Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących praw pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową

Art. 4 pkt 5 projektu przewiduje dodanie rozdziału 9a ustawy zawierającego sankcje
i jest wypełnieniem obowiązku wynikającego z art. 28 rozporządzenia 1177/2010.
Sankcje za naruszenie przepisów rozporządzenia 1177/2010 w przewozach drogą
wodną śródlądową zostały określone na takim samym poziomie i w tej samej formie, co
sankcje przewidziane w przewozach morskich. W projekcie nie przewiduje się różnych
sankcji za naruszenie poszczególnych przepisów rozporządzenia, z uwagi na wielość
przypadków i różnorodność osób, które podlegać będą karze. Wysokość kary
każdorazowo określać będzie dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej, kierując się również
wytyczną zawartą w art. 28 rozporządzenia 1177/2010. Projektowany art. 63b
przewiduje, iż kary pieniężne stanowią dochód budżetu państwa.
Art. 5 projektu wprowadza zmiany w k.m. Art. 5 pkt 1 (projektowany art. 172 § 1a
k.m.) wyłącza stosowanie k.m. w zakresie uregulowanym w rozporządzeniu 1177/2010.
Art. 5 pkt 2 przewiduje zmianę art. 177 regulującego odstąpienie od umowy przewozu
przez pasażera i zwrot biletu opłaty za przewóz w takiej sytuacji. Polega ona na
dostosowaniu brzmienia art. 177 do rozwiązań przewidzianych w rozporządzeniu
1177/2010, w zakresie przewozów nieobjętych tym rozporządzeniem. KM w obecnym
brzmieniu przewiduje możliwość odstąpienia od umowy i żądania zwrotu opłaty za
przewóz, jeżeli statek pasażerski nie wyruszył w drogę najpóźniej w ciągu 3 dni, a inny
statek w ciągu 7 dni. Tak długie terminy oczekiwania na rozpoczęcie podróży ustalone
zostały w Kodeksie morskim z 1961 r. (art. 166 k.m.) i pozostały niezmienione do
chwili obecnej, co nie przystaje już do realiów żeglugi pasażerskiej. W związku z tym,
w przedmiotowej nowelizacji termin ten został znacznie skrócony – do 90 minut,
niezależnie od przyczyny opóźnienia, a więc również gdy przyczyną są przeszkody
lokalne. Ze względu na szeroki zakres rozporządzenia 1177/2010 projektowany artykuł
177 k.m. stosowany będzie do żeglugi przybrzeżnej i na niewielkich dystansach.
W takiej sytuacji nie można mówić o zaistnieniu przeszkód lokalnych, a więc przeszkód
innych, niż występujące w miejscu rozpoczęcia podróży, będących okolicznościami co
do zasady niezależnymi od przewoźnika, o których istnieniu nie wiedział on przy
rozpoczęciu podróży (np. strajk w porcie przeznaczenia czy warunki pogodowe
uniemożliwiające wejście do takiego portu). Również opłata za przewóz na takich
dystansach będzie niewielka. Jej dzielenie w stosunku do przebytego dystansu, tak jak
dotychczas, nie wydaje się być uzasadnione ekonomicznie. Z tego też właśnie względu
art. 19 ust. 6 rozporządzenia 1177/2010 stanowi, iż przewoźnicy mogą określić kwotę
7
minimalną, poniżej której odszkodowanie nie będzie wypłacane. Wysokość tej kwoty
nie może przekraczać 6 EUR. W związku z tym, proponowane brzmienie art. 177
przewiduje zwrot całości opłaty za przewóz w przypadku opóźnienia lub odwołania
podróży – zarówno przed rozpoczęciem, jak i w jej trakcie. Również zmiany art. 178
k.m. i art. 180 k.m. (art. 5 pkt 3 – 4 ), dotyczących odstąpienia od umowy przewozu
przez przewoźnika oraz rozwiązania umowy przewozu w sytuacjach nadzwyczajnych,
wynikają z potrzeby dostosowania przepisów k.m. do rozwiązań rozporządzenia
1177/2010 – w zakresie nieobjętym tymże rozporządzeniem.
Art. 6 określa maksymalny limit wydatków budżetu państwa wynikających
z przedmiotowego projektu.
Art. 7 i 8 zawierają przepisy przejściowe oraz określają datę wejścia w życie projektu
ustawy, po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 5 i art. 6 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt został
zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz w Biuletynie Informacji
Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. W czasie prac nad projektem nie wpłynęły
zgłoszenia zainteresowania pracami nad projektem w trybie ustawy o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Projekt ustawy nie podlega konieczności przedstawienia właściwym organom lub
instytucjom Unii Europejskiej, o której mowa w § 12a uchwały nr 49 Rady Ministrów
z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221,
z późn. zm.).
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji w trybie przewidzianym w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajowego systemu
notyfikacji i norm aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
W dniu 27 lutego 2013 r. projekt został uzgodniony na posiedzeniu Komisji Wspólnej
Rządu i Samorządu Terytorialnego.



8
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje ustawa
Projektowana ustawa oddziałuje na przewoźników dokonujących przewozu
pasażerów drogą morską lub wodną śródlądową oraz pasażerów korzystających
z usług takich przewoźników, a także operatorów terminali, biura podróży,
organizatorów wyjazdów grupowych oraz na administrację morską, administrację
żeglugi śródlądowej i marszałków województw.
2. Konsultacje
społeczne
Projekt został przesłany w ramach konsultacji społecznych do następujących
podmiotów:
1) Związek Armatorów Polskich,
2) Związek Polskich Armatorów ródlądowych,
3) Henryk Skoczek egluga Pasażerska,
4) Przedsiębiorstwo egluga Augustowska w Augustowie Sp. z o.o.,
5) egluga Mazurska Sp. z o.o.,
6) egluga Gdańska Sp. z o.o.,
7) Krajowa Izba Gospodarki Morskiej,
8) Federacja Związków Zawodowych Marynarzy i Rybaków,
9) Krajowa Sekcja Morska Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność”,
10) Ogólnopolski Związek Zawodowy Oficerów i Marynarzy,
11) Polska Organizacja Turystyczna,
12) Krajowa Izba Gospodarcza,
13) Pracodawcy RP,
14) Business Centre Club,
15) Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
16) Zarząd Morskich Portów Szczecin i winoujście S.A.,
17) Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A.,
18) Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A.,
19) Związek Miast i Gmin Morskich,
9
20) Federacja Konsumentów,
21) Stowarzyszenie Konsumentów Polskich.
Podmioty te nie zgłosiły uwag.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Wdrożenie rozporządzenia 1177/2010 wiązać się będzie ze wzrostem zadań
dyrektorów urzędów wskazanych zgodnie z delegacją przewidzianą w art. 9 ust. 2f
ustawy o żegludze śródlądowej oraz art. 43a ustawy o obszarach morskich.
Ze względu na wyłączenia zawarte w rozporządzeniu 1177/2010, jego
zastosowanie w żegludze śródlądowej będzie bardzo ograniczone. Rozporządzenie
1177/2010 stosuje się bowiem do „usług przewozu pasażerskiego” definiowanych
jako „komercyjna usługa przewozu pasażerskiego drogą morską lub drogą wodną
śródlądową realizowana według opublikowanego rozkładu rejsów”. Podstawowym
kryterium jest zatem komunikacyjny charakter przewozu, praktycznie niespotykany
w przewozach drogą wodną śródlądową w Polsce. Nie ma ono natomiast
zastosowania do pasażerów podróżujących:
a) statkami dopuszczonymi do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów,
b) statkami, których załoga odpowiedzialna za eksploatację statku składa się
z nie więcej niż 3 osób lub w przypadku gdy dystans, na którym wykonuje się
całkowitą usługę przewozu pasażerskiego, jest mniejszy niż 500 metrów
w jedną stronę,
c) rejsami spacerowymi i krajoznawczymi innymi niż rejsy wycieczkowe lub
d) statkami nienapędzanymi środkami mechanicznymi oraz oryginalnymi
historycznymi statkami pasażerskimi zaprojektowanymi przed rokiem 1965
lub pojedynczymi replikami takich statków, zbudowanymi głównie
z oryginalnych
materiałów, uprawnionych do przewozu najwyżej
36 pasażerów.
Obecnie zdecydowana większość rejsów w żegludze śródlądowej, to rejsy
spacerowe i krajoznawcze, wykonywane statkami, których załoga odpowiedzialna
za eksploatację statku składa się z nie więcej niż 3 osób.
10
Również w żegludze morskiej, ze względu na ukształtowanie geograficzne
polskiego wybrzeża (brak połączeń pasażerskich pomiędzy wyspami), krajowa
żegluga pasażerska wykonywana jest w bardzo ograniczonym zakresie.
Rozporządzenie 1177/2010 będzie mieć zatem zastosowanie, co do zasady, do
morskich przewozów międzynarodowych o charakterze komunikacyjnym.
Konsultacje z urzędami morskimi, urzędami żeglugi śródlądowej, zarządami
portów oraz z organizacjami reprezentującymi przewoźników (Związek
Armatorów Polskich, Związek Polskich Armatorów ródlądowych, przewoźnicy
niezrzeszeni) wskazują, iż w latach 2010 i 2011 przypadki dające podstawę
wystąpienia ze skargą na podstawie rozporządzenia 1177/2010 zdarzały się
sporadycznie.
Przykładowo, promy pasażerskie największego przewoźnika na Bałtyku
w korytarzu z Polski do Skandynawii, spółki UNITY LINE Sp. z o.o., zanotowały
w roku 2010 jedynie dziesięć opóźnień, a w roku 2011 trzynaście opóźnień,
o których mowa w artykule 17 rozporządzenia 1177/2010 (o ponad 90 minut
w
stosunku do planowanego czasu rozpoczęcia podróży). Ponadto były to
najczęściej opóźnienia do 120 minut – w roku 2010 najdłuższe opóźnienie
wynosiło 135 minut, a w roku 2011 – 250 minut.
Niemniej jednak pamiętać należy, iż w przypadku żeglugi morskiej jednorazowe
opóźnienie statku przewożącego np. 500 pasażerów może spowodować nagły
i niemożliwy do przewidzenia w danym czasie wzrost obciążenia urzędu. Nie
można również wykluczyć składania skarg pomimo ich bezzasadności
i konieczność ich rozpatrywania przez urzędy morskie i żeglugi śródlądowej.
Z tego względu, przewiduje się potrzebę zatrudnienia jednego dodatkowego
pracownika w urzędzie żeglugi śródlądowej wskazanym zgodnie z delegacją
przewidzianą w projektowanym art. 9 ust. 2f ustawy o żegludze śródlądowej oraz
jednego pracownika w urzędzie morskim wskazanym zgodnie z projektowanym
art. 43a ustawy o obszarach morskich.
Wiązać się to będzie z:
1. poniesieniem kosztów jednorazowych:
– zakup 2 komputerów stacjonarnych z oprogramowaniem – 5 000 zł,
– zakup 2 telefonów stacjonarnych – ok. 150 zł,
11