Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych

Druk nr 462

Warszawa, 6 grudnia 2007 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. oraz art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani posłowie
wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy z dnia 30 listopada
1995 r. o pomocy państwa w spłacie
niektórych kredytów mieszkaniowych,
udzielaniu premii gwarancyjnych oraz
refundacji bankom wypłaconych premii
gwarancyjnych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Gabrielę Masłowską.


(-) Waldemar Andzel; (-) Piotr Babinetz; (-) Piotr Cybulski; (-) Witold
Czarnecki; (-) Marzenna Drab; (-) Zbigniew Girzyński; (-) Jerzy Gosiewski;
(-) Dariusz Kaczanowski; (-) Mariusz Kamiński; (-) Sławomir Kłosowski;
(-) Leonard Krasulski; (-) Ewa Malik; (-) Gabriela Masłowska; (-) Jerzy
Materna; (-) Anna Paluch; (-) Marek Polak; (-) Józef Rojek; (-) Edward
Siarka; (-) Piotr Stanke; (-) Marek Suski; (-) Aleksander Marek Szczygło;
(-) Jolanta
Szczypińska;
(-) Stanisław
Szwed;
(-) Beata
Szydło;
(-) Grzegorz Tobiszowski; (-) Teresa Wargocka; (-) Jadwiga Wiśniewska;
(-) Tadeusz Woźniak; (-) Sławomir Zawiślak; (-) Zbigniew Ziobro.
Projekt



U S T A W A

z dnia ......................2007 r.

o zmianie ustawy z dnia 30 listopada 1995r. o pomocy państwa w spłacie
niektórych kredytów mieszkaniowych , udzielaniu premii gwarancyjnych
oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.


Art. 1

W ustawie z dnia 30 listopada 1995r. o pomocy państwa w spłacie niektórych
kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji
bankom wypłaconych premii gwarancyjnych ( Dz U. z 2003 r. Nr 119,
poz. 1115, z 2004 r. Nr 213, poz. 2157, z 2005r. Nr 94, poz. 786 oraz z 2006 r.
Nr 53, poz. 385 i Nr 249, poz. 1828 ) wprowadza się następujące zmiany:

1) W art. 10 wprowadza się następujące zmiany :

a) w ust.1 pkt. 3) po średniku dodaje się zwrot :
„nominalna kwota umorzenia kredytu dokonanego przy ostatecznym
rozliczeniu kosztów budowy, o którą powiększa się nadwyżkę podlegającą
umorzeniu oraz którą spółdzielnia mieszkaniowa żąda przy uzupełnianiu
przez członka wkładu budowlanego, nie może być wyższa niż 1,5
minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z
dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę;”

b) w ust. 1 pkt. 5 po średniku dodaje się zwrot :
„nominalna kwota umorzenia kredytu dokonanego przy ostatecznym
rozliczeniu kosztów budowy, którą spółdzielnia mieszkaniowa żąda przy
uzupełnianiu przez członka wkładu budowlanego, nie może być wyższa niż
1,5 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w
ustawie z dnia 10 października 2002r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę.”

2) Art. 10a otrzymuje brzmienie:

„Art.10a.1. Na wniosek kredytobiorcy, który dokonywał spłaty
kredytu, zaciągniętego i spłacanego na warunkach określonych przez Radę
Ministrów, w okresie co najmniej 10 lat - licząc od dnia rozpoczęcia tej
spłaty - w wysokości wynikającej z art. 7 i 8 lub w wysokości rocznie nie
mniejszej niż 1% aktualnej w danym roku wartości mieszkania zajmowanego
na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa lub 2% aktualnej wartości
w danym roku mieszkania zajmowanego na warunkach spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu – bank umarza w ciężar budżetu państwa
pozostałe zadłużenie.
2 . Warunek dokonania przez kredytobiorcę spłaty uważa się za spełniony
również wtedy, gdy łącznie, w okresie co najmniej10 lat dokonywał jej na
zasadach określonych w ust.1. W okres ten wlicza się wykorzystany, ustawowo
określony czas zawieszenia spłaty.”.



Art. 2


Ustawa wchodzi w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.








U z a s a d n i e n i e

Celem nowelizacji ustawy jest wyeliminowanie negatywnych
finansowych skutków przemian ustrojowych Państwa, którymi została
obarczona wybrana grupa obywateli oraz doprowadzenie do stanu prawnego,
który wynika z zasad określonych Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej.
W ostatnim czterdziestoleciu spółdzielczość była największym
inwestorem mieszkaniowym ; przez bardzo długi okres stanowiła też
podstawowy instrument realizacji polityki mieszkaniowej Państwa .
Spółdzielczość mieszkaniowa miała szczególne znaczenie dla rodzin o niskich
lub średnich dochodach, które nie mogły pozwolić sobie na budowę w mieście
domu jednorodzinnego , kupno małego domu mieszkalnego lub kupno lokalu
mieszkalnego na odrębną własność ( taka możliwość pojawiła się w latach 70-
tych w domach stanowiących własność Państwa). Mimo zasadniczych
przekształceń ustrojowo – gospodarczych również obecnie w Polsce co trzecia
rodzina mieszka w domach wzniesionych przez spółdzielnie mieszkaniowe,
których finansowanie w znacznym stopniu oparte było na kredytach i
bezzwrotnej pomocy finansowej i materialnej Państwa . Spółdzielczość
mieszkaniowa jest organizacyjno-prawną formą współdziałania obywateli
zmierzającą do zaspokojenia swych potrzeb mieszkaniowych. Jej cechą
charakterystyczną jest to, że współdziałanie nie ma na celu osiągnięcia zysku,
ale zaspokojenie potrzeb osób zrzeszonych w spółdzielni, w tym wypadku
potrzeb mieszkaniowych .
Spółdzielnie miały możliwość zaciągania kredytów mieszkaniowych
praktycznie do dnia 31 maja 1992r. Trzeba podkreślić, że stosowane wówczas
systemy , technologie i standardy budownictwa wielorodzinnego znacznie
odbiegały od obecnych.
Przełom lat 80- tych i 90 –tych charakteryzował się nagłym wzrostem
kosztów budowy spowodowanym hiperinflacją. Koszt 1 m2 powierzchni
użytkowej mieszkania w roku 1987 wynosił 40 200 zł (przed denominacją), a
w I kw. roku 1992 koszt budowy 1 m2 powierzchni użytkowej mieszkania
wynosił 4 985 000 zł (przed denominacją). Miało to bezpośredni wpływ na
kwoty podlegające umorzeniu kredytu w dniu rozliczenia inwestycji ( art. 1
pkt. 1 nowelizacji ustawy.)
Wzrostowi cen w budownictwie towarzyszył gwałtowny wzrost
oprocentowania kredytów : z 1 % w roku 1988 do ok. 57 % w roku 1991;
ok.42 % w roku 1992; tendencja utrzymywania wysokiej stopy procentowej
występowała również w kolejnych latach. Stan ten wynikał z przyczyn
gospodarczych i związany był ze wzmocnieniem sektora finansowo -
bankowego .
Również w trosce o sektor bankowy, została uchwalona ustawa z dnia 30
listopada 1995 r. o pomocy państwa...., której niniejsza nowelizacja dotyczy.
Cel ustawy wyrażony jest w jej art. 1 – określenie zasad przyznawania pomocy
bankom ze środków budżetu państwa, w powiązaniu z zobowiązaniami
kredytobiorców.( Nie uzasadnione jest przytaczanie w tym miejscu

wynikających z ustawy pozornych preferencji polegających na umarzaniu lub
wykupywaniu odsetek , naliczonych z naruszeniem prawa ).
Stały wzrost wartości mieszkań oraz wzrost cen towarów i usług,
spowodował rosnące spłaty rat kredytów. Co najmniej koszty budowy zostały
spłacone już po 10 latach .Tak wynika z symulacji spłat kredytów według
wskaźników, wykonanej na podstawie obowiązujących zasad spłaty
( umorzenie 30% , pierwsza wpłata 10% i 40 letni okres spłaty) oraz ceny
metra kwadratowego w budownictwie mieszkaniowym w latach 1991 – 2007 -
ustalanego przez GUS. Stosunkowy wzrost ceny w tym okresie ( rok
1991/2007) był siedmiokrotny, co statystycznie odpowiada ponad
siedemdziesięcioletniemu okresowi spłaty; odpowiednio dziesięcioletni okres
spłaty równoważy okres umowny .
W ocenie stanu faktycznego, szczególne znaczenie ma stan prawny a
właściwie nie przestrzeganie prawa, które doprowadziło do sytuacji - ze
względu na upływ czasu - prawnie nieodwracalnej.
Umowy kredytowe zawierane pomiędzy spółdzielniami a bankami o
sfinansowanie budownictwa mieszkaniowego podlegały i podlegają
unormowaniom prawnym wynikającym z Konstytucji, przepisów Prawa
bankowego i jego aktów wykonawczych, przepisów Kodeksu cywilnego.
Od postanowień umów kredytowych zależy wysokość oprocentowania
wykorzystanego kredytu, sposób naliczania odsetek – kwestie te reguluje art.33
ust.1 Prawa bankowego z dnia 31.01.1989r. pod rządami którego umowy były
zawierane; możliwość kapitalizacji odsetek; zasady i okres spłaty. Niestety ,w
praktyce te podstawowe zasady nie były i nie są przestrzegane. Banki
jednostronnie ustalały oprocentowanie kredytów, mimo braku postanowień
umownych stosowały i stosują procent składany tj. obliczają odsetki bieżące,
od których następnie naliczane są kolejne odsetki. Do 1996 r . spłaty kredytu
nie były zaliczane na spłatę rat kapitałowych, co spowodowało zawyżanie
zadłużenia . Procedury stosowane przez banki spowodowały nieuzasadniony
wzrost zadłużenia, o którym informują członkowie spółdzielni zobowiązywani
do spłaty kredytów.
Procent składany, stosowany jest również przy obliczaniu obciążających
kredytobiorców , odsetek podlegających przejściowemu wykupieniu ze
środków budżetu państwa, w sytuacji, gdy spłaty dokonywane są
„systematycznie i terminowo”. (Powoduje to również znaczne, nieuzasadnione
obciążenie budżetu państwa ) .
Prowadzony przez banki system rozliczenia kredytów w skali kraju, nie
rejestrował rocznych spłat kredytów dokonywanych przez kredytobiorców. W
praktyce sprowadzał się do sald , bez podziału na kapitał i odsetki. Nie znana
jest też wartość kapitału początkowego .