Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

ZAŁĄCZNIK Nr 11
OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA
OPERACYJNEGO
I. Zasady ogólne
§ 1.
1.
W rozumieniu przepisów niniejszego załącznika ryzykiem operacyjnym jest
możliwość powstania straty na skutek niedostosowania lub zawodności wewnętrznych
procesów, błędów ludzkich lub systemów, lub na skutek zdarzeń zewnętrznych, przy czym
ryzyko prawne uznaje się za jeden z rodzajów ryzyka operacyjnego.
2. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego oblicza się przy użyciu metody
podstawowego wskaźnika, określonej w części II, metody standardowej, określonej w części
III, lub przy użyciu zaawansowanej metody pomiaru, określonej w części IV.
3. Dom maklerski stosujący metodę określoną w części III nie może jej zmienić na metodę
określoną w części II, chyba że uzyska zgodę, o której mowa w art. 105c ust. 1 pkt 3 ustawy,
wydaną na wniosek domu maklerskiego, zawierający uzasadnienie celowości zmiany metody
obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego.
4. Dom maklerski stosujący metodę określoną w części IV nie może jej zmienić na metody
określone w części II lub III, chyba że uzyska zgodę, o której mowa w art. 105c ust. 1 pkt 4
ustawy,, wydaną na wniosek domu maklerskiego, zawierający uzasadnienie celowości zmiany
metody obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego.
5. Łączenie metod obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego możliwe
jest wyłącznie po uzyskaniu zgody Komisji wydanej na wniosek domu maklerskiego, zgodnie
z przepisami części V.

§ 2. Dom maklerski obliczający wymóg z tytułu ryzyka operacyjnego, niezależnie od
stosowanej metody, zobowiązany jest:
1) stosować ogólne zasady zarządzania ryzykiem, określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 94 ust. 1 pkt 5 ustawy,
2) wdrożyć i stosować procedury oceny stopnia narażenia na ryzyko operacyjne, z
uwzględnieniem zdarzeń charakteryzujących się niską częstotliwością występowania lecz
potencjalnie wysokimi stratami,
3) z zastrzeżeniem § 1 ust. 1, określić co stanowi ryzyko operacyjne na użytek procedur, o
których mowa w pkt. 2,

189
4) posiadać opracowane w formie pisemnej plany zachowania ciągłości działania
przygotowane w celu zapewnienia bezawaryjnego działania krytycznych dla domu
maklerskiego funkcji biznesowych oraz plany awaryjne przygotowane na wypadek
wystąpienia awarii i mające na celu odtworzenie lub wznowienie działalności krytycznych
procesów biznesowych, zgodnie z przyjętymi przez dom maklerski celami oraz z
uwzględnieniem słusznych interesów klientów domu maklerskiego.
II. Metoda podstawowego wska nika
§ 3. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego obliczony według metody
podstawowego wskaźnika, stanowi 15% wskaźnika wyznaczonego zgodnie z zasadami
określonymi w § 4-6.
§ 4. 1. Wskaźnik oblicza się jako średnią z odnotowanych przez dom maklerski w okresie
ostatnich trzech lat skorygowanych rocznych wyników brutto, wyznaczonych na zasadach
określonych w § 5 lub w § 6.
2. rednią, o której mowa w ust. 1, oblicza się na podstawie obserwacji wysokości rocznych
wyników brutto ujętych w zbadanych sprawozdaniach finansowych w okresie ostatnich trzech
lat, z zastrzeżeniem ust. 4, jako sumę odnotowanych wartości skorygowanego wyniku brutto
podzieloną przez liczbę uwzględnionych obserwacji.
3. Jeżeli zbadane sprawozdania finansowe domu maklerskiego nie są dostępne, należy
wykorzystać dane szacunkowe, z zastrzeżeniem iż w momencie dostępności tych sprawozdań,
dom maklerski niezwłocznie dokona aktualizacji obliczonej średniej.
4. Jeżeli dla którejkolwiek z obserwacji skorygowany zysk brutto jest ujemny lub wynosi 0,
wówczas nie uwzględnia się tej obserwacji w obliczeniach średniej.

§ 5. 1. Dom maklerski stosujący przepisy ustawy o rachunkowości wylicza skorygowany
wynik brutto jako sumę pozycji z rachunku zysków i strat domu maklerskiego wymienionych
w tabeli poniżej, ustalonych zgodnie z zasadami określonymi w tej ustawie oraz w przepisach
wydanych na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz z
uwzględnieniem korekt określonych w ust. 3-6.
2. W obliczeniach skorygowanego wyniku brutto każda pozycja musi być uwzględniona
odpowiednio ze znakiem dodatnim lub ujemnym.

1
Przychody z działalności maklerskiej
2 Koszty
z
tytułu prowizji i innych opłat o charakterze
prowizyjnym
3
Wynik z operacji instrumentami finansowymi zaliczonymi do
portfela handlowego
4
Przychody z tytułu dywidend nie uwzględnione w wyniku z
operacji instrumentami finansowymi zaliczonymi do portfela
handlowego
5 Przychody
finansowe
6 Koszty
finansowe
7 Pozostałe przychody operacyjne

3. W kalkulacji skorygowanego wyniku brutto nie uwzględnia się kosztów operacyjnych
domu maklerskiego, za wyjątkiem kosztów z tytułu prowizji i innych opłat o charakterze
prowizyjnym oraz kosztów, określonych w ust. 4-5.
4. W kalkulacji skorygowanego wyniku brutto nie uwzględnia się przychodów z tytułu
dywidend otrzymanych od podmiotu, będącego w stosunku do domu maklerskiego

190
podmiotem dominującym lub zależnym, lub też będącego podmiotem zależnym od podmiotu
dominującego wobec domu maklerskiego, jeżeli umożliwi to uniknięcie podwójnego
naliczania przychodów wewnątrzgrupowych.
5. W kalkulacji skorygowanego wyniku brutto uwzględnia się koszty z tytułu opłat za usługi
outsourcingowe dostarczone przez podmiot będący w stosunku do domu maklerskiego
podmiotem dominującym lub zależnym, lub też będący podmiotem zależnym od podmiotu
dominującego wobec domu maklerskiego.
6. Przepisy ust. 5 stosuje się odpowiednio do kosztów z tytułu opłat za usługi outsourcingowe
dostarczone przez inne podmioty, o ile są one nadzorowane przez właściwy organ kraju
trzeciego, którego przepisy w zakresie adekwatności kapitałowej są co najmniej równoważne
wymogom określonym w ustawie i wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych.

§ 6. 1. Dom maklerski sporządzający sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi
Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości
Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami wydanymi w formie aktów
wykonawczych, na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy o rachunkowości, wylicza skorygowany
wynik brutto jako sumę pozycji ze swojego rachunku zysków i strat, w sposób możliwie
najlepiej oddający metodologię wyznaczania wskaźnika określoną w §
4-5 oraz z
uwzględnieniem korekt, o których mowa w § 5 ust. 3-6.

III. Metoda standardowa

§ 6. 1. Dom maklerski może stosować metodę standardową obliczania wymogu kapitałowego
z tytułu ryzyka operacyjnego pod warunkiem, że:
1) posiada udokumentowany system oceny oraz zarządzania ryzykiem operacyjnym, z
precyzyjnie określonym zakresem odpowiedzialności poszczególnych osób w ramach tego
systemu, za pomocą którego dokonywana jest identyfikacja stopnia narażenia domu
maklerskiego na ryzyko operacyjne,
2) prowadzi rejestr zdarzeń operacyjnych oraz strat wynikających z ryzyka operacyjnego,
3) posiadany przez dom maklerski system oceny i zarządzania ryzykiem operacyjnym
poddawany jest regularnym przeglądom, przeprowadzanym nie rzadziej niż raz w roku
przez niezależny podmiot lub podmioty,
4) posiadany przez dom maklerski system oceny i zarządzania ryzykiem operacyjnym jest
ściśle powiązany z procesem zarządzania innymi rodzajami ryzyka domu maklerskiego, a
wynik oceny tego systemu stanowi integralną część procesu monitorowania i kontroli
profilu ryzyka operacyjnego domu maklerskiego,
5) wdrożył system raportowania, w ramach którego sporządzane są raporty wewnętrzne na
temat ryzyka operacyjnego dla zarządu oraz innych, wyznaczonych w ramach systemu
oceny i zarządzania ryzykiem operacyjnym, osób lub podmiotów, oraz posiada procedury
podejmowania odpowiednich działań w reakcji na informacje zawarte w tych raportach.
2. Dom maklerski przeprowadza analizę spełniania warunków, o których mowa w ust. 1, z
uwzględnianiem swojego rozmiaru i skali prowadzonej działalności oraz zasady
proporcjonalności wdrożonych rozwiązań do tego rozmiaru i tej skali.

§ 7. 1. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego obliczony według metody
standardowej, stanowi sumę wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego
obliczonych odrębnie dla wszystkich, wyznaczonych zgodnie z § 10, linii biznesowych w domu
maklerskim.

191
2. Wymóg kapitałowy dla danej linii biznesowej, stanowi iloczyn wskaźnika, obliczonego dla
tej linii zgodnie z zasadami określonymi w § 8-9, oraz odpowiadającego danej linii
biznesowej współczynnika, wskazanego w tabeli, o której mowa w § 10.

§ 8. 1. Wskaźnik dla danej linii biznesowej oblicza się jako średnią z odnotowanych dla tej
linii przez dom maklerski w okresie ostatnich trzech lat skorygowanych rocznych wyników
brutto, wyznaczonych na zasadach określonych w § 9.
2. rednią, o której mowa w ust. 1, oblicza się na podstawie obserwacji wysokości rocznych
wyników brutto ujętych w zbadanych sprawozdaniach finansowych, z zastrzeżeniem ust. 3-5,
jako sumę wyliczonych dla danej linii w okresie ostatnich trzech lat wartości skorygowanego
wyniku brutto podzieloną przez trzy.
3. Jeżeli zbadane sprawozdania finansowe domu maklerskiego nie są dostępne, należy
wykorzystać dane szacunkowe, z zastrzeżeniem, że w momencie, gdy sprawozdania te będą
dostępne, dom maklerski niezwłocznie dokona aktualizacji obliczonej średniej.
4. Dla każdej linii biznesowej w każdym z ostatnich trzech lat dom maklerski oblicza narzut
kapitałowy, jako iloczyn skorygowanego zysku brutto wyliczonego dla danej linii oraz
odpowiadającego danej linii współczynnika, wskazanego w tabeli, o której mowa w § 10.
5. Jeżeli w danym roku suma narzutów kapitałowych ze wszystkich linii biznesowych w domu
maklerskim jest ujemna, wówczas obserwacji z tego roku nie uwzględnia się w liczniku przy
kalkulacji średniej, o której mowa w ust. 1-2.

§ 9. 1. Skorygowany wynik brutto dla danej linii biznesowej wylicza się na zasadach
określonych w części II § 5, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Obliczając skorygowany wynik brutto dla danej linii biznesowej dom maklerski uwzględnia
wyłącznie przychody i koszty z tytułu działalności przypisanych do danej linii biznesowej na
podstawie przepisów § 10

§ 10. 1. Dom maklerski stosujący metodę standardową dokonuje podziału prowadzonej
działalności na linie biznesowe, zgodnie z poniższą tabelą oraz z uwzględnieniem zasad, o
których mowa w ust. 2.

Linia biznesowa
Lista prowadzonych działalności Współczynnik




wiadczenie usług subemisji usługowej lub subemisji

inwestycyjnej





Oferowanie maklerskich instrumentów finansowych,

jeżeli usłudze tej towarzyszy umowa subemisji usługowej

lub inwestycyjnej





wiadczenie usług dodatkowych związanych z subemisją
Działalność
usługową lub inwestycyjną
18%
korporacyjna i

inwestycyjna
wiadczenie usług subskrypcji prywatnej, jeżeli
dokonywane jest w imieniu własnym i na rachunek
własny domu maklerskiego

Doradztwo inwestycyjne

Doradztwo dla przedsiębiorstw w zakresie struktury

192
kapitałowej, strategii przedsiębiorstwa lub innych
zagadnień związanych z taką strukturą lub strategią

Doradztwo i inne usługi w zakresie łączenia, podziału
oraz przejmowania przedsiębiorstw

Sporządzanie analiz inwestycyjnych, analiz finansowych
oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym
dotyczących transakcji w zakresie instrumentów
finansowych





Zawieranie transakcji na rachunek własny





Usługi pośrednictwa na rynku pieniężnym





Przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia
Obrót instrumentami
instrumentów finansowych, w celu ich wykonania poza 18%
finansowymi
rynkiem regulowanym lub alternatywnym systemem
obrotu

Wykonywanie poza rynkiem regulowanym lub
alternatywnym systemem obrotu zleceń nabycia lub
zbycia instrumentów finansowych na rachunek dającego
zlecenie

Organizowanie alternatywnego systemu obrotu





Przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia

instrumentów finansowych, w celu ich wykonania na

rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie

obrotu





Wykonywanie na rynku regulowanym lub w

Maklerskie usługi alternatywnym systemie obrotu zleceń nabycia lub zbycia 12%
detaliczne
instrumentów finansowych na rachunek dającego
zlecenie

Oferowanie maklerskich instrumentów finansowych
jeżeli usłudze tej nie towarzyszy umowa subemisji
usługowej ani umowa subemisji inwestycyjnej

wiadczenie usług subskrypcji prywatnej, jeżeli
dokonywane jest w imieniu własnym, lecz na rachunek
dającego zlecenie

Udzielanie pożyczek maklerskich instrumentów
finansowych lub pożyczek pieniężnych na zakup
maklerskich instrumentów finansowych

193