Poselski projekt ustawy o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914-1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych

Druk nr 818

Warszawa, 7 lutego 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

-
o uprawnieniach kombatantów,
uczestników walki cywilnej lat 1914-
1945, działaczy opozycji wobec
dyktatury komunistycznej oraz
niektórych ofiar represji systemów
totalitarnych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Waldemara Andzela.


(-) Iwona Arent; (-) Marek Ast; (-) Zbigniew Babalski; (-) Piotr Babinetz;
(-) Barbara Bartuś; (-) Dariusz Bąk; (-) Andrzej Bętkowski; (-) Mariusz
Błaszczak; (-) Antoni Błądek; (-) Jan Bury s. Antoniego; (-) Zbigniew
Chmielowiec; (-) Piotr Cybulski; (-) Witold Czarnecki; (-) Edward Czesak;
(-) Andrzej Mikołaj Dera; (-) Marzenna Drab; (-) Jan Dziedziczak; (-) Jacek
Falfus; (-) Adam Gawęda; (-) Grażyna Gęsicka; (-) Marian Tomasz Goliński;
(-) Kazimierz Gołojuch; (-) Jerzy Gosiewski; (-) Artur Górski; (-) Krystyna
Grabicka; (-) Kazimierz Gwiazdowski; (-) Krzysztof Jurgiel; (-) Mariusz
Kamiński; (-) Sławomir Kłosowski; (-) Zbigniew Kozak; (-) Marek Kwitek;
(-) Tomasz Latos; (-) Marek Łatas; (-) Marzena Machałek; (-) Ewa Malik;
(-) Barbara Marianowska; (-) Mirosława Masłowska; (-) Marek Matuszewski;
(-) Beata Mazurek; (-) Krzysztof Michałkiewicz; (-) Kazimierz Moskal;
(-) Jacek Osuch; (-) Stanisław Ożóg; (-) Bolesław Grzegorz Piecha;
(-) Stanisław Pięta; (-) Marek Polak; (-) Piotr Polak; (-) Krzysztof Popiołek;
(-) Jan Religa; (-) Zbigniew Religa; (-) Jerzy Rębek; (-) Józef Rojek;
(-) Nelli
Rokita-Arnold;
(-) Jarosław
Rusiecki;
(-) Anna
Sikora;
(-) Krzysztof Sońta; (-) Andrzej Sośnierz; (-) Lech Sprawka; (-) Piotr
Stanke; (-) Jarosław Stawiarski; (-) Marek Suski; (-) Andrzej Szlachta;
(-) Stanisław Szwed; (-) Robert Telus; (-) Ryszard Terlecki; (-) Andrzej
Walkowiak; (-) Teresa Wargocka; (-) Zbigniew Wassermann; (-) Waldemar
Wiązowski; (-) Elżbieta Witek; (-) Michał Wojtkiewicz;
(-)


Tadeusz
Woźniak; (-) Waldemar Wrona; (-) Stanisław Zając; (-) Anna Zalewska;
(-) Sławomir Zawiślak; (-) Jarosław Zieliński; (-) Maria Zuba; (-) Wojciech
ukowski.
Projekt

USTAWA

z dnia ........

o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczy
opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów
totalitarnych 1)


Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje szczególne zasługi dla Polski tych wszystkich
obywateli polskich, którzy walczyli o suwerenność i niepodległość Ojczyzny, nie szczędząc
życia i zdrowia na polach walki zbrojnej - w formacjach Wojska Polskiego, armii
sojuszniczych, a także w podziemnych organizacjach niepodległościowych, w działalności
cywilnej i opozycyjnej - z narażeniem na represje.
Sejm stwierdza, że władze III Rzeszy Niemieckiej, Związku Socjalistycznych
Republik Radzieckich i komunistyczny aparat władzy w Polsce są winne cierpień zadanych
wielu obywatelom Państwa Polskiego ze względów narodowościowych, politycznych i
religijnych. Spowodowały one śmierć wielu milionów, a dla wielu stały się przyczyną trwałej
utraty zdrowia.
Uczestnikom walk o suwerenność i niepodległość Polski oraz ofiarom represji
systemów totalitarnych należy się głęboki szacunek wszystkich rodaków oraz szczególna
troska i opieka ze strony instytucji państwowych, jednostek samorządu terytorialnego i
organizacji społecznych.
Dla oddania należnej czci, szacunku i sprawiedliwości wszystkim tym pokoleniom,
które walczyły i działały na rzecz wolnej i suwerennej Polski w czasie I i II wojny światowej
oraz w okresie sprawowania w Polsce władzy przez komunistów, przyczyniając się do
odzyskania przez nasz Kraj niepodległości;
oddając hołd wszystkim tym, którzy na różnych frontach walczyli o wolną Polskę,
a którzy po zakończeniu wojny, wierni swym ideałom, pozostali na obczyźnie nie mogąc
powrócić do zniewolonej Ojczyzny;
oddając hołd żołnierzom polskim, którzy po zakończeniu wojny pozostali na ziemiach
należących w przeszłości do Państwa Polskiego, by dalej służyć sprawie Narodu Polskiego;

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych
i wojskowych oraz ich rodzin, ustawę z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, ustawę
z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za
działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych, ustawę z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów
środkami publicznego transportu zbiorowego, ustawę z dnia 4 września 1998 r. o działach administracji
rządowej, ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
ustawę z dnia 24 lipca 1999 r. o szczególnych zasadach, warunkach i trybie mianowania na wyższe stopnie
wojskowe żołnierzy uczestniczących w walkach o wolność i niepodległość Polski podczas II wojny światowej
i w okresie powojennym, ustawę z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, ustawę z dnia
28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawę z dnia 3 czerwca 2005 r. o wyłączeniu
bezprawności posiadania bez wymaganego pozwolenia lub rejestracji broni lub amunicji przez osoby walczące
o suwerenność i niepodległość Polski, ustawę z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych, ustawę z
dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym
ofiarom działań wojennych.


1
uznając, że bohaterska walka zbrojna i cywilna Polaków o wolność podczas II wojny
światowej miała swoją kontynuację w szerokim oporze społecznym wobec dyktatury
komunistycznej, bohaterskich wystąpieniach wolnościowych w latach 1956, 1968, 1970,
1976 i 1980, szczególnie zaś w działalności opozycyjnej, mającej swe uwieńczenie w ruchu
„Solidarność”, który doprowadził ostatecznie do odzyskania przez Polskę niepodległości,
przyczyniając się do upadku komunizmu w Europie i na świecie;
uznając, że wyżej wymienione formy działalności były realizacją Testamentu Polski
Walczącej;
uznając za symboliczne objęcie jednym aktem prawnym zaangażowanych w walkę
o niepodległość Ojczyzny oraz ofiar represji systemów totalitarnych,
Sejm uchwala, co następuje:


Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa reguluje zasady przyznawania uprawnień:
1) kombatantom;
2) uczestnikom walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczom opozycji wobec
dyktatury komunistycznej oraz ofiarom represji systemów totalitarnych , zwanymi
dalej „innymi osobami uprawnionymi”
- jeżeli posiadają obywatelstwo polskie lub posiadały je w okresie prowadzenia
działalności kombatanckiej, walki cywilnej, działalności opozycyjnej, bądź w okresie
podlegania represjom systemów totalitarnych.
2. Uprawnienia przysługujące kombatantom i innym osobom uprawnionym obejmują:
1) uprawnienia pracownicze;
2) uprawnienia emerytalne;
3) pomoc socjalną i inne uprawnienia.
3. Uprawnienia nie przysługują osobie, która:
1) w okresie wojny 1939-1945 kolaborowała z hitlerowskim okupantem;
2) pełniła służbę w armii niemieckiej lub zadeklarowała odstępstwo od narodowości
polskiej, jeżeli do końca wojny nie brała udziału w walce o niepodległość Polski;
3) w latach 1939-1941 kolaborowała z radzieckimi władzami okupacyjnymi;
4) w okresie od września 1939 r. do końca 1956 r. służyła w NKWD lub jego formacjach
albo w innych organach represji ZSRR działających przeciwko Narodowi i Państwu
Polskiemu;
5) w latach 1944-1956:
a) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w strukturach Urzędów Bezpieczeństwa,
Służby Bezpieczeństwa i Informacji Wojskowej, a także nadzorujących je
komórkach jednostek zwierzchnich związanych ze stosowaniem represji wobec osób
działających na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego, chyba, że
przedłoży dowody, że do wymienionych organów została skierowana przez
organizacje niepodległościowe lub była przez te organizacje zwerbowana w celu
udzielenia im pomocy,
b) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w jednostkach organizacyjnych lub na
stanowiskach związanych ze stosowaniem represji wobec osób podejrzanych lub
skazanych za działalność podjętą na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa
Polskiego:
- w organach prokuratury i prokuraturze wojskowej,
- w sądownictwie powszechnym lub wojskowym,

2
- w służbie więziennej,
chyba, że przedłoży dowody, że do wymienionych służb i organów została
skierowana przez organizacje niepodległościowe lub była przez te organizacje
zwerbowana w celu udzielenia im pomocy,
c) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w aparacie bezpieczeństwa publicznego
poza strukturami Urzędów Bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa lub Informacji
Wojskowej, jeżeli podczas i w związku z tą działalnością wykonywała zadania
śledcze lub operacyjne związane bezpośrednio ze zwalczaniem organizacji oraz osób
działających na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego,
d) była funkcjonariuszem organów bądź jednostek organizacyjnych Polskiej Partii
Robotniczej lub Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, do których właściwości
rzeczowej, terenowej i centralnej, należał nadzór nad instytucjami, o których mowa
w lit. a i b, bądź nad zadaniami, o których mowa w lit. c;
6) uchybiła godności obywatela polskiego, wykorzystując władzę otrzymaną od instytucji
stosujących represje do ciemiężenia współwięźniów;
7) uchybiła godności obywatela polskiego, donosząc władzom komunistycznym

o żołnierzach podziemia, legionistach, organizacjach podziemnych, partyzanckich, a
także osobom, o których mowa w art. 3, 5 i 6;
8) dopuściła się zabójstwa lub innej zbrodni wobec osób cywilnych w okresie do dnia 31
grudnia 1956 r., w związku z działalnością kombatancką, za co została skazana
prawomocnym wyrokiem sądu;
9) pełniąc w latach 1944 – 1956 służbę wojskową brała udział w zwalczaniu organizacji
oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego;
10) dopuściła się zbrodni, określonych w art. 2 i 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r.
o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji cigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424, Nr 83, poz. 561 i Nr 85, poz. 571);
11) była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów
bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów

(Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, Nr 83, poz. 561 i Nr 85, poz. 571).

Art. 2. 1. Kombatantami są osoby, które prowadziły działalność kombatancką
polegającą na:
1) pełnieniu służby wojskowej w Wojsku Polskim, w polskich formacjach wojskowych
przy armiach sojuszniczych lub przy Armii Czerwonej podczas działań wojennych
prowadzonych na wszystkich frontach II wojny światowej;
2) uczestniczeniu, w ramach polskich formacji i organizacji wojskowych w I wojnie
światowej, w powstaniach narodowych i walkach o odzyskanie lub utrzymanie
terytoriów Państwa Polskiego;
3) pełnieniu w okresie wojny 1939-1945, służby w polskich podziemnych formacjach i
organizacjach, w tym w działających w ramach tych organizacji oddziałach
partyzanckich, których cele nie były wymierzone w suwerenność, niepodległość
i integralność terytorialną Państwa Polskiego;
4) pełnieniu w okresie wojny 1939-1945, służby wojskowej w armiach sojuszniczych, a
także w innych niż polskie formacjach i organizacjach antyhitlerowskiego ruchu oporu
które nie prowadziły działań przeciwko ludności polskiej i polskim podziemnym
formacjom wojskowym lub organizacjom niepodległościowym;
5) pełnieniu służby w polskich podziemnych formacjach wojskowych lub organizacjach
niepodległościowych na terytorium Państwa Polskiego w jego granicach sprzed dnia 1
września 1939 r. oraz w granicach powojennych w okresie od wkroczenia armii
Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) do końca 1956 r., jeżeli były

3