Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny

Druk nr 1174

Warszawa, 10 stycznia 2013 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy - Kodeks karny.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Patryka Jakiego.

(-) Jacek Bogucki; (-) Andrzej Dera; (-) Mieczysław Golba; (-) Tomasz
Górski; (-) Patryk Jaki; (-) Beata Kempa; (-) Arkadiusz Mularczyk; (-) Józef
Rojek; (-) Andrzej Romanek; (-)
Edward Siarka;
(-)


Piotr Szeliga;
(-) Tadeusz Woźniak; (-) Jan Ziobro; (-) Kazimierz Ziobro; (-) Jarosław
aczek.


PROJEKT
Ustawa z dnia ………
o zmianie ustawy – Kodeks karny

Art. 1. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r., Nr 88, Poz. 553
z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) W art. 44 § 6 otrzymuje brzmienie:
„§ 6. W razie skazania za przestępstwo polegające na naruszeniu zakazu wytwarzania,
posiadania, obrotu, przesyłania, przenoszenia, przewozu określonych przedmiotów lub
prowadzenia określonych przedmiotów w określonych warunkach, sąd może orzec, a
w wypadkach przewidzianych w ustawie orzeka, ich przepadek.”.
2) W art. 115 po § 16 dodaje się § 16a w brzmieniu:
„§ 16a. Stan nietrzeźwości w stopniu wysokim w rozumieniu tego kodeksu zachodzi,
gdy:
1) zawartość alkoholu we krwi przekracza 1,0 promil albo prowadzi do stężenia
przekraczającego tę wartość lub
2) zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,5 mg albo
prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.”.
3) Art. 178 otrzymuje brzmienie:
„Art. 178. § 1. Skazując sprawcę, który popełnił przestępstwo określone w art. 173 § 2,
174 lub 177 znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego albo zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd orzeka karę pozbawienia wolności
przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości od dolnej granicy
ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę do górnej granicy tego zagrożenia
zwiększonego o połowę.

1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i
Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z
2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255, z 2004
r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz.
757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409,
Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192,
poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz.
1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr
201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125,
poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474 i Nr 240, poz. 1602,
z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130, Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549, Nr
117, poz. 678, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, poz. 1381 i Nr
240, poz. 1431 oraz z 2012 r. Nr 611. 
§ 2.
W wypadku określonym w § 1, jeżeli sprawca był w stanie nietrzeźwości w
stopniu wysokim lub pod wpływem środka odurzającego, oraz w razie skazania za
przestępstwo z art. 173 § 1 popełnione w warunkach określonych w § 1 orzeka się
przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę. Art. 44 § 5 i 8
stosuje się odpowiednio.
§ 3. W wypadku, gdy pojazd mechaniczny, o którym mowa w § 2, nie jest
własnością sprawcy bądź nie można orzec jego przepadku z innych przyczyn
faktycznych lub prawnych, sąd orzeka przepadek równowartości tego pojazdu.
§ 4.
Jeżeli pojazd mechaniczny, o którym mowa w § 2, stanowi współwłasność,
orzeka się przepadek udziału należącego do sprawcy lub przepadek równowartości
tego udziału.
§ 5.
Jeżeli szczególne względy przemawiają przeciwko orzeczeniu przepadku
pojazdu mechanicznego lub jego równowartości, sąd zamiast przepadku orzeka
nawiązkę.”.
4) W art. 178a po § 3 dodaje się § 3a w brzmieniu:
„§ 3a. W wypadku określonym w § 1, jeżeli sprawca był w stanie nietrzeźwości w
stopniu wysokim lub pod wpływem środka odurzającego, sąd orzeka przepadek
pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę. Art. 44 § 5 i 8 oraz art. 178 §
3-5 stosuje się odpowiednio.”.
5) Po art. 178a dodaje się art. 178b w brzmieniu:
„Art. 178b. Wymierzając karę na podstawie art. 178 § 1 lub skazując za przestępstwo
z art. 178a § 1 albo za przestępstwo z art. 173 § 1 popełnione w warunkach
określonych w art. 178 § 1, sąd orzeka opublikowanie wizerunku sprawcy.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia.










Uzasadnienie

1. Potrzeba i cel wydania ustawy.
Z uwagi na brak nie tylko zadowalających rezultatów w zakresie zwalczania przestępstwa
prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, lecz
wręcz wzrastającą liczbę sprawców prowadzących pojazdy w takim stanie, jak również
sprawców wypadku komunikacyjnego uciekających z jego miejsca, świadczącą o
nieskuteczności obowiązujących uregulowań prawnych., projekt przewiduje wprowadzenie
nowego instrumentu prawnego w postaci obligatoryjnego orzekania przez sąd przepadku
pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę przestępstwa z art. 173, 174 oraz art.
177, jeżeli był on nietrzeźwy lub pod wpływem środka odurzającego albo zbiegł z miejsca
zdarzenia (art. 178 § 2 K.k.). Nie ulega wątpliwości, że wzrost liczby takich przestępstw
przesądza o celowości poszukiwania nowych rozwiązań normatywnych, podnoszących
efektywność oddziaływań polityczno-kryminalnych w tym zakresie, a w szczególności
tworzących nowe mechanizmy prewencyjnego oddziaływania, zniechęcające potencjalnych
sprawców do podjęcia tego rodzaju zachowań. Proponowanym unormowaniem projekt
wychodzi naprzeciw tym potrzebom.

2. Stan rzeczywisty w normowanej dziedzinie oraz różnica pomiędzy
dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
Projekt przewiduje obligatoryjne orzeczenie środka karnego w postaci przepadku
prowadzonego przez sprawcę pojazdu mechanicznego w razie popełnienia przestępstwa z art.
178a § 1 K.k. (art. 178a § 3 K.k.).
Ze względu na fakt, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że pojazd
mechaniczny powinien być traktowany jako przedmiot czynności wykonawczej (tzw. obiecta
sceleris). Tylko w art. 44 § 6 K.k. przewidziany został przepadek przedmiotów czynności
wykonawczej, wobec czego wprowadzenie proponowanej zmiany wymagało dostosowania
istniejącego prawa do postulowanych zmian poprzez poszerzenie kręgu określonego w art. 44
§ 6 K.k. o „prowadzenie określonych przedmiotów w określonych warunkach”, które wypełni
dyspozycję zmienianych przepisów.
Zgodnie z projektowanym rozwiązaniem, w razie orzeczenia przepadku pojazd mechaniczny
prowadzony przez sprawcę przejdzie na własność Skarbu Państwa, z wyjątkiem sytuacji, gdy
nie stanowi własności sprawcy (np. sprawca porusza się pojazdem służbowym), bądź z

2 Uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2008 r. I KZP 20/08 (OSNKW 2008/11/88). 
innych przyczyn prawnych lub faktycznych nie można orzec jego przepadku (np. uległ
zniszczeniu lub został ukryty, stanowi przedmiot prawnego zabezpieczenia roszczeń innych
podmiotów (np. kredytu bankowego). W takich sytuacjach zamiast przepadku pojazdu
mechanicznego, sąd zobowiązany będzie orzec przepadek jego równowartości (art. 178 § 3
K.k.).
Jeżeli pojazd będzie stanowić współwłasność, sąd będzie zobowiązany orzec przepadek
udziału bądź równowartości udziału należącego do sprawcy (art. 178 § 4 K.k.).
Wprowadzenie możliwości orzeczenia przepadku równowartości pojazdu mechanicznego lub
równowartości udziału sprawcy w jego własności ma na celu zapewnienie realizacji
represyjnego celu projektowanego unormowania, wywierającego równocześnie pożądany
skutek w płaszczyźnie oddziaływania prewencyjnego, poprzez zniechęcanie potencjalnych
sprawców takich czynów do podejmowania zachowań skutkujących, w razie ujęcia,
orzeczeniem takiego przepadku.
Przewidziany przez projekt przepadek pojazdu mechanicznego, jego równowartości lub
równowartości udziału sprawcy w jego własności, ma charakter względnie obligatoryjny.
Jeżeli szczególne względy będą przemawiać przeciwko orzeczeniu takiego przepadku,
zamiast przepadku sąd orzeknie nawiązkę (art. 178 § 5 K.k. i art. 178a § 3). Takie
rozwiązanie pozwoli na rezygnację z orzeczenia przepadku w sytuacjach, gdy z uwagi na
okoliczności konkretnej sprawy (np. niewielki stopień nietrzeźwości sprawcy przestępstwa z
art. 178a § 1 K.k., przy bardzo wysokiej wartości prowadzonego przez sprawcę pojazdu)
orzeczenie przepadku naruszałoby zasadę sprawiedliwej reakcji kar
nej, jak i byłoby
nieuzasadnione racjami polityczno-kryminalnymi, przy jednoczesnej możliwości
efektywnego oddziaływania na sprawcę dolegliwością o charakterze ekonomicznym, w
postaci obligatoryjnej w takiej sytuacji nawiązki, dosto¬sowanej w wysokości do
okoliczności sprawy, i kierowanej na rzecz podmiotu realizującego ważne zadanie w zakresie
wspierania ofiar przestępstw.
W dodanym przez projekt przepisie art. 178b K.k. wprowadzona zostaje podstawa
obligatoryjnego orzeczenia środka karnego w postaci opublikowania wizerunku sprawcy
przestępstwa z art. 173 § 1 K.k., art. 178a § 1 K.k. lub sprawcy, wobec którego orzeczono
karę w oparciu o przepis art. 178 § 1 K.k.
Za takim rozwiązaniem przemawiają względy szczegółowo opisane w części uzasadnienia
poświęconej temu nowemu rodzajowi środka karnego.