Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

wraz z ich kwotami, a także informacje określające charakter tych powiązań w przypadku, gdy
nie zostały one przeprowadzone na warunkach rynkowych. Informacje dotyczące
poszczególnych transakcji mogą być zgrupowane według ich rodzaju, za wyjątkiem
przypadków, gdy informacje na temat poszczególnych transakcji są niezbędne dla zrozumienia
ich wpływu na sytuację finansową jednostki,
c) przeciętnym w roku obrotowym zatrudnieniu, z podziałem na grupy zawodowe,
d) wynagrodzeniach, łącznie z wynagrodzeniem z zysku, wypłaconych lub należnych
osobom wchodzącym w skład organów zarządzających, nadzorujących lub
administrujących spółek handlowych (dla każdej grupy osobno),
e) pożyczkach i świadczeniach o podobnym charakterze udzielonych osobom wchodzącym
w skład organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących spółek handlowych
(dla każdej grupy osobno), ze wskazaniem warunków oprocentowania i terminów spłaty,
f) wynagrodzeniu biegłego rewidenta lub firmy audytorskiej za:
- obowiązkowe badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy
kapitałowej,
- inne usługi poświadczające,
- usługi doradztwa podatkowego,
- pozostałe usługi.


09/54zb

28
UZASADNIENIE

Nowelizacja ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002r. Nr 76, poz.
694 ze zm.) oraz wydanie na podstawie zmienionej w art. 81 ust. 2 pkt 3 tej ustawy delegacji
rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez
jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń skonsolidowanych sprawozdań finansowych
grup kapitałowych ma na celu m.in. transpozycję do polskich przepisów postanowień
dyrektywy 2006/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r.
zmieniającej dyrektywy Rady 78/660/EWG w sprawie rocznych sprawozdań finansowych
niektórych rodzajów spółek, 83/349/EWG w sprawie skonsolidowanych sprawozdań
finansowych, 86/635/EWG w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych
banków i innych instytucji finansowych oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i
skonsolidowanych sprawozdań finansowych zakładów ubezpieczeń (Dz. Urz. UE L 224 s.
001-007 z 16.8.2006 r.) zwanej dalej „dyrektywą”. Wraz z wejściem w życie przepisów w/w
ustawy i rozporządzenia przestanie obowiązywać rozporządzenie Ministra Finansów z dnia
12 grudnia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż
banki i zakłady ubezpieczeń sprawozdania finansowego jednostek powiązanych.
Zmiany w zakresie dyrektywy dotyczą wprowadzenia obowiązku:
- wykazania w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym charakteru i celu
gospodarczego zawartych przez jednostki powiązane umów nie uwzględnionych w
skonsolidowanym bilansie w zakresie niezbędnym do oceny ich wpływu na sytuację
majątkową, finansową i wynik finansowy grupy kapitałowej,
- wykazania w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym transakcji zawartych przez
jednostkę dominującą lub inne jednostki objęte skonsolidowanym sprawozdaniem
finansowym (z wyjątkiem transakcji dokonanych wewnątrz grupy kapitałowej) z
jednostkami oraz podmiotami (stronami) powiązanymi wraz z ich kwotami, a także
informacji określających charakter tych powiązań w przypadku, gdy nie zostały one
przeprowadzone na warunkach rynkowych,
- podania w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wynagrodzenia biegłego
rewidenta lub firmy audytorskiej za świadczone za rok obrotowy usługi w zakresie
obowiązkowego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, innych usług
poświadczających, usług doradztwa podatkowego i pozostałych usług.
Ponadto w projekcie rozporządzenia wprowadzono w zakresie konsolidacji sprawozdań
finansowych zmiany dostosowujące jego przepisy do propozycji zawartych w projekcie

1
ustawy o rachunkowości, wykraczających poza zakres wymagany dyrektywą, a
zmierzających do dostosowania niektórych przepisów do aktualnych realiów gospodarczych,
a także udoskonalających i ułatwiających ich stosowanie przez grupy kapitałowe.

Szczegółowe rozwiązania zawarte w projekcie rozporządzenia

Tytuł rozporządzenia dostosowany został do treści zmienionej delegacji, określonej w art. 81
ust. 2 pkt 3 projektu ustawy o rachunkowości.

W § 1 projektu określony został zakres regulacji rozporządzenia tj. zapis, iż rozporządzenie
określa szczegółowe zasady sporządzania przez jednostki inne niż banki i zakłady
ubezpieczeń skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych, w tym zakres
informacji wykazywanych w tych sprawozdaniach oraz w sprawozdaniach z działalności.

W § 2 zdefiniowane zostały pojęcia używane w dalszej części tekstu projektu rozporządzenia.

W rozdziale 2 „Sporządzanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy
kapitałowej” określono podstawowe zasady obowiązujące przy konsolidacji, tj.:
- § 3 wskazuje na potrzebę stosowania przez jednostki grupy kapitałowej jednakowych
metod wyceny aktywów i pasywów oraz jednakowych zasad sporządzania
sprawozdań finansowych, a jeśli stosowanie takich jednolitych zasad nie jest z
uzasadnionych przyczyn możliwe, przepis ten określa jak należy w takiej sytuacji
postępować,
- w § 4 określono dni bilansowe na jakie powinny być sporządzone jednostkowe
sprawozdania finansowe jednostek objętych konsolidacją,
- § 5 wskazuje na zakres jednostek obejmowanych skonsolidowanym sprawozdaniem
finansowym oraz podaje zasady postępowania w przypadku, gdy jednostka
dominująca może odstąpić od sporządzania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego lub jeśli występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli lub
współkontroli,
- regulacja § 6 i 7 odnosi się do zasad sporządzania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego w przypadku, gdy grupa kapitałowa posiada strukturę wieloszczeblową
tj. występuje w niej jednostka dominująca wyższego i niższego szczebla.


2


W rozdziale 3 (§ 8 i 9) określono:
- składniki skonsolidowanego sprawozdania finansowego,
- zasady przeliczania na walutę polską sprawozdań finansowych jednostek
wchodzących w skład grupy kapitałowej, które mają siedziby lub miejsca
sprawowania zarządu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozdział 4 (§ 10 – 16) poświęcony został szczegółowym procedurom obowiązującym przy
sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego metodą pełną, w tym zasadom:
- obliczania wartości firmy oraz ujemnej wartości firmy,
- prezentacji kapitałów własnych grupy i kapitałów mniejszości,
- postępowania w przypadku istotnych zmian w składzie grupy kapitałowej w ciągu
roku obrotowego,
- dokonywania wyłączeń wzajemnych transakcji dokonywanych pomiędzy jednostkami
grupy kapitałowej,
- określania zysku lub straty osiągniętych na sprzedaży jednostki zależnej.

Rozdział 5 (§ 17) określa zasady ujęcia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
udziałów metodą proporcjonalną. Ponieważ wiele zasad stosowanych w metodzie
proporcjonalnej jest analogiczna do konsolidacji metodą pełną w rozdziale tym zapisano
odniesienie do przepisów § 11 – 16.

Rozdział 6 poświęcony jest ujęciu w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym udziałów
metodą praw własności, w tym określeniu:
- zakresu jednostek wobec których stosowana jest metoda praw własności,
- zasad ustalania wartości aktywów netto jednostek współzależnych i stowarzyszonych
oraz dokonywaniu korekt tych wartości,
- zasad dokonywania wyłączeń wzajemnych transakcji dokonywanych pomiędzy
jednostkami powiązanymi,
3
Rozdział 7 wymienia składniki dokumentacji konsolidacyjnej, które są niezbędne do
sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Oprócz sprawozdań
finansowych jednostek tworzących grupę kapitałową dokumentacja konsolidacyjna obejmuje
m.in.:
- korekty i wyłączenia dokonywane podczas konsolidacji,
- obliczenia wartości godziwej aktywów netto jednostek podporządkowanych,
- obliczenia wartości firmy oraz ujemnej wartości firmy, w tym odpisów korygujących,
- obliczenia kapitałów mniejszości,
- obliczenia różnic kursowych z przeliczenia sprawozdań finansowych jednostek
podporządkowanych.

Integralną część rozporządzenia stanowią załączniki określające wzory:
- wprowadzenia do skonsolidowanego sprawozdania finansowego,
- skonsolidowanego bilansu,
- skonsolidowanego rachunku zysków i strat (wariant kalkulacyjny i porównawczy),
- skonsolidowany rachunek zysków i strat (metoda bezpośrednia i pośrednia),
- zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym,
- dodatkowe informacje i objaśnienia skonsolidowanego sprawozdania finansowego.


Projekt rozporządzenia jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

4