Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Art. 11. Obowiązek potwierdzenia opieki lekarskiej nad kobietą w ciąży,
o którym mowa w art. 9 i 10 ustawy, o której mowa w art. 6, stosuje się do
okresów przypadających po wej ciu w życie ustawy.

Art. 12. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2008 r.



1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych, ustawę z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu wiadczeń socjalnych, ustawę z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawę z dnia 25 czerwca 1999 r.
o wiadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ustawę
z dnia 28 listopada 2003 r. o wiadczeniach rodzinnych, ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawę z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalno ci pracodawcy.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 66
i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107,
poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99,
poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74,
poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166,
poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240,
poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r.
Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615 oraz z 2007 r. Nr 64,
poz. 426 i Nr 89, poz. 589.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 118, poz. 561,
Nr 139 , poz. 647 i Nr 147, poz. 686, z 1997 r. Nr 82, poz. 518 i Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 75,
poz. 486 i Nr 113, poz. 717, z 2002 r. Nr 135, poz. 1146, z 2003 r. Nr 213, poz. 2081, z 2005 r. Nr 249,
poz. 2104 oraz z 2007 r. Nr 69, poz. 467 i Nr 89, poz. 589.
4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 17, poz. 95,
Nr 21, poz. 125, Nr 112, poz. 769 i Nr 115, poz. 791-793.
5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 221, poz. 165
oraz z 2007 r. Nr 47, poz. 318 i Nr 115, poz. 792.
6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1630
oraz z 2007 r. Nr 64, poz. 427, Nr 105, poz. 720 i Nr 109, poz. 747.
7) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 64,
poz. 565, Nr 94, poz. 788 i Nr 164, poz. 1366, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144,
poz. 1043, Nr 149, poz. 1074, Nr 158, poz. 1121 i Nr 217, poz. 1588 oraz z 2007 r. Nr 89, poz. 589,
Nr 115, poz. 791 i 793 i Nr 120, poz. 818.


10


11

U Z A S A D N I E N I E

Projekt ustawy zawiera propozycje zmian w polskim systemie prawnym
wynikające z założeń programu polityki rodzinnej rządu Pana Premiera
Jarosława Kaczyńskiego, ogłoszonego w marcu 2007 r.
Zaproponowane zmiany obejmują zarówno propozycje przedstawione
w programie, jak i te wynikające z postulatów zgłaszany w trakcie dyskusji
nad programem przez ekspertów oraz przedstawicieli strony społecznej.
Celem ustawy jest wdrożenie rozwiązań, które mogą się przyczynić do
– wzrostu liczby narodzin (odwrócenia niekorzystnego trendu demograficznego)
– poprawy jako ci życia i kondycji polskich rodzin.
Od 1984 r. w Polsce rodzi się coraz mniej dzieci. Między latami 1989 i 2003
liczba urodzeń zmniejszyła się z 564,4 tys. do 351,1 tys. W 1989 r. na 100
kobiet w wieku rozrodczym przypadało 204 urodzonych dzieci
(tzw. współczynnik dzietno ci całkowitej wynosił: 2,04), w 2003 r. na 100 kobiet
przypadało już tylko 122 dzieci (współczynnik: 1,22). W ostatnich dwóch latach
współczynnik dzietno ci wzrósł nieznacznie i w 2005 r. wyniósł 1,24. Warto ci
te sytuują Polskę w ród krajów o najniższej dzietno ci w Europie.
Zmienia się także wiek matek. Od 1989 r. do 2005 r. mediana wieku
macierzyństwa wzrosła z 26,3 do 27,4 lat, a mediana wieku rodzenia
pierwszego dziecka z 23,3 lat do 25,4 lat. Zmiany te są efektem dwóch
nakładających się na siebie procesów. Pierwszym z nich jest odraczanie decyzji
o posiadaniu dzieci, a drugim – rezygnacja z posiadania dzieci.
Prognoza demograficzna do 2030 r., przygotowana przez GUS, wskazuje na
istotne zmiany, jakie będą zachodzić w wielko ci i strukturze ludno ci Polski
w kolejnych dekadach. Prawdopodobnie więc trwający od kilkunastu lat spadek
urodzeń jeszcze nie jest procesem zakończonym i dotyczy w coraz większym
stopniu kolejnych roczników młodzieży. W najbliższych latach należy liczyć się
z dalszym spadkiem współczynnika dzietno ci do około 1,1 w 2010 r.; potem,
w
latach 2010-2020, można oczekiwać niewielkiego wzrostu tego współ-
czynnika do warto ci około 1,2.
Kobiety coraz później będą podejmowały decyzje o macierzyństwie. Dzisiaj
mediana wieku rodzenia dzieci wynosi około 28 lat, w ciągu najbliższych kilku
lat wzro nie do 29 lat, a około 2025 r. przekroczy 30 lat.
W dalszym ciągu będzie następował spadek umieralno ci i wzrost przeciętnej
długo ci życia, jednak odrabianie zaległo ci w tej dziedzinie w stosunku do
krajów najbardziej rozwiniętych będzie następowało wolniej niż w ostatniej
dekadzie. Przeciętne trwanie życia wzro nie z 75,1 lat w 2006 r. (70,9 lat
mężczyźni, 79,6 lat kobiety) do 77,8 lat w 2015 r. (74,6 lat mężczyźni, 81,2 lat
kobiety) oraz do 80 lat w 2030 r. (77,6 lat mężczyźni, 83,3 lat kobiety).
Zgodnie z prognozą demograficzną GUS, liczba mieszkańców Polski będzie
maleć – zwiększać się będzie dystans pomiędzy liczbą zgonów a liczbą
urodzeń – zjawisko to obserwowane jest w Polsce od niedawna, wcze niej
mieli my do czynienia z nadwyżką urodzeń nad liczbą zgonów i przyrostem
ludno ci. Spadek liczby ludno ci oraz niekorzystne zmiany w relacjach między
ludno cią w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym wystąpi:
– o ile zostaną utrzymane założone trendy w poziomie współczynnika
dzietno ci;
– będzie postępowało dalsze odkładanie urodzeń przejawiające się
przesuwaniem
redniego wieku rodzenia w kierunku coraz starszych
roczników;
– w
połączeniu z korzystnymi zmianami umieralno ci.
Przy takim scenariuszu, do 2020 r. liczba ludno ci zmniejszy się o milion osób,
a w następnej dekadzie (lata 2020–2030) o kolejne półtora miliona; w 2030 r.
ludno ć Polski może osiągnąć liczbę ok. 35,7 mln. Ubytek ludno ci dotknie
przede wszystkim miasta, głównie z powodu mniejszej dzietno ci w miastach
niż na wsi, ale też na skutek nowego zjawiska, jakim jest przemieszczanie się
czę ci ludno ci miejskiej na tereny wiejskie na obrzeżach miast. W stosunku do
stanu obecnego przewiduje się, że do 2030 r. liczba ludno ci w miastach
zmniejszy się w sumie o 3 miliony osób, a na wsi wzro nie o ok. pół miliona.
Zmieni się także struktura wieku ludno ci. Według prognoz GUS, redni wiek
mieszkańca Polski, który wynosi obecnie 36,7 roku wzro nie do 2030 r. do 45,5
lat.
2

Zmieniać się będzie relacja pomiędzy osobami w wieku produkcyjnym

(18–59/64 lata) i osobami w wieku poprodukcyjnym (60/65 lat i więcej).
W 2012 r. na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadać będzie około 28 osób
w wieku poprodukcyjnym (w 2005 roku były to 24 osoby), a w 2030 r. już
46 osób. Rosnąca liczba ludzi starszych i spadek liczby osób zdolnych do pracy
oznacza przede wszystkim rosnące obciążenie pracujących kosztami
utrzymania istniejących systemów socjalnych, w tym zwłaszcza systemów
emerytalnych i opieki zdrowotnej. Najbliższe lata trzeba wykorzystać do jak
największej mobilizacji zasobów ludzkich tak, aby rynek pracy mógł udźwignąć
wyzwania starzejącej się ludno ci.
Należy tutaj zauważyć, że od 2003 r. obserwujemy korzystne zmiany w liczbie
i natężeniu urodzeń (wzrost liczby oraz intensywno ci urodzeń, zwłaszcza
w rocznikach wieku 25-29 lat i 30-35 lat), co wynika głównie z realizacji
odłożonych urodzeń wyżowych roczników końca lat 70-tych oraz początku lat
80-tych, zmiany te są korzystniejsze niż zakładała aktualna prognoza
demograficzna. Te korzystne trendy wymagają wsparcia odpowiednią polityką
rodzinną.
Polacy chcą mieć więcej dzieci. Polki deklarują, że chciałyby mieć więcej dzieci.
Hipotetyczny wskaźnik dzietno ci, przy uwzględnieniu tych deklaracji powinien
wynosić 2,33, a w przypadku aspiracji mężczyzn - 2,29. Jednakże chęci te nie
są realizowane. Badania opinii publicznej wskazują, że ponad połowa Polaków
nie zamierza mieć więcej dzieci.

Do najważniejszych powodów rezygnacji z dziecka i kolejnych dzieci należą:
– posiadanie zaplanowanej liczby dzieci,
– stan zdrowia i wiek pytanej osoby lub jej/jego partnera/ki, brak stałego
partnera,
– wysokie koszty utrzymania dziecka,
– obawa o przyszło ć dzieci,
– partner lub partnerka nie chce mieć więcej dzieci.
Polacy jako główne przyczyny odraczania bądź rezygnacji z rodzicielstwa
3