Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

którego powstania sami się przyczyniają. Dotychczas fakultatywny charakter art. 11a
pogłębia problem w gminie, powoduje wydatkowanie znacznych środków w przyszłości i
napędza mechanizm opisany powyżej – eksterminacji tysięcy bezdomnych zwierząt w
schroniskach i pseudoschroniskach.
Brak uregulowań prawnych dotyczących rozmnażania i obrotu zwierzętami domowymi to
kolejny powód ciągle rosnącej bezdomności zwierząt. Obrót zwierzętami domowymi rozwija
się poza jakąkolwiek kontrolą, zwierzętami handluje się na prawie każdym polskim targu,
targowisku, czy giełdzie, nawet samochodowej. W niektórych przypadkach handel taki osiąga
monstrualne rozmiary – przykładem najbardziej jaskrawym jest giełda samochodowa w
Słomczynie, na której w każdą niedzielę wystawia się na sprzedaż od kilkuset, do nawet kilku
tysięcy zwierząt, najczęściej w typie rasy. Sprzedawane zwierzęta najczęściej nie są
szczepione, niejednokrotnie żyją tylko kilka dni po zakupie. Część niesprzedanych zwierząt
jest wyrzucana, a gmina Grójec boryka się później z problemem wałęsających się psów. Taka
patologia dotyczy kilkuset targowisk, targów i giełd w Polsce. Sprzedaż zwierząt w takich
miejscach zwykle wiąże się ze znęcaniem nad nimi, czy to na etapie hodowli, czy ostatecznej
sprzedaży. Zwierzęta sprzedawane są z klatek, kartonów, czy bagażników samochodowych, w
warunkach urągających pojęciu właściwego, humanitarnego traktowania zwierząt.
Sprzedawanie zwierząt domowych na targowiskach zaspokaja prymitywną potrzebę
posiadania psa w typie rasy przez nieodpowiedzialnych ludzi. Zgodnie jednak z zasadami
popytu i podaży, ciągle opłaca się w Polsce w sposób nieograniczony rozmnażać zwierzęta
rasopodobne, często rozmnażane wsobnie, a więc potencjalnie chore i z niewłaściwą
psychiką. Presja osiągania zysku za wszelką cenę czyni z miejsc takich hodowli miejsca kaźni
zwierząt.
Pseudohodowle i handel na targowiskach generują ogromną bezdomność, a w rezultacie
późniejsze wydatki samorządów. Najważniejsze jest jednak to, iż tak nieograniczony obrót
zwierzętami domowymi, okupiony jest ich ogromnym cierpieniem, szczególnie, że w Polsce
proceder ten osiągnął iście przemysłową skalę, a państwo nie osiąga z tego tytułu żadnych
dochodów.
Między innymi również dlatego proponuje się w art.11 dodać ust.5, który precyzuje katalog
podmiotów uprawnionych do prowadzenia schronisk, wyłączając z niego podmioty
prowadzące działalność gospodarczą.
Zgodnie z oczekiwaniami nie tylko środowisk prozwierzęcych proponuje się zaostrzyć
sankcje karne, które dotychczas zakładały orzekanie kar maksymalnych w przypadku
przestępstw z art.35 ust.1 do 1 roku pozbawienia wolności, a w przypadku ust. 2 do 2 lat
pozbawienia wolności. Proponuje się zaostrzyć sankcje w pierwszym przypadku do lat 2, a w
drugim, dotyczącym przestępstw ze szczególnym okrucieństwem do lat 3. Może się
wydawać, że 3 lata pozbawienia wolności to wysoka kara. Pozwala jednak sądowi orzekać
bardziej restrykcyjnie w sprawach czynów najbardziej drastycznych, ze szczególnym
okrucieństwem.
Wnioskodawcy proponują, aby ustawa weszła w życie od 01.wrzesnia 2011 r., za wyjątkiem
art.7 ust.5, dla którego przewiduje się dłuższe vacatio legis i proponuje się, że wejdzie on w
życie z dniem 01.stycznia 2013 r.
Przedmiotowa regulacja rodzi pozytywne skutki społeczne. Ponadto, projekt ustawy nie
pociąga za sobą żadnych skutków finansowych dla budżetu państwa oraz jednostek
samorządu terytorialnego i jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
10


11

Warszawa, 23 maja 2011 r.
BAS–WAPEiM–1149/11

Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz
ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Paweł Suski)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2009 r. Nr 5, poz. 47, ze zm.)
sporządza się następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy

Opiniowany poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie
zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewiduje
zmianę zakresu stosowania ustawy o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003 r. Nr
106, poz. 1002 ze zm.), wprowadzenie do ustawy definicji schroniska, nowe
uregulowanie zakazów zabijania zwierząt, doprecyzowanie pojęcia znęcania się
nad zwierzętami, nowe uregulowanie zasad odbierania zwierząt osobom, które
znęcają się nad zwierzętami, wprowadzenie zakazów dotyczących miejsc
sprzedaży zwierząt domowych, zmianę zasad odławiania zwierząt bezdomnych,
zmianę przepisów karnych.
Zmiany w ustawie o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (Dz.U. z
2005 r. Nr 236, poz. 2008, ze zm.) polegają na zmianie zadań gminy z
„organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierzętami” na „zapobieganie
bezdomności zwierząt” oraz na usunięciu wymogu uzyskania zezwolenia na
prowadzenie schroniska dla bezdomnych zwierząt.
Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 września 2011 r.

Projekt zawiera szereg błędów legislacyjnych, które mogą mieć wpływ na
ocenę jego zgodności z prawem Unii Europejskiej i utrudniają jednoznaczną
ocenę projektu.
W szczególności należy zwrócić uwagę na proponowane przepisy art. 6
ust. 2 pkt. 14 i 19 ustawy o ochronie zwierząt. Proponowana treść pkt. 14
sugeruje, że trzymanie zwierzęcia domowego bez żadnej przerwy na uwięzi nie
jest znęcaniem się, podczas gdy takie samo trzymanie zwierzęcia przez np. trzy
godziny dziennie będzie znęcaniem się. Wydaje się, że proponowany przepis
punktu 19 jest błędnie zredagowany. Cel proponowanego przepisu wydaje się
oczywisty – ryby w trakcie transportu powinny mieć zapewnioną wystarczającą
ilość wody. Jednak redakcja przepisu sugeruje, że transport żywych ryb bez
wody nie będzie uznany za znęcanie się nad nimi.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Ze
względu na przedmiot projektu ustawy należy zwrócić uwagę na
następujące akty prawa Unii Europejskiej:
• dyrektywę Rady 93/119/WE z dnia 22 grudnia 1993 r. w sprawie ochrony
zwierząt podczas uboju lub zabijania (Dz. Urz. WE L 340 z 31 grudnia
1993 r., s. 21, ze zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdział 3,
tom 15, s. 421, ze zm.),
• rozporządzenie Rady (WE) Nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w
sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań
oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz
rozporządzenie (WE) nr 1255/97 (Dz. Urz. UE L 3 z 5 stycznia 2005 r., s.
1, ze zm.),
• rozporządzenie Rady (WE) Nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w
sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania (Dz. Urz. UE L 303 z
18 listopada 2009 r., s. 1).
Z dniem 1 stycznia 2013 r. rozporządzenie 1099/2009 uchyli i zastąpi
dyrektywę 93/119/WE.


III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Projekt ustawy jest zgodny z postanowieniami dyrektywy 93/119/WE. W
szczególności można wskazać, że projektowany art. 33 ust. 2 ustawy o ochronie
zwierząt jest zgodny z art. 11 dyrektywy.
Projekt jest także zgodny z rozporządzeniem 1/2005. W szczególności
proponowany art. 6 ust. 2 pkt 19 ustawy o ochronie zwierząt (z zastrzeżeniem
uwag redakcyjnych – zob. pkt I niniejszej opinii) jest zgodny z art. 3
rozporządzenia.
Jak już wspomniano w punkcie II niniejszej opinii, z dniem 1 stycznia
2013 r. rozporządzenie 1099/2009 uchyli i zastąpi dyrektywę 93/119/WE. Ze
względu na charakter prawny rozporządzenia (zob. art. 288 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej), pociągnie to za sobą konieczność zmiany
ustawy o ochronie zwierząt (por. projekt stanowiska rządu z 14 października
2008 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie
ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania KOM(2008) 553). Zmiany mogą
dotyczyć m.in. nowelizowanego opiniowanym projektem art. 33 ustawy (zob.
art. 19 rozporządzenia 1099/2009).


2
IV. Konkluzja

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach – z zastrzeżeniem uwag
redakcyjnych wskazanych w punkcie I opinii – jest zgodny z prawem Unii
Europejskiej.








Dyrektor
Biura
Analiz
Sejmowych
Michał Królikowski






3