Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia

składników w ilości szkodliwej tj. wynikającej z przekroczenia dopuszczalnych norm, na
terenach przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów oraz innych placówek oświatowo
wychowawczych, a co za tym idzie do ograniczenia ich spożywania przez dzieci i
młodzież. Zakaz sprzedaży i podawania w innych formach obejmuje:
 syntetyczne substancje słodzące.


Przedszkola, podstawówki, gimnazja: Planowana regulacja będzie polegała na
zakazie sprzedaży oraz podawania i reklamy lub prezentacji w/w produktów na terenach
przedszkoli, szkół podstawowych oraz gimnazjów i innych placówek opiekuńczo-
wychowawczych oraz oświatowo-wychowawczych. Zakazem będą objęte przedszkola
oraz szkoły podstawowe i gimnazjalne wszelkiego typu tj. zarówno placówki państwowe
jak i społeczne oraz prywatne. Zakaz ma dotyczyć wszelkiego rodzaju sklepików, jak
również sprzedaży za pośrednictwem automatów znajdujących się na terenie tych
jednostek. Kolejnym elementem nowelizacji jest zakaz podawania posiłków zawierających
w/w składniki na stołówkach szkolnych, co dotyczyłoby zarówno posiłków
przygotowywanych na miejscu oraz dostarczanych do szkół na podstawie innych umów na
dostawę produktów spożywczych np. w ramach tzw. cateringu.


4 Stanowisko na rok 2010. Zgodnie ze stanowiskiem Eurodiet (2000 r.) izomery trans kwasów tłuszczowych
nie powinny przekraczać 1% energii z całodziennej diety.
6

Doświadczenia innych państw: Podobne regulacje prawne są wprowadzane w innych
krajach. Zakaz sprzedaży niektórych produktów w szkołach obowiązuje w Kanadzie, na
Łotwie, we Francji oraz w Anglii. Dodatkowo we Francji, Irlandii, Szwecji, Norwegii,
Kanadzie wprowadzono zakazy reklamy niektórych produktów żywnościowych oraz
napojów (tych których sprzedaż w szkołach została zakazana) skierowanej do dzieci i
młodzieży. Ostatnio podobne regulacje wprowadzono również w Stanie Nowy Jork.

Sankcje: Aby zapewnić skuteczność planowanego zakazu handlu oraz reklamy niektórymi
produktami konieczne jest - w opinii projektodawców - określenie sankcji za jego
nieprzestrzeganie. Projekt opiera się jednakże na koncepcji regulacji o charakterze
profilaktyczno-edukacyjnym, a nie karnym. Dlatego w zamierzeniu projekt nie wprowadza
zbyt restrykcyjnych przepisów penalizujących złamanie zakazu. Proponuje się ograniczenie
sankcji jedynie do kar pieniężnych (w wysokości do trzydziestokrotnego przeciętnego
wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający), które już w
obecnym stanie prawnym są przewidziane w ustawie za naruszenie jej przepisów i są
nakładane przez wojewódzkich inspektorów sanitarnych (art. 103 i 104 ustawy o
bezpieczeństwie żywności i żywienia w obecnym brzmieniu). Niezbędnym jest również
przyznanie dyrektorom placówek możliwości rozwiązania umowy, na podstawie której
podmiot zewnętrzny serwuje lub prowadzi na terenie szkoły sprzedaż żywności i napojów
niedozwolonych. Organem odpowiedzialnym za kontrolę przestrzegania zakazu jest
Państwowa Inspekcja Sanitarna, która już obecnie sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem i
warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia.

2. Wpływ regulacji na:
a) sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety jednostek
samorządu terytorialnego:
Wejście niniejszej ustawy w życie nie spowoduje żadnych dodatkowych
obciążeń dla finansów publicznych.
b) rynek pracy:
Projekt ustawy nie wpływa na rynek pracy.
c) konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw:
7

Projekt ustawy nie wpływa na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość.
d) sytuację i rozwój regionalny:
Przyjęcie projektu ustawy nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój regionów.
e) na ochronę środowiska:
Projekt ustawy nie wpływa na środowisko naturalne.

3. Skutki społeczne i finansowe wprowadzanej regulacji.
Przedmiotowy
projekt
wywoła pozytywne skutki społeczne w postaci zwiększenia
poziomu świadomości społeczeństwa w zakresie zdrowych nawyków żywieniowych oraz
ograniczy w znaczący sposób sprzedaż niezdrowych produktów na terenach placówek
edukacyjnych i opiekuńczych na poziomie szkolenia podstawowego i gimnazjalnego, co
doprowadzi do wprowadzenia do jadłospisu dzieci w wieku szkolnym bardziej
zróżnicowanej diety oraz w konsekwencji do poprawy stanu zdrowia znacznej części
społeczeństwa w przyszłości. Z kolei, polepszenie stanu zdrowia społeczeństwa przełoży
się w sposób wymierny na zmniejszenie wydatków finansowych państwa przeznaczonych
na opiekę zdrowotną i leczenie chorób cywilizacyjnych tj. otyłość czy cukrzyca. Jak
wskazywano już powyżej, głównym czynnikiem ryzyka rozwoju wielu z tych chorób
dietozależnych jest niezdrowy styl życia, w tym nieodpowiedni sposób odżywiania i
bierność fizyczna mające swój początek często już w wieku młodzieńczym. Otyłość i
choroby z niej wynikające są ogromnym obciążeniem ekonomicznym dla budżetu państwa
i dla społeczeństwa. Według szacunków ekspertów koszty leczenia otyłości i jej
konsekwencji pochłaniają ok. 3 mld zł rocznie, czyli ok. 5 proc. budżetu służby zdrowia.
4. Oświadczenie o konieczności wydania aktów wykonawczych.
Projekt nie wymaga wydania nowych aktów wykonawczych. Konsekwencją niniejszej
regulacji będzie natomiast konieczność wprowadzenia zmiany rozporządzenia Ministra
Rolnictwa z dnia 10.07. 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z
dnia 31 lipca 2007 r.) w zakresie w jakim będzie nakładać na producentów żywności

5 Instytut ywności i ywienia, źródło: www.biznes.newsweek.pl/na-wage-zlota,32455,1,1.html
8

obowiązek podawania w oznakowaniu produktów informacji na temat wartości tłuszczów
trans na 100 g danego produktu.

5.
Oświadczenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej

Przedmiot projektowanej ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej
9


Warszawa, 22 października 2012 r.
BAS-WAPEiM-2644/12

Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Jan Bury)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy zakłada nowelizację ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 ze zm.;
dalej jako: ustawa) zmierzającą do wprowadzenia – na mocy dodawanego art.
28a ust. 1 ustawy – zakazu sprzedaży, podawania, reklamy lub prezentacji
żywności oraz napojów zawierających substancje wymienione w dodawanym
art. 28a ust. 1 ustawy, w tym: więcej niż 1,25 g soli na 100 g produktu, więcej
niż 0,5 g sodu na 100g produktu, wzmacniacze smaku, syntetyczne substancje
słodzące i preparaty słodzące zawierające fruktozę, więcej niż 1g kwasów
tłuszczowych trans na 100 produktu oraz więcej niż 10g cukrów prostych na
100g produktu.
Zgodnie z projektowanym art. 28a ust. 2, dyrektor przedszkola, szkoły
podstawowej, szkoły gimnazjalnej oraz innych zakładów i placówek oświatowo-
wychowawczych oraz opiekuńczo-wychowawczych, w przypadku stwierdzenia
naruszenia zakazu, będzie uprawniony do rozwiązania, bez zachowania
terminów wypowiedzenia, umów łączących placówkę z podmiotem
naruszającym zakaz z winy tego podmiotu, bez odszkodowania. Dodatkowo, na
mocy dodawanego art. 103 ust. 1 pkt 8 ustawy, kto nie przestrzega ww. zakazu
będzie podlegał karze pieniężnej w wysokości do trzydziestokrotnego
przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalanego w sposób określony w
art. 103 ust. 1 ustawy.