Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

walutowych całkowitą pozycję niedopasowaną w tych walutach, wyznaczając ją jako
bezwzględną wartość różnicy między sumą długich pozycji netto w tych walutach i sumą
krótkich pozycji netto w tych walutach, oznaczając ja jako długą, gdy różnica jest
dodatnia, lub krótka, gdy różnica jest ujemna.
12. Jeżeli kurs utworzonej na mocy porozumień międzynarodowych rozliczeniowej waluty
obcej lub jednostki rozliczeniowej jest ustalany w stosunku do koszyka wybranych walut
obcych, to salda wyrażone w tej walucie lub jednostce rozliczeniowej można uwzględniać w
rachunku walutowych pozycji pierwotnych odpowiednio po ich rozłożeniu na waluty
składowe.
13. Walutowe pozycje pierwotne domu maklerskiego mogą być dyskontowane do ich
wartości bieżącej.
B. Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego
§ 2. 1. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego obliczany jest wyłącznie
w sytuacji, gdy suma całkowitej pozycji walutowej domu maklerskiego, ustalonej w sposób
określony w § 11 załącznika nr 2 do rozporządzenia, przekracza 2 % poziomu
nadzorowanych kapitałów domu maklerskiego ustalonego, niezależnie od zakresu
prowadzonej działalności, w sposób określony w § 1 ust. 3 załącznika nr 12 do
rozporządzenia.
2. W przypadku gdy dom maklerski wchodzi w skład grupy, która nie oblicza
skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej na podstawie § 13 rozporządzenia, łączny
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego obliczany jest wyłącznie w sytuacji, gdy
suma całkowitej pozycji walutowej domu maklerskiego, ustalonej w sposób określony w § 11
załącznika nr 2 do rozporządzenia, przekracza 2 % poziomu nadzorowanych kapitałów
ustalonego, niezależnie od zakresu prowadzonej działalności, w sposób określony w § 6
załącznika nr 12 do rozporządzenia, bez uwzględnienia wielkości kapitałów uzupełniających
III kategorii.
3. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego, z zastrzeżeniem ust. 4-6 oraz
przepisów § 10 załącznika nr 2, oblicza się dla pozycji pierwotnych wynikających z operacji
zaliczonych do portfela handlowego i z operacji zaliczonych do portfela niehandlowego
łącznie, jako sumę wymogów kapitałowych obliczonych zgodnie z ust. 4-6 oraz metodą
podstawową, metodą wartości zagrożonej lub metodą mieszaną.
4. W przypadku uznania przez dom maklerski dwóch walut za silnie ze sobą
skorelowane, wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego w zakresie pozycji dopasowanej
w tych walutach, wyznacza się jako 4% pozycji dopasowanej w tych walutach, równej
mniejszej z kwot określonych jako długa pozycja netto w jednej z walut i krótka pozycja netto
w drugiej z walut.
5. W przypadku określonym w części A § 1 ust. 10, dom maklerski oblicza wymóg
kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego w zakresie pozycji dopasowanej w walutach objętych
umową międzyrządową jako iloczyn pozycji dopasowanej w tych walutach i 50%
dopuszczalnej granicy wahania kursów walut, określonej w umowie, przy czym pozycję
dopasowaną w tych walutach wyznacza się jako mniejszą z kwot określonych jako suma
długich pozycji netto w tych walutach i suma krótkich pozycji netto w tych walutach.
6. W przypadku określonym w części A ust. 11, dom maklerski oblicza wymóg
kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego w zakresie pozycji dopasowanej walut Państw
Członkowskich jako iloczyn pozycji dopasowanej i 1,6%, przy czym pozycję dopasowana w
tych walutach wyznacza się jako mniejszą z kwot określonych jako suma długich pozycji
netto w tych walutach i suma krótkich pozycji netto w tych walutach.

44
§ 3. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego obliczany metodą
podstawową obejmuje:
1) obliczenie pozycji netto w każdej walucie obcej;
2) przeliczenie pozycji netto na walutę krajową według bieżącego kursu średniego danej
waluty ogłoszonego na dzień obliczeń przez Narodowy Bank Polski. ;
3) zsumowanie pozycji długich netto w każdej walucie przeliczonych na walutę krajową;
4) zsumowanie pozycji krótkich netto w każdej walucie przeliczonych na walutę krajową;
5) ustalenie całkowitej pozycji walutowej jako sumy długich lub sumy krótkich pozycji
netto w walutach obcych w zależności od tego, która z tych sum jest większa co do
bezwzględnej wartości;
6) pomnożenie przez 8 % sumy uzyskanej w sposób, o którym mowa w pkt 5.
§ 4. 1. Przy obliczaniu łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego
metodą wartości zagrożonej zgodnie z przepisami załącznika nr 13 do rozporządzenia
parametrami cenowymi są kursy walutowe.
2. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego oblicza się metodą wartości
zagrożonej dla wszystkich walutowych pozycji pierwotnych.

§ 5. 1. Przy obliczaniu łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego
metodą mieszaną dom maklerski określa zakres zastosowania metody wartości zagrożonej,
poprzez wyodrębnienie walutowych pozycji pierwotnych objętych tą metodą.
2. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego dla walutowych pozycji pierwotnych
objętych metodą wartości zagrożonej oblicza się poprzez odpowiednie zastosowanie do
tych pozycji metody wartości zagrożonej.
3. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego dla walutowych pozycji pierwotnych
nieobjętych metodą wartości zagrożonej oblicza się jako 8% kwoty obliczonej poprzez
odpowiednie zastosowanie do tych pozycji zasad wyznaczania całkowitej pozycji
walutowej.
4. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego oblicza się jako sumę wymogów
kapitałowych, o których mowa w ust 2 i 3.

45
ZAŁĄCZNIK Nr 5

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO
KONTRAHENTA, RYZYKA ROZRACHUNKU ORAZ RYZYKA DOSTAWY

I. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozrachunku, ryzyka dostawy oraz z tytułu ryzyka kredytowego
kontrahenta

§ 1. 1. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta oraz ryzyka
rozrachunku oblicza się jako sumę wymogów kapitałowych obliczonych na podstawie
przepisów części II niniejszego załącznika.
2. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka dostawy oblicza się zgodnie z przepisami załacznika nr 6 lub
zgodnie z przepisami części II niniejszego zał cznika, z uwzględnieniem zasad szczegółowych, o których
mowa w części III niniejszego załacznika.

II. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ryzyka kredytowego kontrahenta oraz ryzyka
rozrachunku

§ 2. Dom maklerski oblicza wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta
oraz ryzyka rozrachunku jako sumę wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kontrahenta
obliczonego zgodnie z § 11 oraz wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka rozrachunku
obliczonego zgodnie z § 18 ust. 1 pkt 3.

§ 3. 1. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta oblicza się dla
następujących operacji zaliczonych do portfela handlowego:
1) transakcji, których przedmiotem są finansowe instrumenty pochodne,
2) transakcji, których przedmiotem są instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia
ryzyka kredytowego,
3) transakcji o opóźnionej dostawie, o których mowa w § 18 ust. 2,
4) transakcji z udzielonym lub otrzymanym przyrzeczeniem odkupu oraz transakcji
udzielania lub przyjmowania pożyczek instrumentów kapitałowych, instrumentów
dłużnych lub towarów,
5) transakcji z opcją uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego opartych na instrumentach
kapitałowych, instrumentach dłużnych lub towarach,
6) transakcji o długim okresem rozrachunku lub dostawy.
2. Na potrzeby obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kontrahenta transakcjami,
o których mowa w ust. 1 pkt. 1, są transakcje, których przedmiotem są instrumenty
wskazane w § 2 ust. 2 załacznika nr 9 do rozporządzenia, inne niż transakcje, będące
zgodnie z przepisami § 6 załacznika nr 9, ekspozycjami w stosunku do centralnego
kontrahenta, którym przypisano wartość 0.

§ 4. 1. Przepisy ust. 2-4, odnoszące się do instrumentów pochodnych dotyczących
przenoszenia ryzyka kredytowego stosuje się na potrzeby obliczania ekwiwalentu
bilansowego tych transakcji, zgodnie z metodą wyceny rynkowej, o której mowa w § 8-11
załącznika nr 9.
2. Dom maklerski określa wartości potencjalnej przyszłej ekspozycji kredytowej dla
transakcji typu swap przychodu całkowitego oraz dla transakcji typu swap ryzyka
kredytowego, jako iloczyn wartości nominalnej danego instrumentu oraz następującego
współczynnika procentowego:

46
1) 5% - w przypadku gdy aktywa referencyjne transakcji typu swap spełniają warunki
umożliwiające zakwalifikowanie ich jako pozycji o obniżonym ryzyku w rozumieniu
przepisów załacznika nr 3 do rozporządzenia,
2) 10% - w przypadku gdy aktywa referencyjne transakcji typu swap nie spełniają
warunków, o których mowa w pkt. 1.
3. W obliczeniach, o których mowa w ust. 2, dom maklerski, którego ekspozycja z tytułu
zawarcia transakcji typu swap przychodu całkowitego stanowi pozycję długą w
instrumencie bazowym w aktywach referencyjnych tej transakcji, może stosować
współczynnik procentowy 0% dla tej transakcji, chyba że dana transakcja typu swap
przychodu całkowitego zawiera klauzulę na mocy której z chwilą stwierdzenia
niewypłacalności podmiotu, którego ekspozycja z tytułu zawarcia tej transakcji stanowi
odpowiednio pozycję krótką, transakcja ta podlega rozwiązaniu, nawet jeśli nie stwierdzono
niewypłacalności emitenta lub wystawcy aktywów referencyjnych tej transakcji.
4. W przypadku, gdy instrument pochodny dotyczący przenoszenia ryzyka kredytowego
zapewnia ochronę kredytową uruchamianą w następstwie n-tego z kolei niewykonania
zobowiązania wynikłego z pozycji pierwotnych w aktywach referencyjnych danej transakcji,
dom maklerski stosuje współczynniki procentowe zgodnie z ust. 2, w zależności od
spełnienia przez n-te w kolejności zobowiązanie o najniższej jakości kredytowej warunków
wskazanych w ust. 2.

§ 5. W przypadku, gdy instrument pochodny dotyczący przenoszenia ryzyka kredytowego
został zaliczony przez dom maklerski do portfela handlowego jako wewnętrzny instrument
zabezpieczający zgodnie z przepisami załącznika nr 1 do rozporządzenia oraz na potrzeby
wskazane w tym załączniku, uznaje się że ryzyko kontrahenta z tytułu tego instrumentu
wynosi 0.

§ 6. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2, dom maklerski oblicza wartość ekspozycji dla operacji, o
których mowa w § 3, zgodnie z przepisami załącznika nr 7 oraz załącznika nr 9, oraz
wartość ekspozycji ważonej ryzykiem dla tych operacji, zgodnie z metodą standardową, o
której mowa w załączniku nr 6 lub, w przypadku posiadania przez ten dom maklerski zgody,
o której mowa w art. 105a ust. 1 ustawy, zgodnie z metodą wewnetrznych ratingów, o której
mowa w załączniku nr 6.
2. W obliczeniach wartości ekspozycji, o których mowa w ust. 1, dom maklerski uwzględnia
przepisy szczegółowe, określone w § 4-6 oraz w niniejszego załacznika.

§ 7. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta stanowi 8% sumy
ekspozycji ważonych ryzykiem, obliczonych zgodnie z § 6.

§ 8. 1. W obliczeniach wartości ekspozycji ważonych ryzykiem, o których mowa w § 6, dom
maklerski nie może uznawać skutków zabezpieczenia finansowego wynikłych z
zastosowania metody uproszczonej ujmowania zabezpieczeń finansowych, o której mowa w
§ 60-66 załacznika nr 7 do rozporządzenia.
2. Na potrzeby obliczeń, o których mowa w § 6, dla ekspozycji wynikłych z transakcji, o
których mowa w § 3 ust. 1 pkt 4, wszystkie instrumenty oraz towary, które mogą być,
zgodnie z przepisami załacznika nr 1 do rozporządzenia, zakwalifikowane do portfela
handlowego, mogą być traktowane przez dom maklerski jako uznane zabezpieczenie.
3. Na potrzeby obliczeń, o których mowa w § 6, dla ekspozycji wynikłych z transakcji, o
których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1-2 oraz w § 3 ust. 1 pkt 6, wszystkie towary, które mogą być,
zgodnie z przepisami załacznika nr 1 do rozporządzenia, zakwalifikowane do portfela
handlowego, mogą być traktowane przez dom maklerski jako uznane zabezpieczenie.

47
4. Na potrzeby obliczeń korekt zmienności dla uznanych zgodnie z ust. 2-3 za
zabezpieczenie instrumentów, które nie spełniają kryteriów uznania za zabezpieczenie, o
których mowa w załaczniku nr 7, oraz które są przez dany dom maklerski zbywane lub
nabywane, stanowią przedmiot udzielonej lub zaciąganej pożyczki, lub też są przez ten dom
maklerski nabyte lub zbyte w innej formie w ramach transakcji, wskazanych w ust. 2-3,
dom maklerski stosujący metodę korekt zmienności opartych na metodzie nadzorczej,
zgodnie z § 44-88 załącznika nr 7, traktuje uznane w ten sposób instrumenty w taki sam
sposób jak dopuszczone do obrotu na uznanej giełdzie papierów wartościowych instrumenty
kapitałowe nie wchodzące w skład gównych indeksów tych giełd.

§ 9. 1. W przypadku, gdy dom maklerski stosuje korekty z tytułu zmienności opartych na
metodzie oszacowań własnych, zgodnie z § 44-88 załącznika nr 7, korekty z tytułu
zmiennosci oblicza się dla każdej indywidualnej pozycji.
2. W przypadku, gdy dom maklerski stosuje metodę modeli wewnetrznych, o której mowa w
§ 53-57 załącznika nr 7, metoda ta może być również stosowana dla operacji zaliczonych do
portfela handlowego.

§ 10. Na potrzeby obliczeń, o których mowa w § 6, w odniesieniu do uznania umów
ramowych saldowania zobowiązań w transakcjach z przyrzeczeniem odkupu lub
transakcjach udzielania lub otrzymania pożyczki papierów wartościowych i innych
transakcjach na rynku kapitałowym, saldowanie między ekspozycjami w portfelu
handlowym i niehandlowym jest dopuszczalne tylko po spełnieniu następujących
warunków:
1) wszystkie transakcje są objęte codzienną wyceną rynkową,
2) z zastrzeżeniem § 8, wszystkie aktywa pożyczone, zakupione lub otrzymane w tych
transakcjach mogą być użyte jako zabepieczenie finansowe zgodnie z przepisami
załącznika nr 7 do rozporządzenia,

§ 11. Jeżeli dom maklerski oblicza kwoty ekspozycji ważone ryzykiem dla celów nieniejszego
załącznika zgodnie z metodą wewnętrznych ratingów, wówczas do obliczeń, o których mowa
w § 109 załącznika nr 6 do rozporządzenia, stosuje się następujące zasady:
1) do sumy aktualizacji wartości i rezerw, obliczonej na potrzeby niniejszego
załącznika, można włączyć kwoty aktualizacji wartości uwzględniające jakość
kredytową kontrahenta,
2) jeśli ryzyko kredytowe kontrahenta zostało odpowiednio uwzględnione przy
wycenie pozycji w portfelu handlowym, oczekiwana kwota straty, odpowiadająca
stopniowi narażenie kontrahenta na ryzyko, wynosi 0.

§ 12. Aktualizacji wartości i rezerw, o których mowa w § 11 pkt 1 nie uwzględnia się w
funduszach własnych domu maklerskiego.

§ 13. Dla celów obliczania minimalnych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka
kontrahenta oraz z tytułu ryzyka kredytowego, ekspozycje wobec uznanych firm
inwestycyjnych z państw trzecich oraz ekspozycje wobec uznanych firm rozliczeniowych i
giełd traktuje się jako ekspozycje wobec instytucji.

§ 14. Dla celów obliczania ryzyka kredytowego kontrahenta, dom maklerski może saldować
ekspozycje z portfela handlowego z ekspozycjami z portfela niehandlowego.


48