Poselski projekt ustawy o Straży Kolejowej
- projekt dotyczy zmiany statusu formacji zajmującej się zapewnieniem bezpieczeństwa na kolei. Obecnie funkcjonująca Straż Ochrony Kolei, znajdująca się w strukturze organizacyjnej PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej (będącej zarządcą infrastruktury kolejowej) ma zostać zastąpiona Strażą kolejową, która miałaby status uzbrojonej, umundurowanej formacji, wchodzącej w skład administracji rządowej. Projekt reguluje m.in. zadania i kompetencje Straży Kolejowej, zasady służby w straży Kolejowej, uprawnienia funkcjonariuszy Straży Kolejowej.
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 510
- Data wpłynięcia: 2007-11-21
- Uchwalenie:
510
3
Dodatkową wskazówką interpretacyjną może być treść Komunikatu
Komisji dotyczącego stosowania dawnego art. 48 ust. 4 TWE (J.O. 1988, C
72). Komisja uważa, że wyjątek dotyczący administracji publicznej dotyczy
przede wszystkim pracowników sił zbrojnych, policji, sędziów, pracowników
administracji skarbowej oraz dyplomacji. Może odnosić się do administracji
publicznej szczebla centralnego lub lokalnego, w zakresie, w jakim chodzi o
personel, który wykonuje władze państwową, w związku z procesem tworzenia
lub stosowania prawa oraz nadzoru nad jednostkami podporządkowanymi.
Zarówno Komisja, jak i Trybunał Sprawiedliwości, zdają się wyłączać z
pojęcia administracji publicznej np. pracowników technicznych czy personel
pomocniczy. Tym niemniej wszystkie przypadki rozpatrywane są
indywidualnie.
c) Dyrektywa
Rady
92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w
sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy
bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno
rodziły i pracownic karmiących piersią (dziesiąta dyrektywa szczegółowa w
rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG), w art. 10 stanowi, że w celu
zagwarantowania pracownicom w ciąży, pracownicom, które niedawno rodziły i
pracownicom karmiącym piersią możliwości korzystania z praw do ochrony
zdrowia i bezpieczeństwa, uznanych w tym artykule, postanawia się, że Państwa
Członkowskie podejmą niezbędne środki zakazujące zwolnień takich pracownic
w okresie od początku ciąży do końca urlopu macierzyńskiego przewidzianego
w art. 8 ust. 1, chyba że zachodzą szczególne przyczyny, niezwiązane z ich
stanem, dopuszczone w prawie krajowym i/lub praktyce oraz, w stosownych
przypadkach, odpowiednie władze wyraziły na to zgodę. Trybunał
Sprawiedliwości uznał, że art. 10 dyrektywy wywiera bezpośredni skutek,
zatem w braku implementacji jego postanowień do prawa krajowego, przyznaje
jednostkom prawa, na które mogą się powoływać przed sądami krajowymi,
przeciwko władzom państwa, które nie implementowało tego przepisu.
Dyrektywa Rady 96/34/WE z dnia 3 czerwca 1996 r. w sprawie
porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez
UNICE, CEEP oraz ETUC. Porozumienie to jest załącznikiem do dyrektywy.
Porozumienie zawiera jedynie minimalne regulacje dotyczące urlopów
rodzicielskich, zwanych w polskim prawie urlopami wychowawczymi.
Porozumienie określa np. przyznanie prawa do urlopu rodzicielskiego zarówno
kobietom jak i mężczyznom, czas trwania, prawo powrotu na zajmowane
stanowisko po skończeniu urlopu, kompetencje Państwa Członkowskiego do
1 Obecnie art. 39 ust 4 TWE. Pomimo zmiany numeracji artykułów, w związku z wejściem w życie tzw.
Traktatu Amsterdamskiego z dniem 1 maja 1999 r., treść przepisu nie uległa zmianie. W związku z tym treść
Komunikatu zachowuje aktualność.
2 Wyrok z 4 października 2001 r. w sprawie C-438/99 Maria Luisa Jiménez Melgar przeciwko Ayuntamiento de
Los Barrios.
4
ustalenia okresów uprzedzającego powiadomienia pracodawcy przez
pracownika, korzystającego z prawa do urlopu rodzicielskiego, określającego
początek i koniec urlopu, stanowi, że w celu zapewnienie możliwości
korzystania przez pracowników z prawa do urlopu rodzicielskiego Państwa
Członkowskie, i/lub pracodawcy i pracownicy powinni wprowadzić niezbędne
przepisy i podjąć środki w celu ochrony pracowników przed zwalnianiem z
powodu ubiegania się lub korzystania z urlopu rodzicielskiego. Ponadto,
Porozumienie wyraźnie zezwala na przyjmowanie rozwiązań bardziej
korzystnych (Klauzula 4 ust. 1).
d)
Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4
listopada 2003 r. dotycząca niektórych aspektów czasu pracy. Dyrektywa m.in.
stanowi, iż przeciętny wymiar czasu pracy w okresie siedmiodniowym, łącznie z
pracą w godzinach nadliczbowych, nie powinien przekraczać 48 godzin (art. 6),
a także, że każdy pracownik powinien być uprawniony do corocznego urlopu
płatnego w wymiarze co najmniej czterech tygodni (art. 7).
W celu zagwarantowania przestrzegania maksymalnego przeciętnego
wymiaru czasu pracy, państwa członkowskie mogą ustalić okres rozliczeniowy
nieprzekraczający czterech miesięcy (art. 16 lit. b).
III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
a)
Opiniowany projekt ustawy zasadniczo nie jest objęty zakresem
przedmiotowym prawa Unii Europejskiej. Ocenie należy poddać tylko niektóre
postanowienia projektu.
b) Przepis projektowanego art. 19 pkt. 1 (a także przepisy
projektowanych art. 5 pkt. 1, art. 35 ust. 1 pkt. 5, art. 48 ust. 3 pkt. 1) stanowi, że
funkcjonariuszem Straży Kolejowej może być jedynie osoba, która posiada
wyłącznie obywatelstwo polskie. Wydaje się, iż ze względu na charakter zadań
Straży Kolejowej, jej status oraz zadania i uprawnienia funkcjonariuszy Straży
Kolejowej (art. 1 ust. 1 i art. 2-4, art. 14-16 projektu ustawy), w świetle
przywołanego w punkcie II b) niniejszej opinii Komunikatu Komisji, wymóg
obywatelstwa polskiego jest uzasadniony i przepis nie jest sprzeczny z art. 39
ust. 4 TWE.
c)
Przepis art. 39 projektu zapewnia ochronę stosunku pracy
pracowników – funkcjonariuszy Straży Kolejowej w trakcie ciąży, a także w
trakcie korzystania z urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego.
Przepis ten nie różnicuje ochrony ze względu na płeć funkcjonariuszy.
Projektowany art. 37 zezwala na zwolnienie funkcjonariuszy ze służby w trakcie
ciąży, w czasie urlopu macierzyńskiego i w czasie urlopu wychowawczego
3 Dz.Urz. L 299 z 18.11.2003 r. s. 9-19.
5
jedynie w wyjątkowych, wymienionych w przepisie, przypadkach, nie
związanych z ciążą lub macierzyństwem.
Rozwiązanie takie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej, w
szczególności z dyrektywą Rady 96/34/WE (Klauzula 2 ust. 4 w związku z
Klauzulą 1 ust. 2 dyrektywy) i dyrektywą Rady 92/85/EWG (art. 10, w zw. z art.
8 ust. 1 dyrektywy).
d)
Przepisy art. 27 ust. 1 i 2 projektu stanowią, że czas pełnienia
służby funkcjonariusza jest określony wymiarem jego obowiązków, z
uwzględnieniem prawa do wypoczynku. Jednak czas pełnienia służby wynosi 40
godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym
trzech miesięcy. Takie rozwiązanie jest zgodne z art. 6 w związku z art. 16
dyrektywy 2003/88/WE.
Przepis art. 65 projektu ustawy przewiduje, że funkcjonariuszowi
przysługuje prawo do corocznego płatnego urlopu w wymiarze 26 dni
roboczych, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Rozwiązanie to jest
zgodne z art. 7 dyrektywy 2003/88/WE.
IV. Konkluzje
Przepisy art. 5 pkt. 1, art. 19 pkt. 1, art. 35 ust. 1 pkt. 5, art. 48 ust. 3 pkt.
1) projektu, dotyczące wymogu obywatelstwa polskiego dla funkcjonariuszy
Straży Kolejowej nie są sprzeczne z art. 39 ust. 4 Traktatu ustanawiającego
Wspólnotę Europejską.
Przepis art. 39 projektu, dotyczący ochrony stosunku pracy w związku z
ciążą, korzystaniem z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego, jest zgodny
z dyrektywą Rady 96/34/WE i dyrektywą Rady 92/85/EWG.
Przepis art. 65 projektu, dotyczący wymiaru urlopu funkcjonariuszy
Straży Kolejowej, jest zgodny z art. 7 dyrektywy 2003/88/WE.
W pozostałym zakresie przedstawiony poselski projekt ustawy o Straży
Kolejowej nie jest objęty zakresem przedmiotowym prawa Unii Europejskiej.
Opracował: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych
Michał Królikowski
Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, kolejnictwo, straże, administracja rządowa, prawo
pracy, urlopy
Warszawa, 29 listopada 2007 r.
BAS-WAEM-266/07
Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna
dotycząca możliwości uznania przedstawionego poselskiego projektu
ustawy o Straży Kolejowej (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Krzysztof
Tchórzewski) za projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w
rozumieniu art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu
Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy
wykonującym prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy mający na celu
wykonanie prawa Unii Europejskiej.
Przedstawiony poselski projekt ustawy o Straży Kolejowej ma na celu
zmianę statusu formacji zajmującej się zapewnieniem bezpieczeństwa na kolei.
Obecnie funkcjonująca Straż Ochrony Kolei, znajdująca się w strukturze
organizacyjnej PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej (będącej
zarządcą infrastruktury kolejowej) ma zostać zastąpiona Strażą Kolejową, która
miałaby status uzbrojonej, umundurowanej formacji, wchodzącej w skład
administracji rządowej.
Projekt reguluje m.in. zadania i kompetencje Straży Kolejowej, zasady
służby w Straży Kolejowej, uprawnienia funkcjonariuszy Straży Kolejowej.
Ponieważ opiniowany projekt ustawy nie ma na celu wykonania
jakiegokolwiek aktu prawa Unii Europejskiej, nie ma podstaw, by uznać go, w
trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu, za projekt ustawy wykonującej prawo
Unii Europejskiej
Opracował: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych
Michał Królikowski
Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, kolejnictwo, straże, administracja rządowa, prawo
pracy, urlopy
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI
z dnia ………………………
w sprawie określenia wzoru znaku graficznego Straży Kolejowej.
Na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy z dnia …………….…. o Straży Kolejowej (Dz. U. Nr ..…poz. …...)
zarządza się, co następuje:
§ 1. 1. Ustala się znak graficzny Straży Kolejowej, zwany dalej „znakiem”.
2. Znakiem jest emblemat przedstawiający wieniec laurowy, w środku wieńca umieszczony jest
wizerunek orła białego, ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej w odrębnych przepisach,
haftowany srebrnym szychem, a korona, dziób i szpony – haftowane złotym szychem. Pod godłem
umieszczona jest ośka kolejowa haftowana złotym szychem. Z prawej i lewej strony wewnątrz ośki
kolejowej znajdują się symetrycznie rozmieszczone litery „SK" (Straż Kolejowa) w kolorze złotym. Pod
znakiem umieszczony jest napis „STRA KOLEJOWA”.
3. Znak może być używany w barwach czarno-białych i w różnych rozmiarach.
4. Wzór znaku, o którym mowa w ust. 2, określa załącznik do rozporządzenia.
§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.