Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych

– 5 –
o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie 7 dni od dnia
jej zawarcia.
6. Zamawiający, w terminie określonym zgodnie z art. 143d pkt 2, zgłasza pisemny
sprzeciw do umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane
w przypadkach, o których mowa w ust. 3.
7. W przypadku niezgłoszenia pisemnego sprzeciwu do umowy
o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie określonym
zgodnie z art. 143d pkt 2, domniemywa się, iż zamawiający zaakceptował tę umowę.
8. Wykonawca zamówienia na roboty budowlane, podwykonawca takiego
zamówienia lub dalszy podwykonawca przedkłada zamawiającemu potwierdzony za
zgodność z oryginałem, przez przedkładającego, odpis zawartej umowy
o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w terminie 7 dni od dnia
jej zawarcia, z wyłączeniem umów o podwykonawstwo o wartości mniejszej niż 0,5%
wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz umów o podwykonawstwo,
których przedmiot został wskazany przez zamawiającego w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, jako niepodlegający niniejszemu obowiązkowi. Zamawiający
może określić niższy próg wartości umowy o podwykonawstwo, od którego będzie
zachodził obowiązek, o którym mowa w zdaniu pierwszym.
9. W sytuacji, o której mowa w ust. 8, jeżeli termin zapłaty wynagrodzenia jest
dłuższy niż 30 dni, zamawiający informuje o tym wykonawcę i wzywa go do
doprowadzenia do zmiany tej umowy pod rygorem wystąpienia o zapłatę kary umownej.
10. Przepisy ust. 1–9 stosuje się odpowiednio do zmian tej umowy
o podwykonawstwo.
Art. 143c. 1. Zamawiający dokonuje bezpośredniej zapłaty wymagalnego
wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, którzy
zawarli zaakceptowane przez zamawiającego umowy o podwykonawstwo, których
przedmiotem są roboty budowlane, lub którzy zawarli przedłożone zamawiającemu
umowy o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku
uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę zamówienia na
roboty budowlane, podwykonawcę takiego zamówienia lub dalszego podwykonawcę.
Wynagrodzenie, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy wyłącznie należności
powstałych po zaakceptowaniu przez zamawiającego umowy o podwykonawstwo,
której przedmiotem są roboty budowlane lub po przedłożeniu zamawiającemu
– 6 –
potwierdzonego za zgodność z oryginałem, przez przedkładającego, odpisu umowy
o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi.
2. Konieczność wielokrotnego dokonywania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy
lub dalszemu podwykonawcy, o których mowa w ust. 1, lub konieczność dokonania
bezpośrednich zapłat na sumę większą niż 2% wartości umowy w sprawie zamówienia
publicznego, może stanowić podstawę do odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia
publicznego przez zamawiającego.
3. W przypadku dokonania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy lub dalszemu
podwykonawcy, o których mowa w ust. 1, zamawiający potrąca kwotę wypłaconego
wynagrodzenia z wynagrodzenia należnego wykonawcy.
4. Bezpośrednia zapłata obejmuje wyłącznie należne wynagrodzenie bez odsetek
należnych podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy.
5. Przed dokonaniem bezpośredniej zapłaty, zamawiający jest zobowiązany
umożliwić wykonawcy zgłoszenie pisemnych uwag dotyczących zasadności
bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy,
o których mowa w ust. 1. Zamawiający informuje o terminie zgłaszania uwag, nie
krótszym niż 7 dni od dnia doręczenia informacji.
6. W przypadku zgłoszenia uwag, o których mowa w ust. 5, w terminie wskazanym
przez zamawiającego, zamawiający składa do depozytu sądowego kwotę potrzebną na
pokrycie wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy, jeżeli w sposób
wystarczający wykazano niezasadność bezpośredniej zapłaty.
Art. 143d. Umowa o roboty budowlane zawiera w szczególności postanowienia
dotyczące:
1) obowiązku przedkładania, przez wykonawcę, zamawiającemu projektu umowy
o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, a także projektu jej
zmiany, oraz potwierdzonego za zgodność z oryginałem, przez przedkładającego,
odpisu zawartej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty
budowlane, i jej zmian;
2) wskazania terminu na zgłoszenie przez zamawiającego zastrzeżeń do projektu
umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane i do
projektu jej zmiany, lub sprzeciwu do umowy o podwykonawstwo, której
przedmiotem są roboty budowlane, i do jej zmian;
– 7 –
3) obowiązku przedkładania, przez wykonawcę, zamawiającemu potwierdzonych za
zgodność z oryginałem, przez przedkładającego, odpisów zawartych umów
o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi, oraz ich zmian;
4) zasad
zapłaty wynagrodzenia wykonawcy, uwarunkowanej przedstawieniem przez
niego dowodów potwierdzających zapłatę wymagalnego wynagrodzenia
podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom;
5) terminu
zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy;
6) zasad dotyczących zawierania umów o podwykonawstwo z dalszymi
podwykonawcami;
7)
sankcji, w szczególności wysokości kar umownych, z tytułu:
a) braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego
podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom,
b) nieprzedłożenia do zaakceptowania projektu umowy o podwykonawstwo,
której przedmiotem są roboty budowlane, lub projektu jej zmiany,
c) nieprzedłożenia potwierdzonego za zgodność z oryginałem, przez
przedkładającego, odpisu umowy o podwykonawstwo lub jej zmiany,
d) braku zmiany umowy o podwykonawstwo w zakresie terminu zapłaty.”;
5)
w art. 151a ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) przedmiotem zamówienia są roboty budowlane, z uwzględnieniem art. 143a ust. 1
pkt 2.”.
Art. 2. 1. Do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych a nie
zakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
2. Do umów w sprawach zamówień publicznych zawartych przed dniem wejścia
w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
3. Do umów w sprawach zamówień publicznych zawartych po dniu wejścia w życie
ustawy, w następstwie postępowań o udzielenie zamówień publicznych wszczętych przed
dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.







02/16rch
UZASADNIENIE

Obowiązujące przepisy prawa w sposób ograniczony regulują obszar związany
z wykonywaniem umów o zamówienie publiczne. Dział IV ustawy – Prawo zamówień
publicznych, zwanej dalej „ustawą Pzp”, co prawda reguluje problematykę umów
w sprawach zamówień publicznych, ale ogranicza się do regulacji związanych z okresem
zawarcia umowy, jej zmianami, zabezpieczeniem, unieważnieniem oraz udzielaniem
zaliczek, natomiast nie obejmuje problematyki podwykonawstwa robót budowlanych
– w tym zakresie przepisy ustawy Pzp odsyłają do Kodeksu cywilnego. Również przepisy
ustawy Pzp nie regulują w sposób pełny problematyki podwykonawstwa na etapie
procedury dotyczącej udzielenia zamówienia publicznego – jedynymi przepisami
regulującymi tę kwestię jest art. 36 ust. 4 i 5, które dotyczą uprawnień zamawiającego do
(1) żądania wskazania części zamówienia, której wykonanie powierzy podwykonawcom
oraz do (2) zastrzeżenia w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, że część lub
całość zamówienia nie może być powierzona podwykonawcom. Tymczasem,
podwykonawstwo ma ogromne znaczenie dla zapewnienia sprawnego i niezakłóconego
wykonywania zamówień publicznych oraz uczestnictwa małych i średnich
przedsiębiorców (MSP) w realizacji zamówień publicznych.
W aktualnym stanie prawnym coraz częściej występują przypadki nieuregulowania lub
nieterminowego uregulowania należności za świadczenia wykonane przy realizacji,
zamówienia publicznego na roboty budowlane przez podmioty biorące udział w tej
realizacji niemające statusu wykonawcy. Sytuacja ta, prowadząca do zatorów płatniczych,
często dotyczy wypłacania wynagrodzeń małym i średnim przedsiębiorcom przez
głównych wykonawców, co w skrajnych przypadkach prowadzić może do upadłości lub
likwidacji MSP. Powtarzające się tego rodzaju sytuacje zniechęcają przedsiębiorców do
brania udziału w zamówieniach publicznych, co negatywnie wpływa na konkurencyjność,
tym samym na cenę oraz jakość udzielanych i zrealizowanych zamówień publicznych.
Jednocześnie zatory płatnicze powodują ograniczenie możliwości rozwoju i kredytowania
się przedsiębiorców, co może w konsekwencji prowadzić do upadłości i likwidacji. Co
więcej należy zauważyć, iż opóźnienia w spłacie należności przez wykonawców
podwykonawcom niekorzystnie wpływają nie tylko na sytuację podwykonawców, lecz
również na sytuację strony publicznej. Ponadto nie jest zasadne, by realizacja zamówień
publicznych, w szczególności o charakterze inwestycyjnym, odbywała się kosztem
małych i średnich przedsiębiorców, których słabsza pozycja na rynku jest niejednokrotnie
wykorzystywana przez większe podmioty.
Pomimo zatem tego, iż obecne przepisy nie zabraniają wprowadzenia uregulowań
dotyczących podwykonawstwa (zarówno w zakresie spełniania przez podwykonawców
określonych warunków, jak i odpowiadania postawionym wymaganiom przez zawierane
z nimi umowy) do umów w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, pojawiające się
w ostatnim czasie problemy, dotyczące podwykonawstwa, wskazują na konieczność
zwrócenia większej uwagi na kwestie z tym związane w przepisach ustawy Pzp.
Przedstawione problemy dotyczą, z uwagi na specyfikę i czas trwania, realizacji
zamówień na roboty budowlane, w których częściej występują przypadki nieregulowania
lub nieterminowego regulowania należności za świadczenia podwykonawców
wykonywanych na rzecz generalnych wykonawców, na ogół dużych przedsiębiorstw
budowlanych. Urzędowi nie są znane przypadki występowania problemów
o przedstawionym powyżej charakterze, które dotyczyłyby realizacji zamówień na
dostawy i usługi. Jednocześnie należy podkreślić, iż w przypadku zamówień na dostawy
i usługi, często podwykonawcami, a bardzo często dalszymi podwykonawcami, są
podmioty niemające charakteru małych lub średnich przedsiębiorstw, a producenci lub
hurtownicy, tj. często podmioty mające znacznie silniejszą pozycję rynkową niż
wykonawca. Zidentyfikowane problemy w zakresie realizacji zamówień na roboty
budowlane (specyfika tego rodzaju zamówień) stanowi uzasadnienie dla ograniczenia
projektowanych zmian dotyczących podwykonawstwa, co do zasady do robót
budowlanych, podobnie jak stanowi to ustawa – Kodeks cywilny.
Wprowadzenie proponowanych rozwiązań służyć ma:
1) wzmocnieniu bezpieczeństwa prawidłowej realizacji zamówień publicznych,
2) wyborowi wykonawców mających odpowiedni potencjał do realizacji zamówień
publicznych,
3) wzmocnieniu ochrony słusznych praw podwykonawców uczestniczących w procesie
realizacji zamówień publicznych, w szczególności zapewnienia terminowej oraz
pełnej wypłaty należnego im wynagrodzenia,
2