie.
Zakwestionowany przepis stanowi, że w przypadku, gdy zachodzi potrzeba stosowania
tymczasowego aresztowania po wydaniu pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji,
każdorazowe jego przedłużenie może następować na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
O dalszym stosowaniu tymczasowego aresztowania w oparciu o przytoczony art. 263 § 7 k.p.k.
orzeka sąd, przed którym tyczy się postępowanie. Aby mogła zapaść taka decyzja muszą być
spełnione ogólne przesłanki określone w odrębnych przepisach procedury, a także przynajmniej jedna
z pozytywnych przesłanek szczególnych (zob. art. 258 § 1–3 k.p.k.). Jednocześnie nie może zachodzić
żadna z negatywnych przesłanek wskazanych w kodeksie (art. 259 § 1 i 2 k.p.k.), a ponadto
przedłużenia tymczasowego aresztowania na zasadzie art. 263 § 7 k.p.k. nie można uzasadniać tym, że
w danym wypadku wystąpiła przewlekłość postępowania.
W praktyce art. 263 § 7 k.p.k. jest niejednokrotnie współstosowany z art. 258 § 2 k.p.k. Otóż, ten
ostatni przepis wprowadza swoiste domniemanie potrzeby stosowania tymczasowego aresztowania z
uwagi na grożącą oskarżonemu surową karę. Wnioskowanie takie może mieć miejsce wtedy, gdy
oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności,
której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę
pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata. Jak podniósł Trybunał, jest to stosunkowo „łatwa”
podstawa przetrzymywania oskarżonego w areszcie tymczasowym, gdyż nie wymaga dodatkowego