Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Warszawa, 5 listopada 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-205(4)/08

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
komisyjnego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o podatku od towarów
i usług (druk nr 908).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Finansów do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.


(-) Donald Tusk


Stanowisko Rządu

do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, przedłożonego
przez sejmową Komisję Nadzwyczajną „Przyjazne Państwo”
(druk sejmowy nr 908)

Projekt przewiduje zmiany w art. 97 ust. 8 i ust. 15 oraz w art. 99 ustawy z dnia 11 marca
2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.).

Projekt ustawy należy ocenić negatywnie.

1) Zmiana dotycząca art. 99 ww. ustawy
Proponowana zmiana zakłada likwidację obowiązku składania deklaracji dla podatku od
towarów i usług za każdy okres rozliczeniowy dla podatników, u których nie powstał
obowiązek podatkowy oraz którzy nie zamierzają dokonać obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku naliczonego.
Proponowana zmiana przepisów, dotycząca likwidacji obowiązku składania deklaracji
w powyższych przypadkach nie zasługuje na poparcie.
Należy zauważyć, iż możliwość zwolnienia z obowiązku składania deklaracji dla podatku od
towarów i usług przewiduje ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888).
Proponowana w projekcie zmiana będzie w zasadniczym zakresie dotyczyć takich samych
sytuacji jak wprowadzone właśnie ww. ustawą z dnia 10 lipca br., tj. sytuacji, gdy podatnicy
nie prowadzą w danym okresie działalności gospodarczej, a zatem nie występuje u nich
obowiązek podatkowy, nie wykazują zakupów, a tym samym nie odliczają podatku
naliczonego. Zgodnie z dodawanym ww. ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. w art. 99 ust. 7a
ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, co do zasady, nie będą obowiązani do
składania deklaracji podatkowych w przypadku zawieszenia wykonywania działalności
gospodarczej za okresy, których to zawieszenie dotyczy, na podstawie przepisów o swobodzie
działalności gospodarczej, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w ust. 7b ww. artykułu.
Ww. nowelizacja zakłada zatem zmniejszenie liczby składanych deklaracji, przy czym urząd
skarbowy będzie mógł powiązać fakt nieskładania deklaracji podatkowych z informacją
o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej.

W opinii Rządu należy najpierw ocenić w praktyce funkcjonowanie tej zmiany (stosowny
przepis wszedł w życie z dniem 20 września 2008 r.), z której podatnicy nie mogli jeszcze
skorzystać, zanim zaproponuje się nowe rozwiązanie.

Jednocześnie zdaniem Rządu, funkcjonowanie przepisu obligującego do składania deklaracji
za każdy okres rozliczeniowy (z uwzględnieniem rozwiązań związanych z zawieszeniem
prowadzonej działalności), bez względu na to czy u podatnika powstał obowiązek podatkowy,
czy też nie, pozwala na bieżące monitorowanie podatników podatku od towarów i usług.
Podkreślić należy, iż wbrew twierdzeniu projektodawcy, obowiązek ten nie ma wyłącznie
charakteru biurokratycznego. Umożliwia on prowadzenie bieżącego monitoringu podatników
zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni. Z uwagi na specyfikę podatku od towarów
i usług, i w efekcie duże zagrożenie ewentualnymi nadużyciami, taki monitoring jest
niezbędny. Niezłożenie deklaracji przez takiego podatnika, który zarejestrowany jako
podatnik VAT czynny zgłosił do urzędu skarbowego zamiar wykonywania czynności
opodatkowanych jest sygnałem dla urzędu skarbowego do podjęcia czynności
sprawdzających w celu ustalenia przyczyn niezłożenia deklaracji. Brak obowiązku składania
za każdy okres rozliczeniowy deklaracji uniemożliwi prowadzenie takiego monitoringu. Aby
taki monitoring prowadzić, urząd skarbowy musiałby za każdym razem, w przypadku
niezłożenia deklaracji, wzywać podatnika do złożenia wyjaśnień. To z kolei, z jednej strony
pociągałoby za sobą dodatkowe obciążenia urzędu, a z drugiej strony absorbowałoby również
samych podatników, którzy musieliby wyjaśnić przyczyny niezłożenia deklaracji.
Prowadzenie takiego monitoringu leży też w interesie samych podatników. Zdarzają się
sytuacje, że podatnik zapomina złożyć deklarację i rozliczyć podatek. Przypomnienie
podatnikowi o tym obowiązku, krótko po upływie terminu do złożenia deklaracji, pozwala
podatnikowi zmniejszyć ryzyko konsekwencji finansowych (odsetki od zaległości).
Wprowadzenie projektowanych przepisów uniemożliwi taki monitoring, co nie będzie
korzystne zarówno dla budżetu państwa (utrudni identyfikowanie podatników nie płacących
podatku), jak i dla samych podatników (możliwość dokonania zaległego rozliczenia zależeć
będzie od jego zidentyfikowania głównie przez podatnika).

2) Zmiana dotycząca art. 97 ust. 8 i 15 ww. ustawy
Propozycja zmiany brzmienia ust. 8 w art. 97 ustawy o podatku od towarów i usług jest
następstwem propozycji likwidacji obowiązku składania deklaracji dla podatku od towarów
i usług w sytuacji, o której mowa w pkt 1 niniejszego projektu stanowiska Rządu.
W przedłożonym projekcie ustawy proponuje się odejście, przy występowaniu przez

2
podatnika o zwolnienie lub zwrot kaucji, od warunku składania przez określone okresy
rozliczeniowe deklaracji.
Należy zauważyć, iż rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 819) zawiera propozycje zmian przepisów
zmierzających do likwidacji kaucji gwarancyjnej dla podatników podatku od towarów i usług
rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. Propozycję likwidacji kaucji
gwarancyjnej wysunęła również Komisja w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od
towarów i usług (druk sejmowy 909).

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Rządu wprowadzanie zmian do przepisów, które mają
być uchylone jest zbędne.

Odnośnie do propozycji uchylenia w art. 97 ust. 15 Rząd zaznacza, iż funkcjonowanie art. 97
ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym urząd skarbowy wykreśla
podatnika z rejestru jako podatnika VAT-UE, jeżeli ten nie złoży za 6 kolejnych miesięcy lub
2 kolejne kwartały deklaracji podatkowej, pozwala na utrzymanie aktualnej bazy danych
o podatnikach podatku od towarów i usług, dokonujących transakcji wewnątrz-
wspólnotowych, co ułatwia ich monitorowanie. Rząd jest zatem przeciwny uchylaniu
w art. 97 ust. 15 cyt. ustawy.

Reasumując, Rząd negatywnie opiniuje ww. projekt ustawy.


3