Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo, przyjętej podczas III Spotkania Stron Konwencji, Decyzją nr III/7 w dniu 4 czerwca 2004 r. w Cavtat

oparty, choć nie wyłącznie, na regularnych raportach Stron. Spotkanie Stron podejmie
decyzję w sprawie wymaganej często ci regularnych raportów Stron i informacji, jakie
mają zawierać te raporty.
2. Procedura w sprawie zgodno ci będzie dostępna do zastosowania w przypadku każdego
protokołu przyjętego w ramach niniejszej Konwencji.”,
7) załącznik I do Konwencji z Espoo zastępuje się załącznikiem do Decyzji nr III/7 z dnia
4 czerwca 2004 r.,
8) w załączniku VI po ustępie 2 dodaje się nowy ustęp w brzmieniu:
„3. Ustępy 1 i 2 można stosować, odpowiednio, wobec każdego protokołu do Konwencji.”
2.3.
Różnice między stanem prawnym obowiązującym w Rzeczypospolitej
Polskiej, a regulacjami wynikającymi z Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo
Zmiany do Konwencji z Espoo wprowadzone Drugą poprawką zostały podyktowane
przede wszystkim konieczno cią modyfikacji ww. Konwencji w celu zgodno ci jej przepisów
z:
1) Konwencją o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji
oraz dostępie do sprawiedliwo ci w sprawach dotyczących rodowiska, sporządzonej
w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r.,
2) Protokołem w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na rodowisko do
Konwencji o ocenach oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym,
sporządzonym w Kijowie dnia 21 maja 2003 r.,
3) dyrektywą 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków
wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na rodowisko
naturalne, zmienionej dyrektywami 97/11/WE i 2003/35/WE.
Obowiązujące prawodawstwo krajowe w zakresie ocen oddziaływania na rodowisko
jest w pełni zgodne z powyżej wyszczególnionymi aktami prawa międzynarodowego i Unii
Europejskiej, co oznacza brak konieczno ci wprowadzania zmian w prawie polskim,
zwłaszcza regulującym oceny oddziaływania na rodowisko, ponieważ sprawy te są już
w nim uregulowane.
Podkre lić należy fakt, że obowiązek umożliwienia Stronom narażonym
uczestnictwa w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko w kontek cie
transgranicznym na etapie ustalania zakresu dokumentacji przygotowywanej w ramach oceny
oddziaływania na rodowisko, przewidziany w art. 2 ust. 11 Konwencji z Espoo zmienionej
Drugą poprawką, znajduje bezpo rednie odzwierciedlenie w
art. 111 ustawy oo
w następującym brzmieniu: „uwagi i wnioski dotyczące karty informacyjnej przedsięwzięcia

9
złożone przez państwo uczestniczące w
postępowaniu w
sprawie transgranicznego
oddziaływania na rodowisko rozpatruje się przed wydaniem postanowień, o których mowa
w art. 63 ust. 1 i art. 69 ust. 3”.
Ponadto, zmieniony Drugą poprawką załącznik I do Konwencji z Espoo okre lający
listę przedsięwzięć obligatoryjnie wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na
rodowisko w kontek cie transgranicznym, zbieżny z dyrektywą 85/337/EWG, został w pełni
uwzględniony w rozporządzeniu ws. przedsięwzięć.

3. Przewidywane skutki związane z wej ciem w życie Drugiej poprawki do Konwencji
z Espoo
Skutki społeczne – Druga poprawka umacnia udział Strony narażonej w postępowaniu
w
sprawie oceny oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym,
w szczególno ci przez zapewnienie jej możliwo ci uczestniczenia na etapie okre lania
zakresu dokumentacji oceny oddziaływania na rodowisko, w tym również społeczeństwa
Strony narażenia, w przypadku gdy tak stanowi prawo krajowe tejże Strony.
Skutki gospodarcze – Druga poprawka nie spowoduje bezpo rednio żadnych
dodatkowych skutków o tym charakterze. Niemniej jednak, należy mieć na uwadze jej
po redni wpływ na rozwój gospodarczy przez usprawnienie postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym. Usprawnienie tej procedury
może skutkować przyspieszeniem, a w efekcie skróceniem procesu inwestycyjnego przez
wyeliminowanie wątpliwo ci i niejasno ci na jak najwcze niejszym etapie.
Skutki finansowe – Druga poprawka nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu
państwa m.in. ze względu na fakt, że jej postanowienia funkcjonują już w prawodawstwie
krajowym. Dzięki temu nie jest wymagana zmiana polskiego prawa w zakresie ocen
oddziaływania na rodowisko. Ponadto ratyfikacja Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo
nie nałoży na Rzeczpospolitą Polską dodatkowych zobowiązań finansowych wynikających
m.in. z konieczno ci opłacania składek członkowskich.
Skutki polityczne – w związku z zatwierdzeniem Drugiej poprawki do Konwencji
z Espoo przez Unię Europejską dnia 18 stycznia 2008 r., jej postanowienia stanowią dla
Rzeczypospolitej Polskiej obowiązujące prawo wtórne Unii Europejskiej. Ratyfikacja Drugiej
poprawki przez Rzeczpospolitą Polską ma charakter formalny i służy wyrażeniu woli
Państwa.
Skutki prawne – ratyfikacja Drugiej poprawki nie będzie skutkowała konieczno cią
zmiany przepisów prawa krajowego dotyczącego ocen oddziaływania na rodowisko

10
ponieważ rodki prawne mające na celu wykonywanie przedmiotowej poprawki zostały już
wprowadzone do ustawy oo i rozporządzenia ws. przedsięwzięć.

4.
Wyja nienie wyboru trybu związania Rzeczypospolitej Polskiej Drugą poprawką do
Konwencji z Espoo
W związku z faktem, że związanie Rzeczypospolitej Polskiej Konwencją z Espoo
nastąpiło w drodze ratyfikacji, a następnie Konwencja ta została ogłoszona w Dzienniku
Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 grudnia 1999 r. Nr 96, poz. 1110, zasadne wydaje
się, aby związanie Rzeczypospolitej Polskiej Drugą poprawką do Konwencji z Espoo
nastąpiło w takim samym trybie.
Jednocze nie zaznaczyć należy, że Konwencja z Espoo podlegała procedurze
ratyfikacyjnej sprzed wej cia w życie Konstytucji RP. Niemniej jednak art. 241 Konstytucji
RP stanowi, że „umowy międzynarodowe ratyfikowane dotychczas przez Rzeczpospolitą
Polską na podstawie obowiązujących w czasie ich ratyfikacji przepisów konstytucyjnych
i ogłoszone w Dzienniku Ustaw, uznaje się za umowy ratyfikowane za uprzednią zgodą
wyrażoną w ustawie i stosuje się do nich przepisy art. 91 Konstytucji, jeżeli z tre ci umowy
międzynarodowej wynika, że dotyczą one kategorii spraw wymienionych w art. 89 ust. 1
Konstytucji”. Dlatego też w tym stanie rzeczy Konwencję z Espoo należy uznać za umowę
ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.
Natomiast postanowieniami Pierwszej poprawki do Konwencji z Espoo, sporządzonej
w Sofii dnia 27 lutego 2001 r., Rzeczpospolita Polska została związana w trybie prostym
przez jej zatwierdzenie uchwałą Rady Ministrów nr 117/2004 podjętą dnia 29 kwietnia 2004
r., co wskazywałoby na konieczno ć wyboru analogicznego trybu wobec kolejnej zmiany.
Niemniej jednak, wybór trybu związania się przez Rzeczpospolitą Polską Drugą
poprawką do Konwencji z Espoo w drodze ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną
w ustawie wynika wyłącznie z analizy postanowień materialnych przedmiotowej umowy,
zwłaszcza pod kątem art. 89 oraz 90 Konstytucji RP.
Jak stanowi art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji RP ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską
umowy międzynarodowej wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa ta
dotyczy spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.
Dlatego też mając na uwadze fakt, że postanowienia Drugiej poprawki do Konwencji
z Espoo dotyczą kategorii spraw wymienionych w art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji RP zasadne
jest związanie się przez Rzeczpospolitą Polską przedmiotową poprawką w trybie art. 89 ust. 1
Konstytucji RP oraz w związku z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach

11
międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z 2002 r. Nr 216, poz. 1824 oraz z 2010 r.
Nr 213, poz. 1395 oraz z 2011 r. Nr 117, poz. 676).
Pomimo faktu, że przedmiotowa umowa międzynarodowa dotyczy spraw już
uregulowanych w ustawie, a związanie się nią przez Rzeczpospolitą Polską nie pociąga za
sobą konieczno ci zmiany ustawodawstwa, wystarczające wydawałoby się oparcie procedury
o tryb tzw. małej ratyfikacji, czyli bez uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie.
Niemniej jednak należy podkre lić, że tylko umowa ratyfikowana za uprzednią zgodą
wyrażoną w ustawie, zgodnie z art. 91 ust. 2 Konstytucji RP, ma pierwszeństwo przed
ustawą.
Dlatego też ze względu na charakter i wagę zmian wprowadzonych do Konwencji
z Espoo przedmiotową poprawką proponuje się, aby związanie Rzeczypospolitej Polskiej
Drugą poprawką do Konwencji z Espoo nastąpiło w drodze ratyfikacji za uprzednią zgodą
wyrażoną w ustawie.

5. Podmioty prawa krajowego, których dotyczy Druga poprawka do Konwencji z Espoo,
w tym zakres, w jakim dotyczy ona osób fizycznych i prawnych
Podmiotami prawa krajowego, których bezpo rednio dotyczą przepisy Drugiej
poprawki do Konwencji z Espoo, są organy administracji publicznej zarówno szczebla
lokalnego jak i centralnego.
W pierwszej kolejno ci postanowienia przedmiotowej poprawki dotyczą organów
administracji publicznej wła ciwych do wydania decyzji o rodowiskowych
uwarunkowaniach, którymi zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy oo , są: regionalny dyrektor
ochrony rodowiska, starosta, dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, wójt,
burmistrz i prezydent miasta.
Ponadto, Druga poprawka do Konwencji z Espoo dotyczy Generalnego Dyrektora
Ochrony rodowiska, który jest organem centralnej administracji rządowej wła ciwym na
mocy ustawy oo do wypełniania oraz egzekwowania implementacji postanowień
wynikających z Konwencji z Espoo.
Natomiast, swoim zakresem poprawka ta dotyczy każdej osoby fizycznej i prawnej
zamierzającej zrealizować planowaną działalno ć polegającą na zamierzeniu budowlanym lub
innej ingerencji w rodowisko, tj. przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystywania
terenu, w tym również wydobywaniu kopalin, jeżeli oddziaływanie tej działalno ci może
zawsze znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na rodowisko na terytorium innego
państwa.

12
6. Sposób, w jaki Druga poprawka do Konwencji z Espoo dotyczy spraw uregulowanych
w prawie wewnętrznym
Tre ć Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo została wprowadzona do polskiego
prawodawstwa w ustawie oo , w której ustawodawca w art. 111 ust. 1 zastrzegł, że „uwagi
i wnioski dotyczące karty informacyjnej przedsięwzięcia złożone przez państwo
uczestniczące w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na rodowisko
rozpatruje się przy wydawaniu postanowień, o których mowa w art. 63 ust. 1 i art. 69 ust. 3”.
Oznacza to, że ww. regulacja prawna obliguje organy administracji publicznej do
zapewnienia udziału strony narażenia w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na
rodowisko już na etapie okre lania zakresu dokumentacji oceny oddziaływania na
rodowisko, tj. raportu o oddziaływaniu na rodowisko, dając temu państwu możliwo ć do
zgłoszenia uwag i wniosków względem karty informacyjnej przedsięwzięcia. Przepis ten
w pełni wypełnia jedną z dwóch zasadniczych zmian wprowadzonych do Konwencji z Espoo
Drugą poprawką.
Ponadto, obowiązujące rozporządzenie ws. przedsięwzięć jest w pełni zgodne
z załącznikiem do Decyzji nr III/7 z dnia 4 czerwca 2004 r. okre lającym rodzaje
przedsięwzięć obligatoryjnie wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym, a tym samym zawiera zmiany
wprowadzone Drugą poprawką do Konwencji z Espoo.

7.
rodki prawne, jakie powinny zostać przyjęte w celu wykonania Drugiej poprawki do
Konwencji z Espoo
Jak opisano powyżej, tj. w punkcie 6 przedmiotowego uzasadnienia, postanowienia
Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo zostały wprowadzone do polskiego ustawodawstwa
przez ustawę oo oraz rozporządzenie ws. przedsięwzięć.
Biorąc powyższe uzasadnienie pod uwagę, nie ma konieczno ci wprowadzania
nowych rodków prawnych w celu wykonania przedmiotowej poprawki.
9-06-aa

13