Rządowy projekt ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych

Dodatkowe informacje:
Należy również wziąć pod uwagę, że ustawodawca nie dysponuje informacją
o faktycznej ilości i wielkości zasądzonych lub wypłaconych odsetek na rzecz
przedsiębiorców z tytułu nieterminowej płatności jednostek administracji
publicznej. Jednakże z informacji z ankiet w zestawieniu z oszacowaniem rynku
zamówień publicznych wynika, że całkowita kwota uchybień w tym zakresie
(w momencie wystąpienia wszystkich dłużników o odsetki) może wynosić do
229 mln zł w roku 2012; 240 mln zł w roku 2013; 249 mln zł w roku 2014
i 256 mln zł w roku 2015 na niekorzyść budżetu państwa.

4. Wpływ aktu prawnego na rynek pracy
Wejście w życie projektowanej regulacji nie będzie miało bezpośredniego wpływu
na rynek pracy.

5. Wpływ aktu prawnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie aktu prawnego może pozytywnie wpłynąć na konkurencyjność
gospodarki i przedsiębiorczość. Celem projektu jest bowiem zmniejszenie opóźnień
w płatnościach w transakcjach handlowych, co powinno zwiększyć bezpieczeństwo
obrotu gospodarczego i wpłynąć korzystnie na funkcjonowanie przedsiębiorstw.
Przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z dodatkowych instrumentów
dyscyplinujących kontrahentów do zapłaty w krótszym terminie. Skutkiem
rozwiązań przewidzianych w ustawie powinno być zapobieganie nadużywaniu
swobody zawierania umów na niekorzyść przedsiębiorcy-wierzyciela oraz
zwiększenie bezpieczeństwa przy zawieraniu umów między przedsiębiorcami oraz
między przedsiębiorcami a organami publicznymi. Proponowane zmiany
w transakcjach między przedsiębiorcami w zakresie płynności finansowej
przedsiębiorstw będą równoważyć się w całej gospodarce. Wprowadzenie nowych
regulacji powinno przyczynić się do zmniejszenia nierównowagi między MŚP
a dużymi przedsiębiorcami w zakresie opóźnień w zapłacie należności,
w szczególności wobec wprowadzenia możliwości naliczania odsetek za
opóźnienie (w wysokości tzw. odsetek podatkowych, o których mowa w art. 56
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa) nie tylko w przypadku
14

zapłaty po terminie, lecz również w sytuacji narzucenia przez silniejszego
ekonomicznie kontrahenta rażąco długiego terminu zapłaty.
Jak wynika z ostatniego raportu Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych
w Polsce – Związek Pracodawców oraz Krajowego Rejestru Długów – Biuro
Informacji Gospodarczej S.A. „Portfel należności polskich przedsiębiorców”
(II kwartał 2012 r.), biorąc pod uwagę wielkość przedsiębiorstwa, widoczna jest
tendencja wskazująca, że wzrost skali działalności przekłada się na zmniejszenie
udziału wymagalnych zobowiązań w portfelu należności przedsiębiorstw. W grupie
mikroprzedsiębiorstw przeterminowane należności stanowią 27,6%, w grupie
małych przedsiębiorstw odsetek ten wynosi 26,8%, w przedsiębiorstwach dużych
udział ten jest mniejszy – wynosi 23,2%, w stosunku do poprzedniego badania
wzrósł on jednak z 16,3%. Wyniki badań wskazują, że problem zatorów
płatniczych wciąż dotyka bardziej mikro- i małe przedsiębiorstwa, zaczyna się
jednak pojawiać również wśród dużych przedsiębiorców. W związku z powyższym
należy przypuszczać, że instrumenty przewidziane w ustawie mogą być
wykorzystywane również przez tę grupę przedsiębiorców.
Na obecnym etapie trudno jest oszacować, jak często i ilu przedsiębiorców
wierzycieli zdecyduje się skorzystać z rozwiązań przewidzianych w projekcie.
Wynika to między innymi z faktu, że wierzyciel ma jedynie możliwość, nie zaś
obowiązek, wykorzystania instrumentów wprowadzanych ustawą. Ponadto należy
wziąć pod uwagę, że instrumenty te uruchamiają się w zasadzie dopiero
w momencie podjęcia przez wierzyciela decyzji dochodzenia należności na drodze
prawnej. Należałoby zatem przyjąć, że ustawa będzie miała charakter raczej
„odstraszający”,
a podjęcie ewentualnych kroków prawnych celem
wyegzekwowania należności przy wykorzystaniu instrumentów nią przewidzianych
będzie miało miejsce w sytuacji, gdy strony umowy nie będą widziały możliwości
dalszej współpracy. W takiej sytuacji naliczanie odsetek oraz rekompensaty
w wysokości 40 euro następować będzie bez konieczności wezwania, co stanowić
będzie istotne ułatwienie dla wierzycieli, nie będzie bowiem wymagało
podejmowania dodatkowych działań.
Propozycje zawarte w ustawie przyczynić się powinny w znacznej mierze do
ograniczenia problemu zatorów płatniczych. Poza zmianami w przedmiotowej
15

ustawie należałoby jednak podjąć próby wyeliminowania tego problemu przez
zmiany legislacyjne również w innych aktach prawnych, np. – zgodnie
z postulatami przedsiębiorców – w ustawach podatkowych.
Ministerstwo Gospodarki planuje dokonać tzw. ewaluacji efektów projektu po
dwóch latach od wejścia w życie ustawy. W ramach dokonania oceny
funkcjonowania ustawy planowane jest przeprowadzenie badania ankietowego
sprawdzającego między innymi, czy zmniejszeniu uległ okres oczekiwania na
zapłatę.

6. Wpływ aktu prawnego na sytuację i rozwój regionalny
Niniejsza ustawa nie będzie wywierać wpływu na sytuację i rozwój regionalny.

7. Źródła finansowania
Wprowadzenie w życie rozwiązań przewidzianych w ustawie nie będzie wymagać
dodatkowych nakładów finansowych.

8. Wstępna opinia o zgodności aktu prawnego z prawem Unii Europejskiej
Projekt stanowi implementację prawa Unii Europejskiej.















10/63rch
16



TABELA ZBIEŻNOŚCI


TYTUŁ PROJEKTU:
Projekt ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
TYTUŁ WDRAŻANEGO AKTU PRAWNEGO Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie
WDRAŻANYCH AKTÓW PRAWNYCH :
zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
PRZEPISY UNII EUROPEJSKIEJ
Jedn.
Treść przepisu UE
Koniecz Jedn. red.
Treść przepisu/ów projektu
Uzasadnienie
red.
-ność
uwzględnienia w projekcie
wdrożeni
przepisów wykraczających
a
poza minimalne wymogi

prawa UE
T / N

Art. 1
Nie wymaga wdrożenia
1. Celem niniejszej dyrektywy jest N



ust. 1
zwalczanie opóźnień w płatnościach w
-
transakcjach handlowych, aby zapewnić
właściwe
funkcjonowanie
rynku
wewnętrznego, wspierając tym samym
konkurencyjność przedsiębiorstw, a w
szczególności MŚP.
Art. 1 2. Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do
T
Art. 4 pkt 1

Art. 4.
Użyte w ustawie określenia
ust. 2
wszystkich płatności, które stanowią
projektowanej oznaczają:
wynagrodzenie w transakcjach handlowych.
ustawy o
1)
transakcja handlowa - umowa, której
terminach
zapłaty
w
przedmiotem jest odpłatna dostawa
towaru lub odpłatne świadczenie
transakcjach
usługi, jeżeli strony, o których mowa w
handlowych
art. 2, zawierają ją w związku z
wykonywaną przez siebie działalnością

Art. 1 3. Państwa członkowskie mogą wykluczyć
T
Art.3 pkt 1

Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
ust. 3
długi, które są przedmiotem postępowania
projektowanej 1) długów objętych postępowaniami
ustawy o

1

upadłościowego prowadzonego przeciw
terminach
prowadzonymi na podstawie przepisów
dłużnikowi, w tym postępowania mającego
zapłaty
w
prawa upadłościowego i naprawczego;
na celu restrukturyzację długu.
transakcjach

handlowych
Art. 2
Definicje
T
Art.4 pkt 1 i

Art. 4.
Użyte w ustawie określenia

pkt 2

Do celów niniejszej dyrektywy zastosowanie
oznaczają:
mają następujące definicje:
projektowanej


1)
transakcja handlowa - umowa, której
ustawy o

przedmiotem jest odpłatna dostawa
1) "transakcje handlowe" oznaczają transakcje
terminach

między przedsiębiorstwami lub między
zapłaty
w
towaru lub odpłatne świadczenie
przedsiębiorstwami a organami publicznymi,
usługi, jeżeli strony, o których mowa w
transakcjach

które prowadzą do dostawy towarów lub
art. 2, zawierają ją w związku z
handlowych;

świadczenia usług za wynagrodzeniem;
wykonywaną
przez
siebie


działalnością

;
2) "organ publiczny" oznacza każdą instytucję


2)
organ publiczny – podmioty, o których
zamawiającą w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a)


mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a, ustawy z
dyrektywy 2004/17/WE oraz art. 1 ust. 9


dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
dyrektywy 2004/18/WE, niezależnie od

zamówień publicznych.


przedmiotu lub wartości umowy;






Art.2

3)
"przedsiębiorstwo"
oznacza
każdą
Art. 2. Przepisy ustawy stosuje się do
projektowanej

organizację inną niż organ publiczny,
transakcji handlowych, których wyłącznymi
ustawy o

działającą w ramach swojej niezależnej
stronami są:
terminach

działalności gospodarczej lub zawodowej,
zapłaty
w
1) przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4
nawet w przypadku gdy działalność ta
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o
transakcjach

prowadzona jest przez jedną osobę;
swobodzie działalności gospodarczej


handlowych;

(Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z


późn. zm.);






2) podmioty prowadzące działalność, o



której mowa w art. 3 ustawy z dnia


2 lipca 2004 r. o swobodzie


działalności gospodarczej;






3) podmioty, o których mowa w art. 3



ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -

Prawo zamówień publicznych (Dz. U.


z 2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn.



zm.));




4) osoby wykonujące wolny zawód;




5) oddziały
i
przedstawicielstwa



2