Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

dłości. To ostatnie ograniczenie jest konieczne, jeśli zważyć czas trwania
postępowania sądowego. W przeciwnym razie istniałaby możliwość kwe-
stionowania rozdzielności majątkowej ustanowionej przez sąd wskutek
wniosku złożonego nawet kilka lat przed ogłoszeniem upadłości jednego
z małżonków, co nie jest słuszne. W art. 125 ust. 1 i 3 proponuje się także
rozszerzenie bezskuteczności ustanowienia rozdzielności majątkowej na
te przypadki, gdy rozdzielność ta powstała w wyniku separacji i rozwodu.
Brak racjonalnych argumentów, aby ustanowienie rozdzielności w tego ty-
pu przypadkach miało być skuteczne wobec masy upadłości.
Aby usunąć wszelkie wątpliwości występujące w praktyce zakres podmio-
towy art. 129 został wyraźnie ograniczony do osób będących reprezentan-
tami upadłego (członkami zarządu itp.), zgodnie z jego pierwotną intencją.
Ponadto w nowym brzmieniu art. 129 przewiduje się możliwość uznania za
bezskuteczne wynagrodzenia reprezentanta upadłego, określonego
w umowie o pracę lub umowie o świadczenie usług zawartej przed ogło-
szeniem upadłości, tylko za okres 6 miesięcy przed złożeniem wniosku
o ogłoszenie upadłości. Takiego ograniczenia brak było w przepisie, a jest
ono konieczne. Skutki upadłości nie powinny sięgać zbyt daleko
w przeszłość. Ponadto wyraźnie stwierdza się, że można uznać za bez-
skuteczne wynagrodzenie tej osoby, przypadające za czas po ogłoszeniu
upadłości, jeżeli ze względu na objęcie zarządu przez syndyka lub zarząd-
cę masy upadłości, nie jest ono uzasadnione nakładem pracy. W praktyce
odczuwa się brak takiego unormowania.
Zmiana art. 130 ma na celu usunięcie nieścisłości istniejących w obecnej
redakcji przez pominięcie w nim bezprzedmiotowej wzmianki o zastawie
skarbowym, który nie powstaje w drodze czynności prawnej upadłego. Ob-
ciążenie ruchomości upadłego tymże zastawem może być wyłącznie skut-
kiem nabycia przez niego rzeczy obciążonej. Zatem nie można uznać za
bezskuteczne samego obciążenia rzeczy tymże prawem. Jednocześnie
rezygnuje się z orzekania o bezskuteczności wymienionych obciążeń
przez sędziego-komisarza z urzędu, gdyż jest to rozwiązanie niepraktycz-
ne. Analizę w tej kwestii powinien zawsze przeprowadzać syndyk, nadzor-

10
ca lub zarządca i występować z odpowiednim wnioskiem do sędziego-
komisarza.
Zmiany proponowane w odniesieniu do art. 139-141 oraz art. 143-146 ma-
ją na celu jaśniejszą redakcję tych przepisów, normujących złożoną pro-
blematykę wpływu upadłości na dopuszczalność prowadzenia postępowań
dotyczących masy upadłości oraz usunięcie z nich pewnych niekonse-
kwencji terminologicznych. Nie zmieniają one zasadniczo dotychczasowej
relacji między upadłością oraz postępowaniami cywilnymi i administracyj-
nymi. Stosunek upadłości do procesu cywilnego ulega natomiast zmianom
wynikającym z kodeksu postępowania cywilnego, w którym w razie upa-
dłości pozwanego przewiduje się umorzenie procesów toczonych przeciw-
ko niemu. Stąd też w art. 145 ust. 1 konieczne stało się zastrzeżenie od-
mienności co do dopuszczalności podjęcia postępowania przeciwko syn-
dykowi, które mogą płynąć z odrębnych regulacji. Jeśli chodzi o art. 146
ust. 4, to jego wykładnia a contrario sugeruje, że po ogłoszeniu upadłości
dopuszczalna jest egzekucja z masy upadłości przeciwko syndykowi, co
jest ewidentnie sprzeczne z intencją tego przepisu. Wprowadzenie

art. 1371 ma służyć wypełnieniu luki istniejącej dotąd w ustawie, zgodnie
z przyjętą w praktyce i nauce wykładnią.

V. Przepisy o syndyku, nadzorcy sądowym i zarządcy masy upadłości

Dodanie art. 1561, z którego wynika, że postanowienie o wyznaczeniu
syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy podlega obwieszczeniu
w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ma na celu ujawnienie tego faktu
także w przypadkach, w których wspomniane osoby nie są wyznaczone
w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości.
Proponowana zmiana art. 165 ust. 3 i 4 ma ułatwić ustalenie ostatecznego
planu podziału funduszów masy upadłości. Plan podziału funduszów masy
upadłości łatwiej będzie ustalić, gdy wcześniej ustalone zostanie wynagro-
dzenie syndyka, zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 165. Natomiast
drobna korekta ust. 2 tego przepisu ma na celu wyeliminowanie wątpliwo-

11
ści, że sprawozdanie, na podstawie którego dochodzi do ustalenia osta-
tecznego wynagrodzenia syndyka, nadzorcy bądź zarządcy to sprawozda-
nie ostateczne.
Zmiana art. 168 ust. 5 uzasadniona jest względami praktycznymi. Przy
obecnej regulacji odzyskanie kwot wydatkowanych przez syndyka, które
nie zostały uznane przez sędziego-komisarza możliwe jest tylko w drodze
procesu cywilnego przeciwko syndykowi, co nie jest rozwiązaniem opty-
malnym. Dlatego proponuje się, żeby o zwrocie tych kwot orzekał sędzia-
komisarz.
W obecnym stanie prawnym powołanie syndyka, nadzorcy sądowego oraz
zarządcy należy do sądu upadłościowego. Natomiast do odwoływania tych
osób uprawniony jest sędzia-komisarz. Jest to rozwiązanie niekonse-
kwentne. Nowa treść art. 170 i art. 172 zmierza do usunięcia wspomnianej
niekonsekwencji i przyznania kompetencji w zakresie powoływania i odwo-
ływania wymienionych osób wyłącznie sądowi upadłościowemu.
Art. 179 był powszechnie i słusznie krytykowany za nadmierne ogranicza-
nie uprawnień syndyka w możliwości zatrudniania pracowników. Ograni-
czenia te utrudniały jego działalność szczególnie w początkowej fazie po-
stępowania, co nierzadko negatywnie oddziaływało na przebieg postępo-
wania. Proponowana zmiana usuwa istniejące ograniczenia i w to miejsce
ustanawia generalną klauzulę określającą, w jaki sposób syndyk powinien
prowadzić swą działalność. Kryterium należytej staranności oraz optymal-
nego wykorzystania majątku upadłego w celu zaspokojenia wierzycieli
w jak najwyższym stopniu stanowi gwarancję, że syndyk zachowa rozwa-
gę przy zatrudnianiu nowych pracowników.
Uchylenie w art. 184 ust. 2 jest związane z tym, że w art. 206 w propono-
wanym brzmieniu zawarte jest całościowe unormowanie problematyki wy-
rażania zgody przez radę wierzycieli na czynności syndyka, wobec czego
w art. 184 ust. 2 staje się zbędny.
Rozwiązanie zawarte obecnie w art. 186 prowadzi do istotnych komplikacji
w praktyce, związanych z faktem, że do wykonywania prawa głosu oraz
innych uprawnień w spółkach, spółdzielniach oraz innych jednostkach or-
ganizacyjnych – w zależności od rodzaju sprawy – uprawniony jest zarów-

12
no syndyk albo zarządca, jak i upadły. Wiele wątpliwości budzi też kwestia,
w jakich sprawach powinien działać syndyk albo zarządca, a w jakich sam
upadły. Dlatego też proponuje się zmianę treści tego przepisu w ten spo-
sób, by pozbawić upadłego możliwości wykonywania uprawnień nie tylko
majątkowych, ale także organizacyjnych związanych z uczestnictwem
w spółkach, spółdzielniach oraz innych jednostkach organizacyjnych.
Proponowane rozwiązanie, jeżeli chodzi o uczestnictwo w spółkach han-
dlowych jest zgodne z koncepcją nierozszczepialności praw udziałowych.

VI. Przepisy o uczestnikach postępowania
Obecnie w przepisach ustawy zachodzi pewna niekonsekwencja. Nad
układem mogą głosować wierzyciele albo udziałowcy upadłej spółki, którzy
mają ponad 50% udziałów albo akcji. Wyłączeni zaś od głosowania są ta-
cy wierzyciele będący spółkami. Proponowane rozwiązanie w art. 197
ust. 4 usuwa tę niekonsekwencję. Nie byłoby bowiem słuszne, żeby wie-
rzyciele upadłej spółki posiadający znaczne pakiety akcji (udziałów) byli
przy głosowaniu traktowani tak samo jak osoby trzecie w stosunku do
spółki.
Propozycja zmiany art. 198 ust. 1 i 3 dotyczy głosowania na zgromadzeniu
wierzycieli w drodze pisemnej. Dotychczas głosowanie takie było fakulta-
tywne, zależne od postanowienia sędziego-komisarza. Tymczasem
w praktyce głosowanie pisemne jest najbardziej wygodne dla wierzycieli,
dlatego też proponuje się, zrównanie obu sposobów glosowania. Z przed-
stawionymi propozycjami jest skorelowane nowe brzmienie art. 192 ust. 1,
w którym dodano wymóg zamieszczenia w obwieszczeniu o zwołaniu
zgromadzenia wierzycieli informacji o sposobie głosowania przez wierzy-
cieli.
Propozycja zmiany treści art. 205 ust. 1 ma na celu wyraźne określenie
kryteriów, którymi w swej działalności powinna kierować się rada wierzy-
cieli. Brak takiego unormowania utrudnia ocenę działalności rady wierzy-
cieli.

13
Propozycja zmiany art. 206 ma na celu usunięcie istniejących w przepi-
sach sprzeczności, co do zakresu kompetencji rady wierzycieli, jeśli chodzi
o wyrażanie zgody na czynności dokonywane w postępowaniu upadło-
ściowym. Wiąże się to również ze zmianą brzmienia art. 76 ust. 3.
Z art. 206 usunięto unormowania dotyczące uzyskiwania zezwolenie rady
wierzycieli na czynności, co do których istnieją w ustawie odrębne przepisy
(sprzedaż z wolnej ręki nieruchomości lub statku morskiego – art. 323)
oraz wzmiankę o zezwoleniu na sprzedaż przez zarządcę części masy
majątku upadłego, co wynika z uchylenia w art. 184 ust. 2 i całkowitej re-
zygnacji z tego typu działań zarządcy.
Nowelizowana ustawa nie przewiduje możliwości zaskarżenia postanowień
sędziego-komisarza uchylających uchwały rady wierzycieli. Jest to rozwią-
zanie niesłuszne. Dlatego też w art. 210 wprowadza się zażalenie na po-
stanowienie sędziego-komisarza wydane w tej kwestii. Takie rozwiązanie
spowoduje dodatkowo, że postanowienia uchylające uchwały rady wierzy-
cieli wymagać będą uzasadnienia, co jest pożądane z uwagi na funkcje
dydaktyczne tegoż uzasadnienia. Ponadto, interes wierzycieli nie jest sa-
moistną przesłanką uchylenia uchwały, a chodzi tu o przestrzeganie pra-
wa, co znalazło wyraz w proponowanym brzmieniu tego przepisu.

VII. Przepisy o postępowaniu po ogłoszeniu upadłości
W ustawie istnieje luka w kwestii daty rozpoczęcia biegu terminu do za-
skarżenia postanowień sądu czy sędziego-komisarza, które zostały wyda-
ne na posiedzeniu niejawnym, a nie podlegają ani doręczeniu ani ob-
wieszczeniu. Zmiana art. 220 i 224 wypełnia tę lukę przyjmując rozwiąza-
nie istniejące w prawie upadłościowym z 1934 r., według którego posta-
nowienia te wykłada się w sekretariacie sądu, a termin do ich zaskarżenia
biegnie od dnia wyłożenia postanowienia w sekretariacie sądu. Uchylenie
ust. 2 w art. 219 uzasadnione jest tym, że przepis ten powtarza niepo-
trzebnie zasadę wynikającą z przepisów kodeksu postępowania cywilne-
go, które stosuje się w postępowaniu po ogłoszeniu upadłości z mocy
art. 229.

14