Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece

sprawne i skuteczne realizowanie uprawnień przysługujących państwu,
a konkretyzowanych w normach szczególnych, np. w celu odszukania składników
majątku dłużnika w sądowym postępowaniu egzekucyjnym.
Przewiduje się także wprowadzenie w art. 364 ust. 2 nowego rodzaju dokumentu
wydawanego przez Centralną Informację. Będzie to wyciąg z księgi wieczystej
obejmujący wskazane działy księgi.
Poza opisanymi wyżej sposobami dostępu do informacji znajdującej się w CBDKW,
przewiduje się także poszerzenie dostępu do odpisów i wyciągów z ksiąg wieczystych
prowadzonych w systemie informatycznym oraz zaświadczeń o zamknięciu takich ksiąg
wieczystych. Aktualnie odpisy i zaświadczenia wydawane są przez Centralną
Informację po złożeniu i opłaceniu wniosku. Dokumenty te można odebrać osobiście
w
ekspozyturze Centralnej Informacji lub mogą one zostać przekazane pocztą.
Przewiduje się poszerzenie kompetencji Centralnej Informacji o przyjmowanie za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego wniosków o wydanie odpisu księgi
wieczystej, wyciągu z księgi wieczystej lub zaświadczenia o zamknięciu takiej księgi.
Wniosek składany za pośrednictwem systemu teleinformatycznego może zawierać
żądanie osobistego odbioru dokumentu w ekspozyturze Centralnej Informacji, bądź
żądanie dostarczenia dokumentów za pośrednictwem operatora pocztowego na
wskazany przez wnioskodawcę adres albo też żądanie samodzielnego wydrukowania
przez wnioskodawcę dokumentu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Wydruki tych dokumentów będą miały moc dokumentów wydawanych przez sąd, jeżeli
będą posiadały cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w centralnej
bazie danych ksiąg wieczystych (art. 364 ust. 4 projektu). Wnioskodawca będzie zatem
wygodnie i szybko uzyskiwał dokument, którym będzie mógł posłużyć się w obrocie
prawnym.
Możliwość wyszukiwania ksiąg wieczystych udostępnia się następującym podmiotom,
o ile jest im to niezbędne do realizacji ich zadań ustawowych: sądom, prokuraturze,
organom kontroli skarbowej, organom celnym, administracyjnym organom
egzekucyjnym, organom podatkowym, komornikom sądowym, Policji, Najwyższej
Izbie Kontroli, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego

5
oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, centralnym
organom administracji rządowej.
Podmiot określony w ustawie, realizujący zadania ustawowe, powinien wystąpić do
Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o udzielenie zgody na wielokrotne,
nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych, powołując się, że należy do
kręgu podmiotów wymienionych w ustawie oraz wskazując zadania ustawowe, dla
których wykonania niezbędny jest ten rodzaj dostępu do informacji zawartych
w
CBDKW. Z wnioskiem tym może wystąpić także podmiot uprawniony do
występowania w imieniu grupy podmiotów, np. Prokurator Generalny w imieniu
prokuratur, Prezes Krajowej Rady Komorniczej w imieniu komorników.
Brak przesłanek ustawowych do udostępnienia możliwości wyszukiwania ksiąg
wieczystych skutkować będzie decyzją odmowną Ministra Sprawiedliwości wydawaną
w trybie administracyjnym.
Zgoda Ministra Sprawiedliwości nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Zgoda
ta umożliwi podjęcie koniecznych przygotowań technicznych do składania w Centralnej
Informacji wniosków o wyszukanie, tj. założenie konta dla osób realizujących
uprawnienia podmiotu mającego prawo wyszukania. Uprawnienie do wyszukiwania
ksiąg wieczystych w CBDKW przydzielane jest zawsze konkretnym osobom fizycznym
działającym z upoważnienia i na rzecz podmiotu wnioskującego. Osoby te należy
wskazać we wniosku o udzielenie zgody na wielokrotne, nieograniczone w czasie
wyszukiwanie ksiąg wieczystych.
Po uzyskaniu zgody Ministra Sprawiedliwości, osoby uprawnione mogą składać do
Centralnej Informacji wielokrotnie i bez ograniczenia w czasie wnioski o wyszukanie
ksiąg wieczystych według kryteriów określonych w rozporządzeniu wydanym na
podstawie nowej delegacji ustawowej.
Projekt ustawy przewiduje również możliwość udostępniania wielokrotnego,
nieograniczonego w czasie wyszukiwania ksiąg wieczystych w CBDKW bez
konieczności każdorazowego składania wniosku do Centralnej Informacji dla
podmiotów, które spełniają łącznie następujące warunki: złożą wniosek w tym zakresie;
są podmiotami wymienionymi w ustawie; posiadają urządzenia lub systemy
teleinformatyczne, umożliwiające identyfikację osoby uzyskującej dane z CBDKW,
zakresu danych oraz daty ich uzyskania; posiadają zabezpieczenia techniczne

6
i organizacyjne, chroniące przed wykorzystaniem uzyskanych danych niezgodnie
z celem; jest to uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywanych przez nie zadań.
Warunkiem koniecznym uzyskania tego rodzaju dostępu do wyszukiwania ksiąg
wieczystych w CBDKW jest istnienie, po stronie Ministra Sprawiedliwości,
odpowiednich warunków technicznych. Minister Sprawiedliwości wyraża zgodę na
wielokrotne, nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w CBDKW bez
konieczności każdorazowego występowania do Centralnej Informacji z wnioskiem
o wyszukanie ksiąg wieczystych w drodze decyzji administracyjnej.
Projekt ustawy wprowadza podstawy prawne do pobierania opłaty od wniosku
o wydanie wyciągu z księgi wieczystej oraz od wniosku o wyszukanie ksiąg
wieczystych (art. 365 ust. 1 ustawy), a także rozszerza zwolnienie od opłat – od
wniosków o wydanie dokumentów przez Centralną Informację oraz od wniosku
o wyszukanie – na Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Dokonując zmiany art. 365, z przepisu tego usunięto dotychczasowy ust. 4 dotyczący
udostępniania organom prowadzącym kataster nieruchomości treści ksiąg wieczystych
w zakresie ich działu pierwszego i drugiego, z uwagi na jego niewłaściwe
zamieszczenie w przepisie regulującym pobieranie opłat od wniosków, a także
niepoprawną redakcję. Kwestię umożliwienia organom prowadzącym kataster
nieruchomości pozyskiwania, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, danych
zawartych w dziale pierwszym i drugim ksiąg wieczystych prowadzonych w systemie
informatycznym, w celu weryfikacji zgodności danych ewidencji gruntów i budynków
z danymi zawartymi w księgach wieczystych, uregulowano w projektowanym art. 364,
jako jedną z funkcjonalności Centralnej Informacji.
Przewiduje się wejście w życie ustawy wraz przepisami wykonawczymi z dniem
1 grudnia 2013 r. System informatyczny Nowa Księga Wieczysta, obsługujący księgi
wieczyste prowadzone w systemie informatycznym jest w znacznym stopniu
przystosowany do wprowadzenia zmian w zakresie przeglądania księgi wieczystej,
wyszukiwania ksiąg wieczystych oraz możliwości uzyskiwania wyciągów z księgi
wieczystej, a ich wdrożenie jest powszechnie oczekiwane i będzie stanowiło konkretną
zmianę na lepsze w wykonywaniu funkcji państwa w stosunku do obywateli.
Konieczne jest natomiast opracowanie, wykonanie i przetestowanie systemu
informatycznego umożliwiającego składanie za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego wniosków o wydanie odpisu księgi wieczystej, wyciągu z księgi

7
wieczystej i zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej, co będzie możliwe dopiero
po jednoznacznym przesądzeniu konstrukcji prawnych, regulujących tę materię.
Przedmiot projektowanej regulacji jest poza zakresem prawa Unii Europejskiej.
Projektowana regulacja nie będzie wymagała notyfikacji Komisji Europejskiej w trybie
ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy
publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404, z późn. zm.).
Projekt ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach
Rządowego Centrum Legislacji, stosownie do postanowień art. 5 ustawy z dnia 7 lipca
2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169,
poz. 1414, z późn. zm.).

 























8
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Projektowana ustawa oddziałuje na każdego, kto chce skorzystać z jawności ksiąg
wieczystych, a także na każdego, kto chce uzyskać za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego odpis księgi wieczystej, wyciąg z księgi wieczystej lub
zaświadczenie o jej zamknięciu. Projekt oddziałuje także na te podmioty publiczne,
które będą mogły wyszukiwać księgi wieczyste w centralnej bazie danych ksiąg
wieczystych (sądy, prokuratury, organy kontroli skarbowej, organy celne,
administracyjne organy egzekucyjne, organy podatkowe, komorników sądowych,
Policję, Najwyższą Izbę Kontroli, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służbę
Kontrwywiadu Wojskowego, Służbę Wywiadu Wojskowego, Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, centralne organy administracji rządowej).
Projekt ustawy oddziałuje także na sądy, w których prowadzone są księgi
wieczyste. Wprowadzenie nowych instytucji zmniejszy liczbę interesantów
korzystających z ksiąg wieczystych bezpośrednio w sądzie. Należy także wskazać
na Skarb Państwa – Ministerstwo Sprawiedliwości, sprawujące obsługę centralnej
bazy danych ksiąg wieczystych (dalej: CBDKW) i Centralnej Informacji Ksiąg
Wieczystych (dalej: Centralna Informacja), w związku z koniecznością wdrożenia
i konserwacji nowych systemów informatycznych, a także w związku ze
zmniejszeniem się liczby interesantów Centralnej Informacji i jej ekspozytur na
skutek umożliwienia uzyskania przez Internet dokumentów wydawanych przez
Centralną Informację.
Przyjęcie trybu postępowania administracyjnego, prowadzonego przez Ministra
Sprawiedliwości, w sprawie uzyskania dostępu do wyszukiwania ksiąg wieczystych
w CBDKW bez konieczności każdorazowego składania wniosku o wyszukanie do
Centralnej Informacji, będzie oddziaływało na Ministerstwo Sprawiedliwości.
Wobec ograniczonego kręgu podmiotów publicznych spełniających przesłanki
uzyskania uprawnienia do wyszukiwania ksiąg wieczystych w CBDKW, liczba
wydanych pozytywnych decyzji administracyjnych będzie ograniczona do
kilkudziesięciu (przy założeniu, że z wnioskiem wystąpi podmiot działający
w
imieniu grupy podmiotów, np. Krajowa Rada Komornicza w imieniu

9