Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw

W dyrektywie nie nakłada się na podmioty sektora publicznego wspomnianego powyżej
obowiązku, a co z tym związane nie można mówić o prawie zainteresowanego do ponownego
wykorzystania informacji (motyw 9 preambuły dyrektywy 2003/98/WE).
7. Kolejna zmiana w u.d.i.p., polegająca na dodaniu nowego art. 5a, dotyczy ustanowienia
odrębnej kategorii ograniczenia dostępności do informacji publicznej.
8. Nowa regulacja dotyczy:
1) stanowisk, opinii, instrukcji lub analiz sporządzonych przez lub na zlecenie
Rzeczypospolitej Polskiej, Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego, na potrzeby:
a) dokonania rozstrzygnięcia lub złożenia oświadczenia woli w procesie
gospodarowania mieniem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego, w tym komercjalizacji i prywatyzacji tego mienia,
b) postępowań przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi,
z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej, Skarbu Państwa lub jednostek
samorządu terytorialnego,
2) instrukcji negocjacyjnych oraz uzgodnionych projektów umów międzynarodowych
w rozumieniu ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych
(Dz. U. Nr 39, poz. 443, z 2002 r. Nr 216, poz. 1824, z 2010 r. Nr 213, poz. 1395 oraz
z 2011 r. Nr 117, poz. 676),
3) instrukcji negocjacyjnych dla przedstawicieli organów administracji rządowej
uczestniczących w pracach Rady Europejskiej oraz Rady Unii Europejskiej i jej
organów przygotowawcznych.
Dostęp do ww. dokumentów podlega ograniczeniu do czasu odpowiednio dokonania
ostatecznego rozstrzygnięcia, złożenia oświadczenia woli w procesie gospodarowania
mieniem, ostatecznego zakończenia postępowania lub podpisania umowy międzynarodowej,
ostatecznego zakończenia prac nad daną kwestią w Radzie Europejskiej oraz Radzie Unii
Europejskiej i jej organach przygotowawczych ze względu na ochronę porządku publicznego,
bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
9. Istotną przesłanką ograniczenia dostępu do pewnych informacji będzie fakt trwania
procesu gospodarowania mieniem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,
w tym moment komercjalizacji albo prywatyzacji. Minister Skarbu Państwa w procesie
komercjalizacji i prywatyzacji realizuje swoje kompetencje w sferze dominium, co oznacza,

3
iż jest stroną mającą takie same prawa i obowiązki jak pozostali uczestnicy procesów
gospodarczych. Udostępnienie stanowisk, opinii, analiz na zbyt wczesnym etapie danego
procesu gospodarczego negatywnie odbija się w sferze interesu Skarbu Państwa przez
pogorszenie jego pozycji negocjacyjnej. Należy zaznaczyć, iż po zakończeniu tego procesu
takie informacje będą mogły być udostępniane i ponownie wykorzystywane na zasadach
określonych w przepisach zmienianej ustawy.
10. Drugą kategorią dokumentów, do których dostęp będzie ograniczony, będą
stanowiska, opinie, instrukcje i analizy sporządzone przez lub na zlecenie Rzeczypospolitej
Polskiej lub Skarbu Państwa na potrzeby postępowań przed sądami, trybunałami i innymi
organami orzekającymi, z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej, Skarbu Państwa lub jednostek
samorządu terytorialnego. Przy podejmowaniu decyzji w sprawach spornych –
w szczególności w związku z toczącymi się postępowaniami sądowymi lub arbitrażowymi –
organy reprezentujące Skarb Państwa często posługiwać się muszą zewnętrznymi opiniami
prawnymi (lub wewnętrznymi stanowiskami). Opinia taka przedstawiać musi ryzyka
procesowe, istniejące po stronie Skarbu Państwa lub Rzeczypospolitej Polskiej. Często zdarza
się, że po zapoznaniu się z ryzykami procesowymi właściwy organ podejmuje decyzje
o kontynuowaniu postępowania.
Kierunek zaproponowanych zmian ustawowych odzwierciedlają poglądy orzecznictwa
sądowoadministracyjnego. W wyroku z dnia 16 czerwca 2009 r., sygn. I OSK 89/09, publ.
LEX nr 590773, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, iż: „Opinia prawna sporządzona na
użytek organu administracji publicznej w przedmiocie zasadności wszczęcia w przyszłości
postępowania w konkretnej sprawie cywilnej, nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu
art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.”.
11. Ponadto ogranicza się dostęp do instrukcji negocjacyjnych oraz uzgodnionych
projektów umów międzynarodowych w rozumieniu ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r.
o umowach międzynarodowych, a także intrukcji negocjacyjnych dla przedstawicieli organów
administracji rządowej uczestniczących w pracach Rady Europejskiej oraz Rady Unii
Europejskiej. Dostęp do ww. dokumentów zostaje ograniczony odpowiednio do czasu
podpisania umowy, ostatecznego zakończenia prac nad daną kwestią w Radzie Europejskiej
oraz Radzie Unii Europejskiej i jej organach przygotowawczych. Dotychczasowe przepisy
z jednej strony określały zamknięty katalog przypadków, w których prawo dostępu do
informacji publicznej podlegało ograniczeniu – m.in. w przypadku informacji niejawnych
oraz innych tajemnic ustawowo chronionych (art. 5 u.d.i.p.), z drugiej zaś wprowadzały

4
otwarty katalog informacji publicznych podlegających udostępnieniu (art. 6 ust. 1 u.d.i.p.).
Oznacza to, iż proces przygotowania wniosku o zgodę Prezesa Rady Ministrów na
rozpoczęcie negocjacji, instrukcja negocjacyjna, a następnie tekst parafowanej umowy
międzynarodowej nie podlega szczególnej ochronie na podstawie u.d.i.p. Taki stan rzeczy
wywoływał daleko idące konsekwencje, bezpośrednio godzące w interesy finansowe Skarbu
Państwa. Udostępnienie instrukcji negocjacyjnej i ewentualne przekazanie jej partnerowi
traktatowemu postawiłoby polską delegację w gorszej pozycji negocjacyjnej jeszcze przed
rozpoczęciem rozmów. Ponadto, zgodnie ze zwyczajem międzynarodowym, do momentu
podpisania umowy jej tekst nie jest podawany do informacji publicznej, w celu uniknięcia
dezinformacji oraz prób ingerencji w proces negocjacyjny. Podobnie jak w przypadku
instrukcji negocjacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach
międzynarodowych, udostępnienie intrukcji negocjacyjnych przedstawicielom organów
administracji rządowej uczestniczących w pracach Rady Europejskiej oraz Rady Unii
Europejskiej i jej organów przygtowawczych wywołuje daleko idące konsekwencje, mogące
bezpośrednio godzić w interesy finansowe Skarbu Państwa. Ponadto przekazanie takiej
instrukcji do publicznej wiadomości przed zakończeniem prac nad daną kwestią w Radzie
Europejskiej oraz Radzie Unii Europejskiej i jej organach przygotowawczych stawiałoby
polską delegację w znacznie gorszej sytuacji negocjacyjnej w stosunku do pozostałych państw
członkowskich oraz instytucji UE jeszcze przed rozpoczęciem rozmów, a także w toku
procesu decyzyjnego.
12. W następstwie dodania w u.d.i.p. art. 5a – w art. 5 ust. 1 u.d.i.p., który wraz z ust. 2
ustanawia podstawy dopuszczalności ograniczenia prawa do informacji publicznej,
zastrzeżono, iż prawo do informacji publicznej, o którym mowa w nowym art. 5a, podlega
ograniczeniu w zakresie określonym w tym przepisie.

13. Kolejna zmiana w u.d.i.p. polega na wprowadzeniu instytucji centralnego
repozytorium informacji publicznych – nowego trybu udostępniania informacji publicznej
i jej ponownego wykorzystywania.
14. W tym celu wprowadza się pojęcie „zasobu informacyjnego”, tj. szczególnego rodzaju
informacji publicznych o szczególnym znaczeniu dla rozwoju innowacyjności w państwie
i rozwoju społeczeństwa informacyjnego, które ze względu na sposób przechowywania
i udostępniania zapewniają użyteczność i efektywność ich ponownego wykorzystywania.
Kryterium umieszczenia informacji publicznej w repozytorium jest jego szczególna
przydatność do tworzenia na jego podstawie wartości dodanej (art. 9a niniejszej ustawy).

5
15. Przyjęte rozwiązanie polega na tym, że wyznaczone podmioty publicznoprawne
przekazują określone przez Prezesa Rady Ministrów zasoby informacyjne do centralnego
repozytorium (lub wskazują ich położenie – w przypadku przechowywania ich we własnym
repozytorium), pod warunkiem ich uprzedniego opracowania w celu spełnienia wymogów
przewidzianych dla zasobu informacyjnego. Obowiązek przekazywania obejmuje zarówno
jednorazowe przeniesienie do repozytorium posiadanego zasobu informacyjnego, jak
i następnie cykliczne uzupełnianie centralnego repozytorium o nowe zbierane lub tworzone
informacje. Natomiast kompetencją ministra właściwego do spraw informatyzacji jest
weryfikacja poprawności przekazywanych informacji, a następnie organizacja ich
przetwarzania w centralnym repozytorium (w tym udostępniania zasobu informacyjnego
osobom zainteresowanym).
16. Regulacja ustawowa będzie uzupełniona w tym zakresie przez rozporządzenie Rady
Ministrów, w którym zostaną uregulowane szczegółowe zagadnienia techniczne
i

organizacyjne prowadzenia centralnego repozytorium. Minister właściwy do spraw
informatyzacji uzyska w ten sposób dodatkowe narzędzia umożliwiające stworzenie
wspólnego katalogu, koordynację przetwarzania zasobu informacyjnego i jednocześnie
zapewniające ich otwartość, wysoką jakość, nieograniczoną dostępność i użyteczność.
17. Z uwagi na różnorodny charakter informacji publicznych w naszym państwie,
implementacja zasad, o których mowa powyżej, w sposób jednolity dla wszystkich zasobów
wydaje się niemożliwa. Zasady te powinny zatem być ustalane każdorazowo przez Prezesa
Rady Ministrów, w drodze rozporządzeń, w zależności od rodzaju udostępnianej informacji
publicznej. W rozporządzeniach Prezes Rady Ministrów określi zasób informacyjny
przeznaczony do umieszczenia w centralnym repozytorium, a także zasady organizacji
i warunki techniczne zasobu.
18. Wprowadzenie instytucji ponownego wykorzystywania informacji publicznej wiąże
się z potrzebą ujednolicenia kontroli sądowej i objęcia wszystkich spraw indywidualnych
kognicją sądu administracyjnego.
19. Nowa regulacja uchyla art. 22 u.d.i.p. oraz wprowadza zmiany w art. 21 u.d.i.p.
Proponuje się, aby do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o udostępnienie informacji
publicznej oraz o ponowne jej wykorzystywanie stosować przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, z tym że przekazanie akt
i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi. Skarga będzie
rozpatrywana w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz z odpowiedzią na skargę.

6
20. Dotychczas w u.d.i.p. znajdują się trzy rozdziały. Oprócz rozdziałów zawierających
przepisy ogólne oraz przepisy dostosowujące i końcowe, w ustawie znajduje się rozdział 2
poświęcony dostępowi do informacji publicznej. Kontynuując systematykę, wprowadza się
nowy rozdział 2a „Ponowne wykorzystywanie informacji publicznej”, zawierający przepisy
regulujące zasady ponownego wykorzystywania informacji publicznej.
21. W pierwszym artykule nowego rozdziału (art. 23a) został określony zakres
stosowania nowej regulacji. W tym miejscu projektowe przepisy implementują definicję
„podmiotu prawa publicznego”, „ponownego wykorzystywania” oraz „dokumentu”,
w rozumieniu odpowiednio art. 2 pkt 2 i 3 oraz pkt 4 dyrektywy 2003/98/WE.
22. Wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne
nieposiadające osobowości prawnej informacji lub jej części, niezależnie od sposobu jej
utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej),
będącej w posiadaniu podmiotów zobowiązanych oraz podmiotów, których organ
zarządzający znajduje się pod nadzorem organu władzy publicznej lub innego podmiotu
wykonującego zadanie publiczne, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż
jej pierwotny, publiczny cel wykorzystania, dla którego została wytworzona, stanowi
ponowne wykorzystywanie i odbywa się na zasadach przewidzianych w nowym rozdziale
(nowy art. 23a ust. 1).
23. W art. 23a określony został także zakres podmiotowy regulacji, wyłączenia
podmiotowe i przedmiotowe, a także reguły kolizyjne w przypadku innych ustaw
normujących wykorzystywanie informacji publicznych.
Zakres podmiotowy regulacji obejmuje:
1) Prezesa Rady Ministrów,
2) jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach
publicznych,
3) inne państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej,
4) inne osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb
o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego,
jeżeli podmioty pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny
podmiot:
a) finansują je w ponad 50 % lub
b) posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub

7