Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości

16
Art. 1 pkt 10 lit. a projektu (art. 29 ust. 2 ustawy)
Zmiana wprowadzona w art. 29 ust. 2 stanowi dostosowanie terminologii
przepisów tego artykułu do przepisów ustawy – Prawo upadłościowe
i naprawcze. Ponadto wykreślone zostało w zdaniu pierwszym tego ustępu
sformułowanie: ”(jeżeli nie jest ona spowodowana prywatyzacją przed-
siębiorstwa państwowego)” gdyż prywatyzacja nie wiąże się z postawieniem
jednostki w stan upadłości.
Art. 1 pkt 10 lit. b projektu (art. 29 ust. 3 ustawy)
W przepisach art. 29 ust. 3 regulujących zasady wyceny aktywów w sytuacji,
gdy założenie kontynuacji działalności jednostki nie jest zasadne w ust. 3
dodatkowo wskazano, że wszczęcie postępowania upadłościowego z możli-
wością zawarcia układu nie stanowi przeszkody do uznania, iż działalność
jednostki będzie kontynuowana (założenie kontynuacji działalności powinno być
potwierdzone stanem faktycznym i prawnym co wynika z art. 5 ust. 2 ustawy).
Art. 1 pkt 11 projektu (art. 30 ust. 1 - 3 ustawy)
Proponowane zmiany mają na celu dostosowanie zasad przeliczania operacji
wyrażonych w walutach obcych (w tym przychodów i kosztów) i w konsekwencji
ustalania różnic kursowych dla ujęcia tych operacji w księgach rachunkowych
do zasad określonych w przepisach:
1) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589);
2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U.
Nr 217, poz. 1588).
Zmiana ta nie narusza – zgodnie z zasadą istotności – rzetelności i prawi-
dłowości danych księgowych.
W art. 30 ust. 2 uwzględniono również, że do środków pochodzących z budżetu
Unii Europejskiej i innych krajów EOG, oraz środków niepodlegających

17
zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych, gromadzonych na
wyodrębnionych rachunkach bankowych prowadzonych w walucie obcej oraz
do rozliczenia wykorzystania tych środków mogą mieć zastosowanie odmienne
kursy walut niż określone w tym artykule. W szczególności dotyczy to
jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Proponowana zmiana w ust. 3 jest konsekwencją zmian wprowadzonych
w ust. 2 tego artykułu (rezygnacja z kursu banku, z którego usług korzysta
jednostka).
Art. 1 pkt 12 projektu (art. 34 ust. 5 ustawy)
Uproszczono sposób rozliczenia odpisów aktualizujących wartość rzeczowych
składników aktywów obrotowych. Odpisy te zalicza się do pozostałych kosztów
operacyjnych, a nie tak jak dotychczas również do kosztu wytworzenia
sprzedanych produktów i kosztu sprzedaży, co niepotrzebnie komplikowało
sposób odnoszenia tych odpisów dla prezentacji ich w rachunku zysku i strat.
Art. 1 pkt 13 projektu (art. 35 ust. 4 ustawy)
Jest to zmiana doprecyzowująca polegająca na wyłączeniu z aktywów trwałych
zaliczanych do inwestycji przeszacowywanych według cen rynkowych
nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych w związku
z zaproponowaną regulacją w art. 1 pkt 3 lit. a – tiret szóste.
Art. 1 pkt 14 lit. a projektu (art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy)
Celem zmiany jest doprecyzowanie, że rezerwy na przyszłe świadczenia
pracownicze oszacowane w sposób wiarygodny kwalifikuje się do biernych
rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Art. 1 pkt 14 lit. b projektu (art. 39 ust. 2a ustawy)
Wprowadzony zapis ust. 2a stanowi, że bierne rozliczenia międzyokresowe
kosztów, o których mowa w art. 39 ust. 2 pkt 2, prezentowane są w bilansie
w pozycji rezerwy na zobowiązania.

18
Art. 1 pkt 15 projektu (art. 42 ust. 3 ustawy)
Zmiana wprowadzona w przepisach powyższego artykułu jest konsekwencją
zmian wprowadzonych w art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b i c oraz art. 35 ust. 4 (art. 1
pkt 3 lit. a – tiret szóste i art. 1 pkt 13 projektowanej ustawy).
Art. 1 pkt 16 i 17 projektu (art. 44a i 44c ustawy)
Zmodyfikowane zostały zasady rozliczania połączeń spółek metodą łączenia
udziałów przez wyłączenie możliwości stosowania metody łączenia udziałów w
przypadku spółek nie znajdujących się pod wspólną kontrolą (usunięcie
art. 44c ust. 1); łączne spełnienie wszystkich warunków wyszczególnionych
w tym przepisie było w praktyce niemożliwe do spełnienia i z tego względu
przepis ten był często krytykowany; metodę tę wyłączono również z MSR.
Kryteria zezwalające na zastosowanie metody łączenia udziałów w przypadku
spółek znajdujących się pod wspólną kontrolą przeniesiono z art. 44c ust. 2 do
art. 44a ust. 2, tj. warunek posiadania 100% udziałów w łączących się spółkach
zależnych oraz posiadaniu 100 % udziałów przez spółkę dominującą łączącą
się ze spółką zależną zmieniono na kryterium sprawowania kontroli w obu tych
przypadkach.
Ponadto w ust. 6 art. 44c dokonano zmian redakcyjnych, mających na celu
zapewnienie możliwości zaprezentowania połączenia w sposób w pełni
retrospektywny.
Art. 1 pkt 18 lit. a projektu (art. 45 ust. 1d i 1e ustawy)
Do ustawy wprowadzono przepis, zgodnie z którym organ zatwierdzający
jednostki, która przestała spełniać warunki określone w art. 45 ust. 1a i 1b
ustawy może podjąć decyzję o zaprzestaniu dalszego stosowania MSR przy
sporządzaniu sprawozdania finansowego i przejściu na zasady (politykę)
rachunkowości wynikające z ustawy.
Natomiast wprowadzony zapis art. 45 ust. 1e ustawy umożliwia oddziałom
przedsiębiorcy zagranicznego, jeżeli przedsiębiorca ten sporządza

19
sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR – sporządzanie sprawozdania
finansowego również zgodnie z MSR.
Art. 1 pkt 18 lit. b projektu (art. 45 ust. 3a ustawy)
Przepisy art. 45 ust 3a dostosowano do ustawy z dnia 27 maja 2004 r.
o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 147, poz. 1546, z późn. zm.) poprzez
wprowadzenie pojęcia „specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego”.
Art. 1 pkt 19 projektu (art. 49 ust. 2 pkt 8 ustawy)
Zmiana przepisu jest konieczna ze względu na dostosowanie do przepisów
dyrektywy wprowadzającej wobec spółek, których papiery wartościowe zostały
dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14
dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia
2004 r. w sprawie rynków papierów wartościowych, obowiązku podania
w sprawozdaniu z działalności lub w odrębnym dokumencie stosowanych
przez jednostkę zasad ładu korporacyjnego; wymóg ten zostanie wprowadzony
w korelacji z nowelizacją art. 60 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie
publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorga-
nizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. Nr 184, poz.
1539, z późn. zm.), w ramach której zostanie przygotowane nowe rozpo-
rządzenie określające rodzaj, zakres i formę informacji bieżących i okresowych
przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub
będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku
oficjalnych notowań giełdowych. Natomiast zakres informacji bieżących
i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych
dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie
wyłącznie do obrotu na rynku giełdowym niebędącym rynkiem oficjalnych
notowań giełdowych lub na rynku pozagiełdowym określają regulaminy tych
rynków podlegające zatwierdzeniu przez organ nadzoru nad rynkiem
kapitałowym.



20
Art. 1 pkt 21 lit. a i b projektu (art. 53 ust. 1 i 2b ustawy)
W przypadku oddziałów przedsiębiorcy zagranicznego za kierownika jednostki
uznaje się dyrektora oddziału przedsiębiorcy zagranicznego, który jest
odpowiedzialny za sporządzenie sprawozdania finansowego oraz za jego
podpisanie. Oddział przedsiębiorcy zagranicznego jest jednostką organizacyjną
samodzielnie sporządzającą sprawozdanie finansowe, które następnie wchodzi
w skład „łącznego” sprawozdania finansowego przedsiębiorcy zagranicznego.
Biorąc pod uwagę konstrukcję prawną oddziału jako jednostki organizacyjnej
nie posiadającej samodzielnie osobowości prawnej i kapitałów, a będącej
jedynie funkcjonalnie wyodrębnioną częścią istniejącej osoby prawnej, dyrektor
oddziału przedsiębiorcy zagranicznego nie posiada uprawnień do zatwierdzania
sprawozdania finansowego oddziału. Wobec powyższego zaproponowano, że
roczne sprawozdanie finansowe oddziału przedsiębiorcy zagranicznego uważa
się za zatwierdzone, jeżeli zostało zatwierdzone sprawozdanie finansowe
przedsiębiorcy zagranicznego, obejmujące dane sprawozdania finansowego
tego oddziału.
Art. 1 pkt 21 lit. c projektu (art. 53 ust. 5 ustawy)
W przepisie uwzględniono postanowienia art. 194, 195 oraz 347, 349 ustawy
z dnia 15 września 2000 r.- Kodeks spółek handlowych ( Dz. U. Nr. 94, poz.
1037, z późn. zm. ) upoważniające zarząd do wypłaty wspólnikom bądź
akcjonariuszom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy. Regulacja ta
usankcjonuje wykazanie w księgach rachunkowych i bilansie zaliczek na poczet
przewidywanej dywidendy jako odpisu z zysku dokonywanego w ciągu roku
obrotowego, a tym samym pozwoli na uznanie tego odpisu za śródroczny
podział wyniku finansowego netto jednostki. W ten sam sposób potraktowano
wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i spółek Skarbu Państwa. Wpłaty
z zysku mają charakter zaliczkowego (w ciągu roku) i wyrównywanego (po jego
zakończeniu) odprowadzenia na rzecz właściciela części zysku netto.