Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

b) należności netto z pozostałym terminem zapadalności dłuższym niż 90 dni, z
wyjątkiem:
– należności z tytułu warunkowego zakupu instrumentów finansowych i pożyczek
udzielanych pod zastaw papierów wartościowych,
– należności z tytułu depozytów zabezpieczających giełdowe transakcje terminowe,
– aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
– należności z tytułu podatków i innych opłat o charakterze publicznoprawnym,
c) zaangażowanie kapitałowe domu maklerskiego w instytucje niefinansowe wyrażone w
postaci posiadanych akcji lub udziałów oraz innych zaangażowań kapitałowych w
składniki zaliczane do kapitałów (funduszy) własnych tych podmiotów zgodnie z
wartością bilansową, w przypadku gdy pozycje zaliczone do tych zaangażowań domu
maklerskiego nie znajdują się w zorganizowanym obrocie i nie są łatwo zbywalne,
d) wartość akcji lub udziałów banków, innych domów maklerskich, zagranicznych firm
inwestycyjnych, instytucji kredytowych i instytucji finansowych niewchodzących w
skład grupy, która nie oblicza skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej na
podstawie § 20 rozporządzenia oraz udzielone tym instytucjom pożyczki
podporządkowane, które zaliczane są do ich kapitałów (funduszy) własnych z
uwzględnieniem zasad zawartych w § 1 ust. 5 pkt 1 i 2,
e) wartość kapitału jednostek zależnych - w przypadku gdy jest ujemna i nie pomniejsza
poziomu nadzorowanych kapitałów ustalonego w sposób określony w § 1;
2) wartość akcji lub udziałów banków, innych domów maklerskich, zagranicznych firm
inwestycyjnych, instytucji kredytowych i instytucji finansowych wchodzących w skład
grupy, która nie oblicza skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej na podstawie
§ 13 rozporządzenia oraz udzielone tym instytucjom pożyczki podporządkowane, które
zaliczane są do ich kapitałów (funduszy) własnych, pomniejsza odpowiednio sumę
kapitałów podstawowych domu maklerskiego z uwzględnieniem zasad zawartych w § 1
ust. 5 pkt 1 i 2;
3) limity, o których mowa w § 1 ust. 4 i § 3 ust. 2 oraz w § 4 ust. 2, oblicza się w
odniesieniu do kapitałów podstawowych ustalonych zgodnie z pkt 2.




204

ZAŁĄCZNIK Nr 13

METODA WARTO CI ZAGRO ONEJ

A. Zasady ogólne
§ 1. Metoda wartości zagrożonej służy do szacowania ryzyka rynkowego rozumianego
jako strata na utrzymywanych pozycjach w instrumentach bazowych z tytułu zmian
parametrów cenowych.
§ 2. Wartość zagrożona jest rozumiana jako przewidywana wielkość straty na
utrzymywanych pozycjach w instrumentach bazowych z tytułu zmian parametrów cenowych,
obliczona na podstawie modelu statystycznego, zwanego dalej "modelem wartości
zagrożonej", o parametrach szacowanych na podstawie obserwacji tych zmian, której
przekroczenie w ustalonym okresie prognozy może wystąpić z prawdopodobieństwem
równym założonemu poziomowi istotności.
§ 3. Metoda wartości zagrożonej polega na zastosowaniu modelu wartości zagrożonej do
obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka rynkowego i może być stosowana przez
dom maklerski, jeśli są spełnione następujące wymogi:
1) zasady zarządzania ryzykiem rynkowym są wewnętrznie spójne, a dom maklerski posiada
wdrożoną rutynową procedurę zapewniającą zgodność modelu wartości zagrożonej z
zasadami zarządzania ryzykiem oraz z procedurami kontroli wewnętrznej w zakresie
ryzyka;
2) dom maklerski posiada pełną dokumentację budowy modelu wartości zagrożonej;
3) dom maklerski zatrudnia co najmniej jedną osobę posiadającą kwalifikacje w
posługiwaniu się modelem wartości zagrożonej;
4) zadanie zarządzania ryzykiem rynkowym jest wykonywane przez jednostkę
organizacyjną, która jest niezależna od jednostek dokonujących operacji obciążonych tym
ryzykiem, zarówno organizacyjnie, jak i w zakresie wpływu wyników na operacjach
obciążonych ryzykiem rynkowym na składniki wynagrodzeń jej pracowników;
5) zarząd domu maklerskiego aktywnie uczestniczy w procesie kontrolowania ryzyka
rynkowego;
6) model wartości zagrożonej jest zintegrowany z codziennym procesem zarządzania
ryzykiem w domu maklerskim oraz używany w połączeniu z wewnętrznymi limitami
działalności obciążonej ryzykiem rynkowym;
7) konstrukcja limitów w zakresie ryzyka rynkowego uwzględnia wyniki testów skrajnych
warunków, o których mowa w § 10;

205
8) w ramach procesu kontroli wewnętrznej w domu maklerskim przeprowadza się
niezależną weryfikację modelu wartości zagrożonej;
9) przynajmniej raz w roku w ramach kontroli wewnętrznej domu maklerskiego dokonuje
przeglądu całego procesu zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie:
a) dokumentacji procesu zarządzania ryzykiem,
b) organizacji jednostki kontroli ryzyka,
c) integracji modelu wartości zagrożonej z codziennym zarządzaniem ryzykiem
rynkowym,
d) procesu wewnętrznego zatwierdzania modelu wartości zagrożonej,
e) procesu zatwierdzania wszelkich znaczących zmian w modelu wartości zagrożonej,
f) rodzajów ryzyka rynkowego ujmowanych przez model wartości zagrożonej,
g) integralności systemu informacji zarządczej,
h) dokładności i kompletności danych stosowanych w modelu wartości zagrożonej,
i) weryfikacji spójności, terminowości i solidności źródeł danych używanych w modelu
wartości zagrożonej, włącznie z niezależnością takich źródeł danych,
j) poprawności założeń dotyczących zmienności oraz korelacji,
k) dokładności wyceny sald bilansowych i pozabilansowych stanowiących podstawę dla
określenia ryzyka i wyników modelu wartości zagrożonej,
l) weryfikacji dokładności modelu wartości zagrożonej przez dokonywanie przeglądu
wyników weryfikacji historycznej i rewaluacyjnej, o których mowa w § 8 i 9.
B. Obliczanie wartości zagrożonej
§ 4. Wartość zagrożoną oblicza się, przyjmując:
1) poziom istotności równy 0,01;
2) założony okres utrzymywania stałej wielkości i struktury pozycji pierwotnych:
a) 10 dni roboczych - w celu obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka
rynkowego,
b) 1 dzień roboczy - w celu weryfikacji modelu wartości zagrożonej;
3) oszacowania parametrów modelu wartości zagrożonej, w szczególności: zmienności,
współczynników korelacji, na podstawie wiarygodnych danych historycznych za okres
obejmujący co najmniej 250 poprzedzających dni roboczych.
§ 5. Pod warunkiem zachowania ciągłości dopuszcza się:
1) stosowanie metody wartości zagrożonej do obliczania wymogu kapitałowego z tytułu
różnych rodzajów ryzyka rynkowego jednocześnie pod warunkiem, że model oblicza
przynajmniej jeden z łącznych wymogów kapitałowych, o których mowa w załączniku nr
3 do rozporządzenia oraz załącznika nr 4 do rozporządzenia,
2) przyjęcie krótszego okresu utrzymywania stałej wielkości i struktury pozycji pierwotnych
niż określony w § 4 pkt 2 lit. a, pod warunkiem odpowiedniego przeskalowania wyniku
na wielkość odpowiadającą okresowi 10 dni roboczych;
3) przy zachowaniu wymogu określonego w § 4 pkt 3, stosowanie schematów ważenia
obserwacji w okresie, o którym mowa w § 4 pkt 3, pod warunkiem dostosowania tego
okresu tak, aby ważona średnia numerów obserwacji w okresie obliczona przy
zastosowaniu schematu ważenia przyjętego dla ważenia obserwacji była równa co
najmniej 125, przy zachowaniu malejącej numeracji (od najwyższego numeru do 1)
chronologicznie uporządkowanych obserwacji w próbie;
4) uwzględnianie w modelu skrajnie niekorzystnych związków korelacyjnych lub
empirycznych związków korelacyjnych pomiędzy zmianami poszczególnych parametrów
cenowych.

206
§ 6. W przypadku domów maklerskich zawierających transakcje terminowe opcyjne,
określone w § 5 załącznika nr 2 do rozporządzenia, w obliczeniach wartości zagrożonej
uwzględnia się:
1) nieliniowość zmian wartości opcji względem zmian bieżących parametrów cenowych;
2) wpływ innych niż zmiany bieżących parametrów cenowych czynników wpływających na
wartość opcji.
§ 7. Krajowa firma inwestycyjna powinna aktualizować oszacowania parametrów modelu
przynajmniej raz w miesiącu.
C. Weryfikacja modelu wartości zagrożonej
§ 8.
Dom maklerski jest zobowiązany do codziennego porównywania wartości
zagrożonych obliczonych dla poprzedzających dany dzień 250 kolejnych dni roboczych z
rzeczywistymi dziennymi stratami na pozycjach pierwotnych objętych modelem wartości
zagrożonej, uwzględniającymi rzeczywiste zmiany parametrów cenowych, wielkości i
strukturę pozycji pierwotnych (weryfikacja historyczna).
§ 9. Dom maklerski jest zobowiązany do porównywania przynajmniej raz na kwartał
wartości zagrożonych, obliczonych dla poprzedzających dany dzień 250 kolejnych dni
roboczych z rewaluacyjnymi stratami na pozycjach pierwotnych objętych modelem wartości
zagrożonej, z tytułu rzeczywistych zmian parametrów cenowych, obliczonymi przy założeniu
utrzymywania przez 24 godziny stałej wielkości i struktury pozycji pierwotnych (weryfikacja
rewaluacyjna). W pierwszym roku stosowania modelu dom maklerski może dokonywać
weryfikacji rewaluacyjnej, powiększając sukcesywnie okres, za jaki obliczono wartości
zagrożone, od jednego kwartału do 250 dni roboczych.
§ 10. Dom maklerski jest zobowiązany do przeprowadzania przynajmniej raz na kwartał
testu skrajnych warunków polegającego na dokonywaniu serii symulacji wpływu skrajnie
niekorzystnych warunków na wynik zrealizowany na pozycjach pierwotnych objętych
modelem wartości zagrożonej oraz na poziom wartości zagrożonej, uwzględniających między
innymi skrajne zakłócenia:
1) parametrów cenowych;
2) poziomu płynności rynków;
3) związków korelacyjnych zmian parametrów cenowych;
4) zmienności parametrów cenowych;
5) struktury i wielkości pozycji pierwotnych i innych specyficznych uwarunkowań krajowej
firmy inwestycyjnej w zakresie ryzyka rynkowego.
§ 11.
Dom maklerski jest obowiązany do posiadania pełnej dokumentacji
przeprowadzonych obliczeń wartości zagrożonej, wyników weryfikacji historycznych,
weryfikacji rewaluacyjnych oraz testów skrajnych warunków.
D. Stosowanie metody wartości zagrożonej
§ 12. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego obliczony w oparciu o model
wartości zagrożonej jest równy większej z dwóch kwot obliczonych jako:
1) wartość zagrożona obliczona w dniu poprzednim;
2) średnia arytmetyczna wartości zagrożonych obliczonych w 60 poprzednich dniach
roboczych, pomnożona przez współczynnik korygujący k.

207
§ 13. Współczynnik korygujący k ustala się zgodnie z poniższą tabelą na podstawie
weryfikacji historycznej, o której mowa w § 8, w zależności od liczby n określonej jako ilość
dni spośród ostatnich 250 dni roboczych, w których rzeczywista strata na pozycjach
pierwotnych objętych modelem wartości zagrożonej przekroczyła wartość zagrożoną
wyznaczoną na dany dzień roboczy:

n
K


nie więcej niż 4
3,00


5
3,40


6
3,50


7
3,65


8
3,75


9
3,85


10 i więcej
4,00

208