Rządowy projekt ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej

– 5 –
5)
pododdziale zwartym – należy przez to rozumieć zorganizowaną, jednolicie dowodzoną
grupę funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Więziennej lub andarmerii
Wojskowej, przeznaczoną do działań o charakterze prewencyjnym w razie zagrożenia
lub zakłócenia bezpieczeństwa albo porządku publicznego;
6)
użyciu środka przymusu bezpośredniego – należy przez to rozumieć zastosowanie
środka przymusu bezpośredniego wobec osoby;
7)
użyciu broni palnej – należy przez to rozumieć oddanie strzału w kierunku osoby
z zastosowaniem amunicji penetracyjnej;
8)
ważnych obiektach lub urządzeniach – należy przez to rozumieć podlegające ochronie:
a)
obiekty lub urządzenia:
– istotne
dla
bezpieczeństwa lub obronności państwa, nienaruszalności granicy
państwowej, bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub gospodarki lub kultury
narodowej,
– centralnych organów państwowych, wymiaru sprawiedliwości, kontroli
skarbowej, przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych
państw obcych albo organizacji międzynarodowych,
– obiekty i urządzenia podlegające ochronie na podstawie przepisów ustawy
z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz. U. z 2004 r. Nr 163,
poz. 1712, z późn. zm.) lub ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób
i mienia,
b) obiekty ujęte w jednolitym wykazie obiektów, instalacji, urządzeń i usług
wchodzących w skład infrastruktury krytycznej, sporządzonym na podstawie
art. 5b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym
(Dz. U. Nr 89, poz. 590, z późn. zm.) oraz wchodzące w ich skład i powiązane
z nimi systemy;
9) wykorzystaniu środka przymusu bezpośredniego – należy przez to rozumieć
zastosowanie środka przymusu bezpośredniego wobec zwierzęcia albo zastosowanie go

7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135,
z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, z 2008 r. Nr 66, poz. 402, z 2009 r. Nr 22, poz. 120 i Nr 85, poz. 716,
z 2010 r. Nr 127, poz. 857, Nr 182, poz. 1228 i Nr 238, poz. 1578, z 2011 r. Nr 117, poz. 677 oraz z 2012 r.
poz. 664.
8) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 11, poz. 59, Nr 65, poz. 553, Nr 85,
poz. 716 i Nr 131, poz. 1076, z 2010 r. Nr 240, poz. 1600, z 2011 r. Nr 22, poz. 114 oraz z 2012 r. poz. 460,
908 i 951.
– 6 –
w celu zatrzymania, zablokowania lub unieruchomienia pojazdu lub pokonania
przeszkody;
10) wykorzystaniu broni palnej – należy przez to rozumieć oddanie strzału w kierunku
zwierzęcia, przedmiotu lub w innym kierunku niestwarzającym zagrożenia dla osoby.
Art. 5. Uprawniony do użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego
lub broni palnej, zwany dalej „uprawnionym”, może użyć środka przymusu bezpośredniego
lub broni palnej lub wykorzystać je do celów określonych w niniejszej ustawie wyłącznie
w zakresie realizacji zadań ustawowych podmiotu, w którym pełni służbę albo w którym jest
zatrudniony.
Art. 6. 1. rodków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je
w sposób niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania, proporcjonalnie do
stopnia zagrożenia, kierując się wyborem środka o możliwie jak najmniejszej dolegliwości.
2. Broni palnej używa się lub wykorzystuje się ją wyłącznie, jeżeli użycie lub
wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego:
1) okazało się niewystarczające do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania lub
2)
nie jest możliwe ze względu na okoliczności zdarzenia.
Art. 7. 1. rodków przymusu bezpośredniego lub broni palnej używa się lub
wykorzystuje się je w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę.
2. Od użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej
należy odstąpić, gdy cel ich użycia lub wykorzystania został osiągnięty.
3. rodków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je z zachowaniem
szczególnej ostrożności, uwzględniając ich właściwości, które mogą stanowić zagrożenie
życia lub zdrowia uprawnionego lub innej osoby.
4. Podejmując decyzję o użyciu lub wykorzystaniu broni palnej, należy postępować ze
szczególną rozwagą i traktować jej użycie jako środek ostateczny.
Art. 8. W przypadku gdy uzasadniają to okoliczności zdarzenia, uprawniony może użyć
jednocześnie więcej niż jednego środka przymusu bezpośredniego lub wykorzystać
jednocześnie więcej niż jeden taki środek.
Art. 9. 1. rodków przymusu bezpośredniego lub broni palnej, z wyjątkiem sytuacji,
gdy zachodzi konieczność odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub
zdrowie uprawnionego lub innej osoby, nie używa się wobec:
1)
kobiet o widocznej ciąży;
– 7 –
2)
osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat;
3)
osób o widocznej niepełnosprawności.
2. Użycie środków przymusu bezpośredniego w sytuacji, o której mowa w ust. 1,
następuje z uwzględnieniem ich właściwości oraz stanu osoby, wobec której mają być użyte.
3. Przepis ust. 1 nie dotyczy siły fizycznej w postaci technik obezwładnienia.
Rozdział 2
Środki przymusu bezpośredniego
Art. 10.
rodków przymusu bezpośredniego można użyć lub wykorzystać je
w przypadku konieczności podjęcia co najmniej jednego z następujących działań:
1) wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez
uprawnionego poleceniem;
2) odparcia
bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność
uprawnionego lub innej osoby;
3) przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie,
zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;
4) przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego;
5) przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez uprawnionego
obszary, obiekty lub urządzenia;
6) ochrony
porządku lub bezpieczeństwa na obszarach lub w obiektach chronionych przez
uprawnionego;
7) przeciwdziałania zamachowi na nienaruszalność granicy państwowej w rozumieniu
art. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej;
8) przeciwdziałania niszczeniu mienia;
9) zapewnienia
bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia;
10) ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
11) zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
12) pokonania biernego oporu;
13) pokonania czynnego oporu;
14) przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji.
Art. 11. 1. rodkami przymusu bezpośredniego są:
1) siła fizyczna w postaci technik:
a) transportowych,
– 8 –
b) obrony,
c) ataku,
d) obezwładnienia;
2) kajdanki:
a) zakładane na ręce,
b) zakładane na nogi,
c) zespolone;
3) kaftan
bezpieczeństwa;
4) pas
obezwładniający;
5) siatka
obezwładniająca;
6) kask
zabezpieczający;
7) pałka służbowa;
8) wodne
środki obezwładniające;
9) pies
służbowy;
10) koń służbowy;
11) pociski
niepenetracyjne;
12) chemiczne
środki obezwładniające w postaci:
a) ręcznych miotaczy substancji obezwładniających,
b) plecakowych miotaczy substancji obezwładniających,
c) granatów
łzawiących,
d) innych
urządzeń przeznaczonych do miotania środków obezwładniających;
13) przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej;
14) cela
zabezpieczająca;
15) izba
izolacyjna;
16) pokój
izolacyjny;
17) kolczatka drogowa i inne środki służące do zatrzymywania oraz unieruchamiania
pojazdów mechanicznych;
18) pojazdy
służbowe;
19) środki przeznaczone do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód,
w tym materiały wybuchowe;
20) środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających.
– 9 –
2. rodki przymusu bezpośredniego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b–d, pkt 5, 7, 8
i 11–13, można wykorzystać także wobec zwierzęcia, którego zachowanie zagraża
bezpośrednio życiu lub zdrowiu uprawnionego lub innej osoby.
Art. 12. 1. rodków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1
lit. a, pkt 2–4 i 6, można użyć także prewencyjnie w celu zapobieżenia ucieczce osoby ujętej,
doprowadzanej, zatrzymanej, konwojowanej lub umieszczonej w strzeżonym ośrodku,
areszcie w celu wydalenia lub osoby pozbawionej wolności, a także w celu zapobieżenia
objawom agresji lub autoagresji tych osób.
2.
rodków przymusu bezpośredniego prewencyjnie nie mogą użyć uprawnieni,
o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 21 i ust. 2 pkt 1.
Art. 13. 1. Siły fizycznej można użyć lub wykorzystać w przypadkach, o których mowa
w art. 10.
2. Używając lub wykorzystując siłę fizyczną, nie zadaje się uderzeń, chyba że
uprawniony działa w celu odparcia zamachu na życie lub zdrowie własne lub innych osób
albo na mienie lub przeciwdziała ucieczce.
Art. 14. 1. Kajdanek można użyć w przypadkach, o których mowa w art. 10 pkt 1–11,
13 i 14.
2. Kajdanek można użyć także na polecenie sądu lub prokuratora.
3. Kajdanek używa się w celu częściowego unieruchomienia kończyn.
4. Kajdanki zakłada się na ręce trzymane z tyłu.
5. Kajdanek zespolonych lub kajdanek zakładanych na nogi można użyć wyłącznie
wobec osób:
1) agresywnych;
2) zatrzymanych w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z użyciem broni
palnej, materiałów wybuchowych lub innego niebezpiecznego narzędzia lub
przestępstwa, o którym mowa w art. 115 § 20, art. 148 lub art. 258 ustawy z dnia
6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.);

9) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64,
poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98,
poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228,
poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86,
poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493,
z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123,
poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171,