Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
projekt przewiduje konieczność implementacji do polskiego prawa dyrektywy Rady w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz dyrektywy w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych; rozwiazań sprzyjających rozwojowi polskiego rynku kapitałowego (ułatwienie funkcjonowania mechanizmów krótkiej sprzedaży): poszerzenia katalogu instrumentów finansowych (np. o instrumenty o charakterze derywatów, o zróżnicowanych typach instrumentu bazowego)
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 64
- Data wpłynięcia: 2007-11-08
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2008-09-04
- adres publikacyjny: Dz.U. 2009 Nr 165, poz. 1316
64
zastrzeżeniem pkt. 7,
7) podmiot, będący w stosunku do domu maklerskiego podmiotem dominującym lub
zależnym, lub też będący podmiotem zależnym od podmiotu dominującego wobec domu
maklerskiego, może zapewniać ubezpieczenie wyłącznie w przypadku, gdy ubezpieczone
ryzyko przekaże do niezależnego podmiotu spełniającego kryteria, o których mowa w § 18
ust. 2,
8) podstawy uznawania ubezpieczenia są należycie uzasadnione i udokumentowane.
2. Dom maklerski stosuje obniżki lub korekty uznanego ubezpieczenia w przypadku gdy:
1) pozostający okres ważności polisy ubezpieczeniowej jest krótszy niż jeden rok, jak
określono w ust. 1 pkt. 1,
2) termin wypowiedzenia polisy ubezpieczeniowej jest krótszy niż jeden rok,
3) niepełnego dopasowania zakresu polis ubezpieczeniowych, do odpowiadającego im
profilu ryzyka operacyjnego,
4) uprawdopodobnionej niepewności dotyczącej otrzymania przez dom maklerski płatności z
tytułu posiadanej polisy ubezpieczeniowej
§ 20. Zmniejszenie wymogu kapitałowego z tytułu uznania ubezpieczenia nie może
przekroczyć 20% wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego przed uwzględnieniem
technik redukcji ryzyka.
§ 21. 1. W przypadku gdy dom maklerski będący podmiotem dominującym wraz z podmiotami
od niego zależnymi lub podmiotami zależnymi od podmiotu dominującego wobec domu
maklerskiego zamierzają stosować zaawansowana metodę pomiaru łącznie, muszą one we
wniosku o wydanie zgody, o której mowa w art. 105c ust. 1 pkt. 1 ustawy, zawrzeć opis metod
stosowanych podczas alokacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego pomiędzy
poszczególne podmioty grupy.
V. Łączenie metod
§ 22. Dom maklerski może stosować zaawansowaną metodę pomiaru w połączeniu z metodą
podstawowego wskaźnika lub metodą standardową, w zakresie wskazanym w zgodzie, o której
mowa w art. 105c ust. 1 pkt 1 ustawy oraz przy spełnieniu następujących warunków:
1) uwzględnione są wszystkie czynniki ryzyka operacyjnego danego domu maklerskiego, a
stosowana metodologia w opinii Komisji uwzględnia różne rodzaje działalności,
lokalizacje geograficzne oraz struktury prawne lub organizacyjne domu maklerskiego,
2) spełnione są kryteria określone w § 6 oraz § 12-17 dla obszarów objętych odpowiednio
metodą standardową oraz zaawansowaną metodą pomiaru.
§ 23. 1. Za zgodą, o której mowa w art. 105c ust. 1 pkt 1 ustawy, dom maklerski może, w
wyjątkowych okolicznościach, w tym w szczególności w przypadku rozpoczęcia nowego
rodzaju działalności, połączyć stosowanie metody podstawowego wskaźnika z metodą
standardową, przy czym wydanie takiej zgody uwarunkowane jest zobowiązaniem domu
maklerskiego do pełnego wprowadzenia metody standardowej w terminie określonym przez
Komisję.
2. Zgoda, o której mowa w ust. 1, wydawana jest na wniosek domu maklerskiego, zawierający
uzasadnienie dla przejściowego łączenia metod oraz zobowiązanie domu maklerskiego do
wprowadzenia metody standardowej zgodnie z ustalonym harmonogramem.
VI. Klasyfikacja zdarzeń operacyjnych
199
Rodzaj zdarzenia
Definicja
Oszustwa wewnętrzne
Straty spowodowane celowymi działaniami
polegającymi na defraudacji,
sprzeniewierzeniu majątku lub obejściu
regulacji prawnych lub regulacji
wewnętrznych domu maklerskiego, wynikłe w
skutek działań co najmniej jednego z
pracowników domu maklerskiego
Oszustwa zewnętrzne
Straty spowodowane celowymi działaniami
polegającymi na defraudacji,
sprzeniewierzeniu majątku lub obejściu
regulacji prawnych przez stronę trzecią
Zasady dotyczące zatrudnienia oraz
Straty powstałe na skutek działań
bezpieczeństwo w miejscu pracy
niezgodnych z prawem lub porozumieniami
dotyczącymi zatrudnienia, bezpieczeństwa i
higieny pracy, wypłaty odszkodowań z tytułu
uszkodzenia ciała oraz straty wynikające z
nierównego traktowania i dyskryminacji
pracowników
Klienci, usługi i praktyki operacyjne
Straty wynikające z niewywiązywania się ze
zobowiązań biznesowych względem klientów,
będące skutkiem działań nieumyślnych,
zaniedbania lub też nieodłącznie związane z
charakterem świadczonych usług
Uszkodzenia aktywów rzeczowych
Straty powstałe na skutek uszkodzenia lub
zniszczenia aktywów rzeczowych w wyniku
klęski żywiołowej lub w inny sposób
Awarie systemów i inne zakłócenia Straty powstałe na skutek awarii systemów
prowadzonej działalności
lub innych zakłóceń prowadzonej przez dom
maklerski działalności
Zarządzanie procesami operacyjnymi Straty
powstałe na skutek nieprawidłowego
rozliczenia transakcji lub wadliwego procesu
zarządzania procesami operacyjnymi oraz
wynikłe ze stosunków z kontrahentami
200
ZAŁĄCZNIK Nr 12
OBLICZANIE POZIOMU NADZOROWANYCH KAPITAŁÓW
A. Zasady ogólne
§ 1. 1. W przypadku domów maklerskich, których zakres prowadzonej działalności jest
znaczący, nadzorowane kapitały stanowią sumę kapitałów podstawowych, uzupełniających II
kategorii i uzupełniających III kategorii pomniejszoną o wartość akcji lub udziałów banków,
innych domów maklerskich, zagranicznych firm inwestycyjnych, instytucji kredytowych i
instytucji finansowych oraz udzielone tym instytucjom pożyczki podporządkowane, które
zaliczane są do ich kapitałów (funduszy) własnych.
2. Domy maklerskie, których zakres prowadzonej działalności jest znaczący,
uwzględniają kapitały uzupełniające III kategorii w poziomie kapitałów nadzorowanych tylko
wtedy, gdy suma składników kapitałów uzupełniających III kategorii jest dodatnia, w kwocie
nieprzewyższającej sum wymogów kapitałowych, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1-3 i 5
rozporządzenia.
3. W przypadku domów maklerskich, których zakres prowadzonej działalności jest
nieznaczący, nadzorowane kapitały stanowią sumę kapitałów podstawowych i
uzupełniających II kategorii pomniejszoną o wartość akcji lub udziałów banków, innych
domów maklerskich, zagranicznych firm inwestycyjnych, instytucji kredytowych i instytucji
finansowych oraz udzielone tym instytucjom pożyczki podporządkowane, które zaliczane są
do ich kapitałów (funduszy) własnych.
4. Domy maklerskie, niezależnie od zakresu prowadzonej działalności, uwzględniają
kapitały uzupełniające II kategorii w poziomie kapitałów nadzorowanych w kwocie
nieprzewyższającej wysokości kapitałów podstawowych.
5. Z wyjątkiem przypadku, gdy dom maklerski wchodzi w skład grupy, która nie oblicza
skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej na podstawie § 20 rozporządzenia, domy
maklerskie, niezależnie od zakresu prowadzonej działalności, pomniejszają poziom
nadzorowanych kapitałów o wartość akcji lub udziałów banków, innych domów maklerskich,
zagranicznych firm inwestycyjnych, instytucji kredytowych i instytucji finansowych oraz
udzielone tym instytucjom pożyczki podporządkowane, które zaliczane są do ich kapitałów
(funduszy) własnych, jeśli wartość tych akcji lub udziałów oraz udzielonych pożyczek
podporządkowanych:
1) stanowi więcej niż 10 % kapitału (funduszu) podstawowego banku, innego domu
maklerskiego, zagranicznej firmy inwestycyjnej, instytucji kredytowej lub instytucji
finansowej lub
201
2) stanowi nie więcej niż 10 % kapitału (funduszu) podstawowego podmiotu określonego w
pkt 1 i łącznie z wartością akcji lub udziałów innych banków, innych domów
maklerskich, innych zagranicznych firm inwestycyjnych, innych instytucji kredytowych
lub innych instytucji finansowych oraz innych pożyczek podporządkowanych, które
zaliczane są do ich kapitałów (funduszy) własnych nieprzekraczających 10 % kapitału
(funduszu) podstawowego tych podmiotów indywidualnie, stanowi więcej niż 10 %
poziomu nadzorowanych kapitałów domu maklerskiego ustalonego, niezależnie od
zakresu prowadzonej działalności, w sposób określony w ust. 3, przed pomniejszeniem
go o wartość tych akcji i udziałów oraz udzielonych tym instytucjom pożyczek
podporządkowanych, które zaliczane są do ich kapitałów (funduszy) własnych.
B. Wyznaczanie składników nadzorowanych kapitałów domów maklerskich
§ 2. Kapitały podstawowe domu maklerskiego ustalone na potrzeby obliczania poziomu
nadzorowanych kapitałów obejmują:
1) kapitały zasadnicze domu maklerskiego, z wyłączeniem akcji uprzywilejowanych w
zakresie spłaty jakichkolwiek zobowiązań domu maklerskiego z ich tytułu, które
stanowią:
a) kapitał zakładowy,
b) kapitał zapasowy,
c) pozostałe kapitały rezerwowe;
2) pozycje dodatkowe kapitałów podstawowych, które stanowi niepodzielony zysk z lat
ubiegłych, w tym również zysk w trakcie zatwierdzania obliczony zgodnie z
obowiązującymi zasadami rachunkowości i pomniejszony o wszelkie przewidywane
obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez
biegłych rewidentów,
3) pozycje pomniejszające kapitały podstawowe, które stanowią:
a) należne wpłaty na kapitał zakładowy,
b) akcje własne posiadane przez dom maklerski, wycenione według cen nabycia,
pomniejszone o odpisy spowodowane trwałą utratą ich wartości,
c) wartość firmy,
d) inne niż wartość firmy wartości niematerialne i prawne,
e) niepokrytą stratę z lat ubiegłych, również w trakcie jej zatwierdzania,
f) stratę na koniec okresu sprawozdawczego, obliczoną narastająco od początku roku
obrotowego.
§ 3. 1. Kapitały uzupełniające II kategorii domu maklerskiego ustalone na potrzeby
obliczania poziomu nadzorowanych kapitałów obejmują:
1) kapitał z aktualizacji wyceny utworzony na podstawie odrębnych przepisów;
2) zobowiązania podporządkowane z pierwotnym terminem zapadalności nie krótszym niż
pięć lat w kwocie pomniejszanej na koniec każdego roku w ciągu ostatnich 5 lat trwania
umowy o 20 % tej kwoty;
3) zobowiązania z tytułu papierów wartościowych o nieoznaczonym terminie wymagalności
oraz innych instrumentów finansowych o nieoznaczonym terminie wymagalności.
2. Wysokość zobowiązań podporządkowanych, o których mowa w ust. 1 pkt 2,
ujmowanych w kapitałach uzupełniających II kategorii domu maklerskiego, nie może
przekroczyć 50 % wielkości kapitałów podstawowych domu maklerskiego ustalonych na
potrzeby obliczenia poziomu nadzorowanych kapitałów.
§ 4. 1. Kapitały uzupełniające III kategorii domu maklerskiego ustalone na potrzeby
obliczenia poziomu nadzorowanych kapitałów obejmują:
202
1) zysk rynkowy ustalony w sposób określony w § 18 rozporządzenia, obliczony narastająco
do dnia sprawozdawczego, pomniejszony o znane obciążenia, w tym dywidendy, w
zakresie, w jakim nie został zaliczony do kapitałów podstawowych domu maklerskiego
lub podzielony w inny sposób;
2) stratę (ze znakiem ujemnym) na wszystkich operacjach zaliczonych do portfela
niehandlowego, obliczoną narastająco do dnia sprawozdawczego, z wyłączeniem strat z
tytułu zmian kursów walutowych i cen towarów, w zakresie, w jakim nie została ujęta w
kapitałach podstawowych domu maklerskiego lub pokryta w inny sposób;
3) zobowiązania podporządkowane z pierwotnym terminem zapadalności nie krótszym niż
dwa lata, których wartość nie została zaliczona do kapitałów uzupełniających II kategorii
domu maklerskiego.
2. Wysokość zobowiązań podporządkowanych ujmowanych w kapitałach
uzupełniających III kategorii domu maklerskiego nie może przekroczyć 150 % kwoty, o jaką
kapitały podstawowe domu maklerskiego przewyższają wyższą z kwot:
1) połowę wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego;
2) różnicę wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego i kapitałów uzupełniających
II kategorii domu maklerskiego.
§ 5. 1. Dom maklerski należący do grupy, o której mowa w § 19 rozporządzenia, ustala
poziom skonsolidowanych nadzorowanych kapitałów obejmujących jednostki zależne, na
podstawie swojego skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego w oparciu o
przepisy ustawy o rachunkowości, stosując zasady określone w przepisach § 1 - 4, z tym że
akcje lub udziały banków, innych domów maklerskich, zagranicznych firm inwestycyjnych,
instytucji kredytowych i instytucji finansowych należących do tej grupy oraz udzielone tym
instytucjom pożyczki podporządkowane, które zaliczane są do ich kapitałów (funduszy)
własnych, nie pomniejszają poziomu jego kapitałów nadzorowanych.
2.
Dodatkowo w poziomie skonsolidowanych nadzorowanych kapitałów domu
maklerskiego uwzględnia się odpowiednio:
1) wartość firmy jednostek podporządkowanych, rozumianą jako nadwyżka wartości
udziałów nad odpowiadającą im częścią aktywów netto wycenionych według ich wartości
godziwych;
2) ujemną wartość firmy jednostek podporządkowanych, rozumianą jako nadwyżka
odpowiedniej części aktywów netto wycenionych według ich wartości godziwych nad
wartością udziałów;
3) kapitały mniejszości, rozumiane jako kapitały określone w art. 3 ust. 1 pkt 46 ustawy o
rachunkowości;
4) różnice kursowe z przeliczenia, rozumiane jako różnice kursowe określone w
rozporządzeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanym na
podstawie art. 81 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości.
3. Poziom skonsolidowanych nadzorowanych kapitałów domu maklerskiego powiększa
się i pomniejsza o pozycje, o których mowa w ust. 2, odpowiednio w relacji do struktury
kapitałów (funduszy) własnych jednostek zależnych.
§ 6. Dom maklerski wchodzący w skład grupy, która nie oblicza skonsolidowanych norm
adekwatności kapitałowej na podstawie § 20 rozporządzenia, ustala wysokość
nadzorowanych kapitałów zgodnie z § 1 - 4, z zastrzeżeniem następujących modyfikacji:
1) poziom nadzorowanych kapitałów należy pomniejszyć o wartość aktywów niepłynnych
obejmujących:
a) rzeczowy majątek trwały netto, z wyjątkiem wartości nieruchomości obciążonej
hipoteką ustanowioną na rzecz domu maklerskiego z tytułu udzielonych przez dom
maklerski pożyczek na rzecz osób trzecich,
203