Rządowy projekt ustawy o emeryturach kapitałowych

rządzany przez zakład emerytalny będzie zobowiązany do wypłaty dożywot-
niej emerytury kapitałowej.
10. Omówienie propozycji przepisów zawartych w projekcie
Przedmiotem projektu jest szczegółowe uregulowanie rodzajów świadczeń pie-
niężnych dostępnych ze środków gromadzonych w otwartych funduszach emery-
talnych. Ponadto regulacji podlegają zasady nabywania prawa do poszczególnych
rodzajów emerytur kapitałowych oraz zasady i tryb przyznawania emerytur kapita-
łowych, ustalania ich wysokości, wypłaty oraz dokonywania waloryzacji.
W zakresie ustalania wysokości emerytur kapitałowych projekt ustawy stoi na
gruncie równego traktowania wszystkich ubezpieczonych bez względu na płeć,
stan zdrowia, stan cywilny lub rodzinny. Jednocześnie regulacja art. 2 projektu
wprowadza zakaz dyskryminacji ubezpieczonych ze względu na stan zdrowia.
Emerytury kapitałowe będą wypłacane w ramach ubezpieczenia emerytalnego, o
którym mowa w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, i gwarantowane
będą przez państwo. Przysługiwać będą osobom mającym ustalone, w drodze de-
cyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do emerytury z Funduszu Ubez-
pieczeń Społecznych. Emerytury kapitałowe będą wypłacane za pośrednictwem
jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, która będzie właściwa
do wypłaty emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wraz z emeryturą lub
rentą z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Projekt przewiduje, iż w przypadku gdyby osoba uprawniona do emerytury kapita-
łowej i emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pobierała rentę z innego
organu emerytalnego lub rentowego, emeryturę kapitałową będzie wypłacać, w
dniu ustalonym jako termin płatności, jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpie-
czeń Społecznych, która ustaliła prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych.
W sprawach nieuregulowanych w projekcie do emerytur kapitałowych stosować
się będzie odpowiednio: art. 114, art. 115, art. 116 ust. 1b i 2, art. 118, art. 121, art.
122 ust. 1, art. 128, art. 129, art. 130, art. 132, art. 133 – 144 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.) oraz art. 2a, art. 80 pkt 1 – 4, art.
82, art. 83, art. 84 ust. 1, 4 i 4a, 6 – 8e i 11 oraz art. 85 ustawy z dnia 13 paź-
25
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11,
poz. 74, z późn. zm.).
Projekt przewiduje, iż ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emery-
talnych emerytowi będą przysługiwać dwa rodzaje emerytur kapitałowych: okre-
sowa emerytura kapitałowa lub dożywotnia emerytura kapitałowa. Okresowa eme-
rytura kapitałowa będzie przysługiwać członkowi otwartego funduszu
emerytalnego do ukończenia przez niego 65 roku życia, natomiast dożywotnia
emerytura kapitałowa będzie przysługiwać byłemu członkowi otwartego funduszu
emerytalnego dożywotnio po ukończeniu 65 roku życia.
Podstawowym warunkiem nabycia prawa przez członka otwartego funduszu eme-
rytalnego do okresowej emerytury kapitałowej będzie ukończenie przez niego 60
lat. Drugi warunek, który będzie musiał być bezwzględnie spełniony, to wysokość
środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym. Kwota zgromadzo-
nych środków, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złoże-
nia wniosku o ustalenie prawa do emerytury, będzie musiała być równa lub wyższa
od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego. Prawo do okresowej eme-
rytury kapitałowej wygaśnie w przypadku śmierci członka otwartego funduszu
emerytalnego, z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym członek otwartego
funduszu emerytalnego ukończy 65 rok życia, lub w przypadku wyczerpania się
środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Otwarty
fundusz emerytalny będzie obowiązany do niezwłocznego informowania Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych o śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego,
który pobierał świadczenie, lub o wyczerpaniu środków na jego rachunku w fundu-
szu.
Prawo do dożywotniej emerytury kapitałowej członek otwartego funduszu emery-
talnego nabędzie w chwili ukończenia 65 lat. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
ustali kwotę hipotetycznej emerytury kapitałowej, która będzie hipotetyczną kwotą
świadczenia ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych,
służącą do dalszego ustalania prawa do dożywotniej emerytury kapitałowej. Będzie
ona stanowiła równowartość kwoty składki przez średnie dalsze trwanie życia, o
którym mowa w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jeżeli kwota tak
wyliczonej hipotetycznej emerytury kapitałowej będzie równa lub wyższa niż 50 %
26
kwoty dodatku pielęgnacyjnego, członek otwartego funduszu emerytalnego nabę-
dzie prawo do dożywotniej emerytury kapitałowej.
Projekt ustawy przewiduje, iż w przypadku gdy wysokość środków zgromadzo-
nych w otwartym funduszu emerytalnym nie wystarczy do nabycia prawa do okre-
sowej emerytury kapitałowej lub dożywotniej emerytury kapitałowej, otwarty fun-
dusz emerytalny przekaże środki zgromadzone na rachunku członka otwartego
funduszu emerytalnego na rzecz wyodrębnionego w ramach Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych funduszu emerytalnego, o którym mowa w art. 55 pkt 1 ustawy z
dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z którego są fi-
nansowane wypłaty emerytur. Przekazane do funduszu emerytalnego środki po-
większają kwotę składek stanowiących podstawę obliczenia emerytury, o której
mowa w art. 24 ust. 1 lub art. 24a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, oraz będą zaewidencjonowane na
koncie ubezpieczonego, jako składka na ubezpieczenie emerytalne po ich wpływie
do funduszu emerytalnego.
Prawo do emerytury kapitałowej i jej wysokość będą ustalane przez Zakład Ubez-
pieczeń Społecznych w drodze decyzji, na podstawie wniosku o emeryturę złożo-
nego przez członka otwartego funduszu emerytalnego. Złożenie tego wniosku
oznacza jednocześnie złożenie wniosku o emeryturę, o której mowa w art. 24 ust. 1
ustawy o emeryturach i rentach z FUS, i o emeryturę kapitałową. Zakład Ubezpie-
czeń Społecznych wyda zatem jedną decyzję emerytalną przyznającą emeryturę
będącą sumą emerytury z FUS i emerytury kapitałowej, co umożliwi Zakładowi
pełną obsługę tego świadczenia, m.in. w zakresie poboru podatku od osób fizycz-
nych, potrąceń i egzekucji oraz ewentualnych sporów sądowych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie obowiązany zawiadomić otwarty fundusz
emerytalny o złożeniu przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku
dotyczącego okresowej emerytury kapitałowej. Następnie otwarty fundusz emery-
talny poinformuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych o kwocie środków zgroma-
dzonych na rachunku członka funduszu emerytalnego w ostatnim dniu miesiąca
poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o okresową emeryturę kapitałową. Na
podstawie tej informacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustali wysokość okre-
sowej emerytury kapitałowej.
27
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustali prawa do okresowej emerytury kapita-
łowej i jej wysokości, jeżeli kwota środków zgromadzonych w otwartym funduszu
emerytalnym, ustalona na dzień poprzedzający dzień złożenia wniosku o ustalenie
prawa do emerytury, będzie niższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielę-
gnacyjnego.
W przypadku nieustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej i jej wyso-
kości Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadomi otwarty fundusz emerytalny o
obowiązku przekazania środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego
funduszu emerytalnego na fundusz emerytalny w FUS. Natomiast w przypadku
ustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej i jej wysokości Zakład Ubez-
pieczeń Społecznych poinformuje otwarty fundusz emerytalny o ustalonej wysoko-
ści okresowej emerytury kapitałowej i numerze odrębnego rachunku bankowego
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na który otwarty fundusz emerytalny będzie
obowiązany co miesiąc przekazywać środki na wypłatę okresowej emerytury kapi-
tałowej. Po otrzymaniu tej informacji otwarty fundusz emerytalny rozpocznie
przekazywanie na wskazany rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
środków na wypłatę okresowych emerytur kapitałowych.
W przypadku gdyby otwarty fundusz emerytalny nie przekazał do Zakładu Ubez-
pieczeń Społecznych środków na wypłatę okresowych emerytur kapitałowych albo
przekazał je w niepełnej wysokości, Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie miał
prawo do obciążenia rachunku bankowego otwartego funduszu emerytalnego z ty-
tułu tych wierzytelności.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie obowiązany zawiadomić otwarty fundusz
emerytalny o złożeniu przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku
dotyczącego dożywotniej emerytury kapitałowej. Wniosek ten będzie składany
wraz z oświadczeniem o wyborze oferty dożywotniej emerytury kapitałowej z udo-
stępnianego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zestawienia ofert dożywotnich
emerytur kapitałowych.
W przypadku osób, którym przyznano emeryturę z urzędu, lub osób, które pobiera-
ły okresową emeryturę kapitałową, nie będzie wymagane złożenie wniosku, a je-
dynie oświadczenie o wyborze oferty dożywotniej emerytury kapitałowej z zesta-
wienia ofert dożywotnich emerytur kapitałowych udostępnianego przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie obowiązany
28
do wezwania członka otwartego funduszu emerytalnego w terminie 3 miesięcy
przed ukończeniem 65 roku życia do złożenia oświadczenia o wyborze oferty do-
żywotniej emerytury kapitałowej z zestawienia ofert. Niezłożenie tego oświadcze-
nia spowoduje wstrzymanie wypłaty emerytury lub renty z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ukończył 65 rok
życia. W szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych Zakład Ubezpieczeń
Społecznych może jednak wyrazić zgodę na przywrócenie terminu na złożenie tego
oświadczenia
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie obowiązany do przekazania informacji o
dokonanym przez członka otwartego funduszu emerytalnego wyborze oferty do-
żywotniej emerytury kapitałowej otwartemu funduszowi emerytalnemu, w którym
członek otwartego funduszu emerytalnego posiada rachunek, i funduszowi doży-
wotnich emerytur kapitałowych zarządzanego przez zakład emerytalny, którego
ofertę dożywotniej emerytury kapitałowej wybrał członek otwartego funduszu
emerytalnego. Otwarty fundusz emerytalny po otrzymaniu informacji będzie obo-
wiązany przekazać składkę na wskazany odrębny rachunek bankowy Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych i zamknąć rachunek członka otwartego funduszu emery-
talnego. Następnie poinformuje członka otwartego funduszu emerytalnego o kwo-
cie składki przekazanej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych po otrzymaniu składki ustali prawo i wysokość
dożywotniej emerytury kapitałowej na podstawie oferty dożywotniej emerytury
kapitałowej wybranej przez członka otwartego funduszu emerytalnego, a następnie
przekaże składkę do odpowiedniego funduszu dożywotnich emerytur kapitałowych
zarządzanego przez zakład emerytalny.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustali prawa i wysokości dożywotniej emery-
tury kapitałowej, jeżeli ustalona kwota hipotetycznej emerytury kapitałowej będzie
niższa niż 50 % kwoty dodatku pielęgnacyjnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
będzie obowiązany do poinformowania byłego członka otwartego funduszu emery-
talnego o nieustaleniu prawa i wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej i o
przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emery-
talnym na fundusz emerytalny FUS. Natomiast w przypadku ustalenia prawa do
dożywotniej emerytury kapitałowej i jej wysokości Zakład Ubezpieczeń Społecz-
nych poinformuje zakład emerytalny o ustalonej wysokości dożywotniej emerytury
29