Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

E. Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen tytułów uczestnictwa w
instytucjach zbiorowego inwestowania

§ 41.
1. Pozycje pierwotne w tytułach uczestnictwa w instytucjach zbiorowego
inwestowania wyznacza się na podstawie przepisów załącznika nr 2 do rozporządzenia, przy
czym:
1)przez instrumenty bazowe należy rozumieć poszczególne tytuły uczestnictwa w
instytucjach zbiorowego inwestowania;
2) przez parametry cenowe należy rozumieć ceny poszczególnych tytułów uczestnictwa w
instytucjach zbiorowego inwestowania.
2. Nie zezwala się na kompensację pomiędzy pozycjami pierwotnymi w tytułach
uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania, a innymi pozycjami pierwotnymi domu
maklerskiego, chyba że przepisy niniejszego załącznika stanowią inaczej.

§ 42. 1. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ogólnego oraz ryzyka szczególnego cen
tytułów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania oblicza się, z zastrzeżeniem
§ 14-16 niniejszego załącznika oraz § 10 załącznika nr 2 do rozporządzenia, jako 32% pozycji
netto w każdym z tych tytułów.

§ 43. Dom maklerski może obliczać wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ogólnego oraz
ryzyka szczególnego cen tytułów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania z
wykorzystaniem kompensacji pomiędzy pozycjami pierwotnymi w tych tytułach, a innymi
pozycjami pierwotnymi domu maklerskiego, przy użyciu metod, o których mowa w § 15-16,
pod warunkiem spełnienia następujących kryteriów:
1) prospekt emisyjny tytułów uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania lub
równoważny dokument określają:
a) kategorie aktywów stanowiących dozwolone lokaty,
b) zasady dywersyfikacji lokat lub inne ograniczenia inwestycyjne, jeśli występują,
oraz metody ich obliczania oraz zapewniania ich przestrzegania,
c) dopuszczalną wysokość kredytów i pożyczek zaciąganych przez instytucję
zbiorowego inwestowania oraz maksymalną ekspozycję tej instytucji w zakresie
transakcji terminowych prostych i transakcji terminowtych opcyjnych, jeśli takie
transakcje są dozwolone
d) działania mające na celu ograniczenie ryzyka kontrahenta z tytułu zawieranych
pozagiełdowych transakcji terminowych prostych i pozagiełdowych transakcji
terminowych opcyjnych, oraz z tytułu transakcji z udzielonym i otrzymanym
przyrzeczeniem odkupu, jeśli takie transakcje są dozwolone,
2) instytucja zbiorowego inwestowania publikuje półroczne i roczne sprawozdania
finansowe,
3) na żądanie posiadacza tytuły uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania
podlegają codziennie wykupowi lub umorzeniu za środki pochodzące z aktywów
własnych instytucji zbiorowego inwestowania,
4) inwestycje w tytuły uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania są
oddzielone od aktywów jednostki zarządzającej instytucją zbiorowego inwestowania,
5) dom maklerski przeprowadza odpowiednią ocene ryzyka inwestycji zbiorowego
inwestowania,

§ 44. 1. Jeżeli dom maklerski posiada informacje na temat codziennej struktury pozycji
pierwotnych w instrumentach bazowych instytucji zbiorowego inwestowania, może obliczać

39
wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka ogólnego i szczególnego cen tytułów uczestnictwa
instytucji zbiorowego inwestowania po uprzednim dokonaniu przeglądu tych pozycji, zgodnie
z metodami określonymi w sekcjach A-E niniejszego załącznika lub przy użyciu metody
wartości zagrożonej, zgodnie z przepisami załącznika nr 13 do rozporządzenia, przy czym:
1) pozycje w tytułach uczestnictwa instytucji zbiorowego inwestowania traktuje się jak
wyznaczone na podstawie dokonanego przez dom maklerski przeglądu pozycje
pierwotne w instrumentach bazowych tej instytucji zbiorowego inwestowania, ,
2) dopuszcza się kompensację pomiędzy pozycjami pierwotnymi instytucji zbiorowego
inwestowania, a innymi pozycjami pierwotnymi domu maklerskiego, w zakresie w
jakim pozycje pierwotne instytucji zbiorowego inwestowania odpowiadają pozycjom
pierwotnym domu maklerskiego oraz w jakim dom maklerski posiada taką ilość
tytułów uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania, która pozwala na wykup
lub tworzenie tych tytułów w zamian za instrumenty bazowe.
2. Dom maklerski może obliczać wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka szczególnego oraz
ryzyka ogólnego cen tytułow uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania, zgodnie z
zasadami wskazanymi w ust. 1, w odniesieniu do pozycji w tytułach instytucji zbiorowego
inwestowania, które w założeniu służą odwzorowaniu struktury oraz wyników zewnętrznie
generowanego indeksu albo stałego koszyka instrumentów kapitałowych lub dłużnych, pod
warunkiem, że spełnione są następujące kryteria:
1) celem zezwolenia wydanego instytucji zbiorowego inwestowania jest odwzorowanie
struktury oraz wyników zewnętrznie generowanego indeksu instrumentów
kapitałowych lub dłużnych,
2) współczynnik korelacji pomiędzy dziennymi wahaniami cen tytułów uczestnictwa w
instytucji zbiorowego inwestowania, a wartością odwzorowywanego indeksu albo
koszyka instrumentów kapitałowych lub dłużnych wynosi nie mniej niż 0,9, za okres
nie krótszy niż 6 miesięcy.

§ 45. 1. Jeżeli dom maklerski nie posiada informacji na temat codziennej struktury pozycji
pierwotnych w instrumentach bazowych instytucji zbiorowego inwestowania, może obliczać
wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka ogólnego oraz ryzyka szczególnego cen tytułów
uczestnictwa instytucji zbiorowego inwestowania, zgodnie z metodami określonymi w
sekcjach A-E niniejszego załącznika lub przy użyciu metody wartości zagrożonej, zgodnie z
przepisami załącznika nr 13 do rozporządzenia, przy czym:
1) pozycje w tytułach uczestnictwa instytucji zbiorowego inwestowania traktuje się jak,
oszacowane zgodnie z pkt. 2, pozycje pierwotne w instrumentach bazowych tej
instytucji zbiorowego inwestowania,
2) strukturę pozycji pierwotnych instytucji zbiorowego inwestowania oszacowuje się
przy założeniu, że instytucja ta w pierwszej kolejności inwestuje w najwyższym
dozwolonym dla siebie zakresie w te instrumenty bazowe, które wiążą się z
najwyższym wymogiem kapitałowym z tytułu ryzyka szczególnego oraz ryzyka
ogólnego cen tych instrumentów, następnie zaś odpowiednio w kolejne instrumenty
bazowe, uszeregowane w porządku malejącym według wysokości wymogu
kapitałowego dla poszczególnych instrumentów, aż do osiągnięcia limitu
inwestycyjnego instytucji zbiorowego inwestowania odpowiednio w ramach danego
rodzaju instrumentu oraz wszystkich klas instrumentów bazowych łącznie.
3) wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego i ogólnego cen tytułów
uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania obliczony w ten sposób nie może
być wyzszy niż kwota obliczona zgodnie z § 13.
2. Dom maklerski stosujący metodę, określoną w ust. 1, musi uwzględnić wpływ ekspozycji
pośrednich jakie mogą powstać wskutek zajmowania przez ten dom maklerski pozycji w

40
tytułach instytucji zbiorowego inwestowania na wysokość obliczanego wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego oraz ryzyka ogólnego instrumentów
bazowych, o których mowa w częściach A-E niniejszej sekcji. W tym celu dom maklerski
dokonuje proporcjonalnego zwiększenia pozycji netto w tytułach instytucji zbiorowego
inwestowania, aż do osiągnięcia maksymalnego dozwolonego poziomu ekspozycji z
tytułu instrumentów bazowych.

§ 46. Dom maklerski może oprzeć się na obliczeniach lub sprawozdaniach strony trzeciej na
temat wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka szczegółnego oraz ryzyka ogólnego cen
tytułów uczestnictwa instytucji zbiorowego inwestowania objętych przepisami § 15-16,
zgodnie z metodami określonymi w niniejszym załączniku, upewniwszy się co do
prawidłowości takich obliczeń i sprawozdań.

41
ZAŁ CZNIK Nr 4

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA
WALUTOWEGO
A. Szczególne zasady wyznaczania pozycji
§ 1. 1. Pierwotne pozycje wyrażone w walucie obcej, zwane dalej "walutowymi
pozycjami pierwotnymi", oblicza się zgodnie z zasadami wyznaczenia pozycji określonymi w
przepisach załącznika nr 2 do rozporządzenia, przy czym:
1) przez instrumenty bazowe należy rozumieć poszczególne waluty obce, a także wszelkie
inne instrumenty bazowe wyrażone w walucie obcej lub indeksowane do waluty obcej;
2) przez parametry cenowe należy rozumieć kursy walut obcych;
3) w rachunku pozycji pierwotnych uwzględnia się:
a) walutowe operacje bilansowe,
b) walutowe transakcje pozabilansowe,
c) operacje bilansowe i transakcje pozabilansowe, których instrument bazowy jest
indeksowany do waluty obcej,
d) przyszłe koszty lub przychody walutowe w części zabezpieczonej przed ryzykiem
walutowym.
2. Wybrane walutowe pozycje pierwotne mogą być uznane przez dom maklerski za
pozycje o charakterze strukturalnym, które podlegają wyłączeniu z rachunku pozycji
walutowych, przy czym walutowe pozycje pierwotne o charakterze strukturalnym rozumiane
są jako długoterminowe walutowe salda bilansowe związane z posiadaniem i
utrzymywaniem:
1) dotacji dla zagranicznych oddziałów domu maklerskiego oraz akcji i udziałów w
jednostkach zależnych i stowarzyszonych posiadanych przez dom maklerski, o ile dotacje
te oraz akcje i udziały pomniejszają poziom nadzorowanych kapitałów domu
maklerskiego;
2) sald transakcji mających na celu zabezpieczenie wymogów kapitałowych domu
maklerskiego przed ryzykiem walutowym.
3. Przed wyłączeniem wybranych walutowych pozycji pierwotnych uznanych za pozycje
o charakterze strukturalnym z rachunku pozycji walutowych dom maklerski jest obowiązany
poinformować Komisję o uznaniu wybranych walutowych pozycji pierwotnych za pozycje
strukturalne, przedkładając:
1) informacje dotyczące rodzaju, wielkości i struktury walutowej tych pozycji;
2) uzasadnienie celowości zastosowania wyłączenia z punktu widzenia ryzyka walutowego.
4.
Dom maklerski powiadamia Komisję o zmianach danych zawartych w
poinformowaniu o uznaniu wybranych walutowych pozycji pierwotnych za pozycje
strukturalne. W przypadku zaniechania tego obowiązku dana walutowa pozycja pierwotna nie
podlega wyłączeniu z rachunku pozycji walutowych.
5. Dom maklerski wyłącza z rachunku pozycji walutowych wielkości aktywów i
pasywów domu maklerskiego stanowiących środki pieniężne wyrażone w walucie obcej
należące do klientów domu maklerskiego, które są zdeponowane na rachunkach w banku lub
instytucji kredytowej prowadzonych dla domu maklerskiego lub na rachunkach w
zagranicznej firmie inwestycyjnej oraz wielkości pozabilansowe domu maklerskiego
stanowiące wartość instrumentów finansowych wyrażonych w walucie obcej należących do
klientów.

42
6. Dom maklerski włącza do rachunku pozycji walutowych pośrednie ekspozycje, jakie
powstają wskutek zaangażowania w jednostki uczestnictwa instytucji zbiorowego
inwestowania, uwzględniając ich rzeczywiste pozycje walutowe, przy czym, w celu
wyznaczenia tych pozycji, dom maklerski może oprzeć się na sprawozdaniach strony trzeciej
dotyczących pozycji walutowych w instytucji zbiorowego inwestowania, o ile dokonała
weryfikacji prawidłowości sporządzenia tych sprawozdań.
7. Jeżeli dom maklerski nie posiada informacji na temat pośrednich pozycji walutowych
będących wynikiem ekspozycji, o których mowa w ust. 6, zakłada się, iż odpowiednia
instytucja zbiorowego inwestowania dokonała lokat walutowych w maksymalnie
dozwolonym dla siebie zakresie, a w odniesieniu do pozycji objętych portfelem handlowym,
dom maklerski przy obliczaniu wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego
uwzględnia maksymalny poziom ryzyka pośredniego, jakie wiąże się z utrzymywaniem
pozycji poprzez instytucję zbiorowego inwestowania, w następujący sposób:
1) zakłada się proporcjonalne zwiększenie pozycji walutowych instytucji zbiorowego
inwestowania aż do maksymalnej wartości ekspozycji względem bazowych
składników lokat wynikających z uprawnień inwestycyjnych,
2) pozycję walutową instytucji zbiorowego inwestowania traktuje się jak pozycję w
odrębnej walucie, przy czym jeśli znany jest kierunek inwestycji instytucji
zbiorowego inwestowania, sumę długich pozycji pierwotnych instytucji zbiorowego
inwestowania można dodać do sumy długich pozycji netto domu maklerskiego w
poszczególnych walutach, a sumę krótkich pozycji pierwotnych instytucji
zbiorowego inwestowania można dodać do sumy krótkich pozycji netto domu
maklerskiego w poszczególnych walutach, przy czym przed dokonaniem tych
obliczeń nie zezwala się na wzajemną kompensację pozycji instytucji zbiorowego
inwestowania.
8. Dom maklerski może dwie waluty uznać za silnie ze sobą skorelowane, jeżeli:
1) prawdopodobieństwo, obliczone na podstawie dziennych kursów obowiązujących w
ciągu ostatnich trzech lat, iż ewentualna strata poniesiona z tytułu utrzymania
przeciwstawnych pozycji netto, jednakowej wysokości w tych walutach, nie
przekroczy, po przeliczeniu na walutę bilansową, w ciągu następnych dziesięciu dni
roboczych 4% wartości takiej pozycji dopasowanej, wynosi 99% lub jeżeli,
2) prawdopodobieństwo, obliczone na podstawie dziennych kursów obowiązujących w
ciągu poprzednich pięciu lat, iż ewentualna strata poniesiona z tytułu utrzymania
przeciwstawnych pozycji netto, jednakowej wysokości w tych walutach, nie
przekroczy, po przeliczeniu na walutę bilansową, w ciągu następnych dziesięciu dni
roboczych 4% wartości takiej pozycji dopasowanej, wynosi 95%.
9. W przypadku uznania dwóch walut za silnie ze sobą skorelowane dom maklerski
uwzględnia w rachunku pozycji walutowych pozycję niedopasowaną w tych walutach,
wyznaczając ją jako bezwzględną wartość różnicy między długą pozycją netto w jednej z
walut i krótką pozycją netto w drugiej z walut, oznaczając ja jako długą, gdy różnica jest
dodatnia, lub krótką, gdy różnica jest ujemna.
10. W przypadku walut objętych umową lub porozumieniem międzyrządowym
ograniczającym maksymalne wahania kursów tych walut w stosunku do innych walut
objętych porozumieniem, dom maklerski może uwzględnić w rachunku pozycji
walutowych pozycję niedopasowaną w tych walutach, wyznaczając ją jako bezwzględną
wartość różnicy między sumą długich pozycji netto w tych walutach i sumą krótkich
pozycji netto w tych walutach, oznaczając ją jako długą, gdy różnica jest dodatnia, lub
jako krótką, gdy różnica jest ujemna.
11. W przypadku walut państw członkowskich uczestniczących w drugim etapie
Europejskiej Unii Walutowej dom maklerski może uwzględniać w rachunku pozycji

43